[BJT Vol V-3-2] [\z Vin /] [\w IIIb /]

[BJT Page 520] [\x 520/]

[PTS Vol V - 1] [\z Vin /] [\f I /]

[PTS Page 199] [\q 199/]

Vinayapiñake

Mahàvaggapàëiyà

Dutiyo bhàgo

6 Bhesajjakkhandhakaü

Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.

1. Tena samayena buddho bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena bhikkhånaü sàradikena àbàdhena phuññhànaü yàgupi pãtà uggacchati. Bhattampi bhuttaü uggacchati. Te tena kisà honti låkhà dubbaõõà uppaõóuppaõóukajàtà dhamanisanthatagattà. Addasà kho bhagavà te bhikkhå kise låkhe dubbaõõe uppaõóuppaõóukajàte dhamanisanthatagatte. Disvàna àyasmantaü ànandaü àmantesi: "kinnukho ànanda etarahi bhikkhå kisà låkhà dubbaõõà uppaõóuppaõóukajàtà dhamanisanthatagattà?" Ti.

2. Etarahi bhante bhikkhånaü sàradikena àbàdhena phuññhànaü yàgupi pãtà uggacchati. Bhattampi bhuttaü uggacchati. Te tena kisà honti1 låkhà dubbaõõà uppaõóuppaõóukajàtà dhamanisanthatagattà"ti.

3. Atha kho bhagavato rahogatassa patisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: "etarahi kho bhikkhånaü sàradikena àbàdhena phuññhànaü yàgupi pãtà uggacchati. Bhattampi bhuttaü uggacchati. Te tena kisà låkhà dubbaõõà uppaõóuppaõóukajàtà dhamanisanthatagattà. Kinnå kho ahaü bhikkhånaü bhesajjaü anujàneyyaü, yaü bhesajja¤ceva assa bhesajjasammata¤ca lokassa. âhàrattha¤ca phareyya. Na ca oëàriko àhàro pa¤¤àyeyyà" ti.

1. "Honti" ånaü sã mu.

[BJT Page 522] [\x 522/]

4. Atha kho bhagavato etadahosi: "imàni kho pa¤ca bhesajjàni. Seyyathãdaü: sappi navanãtaü telaü madhu phàõitaü bhesajjàni ceva bhesajjasammatàni ca lokassa. âhàrattha¤ca pharanti. Na ca oëàriko àhàro pa¤¤àyati. Yannånàhaü bhikkhånaü imàni pa¤ca bhesajjàni anujàneyyaü kàle pañiggahetvà kàle paribhu¤jitu"nti.

5. Atha kho bhagavà sàyaõhasamayaü patisallànà vuññhito etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: "idha mayhaü bhikkhave, rahogatassa patisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: 'etarahi kho bhikkhånaü sàradikena àbàdhena phuññhànaü yàgupi pãtà uggacchati. Bhattampi bhuttaü uggacchati. Te tena kisà låkhà dubbaõõà uppaõóuppaõóukajàtà dhamanisanthatagattà. Kinnu kho ahaü bhikkhånaü bhesajjaü anujàneyyaü. Yaü kho1 bhesajjaü ceva assa, bhesajjasammata¤ca lokassa. âhàrattha¤ca phareyya. Na ca oëàriko àhàro pa¤¤àyeyyà"ti.

6. Tassa mayhaü bhikkhave, etadahosi: "imàni kho pa¤ca bhesajjàni. [PTS Page 200] [\q 200/] seyyathãdaü: sappi navanãtaü telaü madhu phàõitaü bhesajjàni ceva bhesajjasammatàni ca lokassa. âhàrattha¤ca pharanti. Na ca oëàriko àhàro pa¤¤àyati. Yannånàhaü bhikkhånaü imàni pa¤ca bhesajjàni anujàneyyaü kàle pañiggahetvà kàle paribhu¤jitu"nti. "Anujànàmi bhikkhave, tàni pa¤ca bhesajjàni kàle pañiggahetvà kàle paribhu¤jitu" nti.

7. Tena kho pana samayena bhikkhå tàni pa¤ca bhesajjàni kàle pañiggahetvà kàle paribhu¤janti. Tesaü yànipi tàni pàkatikàni låkhàni bhojanàni, tànipi nacchàdenti. Pageva senesikàni 2. Te tena ceva sàradikena àbàdhena phuññhà iminà ca bhattacchàdakena 3 tadubhayena bhiyosomattàya kisà honti låkhà dubbaõõà uppaõóuppaõóukajàtà dhamanisanthatagattà.

8. Addasà kho bhagavà te bhikkhå bhiyyosomattàya kise låkhe dubbaõõe uppaõóuppaõóukajàte dhamanisanthatagatte. Disvàna àyasmantaü ànandaü àmantesi: "kinnu kho ànanda, etarahi bhikkhå bhiyyosomattàya kisà låkhà dubbaõõà uppaõóuppaõóukajàtà dhamanisanthatagattà?"Ti.

9. Etarahi bhante bhikkhå tàni pa¤ca bhesajjàni kàle pañiggahetvà kàle paribhu¤janti. Tesaü yànipi tàni pàkatikàni låkhàni bhojanàni, tànipi nacchàdenti. Pageva senesikàni 2. Te tena ceva sàradikena àbàdhena phuññhà iminà ca bhattacchàdakena 3 tadubhayena bhiyyosomattàya kisà honti låkhà dubbaõõà uppaõóuppaõóukajàtà dhamanisanthatagattà"ti.

1. "Kho" ånaü. Machasaü.

2. "Sinehikàni" katthaci "sineyikàni" machasaü. (Yojanà)

3. "Bhattàcchàdakena, machasaü. Bhattàcchantakena" itipi

[BJT Page 524] [\x 524/]

10. Atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: "anujànàmi bhikkhave, tàni pa¤ca bhesajjàni pañiggahetvà kàlepi vikàlepi paribhu¤jitu" nti.

11. Tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü vasehi bhesajjehi attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave vasàni bhesajjàni: acchavasaü macchavasaü susukàvasaü såkaravasaü gadrabhavasaü kàle pañiggahitaü kàle nippakkaü1 kàle saüsattaü2 telaparibhogena paribhu¤jituü. Vikàle ce bhikkhave, pañiggahitaü vikàle nippakkaü vikàle saüsattaü, ta¤ce paribhu¤jeyya, àpatti tiõõaü dukkañànaü. Kàle ce bhikkhave, pañiggahitaü vikàle nippakkaü vikàle saüsattaü, ta¤ce paribhu¤jeyya, àpatti dvinnaü dukkañànaü. Kàle ce bhikkhave, pañiggahitaü kàle nippakkaü vikàle saüsattaü, taü ce paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassa. Kàle ce bhikkhave, pañiggahitaü kàle nippakkaü kàle saüsattaü, ta¤ce paribhu¤jeyya, anàpattã" ti.

12. Tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü målehi bhesajjehi attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. [PTS Page 201] [\q 201/] "anujànàmi bhikkhave, målàni bhesajjàni: haliddiü siïgiveraü vacaü vacatthaü ativisaü kañukarohiõiü usãraü bhaddamuttakaü. Yàni và pana¤¤ànipi atthi målàni bhesajjàni neva khàdanãye khàdanãyatthaü pharanti, na bhojanãye bhojanãyatthaü pharanti, tàni pañiggahetvà yàvajãvaü pariharituü, sati paccaye paribhu¤jituü. Asati paccaye paribhu¤jantassa àpatti dukkañassà" ti.

13. Tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü målehi bhesajjehi piññhehi attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, nisadaü nisadapotaka"nti3 .

14. Tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü kasàvehi bhesajjehi attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. Anujànàmi bhikkhave, kasàvàni bhesajjàni: nimbakasàvaü kuñajakasàvaü pañolakasàvaü siggavakasàvaü nattamàlakasàvaü. Yàni và pana¤¤ànipi atthi kasàvàni4 bhesajjàni neva khàdanãye khàdanãyatthaü pharanti, na bhojanãye bhojanãyatthaü pharanti, tàni pañiggahetvà yàvajãvaü pariharituü, sati paccaye paribhu¤jituü. Asati paccaye paribhu¤jantassa àpatti dukkañassà' ti.

15. Tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü paõõehi bhesajjehi attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. Anujànàmi bhikkhave, paõõàni bhesajjàni: nimbapaõõaü kuñajapaõõaü pañolapaõõaü sulasipaõõaü kappàsipaõõaü.5 Yàni và pana¤¤ànipi atthi paõõàni bhesajjàni neva khàdanãye khàdanãyatthaü pharanti, na bhojanãye bhojanãyatthaü pharanti, tàni pañiggahetvà yàvajãvaü pariharituü, sati paccaye paribhu¤jituü. Asati paccaye paribhu¤jantassa àpatti dukkañassà' ti.

1. "Nipakkaü" itipi. 2. "Saüsaññhaü" ñãkà. 3. "Nisadapotanti" a. Vi. To vi. [P T S.] Ja vi. 4. "Kasàva" machasaü. 5. "Kappàsapaõõaü" machasaü. 5. "Kappàsikapaõõaü" [PTS]

[BJT Page 526] [\x 526/]

16. Tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü phalehi bhesajjehi attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, phalàni bhesajjàni: viëaïgaü pipphaliü maricaü harãñakaü vibhãñakaü àmalakaü goññhaphalaü1, yàni và pana¤¤àni pi atthi phalàni bhesajjàni, neva khàdanãye khàdanãyatthaü pharanti, na bhojanãye bhojanãyatthaü pharanti, tàni pañiggahetvà yàvajãvaü pariharituü. Sati paccaye paribhu¤jituü. Asati paccaye paribhu¤jantassa àpatti dukkañassà" ti.

17. Tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü jatåhi bhesajjehi attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, jatåni bhesajjàni: hiügu giügujatu2 hiügusipàñikaü takaü takapattiü [PTS Page 202] [\q 202/] takapaõõiü sajjulasaü, yàni và pana¤¤ànipi atthi jatåni bhesajjàni neva khadanãye khàdanãyatthaü pharanti, na bhojanãye bhojanãyatthaü pharanti, tàni pañiggahetvà yàvajãvaü pariharituü, sati paccaye paribhu¤jituü. Asati paccaye paribhu¤jantassa àpatti dukkañassà" ti.

18. Tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü loõehi bhesajjehi attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, loõàni bhesajjàni: sàmuddaü kàëaloõaü sindhavaü ubbhidaü biëàlaü3, yàni và pana¤¤ànipi atthi loõàni bhesajjàni, neva khàdanãye khàdanãyatthaü pharanti, na bhojanãye bhojanãyatthaü pharanti, tàni pañiggahetvà yàvajãvaü pariharituü, sati paccaye paribhu¤jituü. Asati paccaye paribhu¤jantassa àpatti dukkañassà" ti.

19. Tena kho pana samayena àyasmato ànandassa upajjhàyassa àyasmato belaññhisãsassa4 thullakacchàbàdho hoti. Tassa lasikàya cãvaràni kàye lagganti. Tàni bhikkhå udakena temetvà temetvà apakaóóhanti.

20. Addasà kho bhagavà senàsanacàrikaü àhiõóanto te bhikkhå tàni cãvaràni udakena temetvà temetvà apakaóóhante. Disvàna yena te bhikkhå tenupasaïkami. Upasaïkamitvà te bhikkhå etadavoca: "kiü imassa bhikkhave, bhikkhuno àbàdho" ti. "Imassa bhante àyasmato thullakacchàbàdho. Lasikàya cãvaràni kàye lagganti. Tàni mayaü udakena temetvà temetvà apakaóóhàmà" ti.

21. Atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmanetasi: "anujànàmi bhikkhave, yassa kaõóu và piëakà và assàvo và thullakacchu và àbàdho, kàyo và duggandho, cuõõàni bhesajjàni. Agilànassa chakaõaü mattikaü rajananippakkaü. Anujànàmi bhikkhave, udukkhalamusala"nti.

1. Koññhaphalaü itipi 2. "Hiügu" "hiügujatuü" machasaü.

3. "Bilaü" ma ja saü. 4. "Belaññhasãsassa" ma ja saü. [P T S.]

[BJT page 528 22.] Tena kho pana samayena gilànànaü bhikkhånaü cuõõehi bhesajjehi càlitehi attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, cuõõacàlini"nti. Saõhehi attho hoti. "Anujànàmi bhikkhave, dussacàlini"nti.

23. Tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno amanussikàbàdho hoti. Taü àcariyupajjhàyà upañañhahantà nàsakkhiüsu arogaü kàtuü. So såkarasånaü gananvà àmakamaüsa¤ca 1 khàdi. âmakalohita¤ca2 pivi. Tassa so amanussikàbàdho pañippassambhi. Bhagavato etamatthaü [PTS Page 203] [\q 203/] àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, amanussikàbàdhe àmakamaüsaü àmakalohita" nti.

24. Tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno cakkhurogàbàdho hoti. Taü bhikkhu pariggahetvà uccàrampi passàvampi nikkhàmenti.

25. Addasà kho bhagavà senàsanacàrikaü àhiõóanto te bhikkhå taü bhikkhuü pariggahetvà uccàrampi passàvampi nikkhàmente. Disvàna yena te bhikkhå tenupasaïkami. Upasaïkamitvà te bhikkhå etadavoca: "kiü imassa bhikkhave, bhikkhuno àbàdho" ti. "Imasasa bhaneta, àyasmato cakkhurogàbàdho. Imaü mayaü pariggahetvà uccàrampi passàvampi nikkhàmemà" ti.

26. Atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmanetasi: "anujànàmi bhikkhave, a¤janaü: kàëa¤janaü rasa¤janaü sota¤janaü gerukaü kapallaka"3 nti. A¤janåpapiüsanehi4 attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, candanaü tagaraü kàëànusàriyaü tàlãsaü bhaddamuttaka" nti.

27. Tena kho pana samayena bhikkhå piññhàni a¤janàni thàlakesupi5 saràvakesupi nikkhipanti. Tiõacuõõehipi paüsukehipi okirãyanti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, a¤jani" nti.

28. Tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå uccàvacà a¤janiyo dhàrenti: sovaõõamayaü råpãmayaü. Manussà ujjhàyanti, khãyanti, vipàcenti: "seyyathàpi gihã kàmabhogino" ti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Na bhikkhave, uccàvacà a¤janiyo6 dhàretabbà. Yo dhàreyya, àpatti dukkañassa. Anujànàmi bhikkhave, aññhimayaü dantamayaü visàõamayaü naëamayaü veëumayaü kaññhamayaü jatumayaü phalamayaü lohamayaü saïkhanàbhimaya"nti.

29. Tena kho pana samayena a¤janiyo apàrutà honti. Tiõacuõõehipi paüsukehipi okirãyanti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, apidhàna" nti. Apidhànaü patati 7. "Anujànàmi bhikkhave, suttakena bandhitvà a¤janiyà bandhitu"nti. A¤janã phalati 8. Anujànàmi bhikkhave, suttakena sibbetu" nti.

1. "âmakamaüsaü" machasaü. [P T S. 2.] "âmakalohitaü" machasaü. 3. "Kapallaü" ma ja saü 4. "A¤janåpapisanehi" machasaü [P T S. 5.] "Carukesupi" ma cha saü. 6. "A¤janã" machasaü. [P T S. 7.] "Bhagavato etamatthaü àrocesuü" machasaü. 8. "Bhagavato etamatthaü àrocesuü" [P T S.]

[BJT Page 530] [\x 530/]

30. Tena kho pana samayena bhikkhå aïguliyà a¤janti. Akkhãni dukkhàni honti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, a¤janisalàka" nti.

31. Tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhu uccàvacà a¤janisalàkàyo dhàrenti sovaõõamayaü råpãmayaü. 1 Manussà [PTS Page 204] [\q 204/] ujjhàyanti, khãyanti, vipàcenti: "seyyathàpi gihã kàmabhogino"ti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Na bhikkhave, uccàvacà a¤janisalàkà dhàretabbà. Yo dhàreyya, àpatti dukkañassa. Anujànàmi bhikkhave, aññhimayaü dantamayaü visàõamayaü naëamayaü veëumayaü kaññhamayaü jatumayaü phalamayaü lohamayaü saïkhanàbhimaya" nti.

32. Tena kho pana samayena a¤janisalàkà bhåmiyaü patità pharusà hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, salàkodhàniya"nti 2.

33. Tena kho pana samayena bhikkhå a¤janimpi a¤janisalàkampi hatthena pariharanti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, a¤janitthavika" nti. Aüsavaññako 3 na hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, aüsavaññakaü4 bandhanasutta" nti.

34. Tena kho pana samayena àyasmato pilindivacchassa 5 sãsàbhitàpo hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, muddhani telaka"nti. Nakkhamaõiyo hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, natthukammanti. Natthu galati. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, natthukaraõi" nti.

35. Tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå uccàvacà natthukaraõiyo dhàrenti: sovaõõamayaü råpãmayaü. Manussà ujjhàyanti, khãyanti, vipàcenti: "seyyathàpi gihã kàmabhogino"ti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Na bhikkhave, uccàvacà natthukaraõã dhàretabbà. Yo dhàreyya, àpatti dukkañassa. Anujànàmi bhikkhave, aññhimayaü dantamayaü visàõamayaü naëamayaü veëumayaü kaññhamayaü chatumayaü phalamayaü lohamayaü saïkhanàbhimaya"nti. Natthuü visamaü àsi¤cãyati 6. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. Anujànàmi bhikkhave, yamakaü natthukaraõi" nti. 7 Nakkhamaõãyo hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. 'Anujànàmi bhikkhave, dhåmaü pàtu" nti. Ta¤¤eva vaññiü àlimpetvà pivanti. Kaõñho8 óahati. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, dhåmanetta" nti.

36. Tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhu uccàvacàni dhåmanettàni, dhàrenti sovaõõamayaü råpãmayaü. Manussà ujjhàyanti. Khãyanti, vipàcenti: "seyyathàpi gihã kàmabhogino" ti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Na bhikkhave, uccàvacàni dhåmanettàni dhàretabbàni. Yo dhàreyya, àpatti dukkañassa. "Anujànàmi bhikkhave, aññhimayaü dantamayaü visàõamayaü naëamayaü veëumayaü kaññhamayaü chatumayaü phalamayaü lohamayaü saïkhanàbhimaya"nti.

37. Tena kho pana samayena dhåmanettàni apàrutàni honti. Pàõakà pavisanti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, apidhàna"nti.

1. "Råpãmayaü" machasaü. 2. "Salàkañhàniyanti" machasaü. "Salàkàdhàniyanti' ma nu pa. 3. "Aüsabaddhako" machasaü. [P T S. 4.] "Aüsabaddhakaü" machasaü. [P T S. 5.] "Piëindacacchassa" machasaü. [P T S.] A vi. To vi. 6. "âsi¤canti" machasaü. [P T S. 7.] "Yamaka natthukaraõinti" ma cha saü. [P T S. 8.] "Kaõñhaü" [P T S.]

[BJT Page 532] [\x 532/]

38. Tena kho pana samayena bhikkhå dhåmanettàni hatthena pariharanti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, dhåmanettatthavika" nti. Ekato ghaüsãyanti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, yamakatthavika" nti. Aüsavaññako na hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, aüsavaññakaü bandhanasutta" nti.

+++++++++ 39. Tena kho pana samayena àyasmato pilindicchavassa [PTS Page 205] [\q 205/] vàtàbàdho hoti. Vejjà evamàhaüsu: "telaü pacitabba" nti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, telapàka" nti. Tasmiü kho pana telapàke majjaü pakkhipitabbaü hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, telapàke majjaü pakkhipitu" nti.

40. Tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå atipakkhittamajjàni telàni pacanti. Tàni pivitvà majjanti bhagavato etamatthaü àrocesuü. " Na bhikkhave, atipakkhittamajjaü telaü pàtabbaü. Yo piveyya, yathà dhammo kàretabbo. Anujànàmi bhikkhave, yasmiü telapàke majjassa na ca vaõõo1 na ca gandho na ca raso pa¤¤àyati, evaråpaü majjapakkhittaü telaü pàtu" nti.

41. Tena kho pana samayena bhikkhånaü bahuü atipakkhittamajjaü telaü pakkaü hoti. Atha kho bhikkhånaü etadahosi: "kathannu kho atipakkhittamajje tele pañipajjitabba" nti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, abbha¤janaü adhiññhàtu" nti.

42. Tena kho pana samayena àyasmato pilindivacchassa bahuü telaü pakkaü hoti. Telabhàjanaü na vijjati 2. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, tãni tumbàni: lohatumbaü kaññhatumbaü phalatumba" nti.

43. Tena kho pana samayena àyasmato pilindivacchassa aïgavàto hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, sedakamma" nti. Nakkhamanãyo hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. Anujànàmi bhikkhave, sambhàraseda" nti. Nakkhakamanãyo hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. Anujànàmi bhikkhave mahàseda" nti. Nakkhamanãyo hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. Anujànàmi bhikkhave bhaïgodaka" nti. Nakkhakamanãyo hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, udakakoññhaka" nti.

44. Tena kho pana samayena àyasmato pilindivacchassa pabbavàto hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, lohitaü mocetu" nti. Nakkhamanãyo hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, lohitaü mocetvà visàõena gahetu"nti. 3

45. Tena kho pana samayena ayasmato pilindivacchassa pàdà phalità 4 honti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, pàdabbha¤jana" nti. Nakkhamanãyo hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, pajjaü abhisaïkaritu" nti.

1. "Majjassa na vaõõo" machasaü. [P T S. 2.] "Saüvijjati" ma nu pa. [P T S. 3.] "Gàhetunti" machasaü. To vi. A vi. 4. "Phàlità" sã mu.

[BJT Page 534] [\x 534/]

46. Tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno gaõóàbàdho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, satthakamma" nti. Kasàvodakena attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave kasàvodaka"nti. Tilakakkena attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. Anujànàmi bhikkhave, tilakakka"nti. Kabalikàya attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. Anujànàmi bhikkhave, kabalika"nti. Vaõabandhanacolakena1 attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. Anujànàmi bhikkhave, vaõabandhanacolaka" nti. Vaõo kaõóuvati. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. Anujànàmi, bhikkhave, sàsapakuõóena2 phositu" nti. Vaõo kilijjittha 4. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. [PTS Page 206] [\q 206/] "anujànàmi bhikkhave, dhåmaü kàtu" nti. Vaóóhamaüsaü 5 vuññhàti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, loõasakkharikàya chinditu" nti. Vaõo na råhati. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. Anujànàmi bhikkhave, vaõatela" nti. Telaü galati. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, vikàsikaü sabbaü vaõapañikamma" nti.

47. Tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhå ahinà daññho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, cattàri mahàvikañàni dàtuü: guthaü muttaü chàrikaü mattika" nti. Atha kho bhikkhånaü etadahosi: "apañiggahãtàni nu kho udàhu pañiggahetabbànã" ti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, sati kappãyakàrake pañiggahàpetuü, asati kappiyakàrake sàmaü gahetvà paribhu¤jitu" nti.

48. Tena kho pana samayena a¤¤atarena bhikkhunà visaü pãtaü hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, gåthaü pàyetu" nti. Atha kho bhikkhånaü etadahosi: "apañiggahito nu kho udàhu pañiggahetabbà" ti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, yaü karonto patigaõhàti, sveva pañiggaho kato hoti. Na puna pañiggahàpetabbo" ti.

49. Tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno gharadinnakàbàdho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, sãtàëoliü pàyetu" nti.

50. Tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu duññhagahaõiko hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, àmisakhàraü pàyetu" nti.

51. Tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno paõóurogàbàdho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, muttaharãñakaü pàyetu" nti.

52. Tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno chavidosàbàdho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, gandhàlepaü kàtu" nti. 1.

"Vaõabandhanacolena" machasaü. [P T S.] A vi. Cha vi. 2. "Sàsapakuóóena" sã mu. "Sàsapakuññhena" machasaü. [P T S] cha vi 3. "Dhovitunti" ma nu pa. Cha vi. 4. "Kilijjattha" sã mu. 5. "Vaõamaüsaü" [P T S. ".] "Posituü" sã. Mu. Phusituü?

[BJT Page 536] [\x 536/]

53. Tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu abhisannakàyo hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, virecanaü pàtu" nti. Acchaka¤jiyà attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, acchaka¤ji" nti. Akañayåsena attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave akañayåsa" nti. Kañàkañena attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. Anujànàmi bhikkhave kañàkaña" nti. Pañicchàdanãyena attho hoti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, pañicchàdanãya" nti.

54. Tena kho pana samayena àyasmà pilindivaccho ràjagahe pabbhàraü sodhàpeti leõaü kattukàmo. Atha kho ràjà màgadho seniyo bimbisàro yenàyasmà pilindivaccho tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü pilindivacchaü [PTS Page 207] [\q 207/] abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho ràjà màgadho seniyo bimbisàro àyasmantaü pilindivacchaü etadavoca: "kiü bhante thero kàràpetã" ti. "Pabbhàraü mahàràja, sodhàpemi leõaü kattukàmo" ti. "Attho bhante, ayyassa àràmikenà" ti. "Na kho mahàràja, bhagavatà àràmiko anu¤¤àto" ti. "Tena hi bhante, bhagavantaü pañipucchitvà mama àroceyyàthà" ti. "Evaü mahàràja" ti kho àyasmà pilindivaccho ra¤¤o màgadhassa seniyassa bimbisàrassa paccassosi.

55. Atha kho àyasmà pilindivaccho ràjànaü màgadhaü seniyaü bimbisàraü dhammiyà kathàya sandassesi. Samàdapesi. Samuttejesi. Sampahaüsesi. Atha kho ràjà màgadho seniyo bimbisàro àyasmatà pilindivacchena dhammiyà kathàya sandassito samàdapito samuttejito sampahaüsito uññhàyàsanà àyasmantaü pilindivacchaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi.

56. Atha kho àyasmà pilindivaccho bhagavato santike dåtaü pàhesi: "ràjà bhante, màgadho seniyo bimbisàro àràmikaü dàtukàmo. Kathannu kho bhante1 pañipajjitabba"nti. Atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: "anujànàmi bhikkhave, àràmika" nti.

57. Dutiyampi kho ràjà màgadho seniyo bimbisàro yenàyasmà pilindivaccho tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü pilindivacchaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho ràjà màgadho seniyo bimbisàro àyasmantaü pilindivacchaü etadavoca: "anu¤¤àto bhante, bhagavatà àràmiko" ti. "Evaü mahàràjà" ti. "Tena hi bhante, ayyassa àràmikaü dammã" ti.

1. "Bhaneta mayà" machasaü.

[BJT Page 538] [\x 538/]

58. Atha kho ràjà màgadho seniyo bimbisàro àyasmato pilindivacchassa àràmikaü pañissutvà vissaritvà cirena satiü pañilabhitvà a¤¤ataraü sabbatthakaü mahàmattaü àmanetasi: "yo mayà bhaõe, ayyassa àràmiko pañissuto, dinno so àràmiko" ti. "Na kho deva ayyassa àràmiko dinno" ti. "Kãva cirannu kho bhaõe, ito hi 1 taü hoti" ti. Atha kho so mahàmatto rattiyo vigaõetvà 2 ràjànaü màgadhaü seniyaü bimbisàraü etadavoca: "pa¤ca deva rattisatànã" ti. "Tena hi bhaõe, ayyassa pa¤ca àràmikasatàni dehã" ti. 3 "Evaü devà" ti kho so mahàmatto ra¤¤o màgadhassa seniyassa bimbisàrassa pañissutvà àyasmato pilindivacchassa pa¤ca àràmikasatàni pàdàsi. Pàñiyekko gàmo nivisi. âràmikagàmotipi4 naü àhaüsu. Pilindigàmotipi5 naü àhaüsu.

59. Tena kho pana samayena àyasmà pilindivaccho tasmiü gàmake kulåpago hoti. Atha kho àyasmà pilindivaccho pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya pilindigàmaü piõóàya pàvisi.

60. Tena kho pana samayena tasmiü gàmake ussavo hoti. Dàrakà alaïkità6 màlàkità kãëanti. Atha kho àyasmà pilindivaccho pilindigàmake sapadànaü piõóàya caramàno yena a¤¤atarassa àràmikassa nivesanaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi.

61. Tena kho pana samayena tassà àràmikiniyà dhãtà a¤¤e dàrake alaïkite màlàkite passitvà rodati: "màlaü me detha. Alaükàraü me dethà" ti. Atha kho àyasmà pilindivaccho taü àràmikiniü etadavoca: "kissàya dàrikà rodatã" ti. "Ayaü bhaneta, dàrikà a¤¤e dàrake alaïkite màlàkite passitvà rodati: 'màlaü me detha. Alaïkàraü me dethà' ti. Kuto amhàkaü duggatànaü màlà. Kuto alaïkàro" ti.

62. Atha kho àyasmà pilindivaccho a¤¤ataraü tiõaõóupakaü gahetvà taü àràmikiniü etadavoca: "handimaü tiõaõóupakaü tassà dàrikàya sãse pañimu¤cà"ti. Atha kho sà àràmikinã taü tiõaõóupakaü gahetvà tassà dàrikàya sãse pañimu¤ci. Sà ahosi suvaõõamàlà abhiråpà dassanãyà pàsàdikà. Natthi tàdisà ra¤¤opi antepure suvaõõamàlà. Manussà ra¤¤o màgadhassa seniyassa bimbisàrassa àrocesuü: "amukassa deva, àràmikassa seniyassa bimbisàrassa àrocesuü: "amukassa deva, àràmikassa ghare suvaõõamàlà abhiråpà dassanãyà pàsàdikà. Natthi tàdisà devassàpi antepure suvaõõamàlà. Kuto tassa duggatassa? Nissaüsayaü corikàya àbhatà" ti. Atha kho ràjà màgadho seniyo bimbisàro taü àràmikakulaü bandhàpesi.

1. "Ito rattã" si. . 2. "Gaõetvà" machasaü. 3. "Dethàti" sãmu. 4. "âràmãka gàmakotipi" 5. "Piëindagàmakotipi" machasaü. 6. "Alaïkatà" machasaü.

[BJT Page 540] [\x 540/]

63. Dutiyampi kho àyasmà pilindivaccho pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya pilindigàmaü piõóàya pàvisi. Pilindigàmake sapadànaü piõóàya caramàno yena tassa àràmikassa nivesanaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pañivissake pucchi: "kahaü imaü àràmikakulaü gata" nti. "Etissà bhante, suvaõõamàlàya kàraõà ra¤¤à bandhàpita" nti.

64. Atha kho àyasmà pilindivaccho yena ra¤¤o màgadhassa seniyassa bimbisàrassa nivesanaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi. Atha kho ràjà màgadho seniyo bimbisàro yenàyasmà pilindivaccho tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü pilindivacchaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü [PTS Page 209] [\q 209/] kho ràjànaü màgadhaü seniyaü bimbisàraü àyasmà pilindivaccho etadavoca: "kissa mahàràja àràmikakulaü bandhàpita" nti. "Tassa bhante, àràmikassa ghare suvaõõamàlà abhiråpà dassanãyà pàsàdikà. Natthi tàdisà amhàkampi antepure suvaõõamàlà. Kuto tassa duggatassa? Nissaüsayaü corikàya àbhatà" ti.

65. Atha kho àyasmà pilindivaccho ra¤¤o màgadhassa seniyassa bimbisàrassa pàsàdaü suvaõõanti adhimucci. So ahosi sabbasovaõõamayo. "Idaü pana te mahàràja, tàva bahuü suvaõõaü kuto" ti. "A¤¤àtaü bhaneta, ayyassa eso1 iddhànubhàvo" ti taü àràmikakulaü mu¤càpesi. Manussà "ayyena kira pilindivacchena saràjikàya parisàya uttarimanussadhammà2 iddhipàñihàriyaü dassita" nti attamanà abhippasannà àyasmato pilindivacchassa pa¤ca bhesajjàni abhihariüsu. Seyyathãdaü: sappi3 navanãtaü telaü madhu4 phàõita" nti.

66. Pakatiyàpi ca àyasmà pilindivaccho làbhã hoti pa¤cannaü bhesajjànaü. Laddhaü laddhaü parisàya vissajjeti. Parisà cassa hoti bàhulikà5. Laddhaü laddhaü kolambepi ghañepi påretvà pañisàmeti6. Parissàvanànipi thavikàyopi påretvà vàtapànesu laggeti. Tàni olãnavilãnàni tiññhanti. Undårehipi vihàrà okiõõà vikiõõà honti. Manussà vihàracàrikaü àhiõóantà passãtvà ujjhàyanti, khãyanti, vipàcenti: "anetà koññhàgàrikà ime samaõà sakyaputtiyà seyyathàpi ràjà màgadho seniyo bimbisàro" ti.

67. Assosuü kho bhikkhu tesaü manussànaü ujjhàyantànaü khãyantànaü vipàcentànaü. Ye te bhikkhå appicchà te ujjhàyanti, khãyanti, vipàcenti: "kathaü hi nàma bhikkhå evaråpàya bàhullàya cetessantã" ti. Atha kho te bhikkhå7 bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Saccaü kira bhikkhave, bhikkhå evaråpàya bàhullàya cetentã"8ti. "Saccaü bhagavà" bhagavato etamatthaü àrocesuü. Vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi. "Yàni kho pana tàni gilànànaü bhikkhånaü pañisàyanãyàni bhesajjàni, seyyathãdaü: sappi navanãtaü telaü madhu phàõitaü, tàni pañiggahetvà sattàhaparamaü sannidhikàrakaü paribhu¤jitabbàni. Taü atikkàmayato yathà dhammo kàretabbo" ti.

Bhesajjaanu¤¤àtabhàõavàro pañhamo

1. "Ayyasseveso" machasaü. 2. "Uttarimanussa dhammaü" ma cha saü. [P T S. 3.] "Sappiü" machasaü. [P T S. 4.] "Madhuü" machasaü 5. "Bàhullikà" machasaü. [P T S. 6.] "Pañisàmenti" a vi. Cha vi. 7. "Te anekapariyàyena vigarahitvà" machasaü. 8. "Cetessantãti" sã mu.

[BJT Page 542] [\x 542/]

1. Atha kho bhagavà sàvatthiyaü yathàbhirattaü viharitvà [PTS Page 210] [\q 210/] yena ràjagahaü tena càrikaü pakkàmi.

2. Addasà kho àyasmà kaïkhàrevato antaràmagge guëakaraõaü okkamitvà guëe piññhampi chàrikampi pakkhipante. Disvàna "akappiyo guëo. Sàmiso. Na kappati guëo vikàle paribhu¤jitu" nti kukkuccàyanto sapariso guëaü na paribhu¤jati. Yepissa sotabbaü ma¤¤anti, tepi guëaü na paribhu¤janti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Kimatthàya1 bhikkhave, guëe piññhampi chàrikampi pakkhipantã" ti. "Bandhanatthàya2 bhagavà" ti. "Sace bhikkhave, bandhanatthàya3 guëe piññhampi chàrikampi pakkhipanti, so ca guëotveva saïkhaü gacchati. Anujànàmi bhikkhave, yathàsukhaü guëaü paribhu¤jitu" nti.

3. Addasà kho àyasmà kaïkhàrevato antaràmagge vacce muggaü jàtaü. Passitvà "akappiyà muggà. Pakkàpi muggà jàyantã" ti kukkuccàyanto sapariso muggaü na paribhu¤jati. Yepissa sotabbaü ma¤¤anti tepi muggaü na paribhu¤janti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Sace bhikkhave, pakkàpi muggà jàyanti, anujànàmi bhikkhave, yathàsukhaü muggaü paribhu¤jitu"nti.

4. Tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno udaravàtàbàdho hoti. So loõasovãrakaü apàyi. Tassa so udaravàtàbàdho pañippassambhã. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, gilànassa loõasovãrakaü agilànassa udakasambhinnaü pànaparibhogena paribhu¤jitu" nti.

5. Atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena ràjagahaü tadavasari. Tatra sudaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe. Tena kho pana samayena bhagavato udaravàtàbàdho hoti.

6. Atha kho àyasmà ànando "pubbepi bhagavato udaravàtàbàdho tekañulàya4 yàguyà phàsu hotã" ti sàmaü tilampi taõóulampi muggampi vi¤¤àpetvà anto vàsetvà anto sàmaü pacitvà bhagavato upanàmesi "pivatu bhagavà tekañulayàgu" nti.

7. Jànantàpi tathàgatà pucchanti. Jànantàpi na pucchanti. Kàlaü viditvà pucchanti. Kàlaü viditvà na pucchanti. Atthasaühitaü tathàgatà pucchanti. No anatthasaühitaü. Anatthasaühite setughato tathàgatànaü. Dvãhi àkàrehi buddhà bhagavanto bhikkhå pañipucchanti: "dhammaü và desissàma sàvakànaü và sikkhàpadaü pa¤¤àpessàmà" ti.

8. Atha kho bhagavà àyasmantaü [PTS Page 211] [\q 211/] ànandaü àmantesi "kuto yaü5 ànanda, yàgå ti.

1. "Kimatthiyà" machasaü. [P T S. 2.] "Baddhatthàya" ma cha saü. '' "Thaddhanatthàya" [P T S. 3.] "Thaddhatthàya" machasaü sãmu - kattha ci. 4. "Tekañula" machasaü. 5. "Kutàyaü" ma cha saü [P T S.]

[BJT Page 544] [\x 544/]

9. Atha kho àyasmà ànando bhagavato etamatthaü àrocesi. Vigarahi buddho bhagavà "ananulomikaü appatiråpaü assàmaõakaü akappiyaü akaraõãyaü. Kathaü hi nàma tvaü ànanda, evaråpàya bàhullàya cetessasi? Yadapi ànanda, anto vutthaü1, tadapi akappiyaü. Yadapi anto pakkaü, tadapi akappiyaü. Yadapi sàmaü pakkaü, tadapi akappiyaü. Netaü ànanda, appasannànaü và pasàdàya pasannànaü và bhiyyobhàvàya vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: "na bhikkhave, anto vutthaü anto pakkaü sàmaü pakkaü paribhu¤jitabbaü. Yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassa. Anto ce bhikkhave, vutthaü anto pakkaü a¤¤ehi pakkaü, ta¤ce paribhu¤jeyya, àpatti dvinnaü dukkañànaü. Bahi ce bhikkhave, vutthaü anto pakkaü sàmaü pakkaü, ta¤ce paribhu¤jeyya, àpatti dvinnaü dukkañànaü. Anto ce bhikkhave vutthaü bahi pakkaü a¤¤ehi pakkaü, ta¤ce paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassa. Bahi ce bhikkhave, vutthaü anto pakkaü a¤¤ehi pakkaü, ta¤ce paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassa. Bahi ce bhikkhave, vutthaü bahi pakkaü sàmaü pakkaü, ta¤ce paribhu¤jeyya àpatti dukkañassa. Bahi ce bhikkhave, vutthaü bahi pakkaü a¤¤ehi pakkaü, ta¤ce paribhu¤jeyya, anàpattã" ti.

10. Tena kho pana samayena bhikkhå "bhagavato sàmaüpàko pañikkhitto" ti puna pàke kukkuccàyanti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, puna pàkaü pacitu" nti.

11. Tena kho pana samayena ràjagahaü dubbhikkhaü hoti. Manussà loõampi telampi taõóulampi khàdanãyampi àràmaü àharanti. Tàni bhikkhå bahi vàsenti. Ukkapiõóikàpi khàdanti. Coràpi haranti. Damakàpi haranti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, anto vàsetu" nti. Anto vàsetvà bahi pàcenti. Damakà parivàrenti. Bhikkhå avissatthà2 paribhu¤janti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, anto pacitu" nti. Dubbhikkhe kappiyakàrakà bahutarà haranti. Appataraü bhikkhånaü denti. Bhagavato [PTS Page 212] [\q 212/] etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, sàmaü pacituü. Anujànàmi bhikkhave, anto vutthaü3 anto pakkaü sàmaü pakkaü" nti.

12. Tena kho pana samayena sambahulà bhikkhå kàsãsu vassaü vutthà4 ràjagahaü gacchantà bhagavantaü dassanàya antaràmagge na labhiüsu låkhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Bahu¤ca phalakhàdanãyaü ahosi. Kappiyakàrako ca na ahosi. Atha kho te bhikkhå kilantaråpà yena ràjagahaü veëuvanaü kalandakanivàpo yena bhagavà tenupasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu.

1. "Anto vuññhaü" machasaü. 2. "Avisaññhà" machasaü. [P T S. 3.] "Antovuññhaü" machasaü. '' "Avissatthàya" to vi. Ma nu pa.

4. "Vassaü vuññhà" machasaü.

[BJT Page 546] [\x 546/]

13. âciõõaü kho panetaü buddhànaü bhagavantaü àgantukehi bhikkhåhi saddhiü pañisammodituü. Atha kho bhagavà te bhikkhå etadavoca: "kacci bhikkhave, khamanãyaü? Kacci yàpanãyaü? Kaccittha appakilamathena addhànaü àgatà? Kuto ca tumhe bhikkhave, àgacchathà?" Ti. "Khamanãyaü bhagavà yàpanãyaü bhagavà. Idha mayaü bhante kàsãsu vassaü vutthà ràjagahaü àgacchantà bhagavantaü dassanàya antaràmagge na labhimhà låkhassa và paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Bahu¤ca phalakhàdanãyaü ahosi. Kappiyakàrako ca na ahosi. Tena mayaü kilantaråpà addhànaü àgatà" ti.

14. Atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakareõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: "anujànàmi bhikkhave, yattha phalakhàdanãyaü passati, kappiyakàrako ca na hoti, sàmaü gahetvà haritvà kappiyakàrakaü1 passitvà bhåmiyaü nikkhipitvà pañiggahàpetvà paribhu¤jituü. Anujànàmi bhikkhave. Uggahitapañiggahita" nti2.

15. Tena kho pana samayena a¤¤atarassa bràhmaõassa navà ca tilà nava¤ca madhu uppannà honti. Atha kho tassa bràhmaõassa etadahosi: "yannånàhaü nave ca tile navaü ca madhuü buddhapamukhassa bhikkhusaïghassa dadeyya" nti. Atha kho so bràhmaõo yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavatà saddhiü sammodi3. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho so bràhmaõo bhagavantaü etadavoca: "adhivàsetu me bhavaü gotamo svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenà" ti. Adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena. [PTS Page 213] [\q 213/] atha kho so bràhmaõo bhagavato adhivàsanaü viditvà pakkàmi.

16. Atha kho so bràhmaõo tassà rattiyà accayena paõãtaü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocàpesi: "kàlo bho gotama, niññhitaü bhatta" nti. Atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya yena tassa bràhmaõassa nivesanaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhusaïghena.

17. Atha kho so bràhmaõo buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü paõãtena khàdanãyena bhojanãyena sahatthà santappetvà sampavàretvà bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho taü bràhmaõaü bhagavà dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uññhàyàsanà pakkàmi.

18. Atha kho tassa bràhmaõassa acirapakkantassa bhagavato etadahosi: "yesaü kho mayà atthàya buddhapamukho bhikkhusaïgho nimantito nave ca tile navaü ca madhuü dassàmã" ti te mayà pammuññhà4 dàtuü. Yannånàhaü nave ca tile nava¤ca madhuü kolambehi ca ghañehi ca àràmaü àharàpeyya" nti 5.

1. "Kappiyakàrake" ma ja saü. 2. "Uggahitaü pañiggahitunti" ma cha saü. 3. "Pañisammodi" machasaü. 4. "Pamuññhà" machasaü. 5. "Haràpeyyanti"

[BJT Page 548] [\x 548/]

19. Atha kho so bràhmaõo nave ca tile nava¤ca madhuü kolambehi ca ghañehi ca àràmaü àharàpetvà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho so bràhmaõo bhagavantaü etadavoca: "yesaü kho mayà bho gotama, atthàya buddhapamukho bhikkhusaügho nimantito 'nace ca tile nava¤ca madhuü dassàmã' ti, te mayà pammuññhà dàtuü. Patigaõhàtu me bhavaü gotamo nave ca tile nava¤ca madhu" nti. "Tena hi bràhmaõa, bhikkhånaü dehã" ti.

20. Tena kho pana samayena bhikkhå dubbhikkhe appamattakepi pavàrenti. Pañisaïkhàpi pañikkhipanti. Sabbo ca saïgho pavàrito hoti. Bhikkhå kukkuccàyantà na patigaõhanti. "Patigaõhàtha1 bhikkhave, paribhu¤jatha. Anujànàmi bhikkhave, tato nãhañaü bhuttàvinà pavàritena anatirittaü paribhu¤jitu"nti.

21. Tena kho pana samayena àyasmato upanandassa sakyaputtassa upaññhàkakulaü saïghassa atthàya khàdanãyaü pàhesi: "idaü khàdanãyaü2 ayyassa upanandassa dassetvà saïghassa dàtabba" nti.

22 Tena kho pana samayena àyasmà upanando [PTS Page 214] [\q 214/] sakyaputto gàmaü piõóàya paviññho hoti.

23. Atha kho te manussà àràmaü gantvà bhikkhå pucchiüsu: "kahaü bhante, ayyo upanando" ti. Esàvuso àyasmà upanando sakyaputto gàmaü piõóàya paviññho"ti. Idaü bhante khàdanãyaü ayyassa upanandassa dassetvà saïghassa dàtabba" nti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Tena hi bhikkhave, pañiggahetvà nikkhipatha yàva upanando àgacchatã" ti.

24. Atha kho àyasmà upanando sakyaputto purebhattaü kulàni payirupàsitvà divà àgacchati.

25. Tena kho pana samayane bhikkhå dubbhikkhe appamattakepi pavàrenti. Pañisaïkhàpi pañikkhipanti. Sabbo ca saïgho pavàrito hoti. Bhikkhå kukkuccàyantà na patigaõhanti. "Patigaõhàtha bhikkhave, paribhu¤jatha. Anujànàmi bhikkhave, purebhattaü pañiggahitaü bhuttàvinà pavàritena anatirittaü paribhu¤jitu" nti.

26. Atha kho bhagavà ràjagahe yathàbhirattaü viharitvà yena sàvatthi tena càrikaü pakkàmi. Anupubbena càrikaü caramàno yena sàvatthi tadavasari. Tatra sudaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme.

27. Tena kho pana samayena àyasmato sàriputtassa kàyaóàhàbàdho hoti.

1. "Pañigaõhatha" machasaü. 2. "Idaü khàdanãyaü" iti marammakkharapotthake na dissate

[BJT Page 550] [\x 550/]

28. Atha kho àyasmà mahàmoggallàno yenàyasmà sàriputto tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü sàriputtaü etadavoca: "pubbe te àvuso sàriputta, kàyaóàhàbàdho kena phàsu hotã" ti. "Bhisehi ca me àvuso muëàlikàhi cà" ti.

29. Atha kho àyasmà mahàmoggallàno seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya, pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evamevaü jetavane antarahito mandàkiniyà pokkharaõiyà tãre pàturahosi.

30. Addasà kho a¤¤ataro nàgo àyasmantaü mahàmoggallànaü dåratova àgacchantaü. Disvàna àyasmantaü mahàmoggallànaü etadavoca: "etu kho bhante ayyo mahàmoggallàno. Svàgataü bhante ayyassa mahàmoggallànassa. Kena bhante, ayyassa attho? Kiü dammã" ti. "Bhisehi ca me àvuso attho muëàlikàhi cà" ti.

31. Atha kho so nàgo a¤¤ataraü nàgaü àõàpesi: "tena hi bhaõe ayyassa bhise ca muëàlikàyo ca yàvadatthaü dehã" ti. Atha kho so nàgo mandàkiniü pokkharaõiü ogàhetvà soõóàya bhisa¤ca bhisamuëàlika¤ca1 abbàhetvà2 suvikkhàlitaü [PTS Page 215] [\q 215/] vikkhàletvà bhaõóikaü bandhitvà yenàyasmà mahàmoggallàno tenupasaïkami.

32. Atha kho àyasmà mahàmoggallàno seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya, pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evamevaü mandàkiniyà pokkharaõiyà tãre antarahito jetavane pàturahosi.

33. Sopi kho nàgo mandàkiniyà pokkharaõiyà tãre antarahito jetavane pàturahosi. Atha kho so nàgo àyasmato mahàmoggallànassa bhise ca muëàlikàyo ca pañiggahàpetvà jetavane antarahito mandàkiniyà pokkharaõiyà tãre pàturahosi.

34. Atha kho àyasmà mahàmoggallàno àyasmato sàriputtassa bhise ca muëàlikàyo ca upanàmesi. Atha kho àyasmato sàriputtassa bhise ca muëàlikàyo ca paribhuttassa3 kàyaóàhàbàdho pañippassambhi. Bahå bhisà ca muëàlikàyo ca avasiññhà honti.

35. Tena kho pana samayena bhikkhå dubbhikkhe appamattakepi pavàrenti. Pañisaïkhàpi pañikkhipanti. Sabbo ca saïgho pavàrito hoti. Bhikkhå kukkuccàyantà na patigaõhanti. "Patigaõhàtha bhikkhave, paribhu¤jatha. "Anujànàmi bhikkhave, vanaññhaü pokkharaññhaü bhuttàvinà pavàritena anatirittaü paribhu¤jitu" nti.

1. "Bhisa muëàliü" sã mu. 2. "Aggahetvà' ma nu pa. To vi. "Abbàhitvà" machasaü. 3. "Bhuttassa" machasaü.

[BJT Page 552] [\x 552/]

36. Tena kho pana samayena sàvatthiyaü bahuü phalakhàdanãyaü uppannaü1 hoti. Kappiyakàrako ca na hoti. Bhikkhå kukkuccàyantà phalaü na paribhu¤janti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, abãjaü nibbaññabãjaü2 akatakappaü phalaü paribhu¤jitu" nti.

37. Atha kho bhagavà sàvatthiyaü yathàbhirattaü viharitvà yena ràjagahaü tena càrikaü pakkàmi. Anupubbena càrikaü caramàno yena ràjagahaü tadavasari. Tatra sudaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe.

38. Tena kho pana samayena a¤¤atarassa bhikkhuno bhagandalàbàdho hoti. âkàsagotto vejjo satthakammaü karoti. Atha kho bhagavà senàsanacàrikaü àhiõóanto yena tassa bhikkhuno vihàro tenupasaïkami. Addasà kho àkàsagotto vejjo bhagavantaü dåratova àgacchantaü. Disvàna bhagavantaü etadavoca: "àgacchatu bhavaü gotamo, imassa bhikkhuno vaccamaggaü passatu seyyathàpi godhàmukha" nti.

39. [PTS Page 216] [\q 216/] atha kho bhagavà "mamaü3 khvàyaü moghapuriso uppaõóetã" ti tatova pañinivattitvà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe bhikkhusaïghaü sannipàtàpetvà bhikkhå pañipucchi: "atthi4 bhikkhave, amukasmiü vihàre bhikkhu gilàno?"Ti. "Atthi bhagavà" ti. "Kiü tassa bhikkhave, bhikkhuno àbàdho?" Ti. "Tassa bhante àyasmato bhagandalàbàdho. âkàsagotto vejjo satthakammaü karotã" ti. Vigarahi buddho bhagavà: "ananucchaviyaü bhikkhave, tassa moghapurisassa ananulomikaü appatiråpaü assàmaõakaü akappiyaü akaraõãyaü. Kathaü hi nàma so bhikkhave, moghapuriso sambàdhe satthakammaü kàràpessati. Sambàdhe bhikkhave, sukhumà chavi. Duropayo vaõo. Dupparihàraü satthaü netaü bhikkhave, appasannànaü và pasàdàya pasannànaü và bhiyyobhàvàya vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: "na bhikkhave, sambàdhe satthakammaü kàràpetabbaü. Yo kàràpeyya, àpatti thullaccayassà" ti.

40. Tena kho pana samayena chabbaggiyà bhikkhå "bhagavato satthakammaü pañikkhitta" nti vatthikammaü kàràpenti. Ye te bhikkhå appicchà te ujjhàyanti, khãyanti, vipàcenti: "kathaü hi nàma chabbaggiyà bhikkhå vatthikammaü kàràpessantã" ti. Atha kho te bhikkhå bhagavato etamatthaü àrocesuü.

41. "Saccaü kira bhikkhave, chabbaggiyà bhikkhå vatthikammaü kàràpentã" ti. "Saccaü bhagavà". Sambàdhe bhikkhave, sukhumà chavi. Duropayo vaõo. Dupparihàraü satthaü netaü bhikkhave, appasannànaü và pasàdàya pasannànaü và bhiyyobhàvàya vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: "na bhikkhave, sambàdhassa sàmantà dvaïgulà satthakammaü và vatthikammaü và kàràpetabbaü. Yo kàràpeyya, àpatti thullaccayassà" ti.

1. "Ussannaü" sã mu. 2. "Nibbittabãjaü" machasaü.

3. "So maü" machasaü. 4. "Atthi kira" machasaü. [P T S.]

[BJT Page 554] [\x 554/]

42. Atha kho bhagavà ràjagahe yathàbhirattaü viharitvà yena bàràõasã tena càrikaü pakkàmi. Anupubbena càrikaü caramàno yena bàràõasã tadavasari. Tatra sudaü bhagavà bàràõasiyaü viharati isipatane migadàye.

43. Tena kho pana samayena bàràõasiyaü suppiyo ca upàsako suppiyà ca upàsikà ubho pasannà1 honti dàyakà kàrakà saïghupaññhàkà. Atha kho suppiyà upàsikà àràmaü gantvà vihàrena vihàraü pariveõena pariveõaü upasaïkamitvà bhikkhå pucchati: "ko bhaneta gilàno, kassa kiü àharãyatå" ti.

44. Tena kho pana samayena a¤¤atarena bhikkhunà [PTS Page 217] [\q 217/] virecanaü pãtaü hoti. Atha kho so bhikkhu suppiyaü upàsikaü etadavoca: "mayà kho bhagini, virecanaü pãtaü. Attho me pañicchàdanãyenà" ti. "Suññhu ayya, àharãyissatã"ti. Gharaü gantvà antevàsiü àõàpesi: "gaccha bhaõe, pavattamaüsaü jànàhã" ti. "Evaü ayye" ti kho so puriso suppiyàya upàsikàya pañissutvà kevalakappaü bàràõasiü àhiõóanto na addasa pavattamaüsaü. Atha kho so puriso yena suppiyà upàsikà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà suppiyaü upàsikaü etadavoca: "natthayye pavattamaüsaü. Màghàto ajjà" ti.

45. Atha kho suppiyàya upàsikàya etadahosi: "tassa kho gilànassa bhikkhuno pañicchàdanãyaü alabhantassa àbàdho và abhivaóóhissati. Kàlakiriyà và bhavissati. Na kho me taü patiråpaü, yàhaü pañissutvà na haràpeyya"nti. Potthanikaü gahetvà årumaüsaü ukkantitvà dàsiyà adàsi: "bhanda je imaü maüsaü sampàdetvà, amukasmiü vihàre bhikkhu gilàno, tassa dajjehi2. Yo ca maü pucchati, gilànàni pañivedehã" ti. Uttaràsaïgena åruü paveñhetvà3 ovarakaü pavisitvà ma¤cako nipajiji.

46. Atha kho suppiyo upàsako gharaü gantvà dàsiü pucchi: "kahaü suppiyà" ti. "Esayya4 ovarake nipannà"ti. Atha kho suppiyo upàsako yena suppiyà upàsikà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà suppiyaü upàsikaü etadavoca: "kissa nipannàsã" ti. Gilànamhã"ti 5. "Kinte àbàdho" ti. Atha kho suppiyà upàsikà suppiyassa upàsakassa etamatthaü àrocesi.

47. Atha kho suppiyo upàsako "acchariyaü vata bho! Abbhutaü vata bho! Yàvasaddhàyaü suppiyà pasannà, yatra hi nàma attanopi maüsàni pariccattàni, kimpanimàya6 a¤¤aü ki¤ci adeyyaü bhavissatã" ti haññho udaggo yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi.

1. "Ubhato pasannà" machasaü. [P T S.] A vi. To vi. 2. "Dajjàhi" machasaü. 3. "Veñhetvà" machasaü. 4. "Esàyya" machasaü. 5. "Gilànàmbhãti" machasaü. 6. "Kimapimàya" machasaü. To vi.

[BJT Page 556] [\x 556/]

48. Ekamantaü nisinno kho suppiyo upàsako bhagavantaü etadavoca: "adhivàsetu me bhante bhagavà svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenà" ti. Adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena. Atha kho suppiyo upàsako bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi.

49. Atha kho suppiyo upàsako tassà rattiyà accayena paõãtaü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocàpesi: "kàlo bhante, niññhitaü bhatta"nti. Atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya yena [PTS Page 218] [\q 218/] suppiyassa upàsakassa nivesanaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhusaïghena.

50. Atha kho suppiyo upàsako yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhitaü kho suppiyaü upàsakaü bhagavà etadavoca: "kahaü suppiyà" ti. "Gilànà bhagavà" ti. "Tena hi àgacchatå" ti. "Na bhagavà ussahatã " ti. "Tena hi pariggahetvàpi ànethà" ti. Atha kho suppiyo upàsako suppiyaü upàsikaü pariggahetvà ànesi. Tassà sahadassanena bhagavato tàva mahàvaõo råëho ahosi succhavi lomajàto.

51. Atha kho suppiyo ca upàsako suppiyà ca upàsikà "acchariyaü vata bho! Abbhutaü vata bho! Tathàgatassa mahiddhikatà mahànubhàvatà, yatra hi nàma sahadassanena bhagavato tàva mahàvaõo råëho bhavissati succhavi lomajàto" ti haññhà udaggà buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü panãtena khàdanãyena bhojanãyena sahatthà santappetvà sampavàretvà bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdiüsu. Atha kho bhagavà suppiyaü ca upàsakaü suppiyaü ca upàsikaü dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uññhàyàsanà pakkàmi.

52. Atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe bhikkhusaïghaü sannipàtàpetvà bhikkhå pañipucchi: "ko bhikkhave, suppiyaü upàsikaü maüsaü vi¤¤àpesã" ti. Evaü vutte so bhikkhu bhagavantaü etadavoca: "ahaü kho bhante suppiyaü upàsikaü maüsaü vi¤¤àpesi"nti. "âharãyittha bhikkhå" ti. "âharãyittha bhagavà"ti. "Paribhu¤ji tvaü bhikkhå" ti. "Pari¤jàhaü 1 bhagavà" ti. "Pañivekkhi tvaü bhikkhå" ti. "Nàhaü bhagavà pañivekkhi" nti.

53. Vigarahi buddho bhagavà: "ananucchaviyaü bhikkhave, tassa moghapurisassa ananulomikaü appatiråpaü assàmaõakaü akappiyaü akaraõãyaü. Kathaü hi nàma tvaü moghapurisa, appañivekkhitvà maüsaü paribhu¤jissasi. Manussamaüsaü kho tayà moghapurisa, paribhuttaü. Netaü moghapurisa, appasannànaü và pasàdàya pasannànaü và bhiyyobhàvàya vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: "santi bhikkhave, manussà saddhà pasannà. Tehi attanopi maüsàni pariccattàni. Na bhikkhave, manussamaüsaü paribhu¤jitabbaü. Yo paribhu¤jeyya, àpatti thullaccayassa. Na ca bhikkhave, appañivekkhitvà maüsaü paribhu¤jitabbaü. Yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassà" ti.

1. "Paribhu¤jàmahaü" machasaü.

[BJT Page 558] [\x 558/]

54. Tena kho pana samayena ra¤¤o hatthi maranti. [PTS Page 219] [\q 219/] manussà dubbhikkhe hatthimaüsaü paribhu¤janti. Bhikkhånaü piõóàya carantànaü hatthi maüsaü denti. Bhikkhå hatthimaüsaü paribhu¤janti. Manussà ujjhàyanti, khãyanti, vipàcenti: "kathaü hi nàma samaõà sakyaputtiyà hatthimaüsaü paribhu¤jissanti. Ràjaïgaü hatthi. Sace ràjà jàneyya, na tesaü 1 attamano assà" ti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Na bhikkhave, hatthimaüsaü paribhu¤jitabbaü. Yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassà" ti.

55. Tena kho pana samayena ra¤¤o assà maranti. Manussà dubbhikkhe assamaüsaü paribhu¤janti. Bhikkhånaü piõóàya carantànaü assamaüsaü denti. Bhikkhå assamaüsaü paribhu¤janti. Manussà ujjhàpenti, khãyanti, vipàcenti: "kathaü hi nàma samaõà sakyaputtiyà assamaüsaü paribhu¤jissanti. Ràjaïgaü assà. Sace ràjà jàneyya, na tesaü attamano assà" ti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Na bhikkhave, assamaüsaü paribhu¤jitabbaü. Yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassà" ti.

56. Tena kho pana samayena manussà dubbhikkhe sunakhamaüsaü paribhu¤janti. Bhikkhånaü piõóàya carantànaü sunakhamaüsaü denti. Bhikkhå sunakhamaüsaü paribhu¤janti. Manussà ujjhàyanti, khãyanti, vipàcenti: "kathaü hi nàma samaõà sakyaputtiyà sunakhamaüsaü paribhu¤jissanti. Jeguccho sunakho pañikkålo"ti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Na bhikkhave, sunakhamaüsaü paribhu¤jitabbaü. Yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassà" ti.

57

Tena kho pana samayena manussà dubbhikkhe ahimaüsaü paribhu¤janti. Bhikkhånaü piõóàya carantànaü ahimaüsaü denti. Bhikkhå ahimaüsaü paribhu¤janti. Manussà ujjhàyanti, khãyanti, vipàcenti: "kathaü hi nàma samaõà sakyaputtiyà ahimaüsaü paribhu¤jissanti. Jeguccho ahi pañikkålo" ti.

58. Suphassopi 2 nàgaràjà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho suphassà nàgaràjà bhagavantaü etadavoca: "santi hi 3 bhante, nàgà assaddhà appasannà. Te appamattakehipi bhikkhå viheñheyyuü. Sàdhu bhante ayyà abhimaüsaü na paribhu¤jeyyu" nti.

59. Atha kho bhagavà suphassaü nàgaràjànaü dhammiyà kathàya sandassesi. Samàdapesi. Samuttejesi. Sampahaüsesi. Atha kho suphasso nàgaràjà bhagavatà dhammiyà kathà sandassito samàdapito samuttejito sampahaüsito bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi.

60. Atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe [PTS Page 220] [\q 220/] dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: "na bhikkhave, abhimaüsaü paribhu¤jitabbaü. Yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassà" ti.

1. "Nesaü" machasaü. 2. "Supassopi" machasaü. [P T S. 3.] "Santã" machasaü. [P T S.]

[BJT Page 560] [\x 560/]

61. Tena kho pana samayena luddakà sãhaü hantvà sãhamaüsaü paribhu¤janti. Bhikkhånaü piõóàya carantànaü sãhamaüsaü denti. Bhikkhå sãhamaüsaü paribhu¤jitvà ara¤¤e viharanti. Sãhà maüsagandhena 1 bhikkhå paripàtenti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Na bhikkhave, sãhamaüsaü paribhu¤jitabbaü. Yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassà" ti.

62. Tena kho pana samayena luddakà vyagghaü hantvà vyaggha maüsaü paribhu¤janti. Bhikkhånaü piõóàya carantànaü vyagghamaüsaü denti. Bhikkhå vyagghamaüsaü paribhu¤jitvà ara¤¤e viharanti. Vyagghà maüsagandhena 2 bhikkhå paripàtenti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Na bhikkhave, vyagghamaüsaü paribhu¤jitabbaü. Yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassà" ti.

63. Tena kho pana samayena luddakà dãpiü hantvà dãpimaüsaü paribhu¤janti. Bhikkhånaü piõóàya carantànaü dãpimaüsaü denti. Bhikkhå dãpimaüsaü paribhu¤jitvà ara¤¤e viharanti. Dãpi maüsagandhena 3 bhikkhå paripàtenti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Na bhikkhave dãpimaüsaü paribhu¤jitabbaü. Yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassà" ti.

64. Tena kho pana samayena luddakà acchaü hanatvà acchamaüsaü paribhu¤janti. Bhikkhånaü piõóàya carantànaü acchamaüsaü denti. Bhikkhå acchamaüsaü paribhu¤jitvà ara¤¤e viharanti. Acchà maüsagandhena 4 bhikkhå paripàtenti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Na bhikkhave, acchamaüsaü paribhu¤jitabbaü. Yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassà" ti.

65. Tena kho pana samayena luddakà taracchaü hantvà taracchamaüsaü paribhu¤janti. Bhikkhånaü piõóàya carantànaü taracchamaüsaü denti. Bhikkhå taracchamaüsaü paribhu¤jitvà ara¤¤e viharanti. Taracchà maüsagandhena 5 bhikkhå paripàtenti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Na bhikkhave, taracchamaüsaü paribhu¤jitabbaü. Yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassà" ti.

Suppiyabhàõavàro dutiyo.

1. "Sãhamaüsagandhena" machasaü. 3. "Dãpimaüsagandhena" ma cha saü. 2. "Vyagghamaüsagandhena" " 4. "Acchamaüsagandhena" "

5. "Taracchamaüsagandhena" machasaü.

[BJT Page 562] [\x 562/]

1. Atha kho bhagavà bàràõasiyaü yathàbhirattaü viharitvà yena andhakavindaü tena càrikaü pakkàmi mahatà bhikkhusaïghena saddhiü aóóhateëasehi bhikkhusatehi.

2. Tena kho pana samayena jànapadà manussà bahuü loõampi telampi taõóulampi khàdanãyampi sakañesu àropetvà buddhapamukhassa bhikkhu saïghassa piññhito piññhito anubaddhà1 honti "yadà pañipàñiü labhissàma, tadà bhattaü karissàmà" ti. Pa¤camattàni ca vighàsàdasatàni.

3. Atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena andhakavindaü tadavasarã. Atha kho a¤¤atarassa bràhmaõassa pañipàñiü alabhantassa etadahosi: "adhikàni 2 kho me dve màsàni buddhapamukhaü bhikkhasaïghaü anubandhantassa 'yadà pañipàñiü labhissàmi, tadà bhattaü karissàmã' ti. Na ca me pañipàñiü labbhati. Aha¤camhi ekako3. Bahu ca me gharàvàsattho hàyati. Yannånàhaü bhattaggaü olokeyyaü, yaü bhattagge nàssa, taü pañiyàdeyya" nti. Atha kho so bràhmaõo bhattaggaü olokento dve nàddasa: yàgu¤ca madhugoëaka¤ca.

4. Atha kho so bràhmaõo yenàyasmà ànando tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü etadavoca: "idha me bho ànanda, pañipàñiü alabhantassa etadahosi: 'adhikàni kho [PTS Page 221] [\q 221/] me dve màsàni buddhapamukhaü bhikkhu saïghaü anubandhantassa 'yadà pañipàñiü labhissàmi tadà bhattaü karissàmã' ti. Na ca me pañipàñi labbhati. Aha¤cambhi ekako. Bahu ca me gharàvàsattho hàyati. Yannånàhaü bhattaggaü olokeyyaü, 'yaü bhattagge nàssa taü pañiyàdeyya' nti. So kho ahaü bho ànanda, bhattaggaü olokento dve nàddasaü: yàgu¤ca madhugoëaka¤ca. Svàhaü bho ànanda, pañiyàdeyyaü yàgu¤ca madhugoëaka¤ca, patigaõheyya me bhavaü gotamo"ti. "Tena hi bràhmaõa, bhagavantaü pañipucchissàmã" ti.

5. Atha kho àyasmà ànando bhagavato etamatthaü àrocesi. "Tenahànanda, pañiyàdetå" ti. "Tena hi bràhmaõa, pañiyàdehã" ti. Atha kho so bràhmaõo tassà rattiyà accayena pahåtaü yàgu¤ca madhugoëaka¤ca pañiyàdàpetvà bhagavato" upanàmesi: patigaõhàtu me bhavaü gotamo yàgu¤ca madhugoëaka¤cà" ti. "Tena hi bràhmaõa, bhikkhånaü dehã" ti. Bhikkhå kukkuccàyantà na patigaõhanti. "Patigaõhàtha bhikkhave, paribhu¤jathà" ti:

6. Atha kho so bràhmaõo buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü pahåtàya yàguyà ca madhugoëakena ca sahatthà santappetvà sampavàretvà bhagavantaü dhotahatthaü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho taü bràhmaõaü bhagavà etadavoca: "dasa ime bràhmaõa, ànisaüsà yàguyà, 4 yàguü dento àyuü deti. Vaõõaü deti. Sukhaü deti. Balaü deti. Pañibhàõaü deti. Yàgu pãtà khudaü 5 pañihanti 6. Pipàsaü pañivineti 7. Vàtaü anulometi. Vatthiü sodheti. âmàvasesaü pàceti. Ime kho bràhmaõa, dasànisaüsà yàguyà" ti.

1. "Anubandhà" sã mu. Machasaü. 2. "Atãtàni" machasaü. [P T S.]

3. "Ekatthako" machasaü. 4. "Katame dasa" machasaü. [P T S.]

5. "Khuddaü" machasaü. 6. "Pañihanti" machasaü. [P T S.]

7. "Vineti" machasaü.

[BJT Page 564] [\x 564/]

7. Yo sa¤¤atànaü paradattabhojinaü

Kàlena sakkacca dadàti yàguü,

Dasassa ñhànàni anuppavecchati

âyu¤ca vaõõa¤ca sukhaü bala¤ca.

8. Pañibhàõamassa upajàyate tato

Khudaü pipàsaü 1 vyapaneti vàtaü,

Sodheti vatthiü pariõàmeti bhuttaü 2

Bhesajjametaü sugatena vaõõitaü.

9. Tasmà hi yàguü alameva dàtuü

Niccaü manussena sukhatthikena,

Dibbàni và patthayatà 3 sukhàni

Manussasobhagyatamicchatà 4 vàti.

10. [PTS Page 222] [\q 222/] atha kho bhagavà taü bràhmaõaü imàhi gathàhi anumoditvà uññhàyàsanà pakkàmi. Atha kho bhagavà etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: "anujànàmi bhikkhave, yàgu¤ca madhugoëaka¤cà" ti.

11. Assosuü kho manussà "bhagavatà kira bhikkhånaü 5 yàgu anu¤¤àtà madhugoëaka¤cà" ti. Te kàlasseva bhojjayàguü pañiyàdenti madhugoëaka¤ca. Bhikkhå kàlasseva bhojjàya yàguyà 6 dhàtà madhugoëakena ca bhattagge na cittaråpaü bhu¤janti. 7

12. Tena kho pana samayena a¤¤atarena taruõappasannena 8 mahàmattena svàtanàya buddhapamukho bhikkhusaïgho nimantito hoti. Atha kho tassa taruõappasannassa mahàmattassa etadahosi: "yannånàhaü aóóhateëasannaü bhikkhusatànaü aóóhateëasàni maüsapàtisatàni pañiyàdeyyaü, ekamekassa bhikkhuno ekamekaü maüsapàtiü upanàmeyya" nti. Atha kho so taruõappasanno mahàmatto tassà rattiyà accayena paõitaü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyàdàpetvà aóóhateëasàni ca maüsapàtisatàni bhagavato kàlaü àrocàpesi: "kàlo bhante, niññhitaü bhatta" nti. Atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya yena tassa taruõappasannassa mahàmattassa nivesanaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhusaïghena.

13. Atha kho so taruõappasanno mahàmatto bhattagge bhikkhå parivisati. Bhikkhå evamàhaüsu. "Thokaü àvuso dehã" ti. "Mà kho tumhe bhante. "Ayaü taruõappasanno mahàmatto" ti. Thokaü thokaü patigaõhittha 9. Bahuü me khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyattaü aóóhateëasàni 10 maüsapàtisatàni. Ekamekaü maüsapàtiü upanàmessàmi. 11. Patigaõhatha bhante yàvadattha" nti. "Na kho mayaü àvuso etaü kàraõà thokaü thokaü patigaõhàma. Api ca mayaü kàlasseva bhojjàya yàguyà dhàtà madhugoëakena ca. Tena mayaü thokaü thokaü patigaõhàmà" ti.

1. "Pipàsa¤ca" machasaü. [P T S. 2.] "Bhattaü" machasaü. Ja vi to vi. Ma nu pa to vi. 3. "Patthayataü" 4. "Icchitaü" aññhakathà. 5. "Bhagavatà kira yàgu" machasaü. 6. "Bhojjayàguyà" machasaü. [P T S. 7.] "Paribhu¤janti" ma cha saü. 8. "Taruõapasannena" machasaü. 9. "Patigaõhatha" machasaü [P T S. 10.] "Aóóhatelasàni ca" machasaü. 11. "Upanàmessàmãti' machasaü. To vi.

[BJT Page 566] [\x 566/]

14. Atha kho so taruõappasanno mahàmatto ujjhàyati, khãyati, vipàceti: "kathaü hi nàma bhadantà mayà nimantità a¤¤assa bhojjayàguü paribhu¤jissanti. Na càhaü pañibalo yàvadatthaü dàtu" nti kupito anattamano asàdanàpekkho bhikkhånaü patte pårento àgamàsi "bhu¤jatha và. Haratha và" ti.

15. Atha kho so taruõappasanno mahàmatto buddhapamukhaü bhikkhu saïghaü paõãtena [PTS Page 223] [\q 223/] khàdanãyena bhojanãyena sahatthaü santappetvà sampavàretvà bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnà kho taü taruõappasannaü mahàmattaü bhagavà dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uññhàyàsanà pakkàmi.

16. Atha kho tassa taruõappasannassa mahàmattassa acirapakkantassa bhagavato ahudeva kukkuccaü. Ahu vippañisàro: "alàbhà vata me, na vata me làbhà, dulladdhaü vata me, na vata me suladdhaü, yohaü kupito anattamano àsàdanàpekkho bhikkhånaü patte pårentà agamàsiü 'bhu¤jatha và haratha và' ti. Kinnu kho mayà bahuü pasutaü pu¤¤aü và apu¤¤aü và? Ti.

17. Atha kho so taruõappasanno mahàmatto yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho so taruõappasanno mahàmatto bhagavantaü etadavoca: "idha mayhaü bhante acirapannantassa bhagavato ahudeva kukkuccaü ahu vippañisàro: 'alàbhà vata me, na vata me làbhà, dulladdhaü vata me, na vata me suladdhaü, yohaü kupito anattamano àsàdanàpekkho bhikkhånaü patte pårento àgamàsiü. 'Bhu¤jatha và haratha và' ti. Kinnu kho mayaü bahuü pasutaü pu¤¤aü và apu¤¤aü và?" Ti. Kinnu kho mayà bhante bahuü pasutaü pu¤¤aü và apu¤¤aü và?" Ti. "Yadaggena tayà àvuso, svàtanàya buddhapamukho bhikkhusaïgho nimantito, tadaggena te bahuü pu¤¤aü pasutaü. Yadaggena te ekamekena bhikkhunà ekamekaü sitthaü pañiggahitaü, tadaggena te bahuü pu¤¤aü pasutaü. Saggà te àraddhà" ti.

18. Atha kho so taruõappasanno mahàmatto "làbhà kira me. Suladdhaü kira me. Bahuü kira mayà pu¤¤aü pasutaü. Saggà kira me àraddhà" ti haññho udaggo uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. Atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe bhikkhusaïghaü sannipàtàpetvà bhikkhå pañipucchi: "saccaü kira bhikkhave bhikkhå a¤¤atra nimantità a¤¤assa bhojjayàguü paribhu¤jantã" ti. "Saccaü bhagavà" ti. Vigarahi buddho bhagavà "kathaü hi nàma te bhikkhave, moghapurisà a¤¤atra nimantità a¤¤assa bhojjayàguü paribhu¤jantã" ti. "Saccaü bhagavà" ti. Vigarahi buddho bhagavà: "kathaü hi nàma te bhikkhave, moghapurisà a¤¤atra nimantità a¤¤assa bhojjayàguü paribhu¤jissanti. Netaü bhikkhave, appasannànaü và pasàdàya" pasannànaü và bhiyyobhàvàya vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: [PTS Page 224] [\q 224/] "na bhikkhave, a¤¤atra nimantitena a¤¤assa bhojjayàgu paribhu¤jitabbà. Yo paribhu¤jeyya, yathà dhammo kàretabbo" ti.

[BJT Page 568] [\x 568/]

19. Atha kho bhagavà andhakavinde yathàbhirattaü viharitvà yena ràjagahaü tena càrikaü pakkàmi mahatà bhikkhusaïghena saddhiü aóóhateëasehi bhikkhusatehi.

20. Tena kho pana samayane belaññho kaccàno ràjagahaü andhakavindaü addhànamaggapañipanno hoti pa¤camattehi sakañasatehi sabbeheva guëakumbhapårehi. Addasà kho bhagavà belaññhaü kaccànaü dåratova àgacchantaü. Disvàna maggà okkamama a¤¤atarasmiü rukkhamåle nisãdi.

21. Atha kho belaññho kaccàno yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho belaññho kaccàno bhagavantaü etadavoca: "icchàmahaü bhante ekamekassa bhikkhuno ekamekaü guëakumbhaü dàtu"nti. Tena hi tvaü kaccàna, ekaüyeva guëakumbhaü àharà" ti. "Evaü bhante" ti kho belaññho kaccàno bhagavato pañissutvà ekaüyeva guëakumbhaü àdàya yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü etadavoca: "àhaño 1 bhante, guëakumbho. Kathàhaü bhante, pañipajjàmã" ti. "Tena hi tvaü kaccàna, bhikkhånaü guëaü dehã" ti. "Evaü bhante" ti kho belaññho kaccàno bhagavato pañissutvà bhikkhånaü guëaü datvà bhagavantaü etadavoca: "dinno bhante, bhikkhånaü guëo. Bahu càyaü guëo avasiññho. Kathàhaü bhante, pañipajjàmã" ti. "Tena hi tvaü kaccàna,bhikkhånaü gålaü yàvadatthaü dehi"ti." Evaü bhante"ti kho belaññho kaccàno bhagavato pañissutvà bhikkhå guëehi santappesi. Ekacce bhikkhå pattepi påresuü. Parissàvanànipi thavikàyopi påresuü.

22. Atha kho belaññho kaccàno bhikkhå guëehi santappetvà bhagavantaü etadavoca: "santappità bhante bhikkhå guëehi. Bahu càyaü guëo avasiññho. Kathàhaü bhante, pañipajjàmã"ti. "Tena [PTS Page 225] [\q 225/] hi tvaü kaccàna vighàsàdànaü guëaü dehã" ti. "Evaü bhante"ti kho belaññho kaccàno bhagavato pañissutvà vighàsàdànaü guëaü datvà bhagavantaü etadavoca: "dinno bhante, vighàsàdànaü guëo. Bahu càyaü guëo avasiññho. Kathàhaü bhante, pañipajjàmã" ti. "Tena hi tvaü kaccàna, vighàsàdànaü guëaü yàvadatthaü dehã" ti. "Evaü bhante" ti kho belaññho kaccàno bhagavato pañissutvà vighàsàdànaü guëaü yàvadatthaü datvà bhagavantaü etadavoca: "dinno bhante, vighàsàdànaü guëo yàvadattho. Bahuü càyaü guëo avasiññho. Kathàhaü bhante, pañipajjàmã" ti. "Tena hi tvaü kaccàna, vighàsàde guëehi santappehã" ti. "Evaü bhaneta" ti kho belaññho kaccàno bhagavato pañissutvà vighàsàde guëehi santappesi. Ekacce vighàsàdà kolambepi ghañepi påreüsu. Piñakànipi ucchaïgepi påresuü.

1. "âhato" machasaü.

[BJT Page 570] [\x 570/]

23. Atha kho belaññho kaccàno vighàsàde guëehi santappetvà bhagavantaü etadavoca: "santappità bhante vighàsàdà guëehi. Bahu càyaü guëo avasiññho. Kathàhaü bhante pañipajjàmã" ti. "Nàhaü taü kaccàna, passàmi sadevake loke samàrake sabrahmake sassamaõabràhmaõiyà pajàya sadevamanussàya yasseso guëo1 paribhutto sammà pariõàmaü gaccheyya a¤¤atra tathàgatassa và tathàgatasàvakassa và. Tena hi tvaü kaccàna, taü guëaü appaharite và chaóóehi. Appàõake và udake opilàpehã" ti. "Evaü bhante" ti kho belaññho kaccàno bhagavato pañissutvà taü guëaü appàõake udake opilepesi 2. Atha kho so guëo udake pakkhitto cicciñàyati. Ciñiciñàyati. Sandhåpàyati3. Sampadhåpàyati. Seyyathàpi nàma phàlo divasasantatto4 udake pakkhitto cicciñàyati, ciñiciñàyati, sandhåpàyati, sampadhåpàyati, evameva so guëo udake pakkhitto cicciñàyati. Ciñiciñàyati. Sandhåpàyati. Sampadhåpàyati.

24. Atha kho belaññho kaccàno saüviggo lomahaññhajàto yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinassa kho belaññhassa kaccànassa bhagavà ànupubbãkathaü kathesi. Seyyathãdaü: dànakathaü sãlakathaü saggakathaü kàmànaü àdinavaü okàraü saükilesaü nekkhamme ànisaüsaü pakàsesi. Yadà bhagavà a¤¤àsi belaññhaü kaccànaü kallacittaü muducittaü vinãvaraõa cittaü udaggacittaü pasannacittaü, atha yà buddhànaü sàmukkaüsikà dhammadesanà, taü pakàsesi. (Seyyathàpi nàma suddhaü vatthaü apagatakàëakaü sammadeva rajanaü pañigaõheyya, ) evameva belaññhassa [PTS Page 226] [\q 226/] kaccànassa tasmiü yeva àsane virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi: "yaü ki¤ci samudayadhammaü, sabbantaü nirodhadhamma" nti.

25. Atha kho belaññho kaccàno diññhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogàëhadhammo tiõõavicikiccho vigatakathaïkatho vesàrajjappatto aparappaccayo satthusàsane bhagavantaü etadavoca: "abhikkantaü bhante, abhikkantaü bhante, seyyathàpi bhante, nikkujjitaü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, måëhassa và maggaü àcikkheyya, andhakàre và telapajjotaü dhàreyya: cakkhumanto råpàni dakkhintã ti, evamevaü bhagavatà anekapariyàyena dhammo pakàsito. Esàhaü bhante bhagavantaü saraõaü gacchàmi dhamma¤ca bhikkhusaïgha¤ca. Upàsakaü maü bhagavà dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü gata" nti.

1. "Yassa so guëo" machasaü. [P T S. 2.] "Opilàpeti" machasaü. 3. "Padhåpàyati" machasaü. 4. "Divasaüsantatto" ma cha saü.

++ [BJT Page 572] [\x 572/]

26. Atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena ràjagahaü tadavasari. Tatra sudaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe. Tena kho pana samayena ràjagahe guëo ussanno hoti. Bhikkhå "gilànasseva bhagavatà guëo anu¤¤àto. No agilànassà" ti. Kukkuccàyantà guëaü na paribhu¤janti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, gilànassa guëaü. Agilànassa guëodaka" nti.

27. Atha kho bhagavà ràjagahe yathàbhirattaü viharitvà yena pàñaligàmo tena càrikaü pakkàmi mahatà bhikkhusaïghena saddhiü aóóhateëasehi bhikkhusatehi. Atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena pàñaligàmo tadavasari. Assosuü kho pàñaligàmikà upàsakà "bhagavà kira pàñaligàmaü anuppatto" ti. Atha kho pàñaligàmikà upàsakà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinno kho pàñaligàmike upàsake bhagavà dhammiyà kathàya sandassesi. Samàdapesi. Samuttejesi. Sampahaüsesi. Atha kho pàñaligàmikà upàsakà bhagavatà dhammiyà kathàya sandassità samàdapità samuttejità sampahaüsità bhagavantaü etadavocuü: "adhivàsetu no bhante bhagavà àvasathàgàraü saddhiü bhikkhusaïghenà"ti. Adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena.

28. Atha kho pàñaligàmikà upàsakà bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà [PTS Page 227] [\q 227/] padakkhiõaü katvà yena àvasathàgàraü tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà sabbasanthariü àvasathàgàraü santharitvà àsanàni pa¤¤àpetvà udakamaõikaü patiññhàpetvà telappadãpaü àropetvà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhaüsu. Ekamantaü ñhità kho pàñaligàmikà upàsakà bhagavantaü etadavocuü: "sabbasanthariü santhataü1 bhante, àvasathà gàraü. âsanàni pa¤¤attàni. Udakamaõiko patiññhàpito. Telappadãpo àropito. Yassadàni bhante, bhagavà kàlaü ma¤¤atã" ti. Atha kho bhagavà nivàsetvà pattacãvaraü àdàya saddhiü bhikkhusaïghena yena àvasathàgàraü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pàde pakkhàletvà àvasathàgàraü pavisitvà majjhimaü thambhaü nissàya puratthàbhimukho nisãdi. Bhikkhu saïghopi kho pàde pakkhàletvà àvasathàgàraü pavisitvà pacchimaü bhittiü nissàya puratthàbhimukho nisãdi bhagavantaüyeva purakkhatvà. Pàñaligàmikàpi kho upàsakà pàde pakkhàletvà àvasathàgàraü pavisitvà puratthimaü bhittiü nissàya pacchimàbhimukhà nisãdiüsu bhagavantaüyeva purakkhatvà.

1. Sabbasantharisatthataü" machasaü.

[BJT Page 574] [\x 574/]

29. Atha kho bhagavà pàñaligàmike upàsake àmantesi: "pa¤cime gahapatayo, àdãnavà dussãlassa sãlavipattiyà. Katame pa¤ca? Idha gahapatayo, dussãlo sãlavipanno pamàdàdhikaraõaü mahatiü bhogajàniü nigacchati. Ayaü pañhamo àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. Punacaparaü gahapatayo, dussãlassa sãlavipannassa pàpako kittisaddo abbhuggacchati. Ayaü dutiyo àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. Punacaparaü gahapatayo, dussãlo sãlavipanno ya¤¤adeva parisaü upasaïkamati: yadi khattiyaparisaü yadi bràhmaõaparisaü yadi gahapatiparisaü yadi samaõaparisaü, avisàrado upasaïkamati maïkubhåto. Ayaü tatiyo àdãnavo. Dussãlassa sãlavipattiyà. Punacaparaü gahapatayo, dussãlo sãlavipanno sammåëho kàlaü karoti. Ayaü catuttho àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. Punacaparaü gahapatayo, dussãlo sãlavipanto kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. Ayaü pa¤camo àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. Ime kho gahapatayo. Pa¤ca àdãnavà dussãlassa sãlavipattiyà.

30. Pa¤cime gahapatayo, ànisaüsà sãlavato sãlasampadàya. [PTS Page 228] [\q 228/] katame pa¤ca? Idha gahapatayo, sãlavà sãlasampanno appamàdàdhikaraõaü mahantaü bhogakkhandhaü adhigacchati. Ayaü pañhamo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya. Punacaparaü gahapatayo, sãlavato sãlasampannassa kalyàõo kittisaddo abbhuggacchati. Ayaü dutiyo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya. Punacaparaü gahapatayo, sãlavà sãlasampanno ya¤¤adeva parisaü upasaïkamati: yadi khattiyaparisaü yadi bràhmaõaparisaü yadi gahapatiparisaü yadi samaõaparisaü, visàrado upasaïkamati amaïkubhåto. Ayaü tatiyo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya. Punacaparaü gahapatayo, sãlavà sãlasampanno asammåëho kàlaü karoti. Ayaü catuttho ànisaüso sãlavato sãlasampadàya. Punacaparaü gahapatayo, sãlavà sãlasampanno kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. Ayaü pa¤camo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya. Ime kho gahapatayo, pa¤ca ànisaüsà sãlavato sãlasampadàyà"ti.

31. Atha kho bhagavà pàñaligàmake upàsake bahudeva rattiü dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uyyojesi "abhikkantà kho gahapatayo, ratti. Yassadàni kàlaü ma¤¤athà" ti. "Evaü bhante" ti kho pàñaligàmikà upàsakà bhagavato pañissutvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkamiüsu. Atha kho bhagavà acirapakkantesu pàñaligàmikesu upàsakesu su¤¤àgàraü pàvisi.

32. Tena kho pana samayena sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà pàñaligàme nagaraü màpenti vajjãnaü pañibàhàya. Addasà kho bhagavà rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya dibbena cakkhunà visuddhena atikkanta mànusakena sambahulà devatàyo pàñaligàme vatthåni parigaõhantiyo. Yasmiü padesa mahesakkhà devatà vatthåni parigaõhanti, mahesakkhànaü tattha ràjånaü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü. Yasmiü padese majjhimà devatà vatthåni parigaõhanti, majjhimànaü tattha ràjånaü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü. Yasmiü padese nãcà devatà vatthåni parigaõhanti, nãcànaü tattha ràjånaü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü.

[BJT Page 576] [\x 576/]

33. Atha kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: "ko nu kho te ànanda, pàñaligàme nagaraü màpentã" ti. "Sunãdhavassakàrà [PTS Page 229] [\q 229/] bhante, magadhamahàmattà pàñaligàme nagaraü màpenti vajjãnaü pañibàhàyà" ti. "Seyyathàpi ànanda, devehi tàvatiüsehi saddhiü mantetvà, evameva kho ànanda, sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà pàñaligàme nagaraü màpenti vajjãnaü pañibàhàya. Idhàhaü ànanda, rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya addasaü dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena sambahulà devatàyo pàñaligàme vatthåni parigaõhantiyo. Yasmiü padese mahesakkhà devatà vatthåni parigaõhanti. Mahesakkhànaü tattha ràjånaü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü. Yasmiü padese majjhimà devatà vatthåni parigaõhanti, majjhimànaü tattha ràjånaü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü. Yasmiü padese nãcà devatà vatthåni parigaõhanti, nãcànaü tattha ràjånaü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü. Yàvatà ànanda, ariyaü àyatanaü, yàvatà vaõippatho, idaü agganagaraü bhavissati pàñaliputtaü puñabhedanaü. Pàñaliputtassa kho ànanda, tayo antaràyà bhavissanti aggito và udakato và abbhantarato và mithubhedà" ti.

34. Atha kho sunãdhavassakàrà magadhamattà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavatà saddhiü sammodiüsu. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü aññhaüsu. Ekamantaü ñhità kho sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà bhagavantaü etadavocuü: "adhivàsetu no bhavaü gotamo ajjatanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenà"ti. Adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena. Atha kho sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà bhagavato adhivàsanaü viditvà pakkamiüsu.

35. Atha kho sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà paõãtaü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocàpesuü. "Kàlo bho gotama, niññhitaü bhatta" nti. Atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya yena sunãdhavassakàrànaü magadhamahàmattànaü parivesanà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhusaïghena.

36. Atha kho sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü paõãtena khàdanãyena bhojanãyena sahatthà santappetvà sampavàretvà bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinne kho sunãdhavassakàre magadhamahàmatte bhagavà imàhi gàthàhi anumodi:

37. "Yasmiü padese kappeti vàsaü paõóitajàtiyo,

Sãlavantettha bhojetvà sa¤¤ate brahmacàrayo 2.

38. Yà tattha devatà àsuü tàsaü dakkhiõamàdise,

Tà påjità påjayanti mànità mànayanti naü.

39. [PTS Page 230] [\q 230/] tato naü anukampanti màtà puttaü va orasaü,

Devatànukampito poso sadà bhadràni passatã" ti.

1. Vaõõippatho - katthaci. 2. "Brahmacàrino" si.

[BJT Page 578] [\x 578/]

40. Atha kho bhagavà sunãdhavassakàre magadhamahàmatte imàhi gàthàhi anumoditvà uññhàyàsanà pakkàmi. Tena kho pana samayena sunãdhavassakàrà mahadhamahàmattà bhagavantaü piññhito piññhito anubaddhà honti: "yena ajja samaõo gotamo dvàrena nikkhamissati, taü gotamadvàraü nàma bhavissati. Yena titthena gaïgaü nadiü uttarissati, taü gotamatitthaü nàma bhavissatã" ti. Atha kho bhagavà yena dvàrena nikkhami, taü gotamadvàraü nàma ahosi. Atha kho bhagavà yena gaïgà nadã, tenupasaïkami. Tena kho pana samayena gaïgànadã pårà hoti samatittikà kàkapeyyà. Manussà a¤¤e nàvaü pariyesanti, a¤¤e uëumpaü pariyesanti, a¤¤e kullaü bandhanti orà pàraü gantukàmà.

41. Addasà kho bhagavà te manusse a¤¤e nàvaü pariyesante a¤¤e uëumpaü pariyesante a¤¤e kullaü bandhante orà pàraü gantukàme. Disvàna seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya, pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evameva1 bhagavà gaïgàya nadiyà orimatãre antarahito pàrimatãre paccuññhàsi saddhiü bhikkhusaïghena. Atha kho bhagavà etamatthaü viditvà tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:

42. "Ye taranti aõõavaü saraü setuü katvàna visajja pallalàni,

Kullaü hi jano pabandhati 2 tiõõà medhàvino janà"ti.

43. Atha kho bhagavà yena koñigàmo tenupasaïkami. Tatra sudaü bhagavà koñigàme viharati. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi: "catunnaü bhikkhave, ariyasaccànaü ananubodhà appañivedhà evamidaü dãghamaddhànaü sandhàvitaü saüsaritaü mama¤ceva tumhàka¤ca. Katamesaü catunnaü: ? Dukkhassa bhikkhave, ariyasaccassa ananubodhà appañivedhà evamidaü dãghamaddhànaü sandhàvitaü saüsaritaü mama¤ceva tumhàka¤ca. Dukkhasamudayassa ariyasaccassa ananubodhà appañivedhà evamidaü dãghamaddhànaü sandhàvitaü saüsaritaü mama¤ceva tumhàka¤ca. Dukkhanirodhassa ariyasaccassa ananubodhà appañivedhà evamidaü dãghamaddhànaü sandhàvitaü saüsaritaü mama¤ceva tumhàka¤ca. Dukkhanirodhagàminiyà pañipadàya 3 ariyasaccassa ananubodhà appañivedhà evamidaü dãghamaddhànaü sandhàvitaü saüsaritaü mama¤ceva tumhàka¤ca. Tayidaü bhikkhave, dukkhaü ariyasaccaü [PTS Page 231] [\q 231/] anubuddhaü pañividdhaü. Dukkhasamudayaü ariyasaccaü anubuddhaü pañividdhaü. Dukkhanirodhaü ariyasaccaü anubuddhaü pañividdhaü. Dukkhanirodhagàminãpañipadaü ariyasaccaü anubuddhaü pañividdhaü. Ucchinnà bhavataõhà. Khãõà bhavanetti. Natthidàni punabbhavo" ti.

44. "Catunnaü ariyasaccànaü yathàbhåtaü adassanà,

Saüsitaü 4 dãghamaddhànaü tàsu tàsveva jàtãsu.

45. Tàni etàni diññhàni bhavanenti samåhatà,

Ucchinnaü målaü 5 dukkhassa natthidàni punabbhavoti.

1. "Evameva kho bhagavà" machasaü. 2. "Bandhati" machasaü.

3. "Dukkhanirodhagàminãpañipadà" sã mu. 4. "Sàsitaü" sã mu.

5. "Ucchinnamålaü" sã mu. To vi. Ja vi. Ma nu pa.

[BJT Page 580] [\x 580/]

46. Assosi kho ambapàli gaõikà "bhagavà kira koñigàmaü anuppatto" ti. Atha kho ambapàli gaõikà bhadràni bhadràni yànàni yojàpetvà bhadraü yànaü 1 abhiruhitvà bhadrehi bhadrehi yànehi vesàliyà niyyàsi bhagavantaü dassanàya. Yàvatikà yànassa bhåmi, yànena gantavà yànà paccorohitvà pattikàva yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho ambapàliü gaõikaü bhagavà dhammiyà kathàya sandassesi. Samàdapesi. Samuttejesi. Sampahaüsesi. Atha kho ambapàlã gaõikà bhagavatà dhammiyà kathàya sandassità samàdapità samuttejità sampahaüsità bhagavantaü etadavoca: "adhivàsetu me bhante bhagavà svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenà"ti. Adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena. Atha kho ambapàlã gaõikà bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhàyàsanaü bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi.

47. Assosuü kho vesàlikà licchavã "bhagavà kira koñigàmaü anuppatto" ti. Atha kho vesàlikà licchavã bhadràni bhadrani yànàni yojàpetvà bhadraü bhadraü yànaü abhiråhitvà bhadrehi bhadrehi yànehi vesàliyà nãyiüsu 2 bhagavantaü dassanàya. Appekacce licchavã nãlà honti nãlavaõõà nãlavatthà nãlàlaïkàrà. Appekacce licchavã pãtà honti pãtavaõõà pãtavatthà pãtàlaïkàrà. Appekacce licchavã lohitakà honti lohitakavaõõà3 lohitakavatthà lohitakàlaïkàrà. Appekacce licchavã odàtà honti odàtavaõõà odàtavatthà odàtàlaïkàrà.

48. Atha kho ambapàlã gaõikà daharànaü licchavãnaü ãsàya ãsaü yugena yugaü cakkena cakkaü akkhena akkhaü pativaññesi. [PTS Page 232] [\q 232/] atha kho te licchavã ambapàliü gaõikaü etadavocuü: "kissa je ambapàli, amhàkaü4 daharànaü daharànaü licchavãnaü ãsàya ãsaü yugena yugaü cakkena cakkaü akkhena akkhaü pativaññesã"ti. "Tathà hi pana mayà ayyaputtà, svàtanàya buddhapamukho bhikkhusaïghe nimantito" ti. "Dehi je ambapàli, amhàkaü etaü bhattaü satasahassenà" ti. "Sacepi me ayyaputtà vesàliü sàhàraü dajjeyyàtha, neva dajjà bhatta" nti.

49. Atha kho te licchavã aïguliü poñhesuü: "paràjitambha 5 vata bho ambakàya. Paràjitambha vata bho ambakàyà" ti.

50. Atha kho te licchavã yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Addasà kho bhagavà te licchavã dåratova àgacchante. Disvàna bhikkhå àmantesi: "yehi bhikkhave, bhikkhåhi devà tàvatiüsà adiññhapubbà, oloketha bhikkhave, licchaviparisaü. Apaloketha bhikkhave, licchaviparisaü. Upasaüharatha bhikkhave, licchaviparisaü tàvatiüsaparisa" nti.

1. "Bhadraü bhadraü yànaü" to vi ma nu pa. 2. "Nãyàsu" ma cha saü. [P T S.]

3. "Lohitavaõõà" machasaü. [P T S. 4.] "Ambapàli daharànaü" machasaü

5. "Jitamha" machasaü. A vi to vi.

[BJT Page 582] [\x 582/]

51. Atha kho te licchavã yàvatikà yànassa bhåmi yànena gantvà yànà paccorohitvà pattikàva yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinno kho te licchavã bhagavà dhammiyà kathàya sandassesi. Samàdapesi. Samuttejesi. Sampahaüsesi. Atha kho te licchavã bhagavatà dhammiyà kathàya sandassità samàdapità samuttejità sampahaüsità bhagavantaü etadavocuü: adhivàsetu no bhante bhagavà svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenà" ti. "Adhivutthomhi licchavã, svàtanàya ambapàliyà gaõikàya bhatta" nti. Atha kho te licchavã aïguliü poñhesuü: "paràjitamha vata bho ambakàya. Paràjitamha vata bho ambakàyà"ti. Atha kho te licchavã bhagavato bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkamiüsu.

52. Atha kho bhagavà koñigàme yathàbhirattaü viharitvà yena nàtikà 1 tenupasaïkami. Tatra sudaü bhagavà nàtike viharati gi¤jakàvasathe. Atha kho ambapàli gaõikà tassà rattiyà accayena sake àràme paõãtaü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocàpesi: "kàlo bhante, niññhitaü bhatta" nti. Atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya yena ambapàliyà gaõikàya pañivesanà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhusaïghena.

53. [PTS Page 233] [\q 233/] atha kho ambapàlã gaõikà buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü paõãtena khàdanãyena bhojanãyena sahatthà santappetvà sampavàretvà bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnà kho ambapàlã gaõikà bhagavantaü etadavoca: "imàhaü bhante, ambavanaü buddha pamukhassa bhikkhusaïghassa dammã" ti. Pañiggahesi bhagavà àràmaü.

54. Atha kho bhagavà ambapàliü gaõikaü dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uññhàyàsanà yena mahàvanaü tenupasaïkami. Tatra sudaü bhagavà vesàliyaü viharati mahàvane kåñàgàrasàlàyaü.

Licchavibhàõavàro tatiyo.

1. 'Nàdikà" sã mu. "¥àtikà" [P T S.]

[BJT Page 584] [\x 584/]

1. Tena kho pana samayena abhi¤¤àtà abhi¤¤àtà licchavã santhàgàre 1 sannisinnà sannipatità anekapariyàyena buddhassa vaõõaü bhàsanti. Dhammassa vaõõaü bhàsanti. Saïghassa vaõõaü bhàsanti.

2. Tena kho pana samayena sãho senàpati nigaõñhasàvako tassaü parisàyaü nisinno hoti. Atha kho sãhassa senàpatissa etadahosi: "nissaüsayaü kho so bhagavà arahaü sammàsambuddho bhavissati. Tathà hi me abhi¤¤àtà abhi¤¤àtà licchavã santhàgàre sannisinnà sannipatità anekapariyàyena buddhassa vaõõaü bhàsanti. Dhammassa vaõõaü bhàsanti. Saïghassa vaõõaü bhàsanti. Yannånàhaü taü bhagavantaü dassanàya upasaïkameyyaü arahantaü sammàsambuddha" nti.

3. Atha kho sãho senàpàti yena nigaõñho nàtaputto 2 tenupasaïkami. Upasaïkamitvà nigaõñhaü nàtaputtaü abhivàdetvà 3 ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho sãho senàpati nigaõñhaü nàtaputtaü etadavoca: "icchàmahaü bhante, samaõaü gotamaü dassanàya upasaïkamitu" nti. "Kiü pana tvaü sãha, kiriyavàdo samàno akiriyavàdaü samaõaü gotamaü dassanàya upasaïkamissasi? Samaõo hi sãha, gotamo akiriyavàdo akiriyàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã" ti. Atha kho sãhassa senàpatissa yo ahosi gamikàbhisaïkhàro 4 bhagavantaü dassanàya so pañippassambhi.

4. Dutiyampi kho abhi¤¤àtà abhi¤¤àtà licchavã santhàgàre sannisinnà sannipatità anekapariyàyena buddhassa vaõõaü bhàsanti. Dhammassa vaõõaü bhàsanti. Saïghassa vaõõaü bhàsanti. [PTS Page 234 [\q 234/] Textvvv isvvv faulvvvtyvvv] tatiyampi kho abhi¤¤àtà abhi¤¤àtà licchavã santhàgàre sannisinnà sannipatità anekapariyàyena buddhassa vaõõaü bhàsanti. Dhammassa vaõõaü bhàsanti. Saïghassa vaõõaü bhàsanti. Tatiyampi kho sãhassa senàpatissa etadahosi: "nissaüsayaü kho so bhagavà arahaü sammàsambuddho bhavissati. Tathà hi me abhi¤¤àtà abhi¤¤àtà licchavã santhàgàre sannisinnà sannipatità anekapariyàyena buddhassa vaõõaü bhàsanti. Dhammassa vaõõaü bhàsanti. Saïghassa vaõõaü bhàsanti. Kiü hi me karissanti nigaõñhà apalokità và anapalokità và? Yannånàhaü anapaloketvà va nigaõñhe taü bhagavantaü dassanàya upasaïkameyyaü arahantaü sammàsambuddha" nti.

5. Atha kho sãho senàpati pa¤cahi rathasatehi divàdivassa vesàliyà nãyyàsi bhagavantaü dassanàya yàvatikà yànassa bhåmi yànena gantvà yànà paccorohitvà pattikova yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho sãho senàpati bhagavantaü etadavoca: "sutammetaü bhante, akiriyavàdo samaõo gotamo akiriyàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetãti. Ye te bhante evamàhaüsu: 'akiriyavàdo samaõo gotamo akiriyàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti. Ye te bhante evamàhaüsu: 'akiriyavàdo samaõo gotamo akiriyàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti. Kacci te bhante, bhagavato vuttavàdino? Na ca bhagavantaü abhåtena abbhàcikkhanti? Dhammassa cànudhammaü vyàkaronti? Na ca koci sahadhammiko vàdànuvàdo gàrayhaü ñhànaü àgacchati? Anabbhakkhàtukàmà hi mayaü bhante bhagavanta" nti.

1. "Sandhàgàre" machasaü. 2. "Nighaõñhanàtha" sã. Sã mu. "Nighaõñhanàña" machasaü.

3. "Abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho sãho senàpati nigaõñhaü nàtaputtaü" iti ayaü pàñho na dissate marammakkharapotthake. 4. "Gamiyàbhisaïkhàro" 5. "Vàdànupàto" sabbattha.

[BJT Page 586] [\x 586/]

6. "Atthi sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'akiriyavàdo samaõo gotamo akiriyàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti.

7. "Atthi sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'kiriyavàdo samaõo gotamo kiriyàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti.

8. "Atthi sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'ucchedavàdo samaõo gotamo ucchedàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã'ti.

9. "Atthi sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: jegucchã samaõo gotamo jegucchitàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti.

10. "Atthi sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: venayiko samaõo gotamo vinayàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti.

11. "Atthi sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'tapassã samaõo gotamo tapassitàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti.

12. "Atthi sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'apagabbho samaõo gotamo apagabbhatàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã'ti.

13. 'Atthi sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'assattho samaõo gotamo assàsàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti.

14. "Katamo ca sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'akiriyavàdo samaõo gotamo akiriyàya dhammaü [PTS Page 235] [\q 235/] deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti. Ahaü hi sãha, akiriyaü vadàmi kàyaduccaritassa vacãduccaritassa manoduccaritassa. Anekavihitànaü pàpakànaü akusalànaü dhammànaü akiriyaü vadàmi. Ayaü kho sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'akiriyavàdo samaõo gotamo akiriyàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti.

15. "Katamo ca sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'kiriyavàdo samaõo gotamo kiriyàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti. Ahaü hi sãha, kiriyaü vadàmi kàyasucaritassa vacãsucaritassa manosucaritassa. Anekavihitànaü kusalànaü dhammànaü kiriyaü vadàmi. Ayaü kho sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'kiriyavàdo samaõo gotamo. Kiriyàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti.

[BJT Page 588] [\x 588/]

16. "Katamo ca sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'ucchedavàdo samaõo gotamo ucchedàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti. Ahaü hi sãha, ucchedaü vadàmi ràgassa dosassa mohassa. Anekavihitànaü pàpakànaü akusalànaü dhammànaü ucchedaü vadàmi. Ayaü kho sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'ucchedavàdo samaõo gotamo ucchedàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti.

17. "Katamo ca sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'jegucchã samaõo gotamo jegucchitàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti. Ahaü hi sãha, jigucchàmi kàya duccaritena vacãduccaritena manoduccaritena. Anekavihitànaü pàpakànaü akusalànaü dhammànaü samàpattiyà jigucchàmi. Ayaü kho sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: "jegucchã samaõo gotamo jegucchitàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti.

18. "Katamo ca sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'venayiko samaõo gotamo vinayàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti. Ahaü hi sãha, vinayàya dhammaü desemi ràgassa dosassa mohassa. Anekavihitànaü pàpakànaü akusalànaü dhammànaü vinayàya dhammaü desemi. Ayaü kho sãha, pariyàyo yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'venayiko samaõo gotamo vinayàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã'ti.

19. "Katamo ca sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'tapassã samaõo gotamo tapassitàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã'ti. Tapanãyàhaü sãha, pàpake akusale dhamme vadàmi kàyaduccaritaü vacãduccaritaü manoduccaritaü. Yassa kho sãha, tapanãyà pàpakà akusalà dhammà pahãõà ucchinnamålà tàlàvatthukatà anabhàvakatà1 àyatiü anuppàdadhammà, tamahaü tapassãti vadàmi. Tathàgatassa kho sãha, tapanãyà pàpakà akusalà dhammà pahãõà ucchinnamålà tàlàvatthukatà anabhàvakatà àyatiü anuppàdadhammà, ayaü kho sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: tapassã [PTS Page 236] [\q 236/] samaõo gotamo tapassitàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã'ti.

1. "Anabhàvaü katà" machasaü. [P T S.]

[BJT Page 590] [\x 590/]

20. "Katamo ca sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'apagabbho samaõo gotamo apagabbhatàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti. Yassa kho sãha, àyatiü gabbhaseyyà punabbhavàbhinibbatti pahãõà ucchinnamålà tàlàvatthukatà anabhàvakatà àyatiü anuppàdadhammà, tamahaü apagabbhoti vadàmi. Tathàgatassa kho sãha, àyatiü gabbhaseyyà punabbhavàbhinibbatti pahãõà ucchinnamålà tàlàvatthukatà anabhàvakatà àyatiü anuppàdadhammà. Ayaü kho sãha, pariyàyo yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'apagabbho samaõo gotamo apagabbhatàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti.

21. "Katamo ca sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'assattho samaõo gotamo assàsàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã' ti. Ahaü hi sãha, assattho paramena assàsena. Assàsàya ca 1 dhammaü desemi. Tena ca sàvake vinemi. Ayaü kho sãha, pariyàyo, yena maü pariyàyena sammà vadamàno vadeyya: 'assattho samaõo gotamo assàsàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã" ti.

22. Evaü vutte sãho senàpati bhagavantaü etadavoca: "abhikkantaü bhante. Abhikkantaü bhante. Seyyathàpi bhante nikkujjitaü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, måëhassa và maggaü àcikkheyya, andhakàre và telapajjotaü dhàreyya: 'cakkhumanto råpàni dakkhintã' ti, evamevaü bhagavatà anekapariyàyena dhammo pakàsito. Esàhaü bhante, bhagavantaü saraõaü gacchàmi dhamma¤ca bhikkhusaïgha¤ca. Upàsakaü maü bhagavà dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü gata" nti.

23. Anuviccakàraü kho sãha, karohi. Anuviccakàro tumhàdisànaü ¤àtamanussànaü sàdhu hotã ti. Iminàpahaü bhante bhagavato vacanena bhiyosomattàya 2 attamano abhiraddho, yaü maü bhagavà evamàha: "anuviccakàraü kho sãha, karohi. Anuviccakàro tumhàdisànaü ¤àtamanussànaü sàdhu hotã"ti. Mamaü hi bhante a¤¤atitthiyà sàvakaü labhitvà kevalakappaü vesàliü pañàkaü parihareyyuü: 'sãho3 amhàkaü senàpati sàvakattaü upagato' ti. Atha ca pana maü bhagavà evamàha: "anuviccakàraü kho sãha, karohi. Anuviccakàro tumhàdisànaü ¤àtamanussànaü sàdhu hotã" ti. Esàhaü bhante dutiyampi bhagavantaü saraõaü gacchàmi dhamma¤ca bhikkhusaïgha¤ca. Upàsakaü maü bhagavà dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü gata" nti.

1. "Assàsàya" machasaü. 2. "Bhagavato bhiyyosomantàya" machasaü. 3. "Sãho kho" machasaü.

[BJT Page 592] [\x 592/]

24. Dãgharattaü kho te sãha, nigaõñhànaü opànabhåtaü kulaü, yena tesaü upagatànaü piõóakaü1 dàtabbaü ma¤¤eyyàsã ti. Iminàpahaü bhante, bhagavato vacanena bhiyosomattàya attamano abhiraddho, yaü maü bhagavà evamàha: "dãgharattaü kho te sãha, nigaõñhànaü opànabhåtaü kulaü, yena tesaü upagatànaü piõóakaü dàtabbaü ma¤¤eyyàsã" ti.

25. Sutaü metaü bhante, "samaõo gotamo evamàha: mayhameva dànaü dàtabbaü. Na a¤¤esaü dànaü dàtabbaü. Mayhameva sàvakànaü dànaü dàtabbaü. Na a¤¤esaü sàvakànaü dànaü [PTS Page 237] [\q 237/] dàtabbaü. Mayhameva dinnaü mahapphalaü. Na a¤¤esaü dinnaü mahapphalaü. Mayhameva sàvakànaü dinnaü mahapphalaü. Na a¤¤esaü sàvakànaü dinnaü mahapphala" nti. Atha ca pana maü bhagavà nigaõñhesupi dàne samàdapeti. Api ca bhante, mayamettha kàlaü jànissàma. Esàhaü bhante, tatiyampi bhagavantaü saraõaü gacchàmi dhamma¤ca bhikkhusaïgha¤ca. Upàsakaü maü bhagavà dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü gata nti.

26. Atha kho bhagavà sãhassa senàpatissa ànupubbãkathaü kathesi seyyathãdaü: dànakathaü sãlakathaü saggakathaü, kàmànaü àdãnavaü okàraü saükilesaü. Nekkhamme ànisaüsaü pakàsesi. Yadà bhagavà a¤¤àsi sãha senàpatiü kallacittaü muducittaü vinãvaraõacittaü udaggacittaü pasannacittaü, atha yà buddhànaü sàmukkaüsikà dhammadesanà, taü pakàsesi: dukkhaü samudayaü nirodhaü maggaü. Seyyathàpi nàma suddhaü vatthaü apagatakàëakaü sammadeva rajanaü patigaõheyya, evameva sãhassa senàpatissa tasmiü yeva àsane virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi: "yaü ki¤ci samudayadhammaü sabbaü taü nirodhadhamma"nti.

27. Atha kho sãho senàpati diññhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogàëhadhammo tiõõavicikiccho vigatakathaïkatho vesàrajjappatto aparappaccayo satthusàsane bhagavantaü etadavoca: "adhivàsetu me bhante bhagavà svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenà" ti. Adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena. Atha kho sãho senàpati bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi.

28. Atha kho sãho senàpati a¤¤ataraü purisaü àõàpesi: "gaccha bhaõe, pavattamaüsaü jànàhã" ti. Atha kho sãho senàpati tassà rattiyà accayena paõãtaü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocàpesi: "kàlo bhante, niññhitaü bhatta" nti. Atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya yena sãhassa senàpatissa nivesanaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhusaïghena.

1. "Piõóapàtaü" machasaü.

[BJT Page 594] [\x 594/]

29. Tena kho pana samayena sambahulà nigaõñhà vesàliyaü rathiyà rathiyaü1 siïghàñakena siïghàñakaü bàhà paggayha kandanti: "ajja sãhena senàpatinà thullaü pasuü2 vadhitvà samaõassa gotamassa bhattaü kataü. Taü samaõo gotamo jànaü uddissakañaü maüsaü paribhu¤jati pañiccakamma" nti.

30. Atha kho a¤¤ataro puriso yena sãho senàpati tenupasaïakami. Upasaïkamitvà sãhassa senàpatissa upakaõõake àrocesi: "yagghe bhante, jàneyyàsi? Ete sambahulà nigaõñhà vesàliyaü rathiyà rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü bàhà paggayha kandanti: ajja sãhena senàpatinà thullaü pasuü vadhitvà samaõassa gotamassa bhattaü kataü. Taü samaõo gotamo jànaü uddissakañaü maüsaü paribhu¤jati pañiccakamma" nti.

31. "Alaü ayyo, dãgharattampi te àyasmantà avaõõakàmà buddhassa. Avaõõakàmà dhammassa. Avaõõakàmà saïghassa. Na ca pana te àyasmantà jãranti 3 taü bhagavantaü asatà tucchà musà abhåtena abbhàcikkhantà. Na ca mayaü jãvitahetåpi sa¤cicca pàõaü jãvità voropeyyàmà" ti.

32. Atha kho sãho senàpati buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü paõãtena khàdanãyena bhojanãyena sahatthà [PTS Page 238] [\q 238/] santappetvà sampavàretvà bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho sãhaü senàpatiü bhagavà dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uññhàyàsanà pakkàmi.

33. Atha kho bhagavà etasmiü nidàne pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: " na bhikkhave, jànaü uddissakañaü maüsaü paribhu¤jitabbaü. Yo paribhu¤jeyya àpatti dukkañassa. Anujànàmi bhikkhave, tikoñiparisuddhaü macchamaüsaü: adiññhaü asutaü aparisaïkita" nti.

34. Tena kho pana samayena vesàlã subhikkhà hoti susassà4 sulabhapiõóà. Sukarà u¤chena paggahena yàpetuü.

35. Atha kho bhagavato rahogatassa patisallãnassa evaü cetaso parivitakko udapàdi: "yàni tàni mayà bhikkhånaü anu¤¤àtàni dubbhikkhe dussasse dullabhapiõóe anto vutthaü anto pakkaü sàmaü pakkaü, uggahitapañiggahitakaü, tato nãhañaü, purebhattaü pañiggahitaü, vanaññhaü pokkharaññhaü, ajjàpi nu kho tàni bhikkhå paribhu¤jantã"ti.

1. "Rathikàya rathikaü" machasaü. 2. "Thålaü pasuü" machasaü.

3. "Jãridanti" machasaü. 4. "Sussassà" sã mu.

[BJT Page 596] [\x 596/]

36. Atha kho bhagavà sàyaõhasamayaü patisallànà vuññhito ayasmantaü ànandaü àmantesi: "yàni tàni ànanda, mayà bhikkhånaü anu¤¤àtàni dubbhikkhe dussasse dullabhapiõóe anto vutthaü anto pakkaü sàmaü pakkaü, uggahitapañiggahitakaü, tato nãhañaü, purebhattaü pañiggahitaü, vanaññhaü, pokkharaññhaü, ajjàpi nu kho tàni bhikkhå paribhu¤jantã" ti. "Paribhu¤janti bhagavà" ti.

37. Atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: "yàni tàni bhikkhave, mayà bhikkhånaü anu¤¤àtàni dubbhikkhe dussasse dullabhapiõóe anto vutthaü anto pakkaü sàmaü pakkaü, uggahitapañiggahitakaü, tato nãhañaü, purebhattaü pañiggahitaü, vanaññhaü, pokkharaññhaü, tànàhaü ajjatagge pañikkhipàmi. Na bhikkhave, anto vutthaü anto pakkaü sàmaü pakkaü, uggahitapañiggahitakaü paribhu¤jitabbaü. Yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassa. Na ca bhikkhave, tato nãhañaü, purebhattaü pañiggahitaü. Vanaññhaü, pokkharaññhaü bhuttàvinà pavàritena anatirittaü paribhu¤jitabbaü. Yo paribhu¤jeyya, yathà dhammo kàretabbo" ti.

38. Tena kho pana samayena jànapadà manussà bahuü loõampi telampi taõóulampi khàdanãyampi sakañesu àropetvà bahàràmakoññhake sakañaparivattaü karitvà acchanti: "yadà pañipàñiü labhissàma, tadà bhattaü karissàmà" ti. Mahà ca [PTS Page 239] [\q 239/] megho uggato hoti.

39. Atha kho te manussà yenàyasmà ànando tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü etadavocuü: "idha bhante ànanda, bahuü loõampi telampi taõóulampi khàdanãyampi sakañesu àropità1 tiññhanti. Mahà ca megho uggato. Kathannukho bhante ànanda, 2 pañipajjitabba" nti.

40. Atha kho àyasmà ànando bhagavato etamatthaü àrocesi. "Tenahànanda, saïgho paccantimaü vihàraü kappiyabhåmiü sammannitvà tattha vàsetu, yaü saïgho àkaïkhati vihàraü và aóóhayogaü và pàsàdaü và hammiyaü và guhaü và. Eva¤ca pana bhikkhave, sammannitabbo3 vyattena bhikkhunà pañibalena saïgho ¤àpetabbo: "suõàtu me bhante, saïgho. Yadi saïghassa pattakallaü, saïgho itthannàmaü vihàraü kappiyabhåmiü sammanneyya, esà ¤atti. Suõàtu me bhante, saïgho. Saïgho itthannàmaü vihàraü kappiyabhåmiü sammannati. Yassàyasmato khamati itthannàmassa vihàrassa kappiyabhåmiyà sammuti, so tuõhassa. Yassa nakkhamati, so bhàseyya. Sammato saïghena itthannàmo vihàro kappiyabhåmi. Khamati saïghassa. Tasmà tuõhã. Evametaü dhàrayàmã" ti.

1. "âropetvà" sã mu. 2. "Bhante" machasaü.

3. "Sammannitabbà" machasaü.

[BJT Page 598] [\x 598/]

41. Tena kho pana samayena manussà tattheva sammutiyà1 kappiyabhåmiyà yàguyo pacanti. Bhattàni pacanti. Såpàni sampàdenti. Maüsàni koññenti. Kaññhàni phàlenti.

42. Assosi kho bhagavà rattiyà paccåsasamayaü paccuññhàya uccàsaddaü mahàsaddaü kàkoravasaddaü. Sutvàna àyasmantaü ànandaü àmantesi: "kinnu kho so ànanda uccàsaddo mahàsaddo kàkoravasaddo"? Ti. "Etarahi bhante, manussà tattheva sammutiyà kappiyabhåmiyà yàguyo pacanti. Såpàni sampàdenti. Maüsàni koññenti. Kaññhàni phàlenti. So eso bhagavà uccàsaddo mahàsaddo kàkoravasaddo" ti.

43. Atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: "na bhikkhave, sammutikappiyabhåmi paribhu¤jitabbà. Yo paribhu¤jeyya, àpatti dukkañassa. Anujànàmi bhikkhave, tisso kappiyabhåmiyo: ussàvanantikaü gonisàdikaü gahapati"nti.

44. Tena kho pana samayena àyasmà yasojo gilàno hoti. Tassatthàya bhesajjàni àharãyanti. Tàni bhikkhå bahi vàsenti. Ukkapiõóakàpi khàdanti. Coràpi haranti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, sammutiü kappiyabhåmiü [PTS Page 240] [\q 240/] paribhu¤jituü. Anujànàmi bhikkhave, catasso kappiyabhåmiyo: ussàvanantikaü gonisàdikaü gahapatiü sammuti" nti.

Sãhabhàõavàro catuttho.

1. "Sammatikàya si.

[BJT Page 600] [\x 600/]

1. Tena kho pana samayena bhaddiyanagare meõóako gahapati pañivasati. Tassa evaråpo iddhànubhàvo hoti: sãsaü nahàyitvà dha¤¤àgàraü sammajjàpetvà padvàre1 nisãdati. Antaëikkhà dha¤¤assa dhàrà opatitvà dha¤¤àgàraü påreti.

2. Bhariyàya evaråpo iddhànubhàvo hoti: eka¤¤eva àëhaka thàlikaü upanisãditvà eka¤ca såpabhi¤jarakaü2 dàsakammakaraporisaü bhattena parivisati. Na tàva taü khãyati3, yàva sà na vuññhàti.

3. Puttassa evaråpo iddhànubhàvo hoti: ekaüyeva sahassatthavikaü gahetvà dàsakammakaraporisassa chammàsikaü4 vetanaü deti. Na tàva taü khãyati, yàvassa hatthagatà.

4. Suõisàya evaråpo iddhànubhàvo hoti: eka¤¤eva catudoõikaü pãñakaü upanisãditvà dàsakammakaraporisassa jammàsikaü bãjabhattaü5 deti. Na tàva taü khãyati, yàva sà na vuññhàti.

5. Dàsassa evaråpo iddhànubhàvo hoti: ekena naïgalena kasantassa satta sãtàyo gacchanti.

6. Assosi kho ràjà màgadho seniyo bimbisàro "amhàkaü kira vijite bhaddiyanagare meõóako gahapati pañivasati. Tassa evaråpo iddhànubhàvo: sãsaü nahàyitvà dha¤¤àgàraü sampajjàpetvà padvàre1 nisãdati. Antalikkhà dha¤¤assa dhàrà opatitvà dha¤¤àgàraü påreti. Bhariyàya evaråpo iddhànubhàvo: ekaüyeva àëhakathàlikaü upanisãditvà eka¤ca såpabhi¤jarakaü2 dàsakammakaraporisaü bhattena parivisati. Na tàva taü khãyati, yàva sà na vuññhàti. Puttassa evaråpo iddhànubhàvo: ekaüyeva sahassatthavikaü gahetvà dàsakammakaraporisassa jammàsikaü vetanaü deti. Na tàva taü khãyati, yàvassa hatthagatà. Suõisàya evaråpo iddhànubhàvo: ekaüyeva catudoõikaü piñakaü upanisãditvà dàsakammakaraporisassa jammàsikaü bãjabhattaü5 deti. Na tàva taü khãyati, yàva sà na vuññhàti. Dàsassa evaråpo iddhànubhàvo: ekena naïgalena kasantassa satta sãtàyo gacchantã" ti.

7. Atha kho ràjà màgadho seniyo bimbisàro a¤¤ataraü sabbatthakaü mahàmattaü àmantesi: "amhàkaü kira bhaõe vijite bhaddiyanagare meõóako gahapati pañivasati. Tassa evaråpo iddhànubhàvo: [PTS Page 241] [\q 241/] sãsaü nahàyitvà dha¤¤àgàraü sammajjàpetvà padvàre nisãdati. Antalikkhà dha¤¤assa dhàrà opatitvà dha¤¤àgàraü påreti. Bhariyàya evaråpo iddhànubhàvo: eka¤¤eva àëhakathàlikaü upanisãditvà eka¤ca såpabhi¤jarakaü2 dàsakammakaraporisaü bhattena parivisati. Na tàva taü khãyati, yàva sà na vuññhàti. Puttassa evaråpo iddhànubhàvo hoti. Ekaüyeva sahassatthavikaü gahetvà dàsakammakaraporisassa jammàsikaü vetanaü deti. Na tàva taü khãyati, yàvassa hatthagatà. Suõisàya evaråpo iddhànubhàvo hoti. Eka¤¤eva catudoõikaü piñakaü upanisãditvà dàsakammakaraporisassa jammàsikaü bãjahattaü5 deti. Na tàva taü khãyati, yàva sà na vuññhàti. Dàsassa evaråpo iddhànubhàvo: ekena naïgalena kasantassa satta sãtàyo gacchantã" ti.

Gaccha bhaõe. Jànàhi yathà mayà sàmaü diññho, evaü tava diññho bhavissatã" ti.

1. "Bahidvàre" machasaü. 2. "Såpabhi¤janakaü" machasaü. 3. "Khãyati" machasaü. Ma nu pa. " "Såpavya¤janakaü" [P T S. 4.] "Jamàsikaü" machasaü. 5. "Bãjabhattaü" - ettha "bãja" iti ånaü sabba potthakesu. Dhammapadaññhakathàyaü ceva taüsãhalànuvàde saddhammaratanàvalãnàmasãhalaganthe "bat bijuvaña" iti ca dissamànattà taü idha yojitaü.

[BJT Page 602] [\x 602/]

8. "Evaü devà" tã kho so mahàmatto ra¤¤o màgadhassa seniyassa bimbisàrassa pañissutvà caturaïginiyà senàya yena bhaddiyaü tena pàyàsi. Anupubbena yena bhaddiyaü yena meõóako gahapati tenupasaïkami. Upasaïkamitvà meõóakaü gahapatiü etadavoca: "ahaü hi gahapati, ra¤¤à àõatto "amhàkaü kira bhaõe, vijite bhaddiya nagare meõóako gahapati pañivasati. Tassa evaråpo iddhànubhàvo: sãsaü nahàyitvà dha¤¤àgàraü sammajjàpetvà padvàre nisãdati. Antaëikkhà dha¤¤assa dhàrà opatitvà dha¤¤àgàraü påreti. Bhariyàya evaråpo iddhànubhàvo: eka¤¤eva àëhakathàlikaü upanisãditvà eka¤ca såpabhi¤jarakaü2 dàsakammakaraporisaü bhattena parivisati. Na tàva taü khãyati, yàva sà na vuññhàti. Puttassa evaråpo iddhànubhàvo: ekaüyeva sahassatthavikaü gahetvà dàsakammakaraporisassa jammàsikaü vetanaü deti. Na tàva taü khãyati, yàvassa hatthagatà. Suõisàya evaråpo iddhànubhàvo: eka¤¤eva catudoõikaü piñakaü upanisãditvà dàsakammakaraporisassa jammàsikaü bãjabhattaü5 deti. Na tàva taü khãyati, yàva sà na vuññhàti. Dàsassa evaråpo iddhànubhàvo: ekena naïgalena kasantassa satta sãtàyo gacchanti. ' Gaccha bhaõe, jànàhi. Yathà mayà sàmaü diññho, evaü tava diññho bhavissatã" ti. Passàma te gahapati, iddhànubhàva nti.

9. Atha kho meõóako gahapati sãsaü nahàyitvà dha¤¤àgàraü sammajjàpetvà padvàre nisãdi. Antalikkhà dha¤¤assa dhàrà opatitvà dha¤¤àgàraü påresi.

10. "Diññho te gahapati, iddhànubhàvo. Bhariyàya te iddhànubhàvaü passàmà" ti1. Atha kho meõóako gahapati bhariyaü àõàpesi: "tena hi caturaïginiü senaü bhattena parivisà"ti. Atha kho meõóakassa gahapatissa bhariyà ekaüyeva àëhakathàlikaü upanisãditvà eka¤ca såpabhi¤jarakaü caturaïginiü senaü bhattena parivisi. Na tàva taü khãyi. 2 Yàva sà na vuññhàsi. 3

11. "Diññho te gahapati bhariyàyapi iddhànubhàvo. Puttassa te iddhànubhàvaü passàmà" ti. Atha kho meõóako gahapati puttaü àõàpesi: "tena hi caturaïginiyà senàya jammàsikaü vetanaü dehã" ti. Atha kho meõóakassa gahapatissa putto ekaüyeva sahassatthavikaü gahetvà caturaïginiyà senàya chammàsikaü vetanaü adàsi. Na tàva taü khãyi, yàvassa hatthagatà.

12. "Diññho te gahapati, puttassapi iddhànubhàvo. Suõisàya te iddhànubhàvaü passamà" ti. Atha kho meõóako gahapati suõisaü àõàpesi: "tena hi caturaïginiyà senàya chammàsikaü bãjabhattaü dehã" ti. Atha kho meõóakassa gahapatissa suõisà ekaüyeva catudoõikaü piñakaü upanisãditvà caturaïginiyà senàya chammàsikaü bãjabhattaü adàsi. Na tàva taü khãyi, yàva sà na vuññhàsi.

13. "Diññho te gahapati, suõisàyapi iddhànubhàvo. Dàsassa te iddhànubhàvaü passàmà" ti. "Mayhaü kho sàmi, dàsassa iddhànubhàvo khette passitabbo"ti. "Alaü gahapati, diññho te dàsassapi iddhànubhàvo" ti.

14. Atha kho so mahàmatto caturaïginiyà senàya punadeva ràjagahaü paccàga¤jã. Yena ràjà màgadho seniyo bimbisàro tenupasaïkami. Upasaïkamitvà ra¤¤o màgadhassa seniyassa bimbisàrassa etamatthaü àrocesi.

1. "Passissàmàti" machasaü. [P T S. 2.] "Khãyati" machasaü. [P T S.]

3. "Na vuññhàti" machasaü. [P T S.]

[BJT Page 604] [\x 604/]

15. [PTS Page 242] [\q 242/] atha kho bhagavà vesàliyaü yathàbhirattaü viharitvà yena bhaddiyaü tena càrikaü pakkàmi mahatà bhikkhusaïghena saddhiü aóóhateëasehi bhikkhusatehi.

16. Atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena bhaddiyaü tadavasari. Tatrasudaü bhagavà bhaddiye viharati jàtiyàvane.

17. Assosi kho meõóako gahapati "samaõo khalu bho gotamo sakyaputto sakyakulà pabbajito bhaddiyaü anuppatto bhaddiye viharati jàtiyàvane. Taü kho pana bhagavantaü gotamaü evaü kalyàõo kittisaddo abbhuggato: "itipi so bhagavà arahaü, sammàsambuddho, vijjàcaraõasampanno, sugato, lokavidå, anuttaro, purisadammasàrathã, satthà devamanussànaü, buddho, bhagavà. 1 So imaü lokaü sadevakaü samàrakaü sabrahmakaü, sassamaõabràhmaõiü pajaü sadevamanussaü, sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavadeti. So dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhe kalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü. Kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàseti. Sàdhu kho pana tatharåpànaü arahataü dassanaü hotã" ti.

18. Atha kho meõóako gahapati bhadràni yànàni yojàpetvà bhadraü yànaü abhiråhitvà bhadrehi bhadrehi yànehi bhaddiyà nãyyàsi bhagavantaü dassanàya.

19. Addasaüsu kho sambahulà titthiyà meõóakaü gahapatiü dåratova àgacchantaü disvàna meõóakaü gahapatiü etadavocuü: kahaü tvaü gahapati, gacchasã" ti. "Gacchàmahaü bhante, bhagavantaü samaõaü gotamaü2 dassanàyà"ti. "Kiü pana tvaü gahapati, kiriyavàdo samàno akiriyavàdaü samaõaü gotamaü dassanàya upasaïkamissasi? Samaõo hi gahapati, gotamo akiriyavàdo akiriyàya dhammaü deseti. Tena ca sàvake vinetã "ti.

20. Atha kho meõóakassa gahapatissa etadahosi: "nissaüsayaü kho so bhagavà arahaü sammà sambuddho bhavissati, yathàpime3 titthiyà usåyantã" ti. Yàvatikà yànassa bhåmi yànena gantvà yànà paccorohitvà pattikova yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnassa kho meõóakassa gahapatissa bhagavà ànupubbãkathaü kathesi seyyathãdaü: dànakathaü sãlakathaü saggakathaü, kàmànaü àdãnavaü okàraü saükilesaü, nekkhamme ànisaüsaü pakàsesi.

1. "Bhagavàti" machasaü. Ja vi. A vi. To vi. 2. "Bhante samaõaü gotamaü" sã mu. 3. "Yathaime" machasaü.

[BJT Page 606] [\x 606/]

21. Yadà bhagavà a¤¤àsi meõóakaü gahapatiü kallacittaü muducittaü vinãvaraõacittaü udaggacittaü pasannacittaü, atha yà buddhànaü sàmukkaüsikà dhammadesanà, taü pakàsesi - dukkhaü samudayaü nirodhaü maggaü. Seyyathàpi nàma suddhaü vatthaü apagatakàëakaü sammadeva rajanaü patigaõheyya, evameva kho meõóakassa gahapatissa tasmiü yeva àsane virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi: "yaü ki¤ci samudayadhammaü, sabbaü taü nirodhadhamma" nti.

22. Atha kho meõóako gahapati diññhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogàëhadhammo tiõõavicikiccho vigatakataïkatho vesàrajjappatto aparappaccayo satthusàsane bhagavantaü etadavoca: "abhikkantaü bhante. Abhikkantaü bhante. Seyyathàpi bhante nikkujjitaü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, måëhassa và maggaü àcikkheyya, andhakàre và telapajjotaü dhàreyya: "cakkhumanto råpàni dakkhintã' ti, evameva bhagavatà anekapariyàyena dhammo pakàsito. Esàhaü bhante, bhagavantaü saraõaü gacchàmi dhamma¤ca bhikkhusaïgha¤ca. Upàsakaü maü bhagavà dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü [PTS Page 243] [\q 243/] gataü. Adhivàsetu ca me bhante bhagavà svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenà" ti. Adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena. Atha kho meõóako gahapati bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi.

23. Atha kho meõóako gahapati tassà rattiyà accayena paõãtaü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocàpesi: "kàlo bhante, niññhitaü bhatta" nti.

24. Atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaramàdàya yena meõóakassa gahapatissa nivesanaü, tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhusaïghena.

25. Atha kho meõóakassa gahapatissa bhariyà ca putto ca suõisà ca dàso ca yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Tesaü bhagavà ànupubbikathaü kathesi seyyathãdaü: dànakathaü sãlakathaü saggakathaü, kàmànaü àdãnavaü okàraü saïkilesaü, nekkhamme ànisaüsaü pakàsesi.

26. Yadà te bhagavà a¤¤àsi kallacitte muducitte vinãvaraõa citte udaggacitte pasannacitte, atha yà buddhànaü sàmukkaüsikà dhammadesanà, taü pakàsesi - dukkhaü samudayaü nirodhaü maggaü. Seyyathàpi nàma suddhaü vatthaü apagatakàëakaü sammadeva rajanaü patigaõheyya, evameva tesaü tasmiü yeva àsane virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi: "yaü ki¤ci samudayadhammaü, sabbaü taü nirodhadhamma' nti.

[BJT Page 608] [\x 608/]

27. Te diññhadhammà pattadhammà viditadhammà pariyogàëhadhammà tiõõavicikicchà vigatakathaïkathà vesàrajjappattà aparappaccayà satthusàsane bhagavantaü etadavocuü: abhikkantaü bhante. Abhikkantaü bhante. Seyyathàpi bhante, nikkujjitaü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, måëhassa và maggaü àcikkheyya, andhakàre và telapajjotaü dhàreyya - 'cakkhumanto råpàni dakkhintã' ti, evameva bhagavatà anekapariyàyena dhammo pakàsito. Ete mayaü bhante, bhagavantaü saraõaü gacchàma dhamma¤ca bhikkhusaïgha¤ca. Upàsake no bhagavà dhàretu ajjatagge pàõupetaü saraõaü gate" ti.

28. Atha kho meõóako gahapati buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü paõãtena khàdanãyena bhojanãyena sahatthà santappetvà sampavàretvà, bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho meõóako gahapati bhagavantaü etadavoca: "yàva bhante bhagavà bhaddiye viharati tàva ahaü buddhapamukhassa bhikkhusaïghassa dhåvabhattenà" ti. Atha kho bhagavà meõóakaü gahapatiü dhammiyà kathà sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uññhàyàsanà pakkàmi.

29. Atha kho bhagavà bhaddiye yathàbhirattaü viharitvà meõóakaü gahapatiü anàpucchà yena aïguttaràpo tena càrikaü pakkàmi. Mahatà bhikkhusaïghena saddhiü aóóhateëasehi bhikkhåsatehã".

30. Assosi kho meõóako gahapati "bhagavà kira yena aïguttaràpo tena càrikaü pakkanto mahatà bhikkhusaïghena saddhiü aóóhateëasehi bhikkhåsatehã" ti.

31. Atha kho meõóako gahapati dàse ca kammakare ca àõàpesi: "tena hi bhaõe, bahuü loõampi telampi madhumpi taõóulampi khàdanãyampi sakañesu àropetvà àgacchatha. Aóóhateëasàni ca gopàlakasatàni aóóhateëasàni ca dhenusatàni àdàya àgacchantu. Yattha mayaü bhagavantaü1 passissàma, dhàruõhena2 khãrena bhojessàmà" ti.

32. Atha kho meõóako [PTS Page 244] [\q 244/] gahapati bhagavantaü antaràmagge kantàre sambhàvesi. Atha kho meõóako gahapati yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho meõóako gahapati bhagavantaü etadavoca: "adhivàsetu me bhante bhagavà svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenà" ti. Adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena. Atha kho meõóako gahapati bhagavato adhivàsanaü viditvà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi.

1. "Yattha bhagavantaü" machasaü. 2. 'Taruõena' machasaü.

[BJT Page 610] [\x 610/]

33. Atha kho meõóako gahapati tassà rattiyà accayena paõãtaü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocàpesi: "kàlo bhante niññhitaü bhatta" nti.

34. Atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya yena meõóakassa gahapatissa parivesanaü tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhusaïghena.

35. Atha kho meõóako gahapati aóóhateëasàni gopàlakasatàni àõàpesi: "tena hi bhaõe, ekamekaü dhenuü gahetvà ekamekassa bhikkhuno upatiññhatha. Dhàruõhena khãrena bhojessàmà" ti.

36. Atha kho meõóako gahapati buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü paõãtena khàdanãyena bhojanãyena sahatthà santappesi: sampavàresi dhàruõhena ca khãrena. Bhikkhu kukkuccàyantà khãraü na patigaõhanti. "Patigaõhàtha bhikkhave paribhu¤jathà" ti.

37. Atha kho meõóako gahapati buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü paõãtena khàdanãyena bhojanãyena sahatthà santappetvà sampavàretvà dhàruõhena ca khãrena, bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho meõóako gahapati bhagavantaü etadavoca: "sanni bhante, maggà kantàrà appodakà appabhakkhà na sukarà apàtheyyena gantuü. Sàdhu bhante, bhagavà bhikkhånaü pàtheyyaü anujànàtå" ti. Atha kho bhagavà meõóakaü gahapatiü dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uññhàyàsanà pakkàmi.

38. Atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: "anujànàmi bhikkhave, pa¤ca gorasekhãraü dadhi takkaü navanãtaü sappi. Santi bhikkhave, maggà kantàrà appodakà appabhakkhà na sukarà apàtheyyena gantuü. Anujànàmi. Bhikkhave, pàtheyyaü pariyesituü. Taõóulo taõóulatthikena. Muggo muggatthikena. Màse màsatthikena. Loõaü loõatthikena. [PTS Page 245] [\q 245/] guëo guëatthikena. Telaü telatthikena. Sappi sappitthikena. Santi bhikkhave, manussà saddhà pasannà. Te kappiyakarakànaü hatthe hira¤¤aü upanikkhipanti: 'iminà yaü ayyassa kappiyaü, taü dethà'ti. Anujànàmi bhikkhave, yaü tato kappiyaü, taü sàdiyituü. 1 Na tvevàhaü bhikkhave, kenaci pariyàyena jàtaråparajataü sàdiyitabbaü2 pariyesitabbanti. Vadàmã" ti.

1. "Sàdituü" machasaü. To vi. 2. "Sàditabbaü" machasaü. [P T S.]

[BJT Page 612] [\x 612/]

39. Atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena àpaõaü, tadavasari. Assosi kho keõiyo jañilo "samaõo khalu bho gotamo sakyaputto sakyakulà pabbajito àpaõaü anuppatto àpaõe viharati. 1 Taü kho pana bhavantaü gotamaü evaü kalyàõo

Kittisaddo abbhuggato: itipi so bhagavà arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadammasàrathi satthà devamanussànaü buddho bhagavà. So imaü lokaü sadevakaü samàrakaü sabrahmakaü, sassamaõabràhmaõiü pajaü sadevamanussaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavadeti. So dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhe kalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü. Kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü pakàseti. Sàdhu kho pana tathàråpànaü arahataü dassanaü hotã" ti.

40. Atha kho keõiyassa jañilassa etadahosi: "kinnu kho ahaü samaõassa gotamassa haràpeyya" nti. Atha kho keõiyassa jañilassa etadahosi: "yepi kho te bràhmaõànaü pubbakà isayo mantànaü kattàro mantànaü pavattàro, yesamidaü etarahi bràhmaõà poràõaü mantapadaü gãtaü pavuttaü samãhitaü tadanugàyanti, tadanubhàsanti, bhàsita manubhàsanti, vàcitamanuvàcenti. Seyyathãdaü: aññako, vàmako, vàmadevo, vessàmitto, yamataggi2, aïgãraso, bhàradvàjo, vàseññho, kassapo, bhagu, rattåparatà viratà vikàlabhojanà. Te evaråpàni pànàni sàdiyiüsu. "Samaõopi gotamo rattåparato virato vikàlabhojanà. Arahati samaõopi gotamo evaråpàni pànàni sàdiyitu" nti. Pahåtaü pànaü pañiyàdàpetvà kàjehi gàhàpetvà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavatà saddhiü sammodi. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho keõiyo jañilo bhagavantaü etadavoca: "patigaõhàtu me bhavaü gotamo pàna" nti. "Tena hi keõiya, bhikkhånaü dehã" ti. Bhikkhå kukkuccàyantà na patigaõhanti. "Patigaõhàtha bhikkhave, paribhu¤jathà"ti.

41. Atha kho keõiyo jañilo buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü pahåtehi pànehi sahatthà santappetvà sampavàretvà, bhagavantaü dhotahatthaü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho keõiyaü jañilaü bhagavà dhammiyà kathàya sandassesi. Samàdapesi. Samuttejesi. Sampahaüsesi.

1. "âpaõe viharatã" ti natthi marammakkhara potthake 2. "Yamadaggi" ityapi.

[BJT Page 614] [\x 614/]

42. Atha [PTS Page 246] [\q 246/] kho keõiyo jañilo bhagavatà dhammiyà kathàya sandassito samàdapito samuttejito sampahaüsito bhagavantaü etadavoca: "adhivàsetu me bhavaü gotamo svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenà"ti. "Mahà kho keõiya, bhikkhusaïgho. Aóóhateëasàni bhikkhusatàni. Tva¤ca bràhmaõesu abhippasanno"ti. Dutiyampi kho keõiyo jañilo bhagavantaü etadavoca: "ki¤càpi bho1 gotama, mahà bhikkhusaïgho aóóhateëasàni bhikkhusatàni, ahaü ca bràmhaõesu abhippasanno, adhivàsetu me bhavaü gotamo svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenà"ti. "Mahà kho keõiya, bhikkhusaïgho. Aóóhateëasàni bhikkhusatàni. Tvaü ca bràhmaõesu abhippasanno" ti. Tatiyampi kho keõiyo jañilo bhagavantaü etadavoca: "ki¤càpi bho gotama, mahà bhikkhusaïgho aóóhateëasàni bhikkhusatàni, ahaü ca bràhmaõesu abhippasanno, adhivàsetu me bhavaü2 gotamo svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenà" ti. Adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena. Atha kho keõiyo jañilo bhagavato adhivàsanaü viditvà uññhàyàsanà pakkàmi.

43. Atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: "anujànàmi bhikkhave, aññha panàni: ambapànaü jambupànaü vocapànaü mocapànaü madhupànaü3 muddikapànaü sàlåkapànaü phàrusakapànaü. Anujànàmi bhikkhave, sabbaü phalarasaü ñhapetvà dha¤¤aphalarasaü. Anujànàmi bhikkhave, sabbaü pattarasaü ñhapetvà óàkarasaü. Anujànàmi bhikkhave, sabbaü puppharasaü ñhapetvà madhukapuppharasaü. Anujànàmi bhikkhave ucchurasa" nti.

44. Atha kho keõiyo jañilo tassà rattiyà accayena sake assame paõãtaü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyàdàpetvà bhagavato kàlaü àrocàpesi: "kàlo bho gotama, niññhitaü bhatta"nti. Atha kho bhagavà pubbaõhasamayaü nivàsetvà pattacivaramàdàya yena keõiyassa jañilassa assamo tenupasaïkami. Upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisãdi saddhiü bhikkhusaïghena.

45. Atha kho keõiyo jañilo buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü paõãtena khàdanãyena bhojanãyena sahatthà santappetvà sampavàretvà, bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho keõiyaü jañilaü bhagavà imàhi gàthàhi anumodi: -

1. "Aggihuttamukhà ya¤¤à sàvitti chandaso mukhaü,

Ràjà mukhaü manussànaü nadãnaü sàgaro mukhaü.

11. Nakkhattànaü mukhaü cando àdicco tapataü mukhaü,

Pu¤¤amàkaïkhamànànaü4 saïgho ve yajataü mukha"nti.

1. "Ki¤càpi kho" machasaü. 2. Adhivàsetu bhavaü. Machasaü.

3. "Madhukapànaü" machasaü. 4. "Pu¤¤aü àkaïkhamànànaü" ma cha saü. [P T S.] To vi. Ja vi.

[BJT Page 616] [\x 616/]

46. Atha kho bhagavà keõiyaü jañilaü imàhi gàthàhi anumoditvà uññhàyàsanà pakkàmi. [PTS Page 247] [\q 247/] atha kho bhagavà àpaõe yathàbhirattaü viharitvà yena kusinàrà, tena càrikaü pakkàmi mahatà bhikkhusaïghena saddhiü aóóhateëasehi bhikkhusatehi.

47. Assosuü kho kosinàrakà mallà "bhagavà kira kusinàraü àgacchati mahatà bhikkhusaïghena saddhiü aóóhateëasehi bhikkhusatehã"ti. Te saïgaraü akaüsu: "yo bhagavato paccuggamanaü na karissati, pa¤casatànissa daõóo" ti.

48. Tena kho pana samayena rojo mallo àyasmato ànandassa sahàyo hoti. Atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena kusinàrà, tadavasari. Atha kho kosinàrakà mallà bhagavato paccuggamanaü akaüsu.

49. Atha kho rojo mallo bhagavato paccuggamanaü karitvà yenàyasmà ànando, tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhitaü kho rojaü mallaü àyasmà ànando etadavoca: "uëàraü kho te imaü àvuso roja, yaü tvaü bhagavato paccuggagamanaü akàsã" ti. "Nàhaü bhante ànanda, bahukato buddhe và dhamme và saïghe và1. Api ca ¤àtãhi saïgaro kato: 'yo bhagavato paccuggamanaü na karissati, pa¤casatànissa daõóo'ti. So kho ahaü bhante ànanda, ¤àtãnaü daõóabhayà evàhaü bhagavato paccuggamanaü akàsi" nti.

50. Atha kho àyasmà ànandà anattamano ahosi: "kathaü hi nàma rojo mallo evaü vakkhatã" ti. Atha kho àyasmà ànandà yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca: "ayaü bhante rojo mallo abhi¤¤àto ¤àtamanusso. Mahiddhiyo2 kho pana evaråpànaü ¤àtamanussànaü imasmiü dhammavinaye pasàdo. Sàdhu bhante, bhagavà tathà karotu, yathà rojo mallo imasmiü dhammavinaye pasãdeyyà" ti. "Na kho taü ànanda, dukkaraü tathàgatena yathà rojo mallo imasmiü dhammavinaye pasãdeyyà" ti.

51. Atha kho bhagavà rojaü mallaü mettena cittena pharitvà uññhàyàsanà vihàraü pàvisi. Atha kho rojo mallo bhagavatà3 mettena cittena phuññho seyyathàpi nàma gàvã taruõavacchà4, evameva vihàrena vihàraü pariveõena pariveõaü upasaïkamitvà bhikkhå pucchati: "kahannu kho bhante etarahi so bhagavà viharati arahaü sammà sambuddho? Dassanakàmà hi mayaü taü bhagavantaü arahantaü sammàsambuddha" nti. "Esàvuso roja, [PTS Page 248] [\q 248/] vihàro saüvutadvàro. Tena appasaddo upaïkamitvà ataramàno àlindaü pavisitvà ukkàsitvà aggaëaü àkoñehi. Vivarissati te bhagavà dvàra"nti

1. "Buddhena và dhammena và saïghena và" sã mu 1 2. "Mahiddhiko" machasaü. 3. "Bhagavato" machasaü to vi. 4. "Gàviü taruõavaccho" machasaü.

[BJT Page 618] [\x 618/]

52. Atha kho rojo mallo yena so vihàro saüvutadvàro, tena appasaddo upasaïkamitvà ataramàno àlindaü pavisitvà ukkàsitvà aggaëaü àkoñesi. Vivari bhagavà dvàraü. Atha kho rojo mallo vihàraü pavisitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnassa kho rojassa mallassa bhagavà ànupubbãkathaü kathesi: seyyathãdaü: dànakathaü sãlakathaü saggakathaü, kàmànaü àdãnavaü okàraü saükilesaü, nekkhamme ànisaüsaü pakàsesi.

53. Yadà bhagavà a¤¤àsi rojaü mallaü kallacittaü muducittaü vinãvaraõacittaü udaggacittaü pasannacittaü, atha yà buddhànaü sàmukkaüsikà dhammadesanà, taü pakàsesi: dukkhaü samudayaü nirodhaü maggaü seyyathàpi nàma suddhaü vatthaü apagatakàëakaü sammadeva rajanaü patigaõheyya, evameva kho rojassa mallassa tasmiü yeva àsane virajaü vãtamalaü dhammacakkhuü udapàdi: "yaü ki¤ci samudayadhammaü, sabbaü taü nirodhadhamma" nti.

54. Atha kho rojo mallo diññhadhammo pattadhammo viditadhammo pariyogàëhadhammo tiõõavicikiccho vigatakathaïkatho vesàrajjappatto aparappaccayo satthusàsane bhagavantaü etadavoca: "sàdhu bhante ayyà mama¤¤eva patigaõheyyuü cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàraü, no a¤¤esa" nti. "Yesaü kho roja, sekhena ¤àõena sekhena dassanena dhammo diññho seyyathàpi tayà, tesampi evaü hoti: 'aho nåna ayya amhàka¤¤eva patigaõheyyuü cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàraü, no a¤¤esa' nti. Tena hi roja, tava ceva pañiggahessanti a¤¤esa¤cà" ti.

55. Tena kho pana samayena kusinàràyaü paõãtànaü bhattànaü bhattapañipàñi aññhità hoti. Atha kho rojassa mallassa pañipàñiü alabhantassa etadahosi: "yannånà haü bhattaggaü olokeyyaü, yaü bhattagge nàssa, taü pañiyàdeyya" nti. Atha kho rojo mallo bhattaggaü olokento dve nàddasa óàka¤ca piññhakhàdanãya¤ca. Atha kho rojo mallo yenàyasmà ànando tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü etadavoca: "idha me bhante ànanda, pañipàñiü alabhantassa etadahosi: 'yannånàhaü bhattaggaü olokeyyaü, yaü bhattagge nàssa, taü pañiyàdeyya' nti. So kho ahaü bhante ànanda, bhattaggaü olokento dve nàddasaü óàka¤ca piññhakhàdanãya¤ca. Sacàhaü bhante ànanda, pañiyàdeyyaü óàka¤ca piññhakhàdanãya¤ca, patigaõheyya me bhagavà"ti. "Tena hi roja, bhagavantaü pañipucchissàmã"ti.

56. Atha kho àyasmà ànando bhagavato etamatthaü àrocesi. "Tenahànanda, pañiyàdetå" ti. "Tena hi roja, pañiyàdehã" ti.

[BJT Page 620] [\x 620/]

57. Atha kho rojo mallo tassà rattiyà accayena pahåtaü óàka¤ca piññhakhàdanãya¤ca pañiyàdàpetvà bhagavato upanàmesi "patigaõhàtu me bhante bhagavà óàka¤ca piññhakhàdanãya¤cà" ti. "Tena hi roja, bhikkhånaü dehã"ti *. Bhikkhu kukkuccàyantà na patigaõhanti. [PTS Page 249] [\q 249/] "patigaõaõhàtha bhikkhave, paribhu¤jathà" ti.

58. Atha kho rojo mallo buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü pahåtehi óàkehi ca piññhakhàdanãyehi ca sahatthà santappetvà sampavàretvà bhagavantaü dhotahatthaü onãtapattapàõiü ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho rojaü mallaü bhagavà dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uññhàyàsanà pakkàmi.

59. Atha kho bhagavà etasmiü nidàne etasmiü pakaraõe dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: "anujànàmi bhikkhave, sabba¤ca óàkaü sabba¤ca piññhakhàdanãya" nti.

60. Atha kho bhagavà kusinàràyaü yathàbhirattaü viharitvà yena àtumà, tena càrikaü pakkàmi mahatà bhikkhusaïghena saddhiü aóóhateëasehi bhikkhusatehi.

61. Tena kho pana samayena a¤¤ataro buóóhapabbajito àtumàyaü pañivasati nahàpitapubbo. Tassa dve dàrakà honti ma¤jukà pañibhàõeyyakà dakkhà pariyodàtasippà sake àcariyake nahàpitakamme. Assosi kho so buóóhapabbajito "bhagavà kira àtumaü àgacchati mahatà bhikkhusaïghena saddhiü aóóhateëasehi bhikkhusatehã"ti.

62. Atha kho so buóóhapabbajito te dàrake etadavoca: "bhagavà kira tàtà, àtumaü àgacchati mahatà bhikkhusaïghena saddhiü aóóhateëasehi bhikkhusatehi. Gacchatha tumhe tàtà, khurabhaõóaü àdàya. Nàëiyàvàpakena anugharakaü1 àhiõóatha. Loõampi telampi taõóulampi khàdanãyampi saüharatha. Bhagavato àgatassa yàgudànaü2 karissàmà"ti. "Evaü tàtà" ti kho te dàrakà tassa buóóhapabbajitassa pañissutvà khurabhaõóaü àdàya nàëiyà àvàpakena anugharakaü àhiõóanti loõampi telampi taõóulampi khàdanãyampi saüharantà. Manussà te dàrake ma¤ajuke pañibhàõeyyake passitvà yepi na kàràpetukàmà, tepi kàràpenti. Kàràpetvàpi bahuü denti. Atha kho te dàrakà bahuü loõampi telampi taõóulampi khàdanãyampi saühariüsu.

63. Atha kho bhagavà anupubbena càrikaü caramàno yena àtumà tadavasari. Tatra sudaü bhagavà àtumàyaü viharati bhusàgàre.

* "Atha kho rojo mallaputto bhikkhånaü deti" machasaü. Ayaü pàñho sãhalakkharapotthakesu na dissate. 1. "Anugharakaü anugharakaü" machasaü. [P T S.] To vi. A vi. 2. "Yàgupànaü" machasaü. [P T S.] To vi.

[BJT Page 622] [\x 622/]

64. Atha kho so buóóhapabbajito tassà rattiyà accayena pahåtaü yàguü pañiyàdàpetvà bhagavato upanàmesi: "patigaõhàtu me bhante bhagavà yàgu" nti.

65. Jànantàpi [PTS Page 250] [\q 250/] tathàgatà pucchanti. Jànantàpi na pucchanti. Kàlaü viditvà pucchanti. Kàlaü viditvà na pucchanti. Atthasaühitaü tathàgatà pucchanti no anatthasaühitaü. Anatthasaühite setughàto tathàgatànaü. Dvãhàkàrehi buddhà bhagavanto bhikkhå pañipucchanti: "dhammaü và desessàma. Sàvakànaü và sikkhàpadaü pa¤¤àpessàmà"ti.

66. Atha kho bhagavà taü buóóhapababajitaü etadavoca: "kutàyaü bhikkhå yàgå"ti. Atha kho so buóóhapabbajito bhagavato etamatthaü àrocesi: vigarahi buddho bhagavà 'ananucchaviyaü moghapurisa, ananulomikaü appatiråpaü assàmaõakaü akappiyaü akaraõãyaü. Kathaü hi nàma tvaü moghapurisa, pabbajite1 akappiye samàdapessasi2. Netaü moghapurisa, appasannànaü và pasàdàya pasannànaü và bhiyyobhàvàya vigarahitvà dhammiü kathaü katvà bhikkhå àmantesi: "na bhikkhave, pabbajità akappiye samàdapetabbà3. Yo samàdapeyya, àpatti dukkañassa. Na ca bhikkhave, nahàpitapubbena burabhaõóaü pariharitabbaü. Yo parihareyya àpatti dukkañassà" ti.

67. Atha kho bhagavà àtumàyaü yathàbhirattaü viharitvà yena sàvatthi, tena càrikaü pakkàmi. Anupubbena càrikaü caramàno yena sàvatthi, tadavasari. Tatra sudaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikasasa àràme.

68. Tena kho pana samayena sàvatthiyaü bahuü phalakhàdanãyaü uppannaü hoti4. Atha kho bhikkhånaü etadahosi: "kinnu kho bhagavatà phalakhàdanãya anu¤¤àtaü? Kiü ananu¤¤àta"nti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Anujànàmi bhikkhave, sabbaü phalakhàdanãya" nti.

69. Tena kho pana samayena saïghikàni bãjàni puggalikàya bhåmiyà ropãyanti. Puggalikàni bãjàni saïghikàya bhåmiyà ropãyanti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Saïghikàni bhikkhave, bãjàni puggalikàyà bhåmiyà ropitàni bhàgaü datvà paribhu¤jitabbàni. Puggalikàni bãjàni saïghikàya bhåmiyà ropitàni bhàgaü datvà paribhu¤jitabbànã" ti.

1. "Pabbajito" machasaü. [P T S.] To vi. Sã mu. Imassa buóóhapabbajitassa dve dàrakàpi pabbajità sàmaõerabhåmiyaü ñhitàti dãghanikàyaññhakathàyaü vuttaü. Tasmà ettha "pabbajite" ti padaü yuttameva. 2. "Samàdapesi" machasaü. 3. "Pabbajitena samàdapetabbà" machasaü. [P T S.] To vi. To vi. Ja. Vi 4. "Ussannaü" machasaü.

[BJT Page 624] [\x 624/]

70. Tena kho pana samayena bhikkhånaü kismi¤ci kismi¤ci ñhàne kukkuccaü uppajjati: "kinnu kho bhagavatà anu¤¤àtaü? Kiü ananu¤¤àta" nti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Yaü bhikkhave, mayà 'idaü na kappatã' ti apañikkhittaü, [PTS Page 251] [\q 251/] taü ce akappiyaü anulometi' kappiyaü pañibàhati, taü vo na kappati. Yaü bhikkhave, mayà 'idaü na kappatã' ti apañikkhittaü, taü ce kappiyaü anulometi, akappiyaü pañibàhati, taü vo kappati. Yaü bhikkhave, mayà 'idaü kappatãti ananu¤¤àtaü, taü ce akappiyaü anulometi, kappiyaü pañibàhati, taü vo na kappati. Yaü bhikkhave, mayà 'idaü kappatã' ti ananu¤¤àtaü, taü ce kappiyaü anulometi, akappiyaü pañibàhati, taü vo kappatã" ti.

71. Atha kho bhikkhånaü etadahosi: "kappati nu kho yàvakàlikena yàmakàlikaü? Na nu kho kappati? Kappati nu kho yàvakàlikena sattàhakàlikaü? Na nu kho kappati? Kappati nu kho yàvakàlikena yàvajãvikaü? Na nu kho kappati? Kappati nu kho yàmakàlikena sattàhakàlikaü? Na nu kho kappati? Kappati nu kho yàmakàlikena yàvajãvikaü? Na nu kho kappati? Kappati nu kho sattàhakàlikena yàvajãvikaü? Na nu kho kappatã? Ti. Bhagavato etamatthaü àrocesuü. "Yàvakàlikena bhikkhave, yàmakàlikaü tadahu pañiggahitaü kàle kappati. Vikàle na kappati. Yàvakàlikena bhikkhave, sattàhakàlikaü tadahu pañiggahitaü kàle kappati. Vikàle na kappati. Yàvakàlikena bhikkhave, yàvajãvikaü tadahu pañiggahitaü kàle kappati. Vikàle na kappati. Yàmakàlikena bhikkhave, sattàhakàlikaü tadahu pañiggahitaü yàme kappati. Yàmàtikkante na kappati. Yàmakàlikena bhikkhave, yàvajãvikaü tadahu pañiggahitaü yàme kappati. Yàmàtikkante na kappati. Sattàhakàlikena bhikkhave yàvajãvikaü tadahu pañiggahitaü sattàhaü kappati. Sattàhàtikkante na kappatã" ti.

Bhesajjakkhandhako niññhito chaññho

[BJT Page 626] [\x 626/]

Imamhi khandhake vatthå ekasataü cha vatthå.

Tassa uddànaü:

Sàradike vikàlepi vasaü måle piññhehi ca,

Kasàvehi paõõaü phalaü jatu loõaü chakana¤ca.

Cuõõaü càlinã maüsa¤ca a¤janã1 upapiüsanã 2,

A¤janã ucca3 pàrutà salàkà salàkodhanã 4.

Thavikaü savaññakaü 5 suttaü muddhani tela6 natthu ca,

Natthukaraõã dhåma 7 netta¤ca pidhànaü yamakatthavi 8.

Telapàkesu majja¤ca atikkhittaü abbha¤janaü,

Tumbaü sedaü sambhàra¤ca mahàbhaïgodakaü tathà.

Dakakoññhaü lohita¤ca visàõaü pàdabbha¤janaü,

Pajjaü satthaü kasàva¤ca tilakakkaü kabalikaü.

[PTS Page 252] [\q 252/] colaü sàsapakuóóa¤ca 9 dhåmasakkharikàya ca,

Vaõatelaü vikàsikaü vikaña¤ca pañiggahaü.

Gåthaü karontà roëi¤ca khàraü muttahariñakã 10

Gandhà virecana¤ceva acchà kaña 11 kañàkañaü.

Pañicchàdanã pabbhàrà àràmà satà pa¤cahi 12

Guëaü muggaü sovãra¤ca sàmapàkà 13 punà pace.

Punànu¤¤àsi dubbhikkhe phala¤ca tilakhàdanã,

Purebhattaü kàyaóàho nibbañña¤ca bhagandalaü.

Vatthikamma¤ca suppã ca 14 manussamaüsameva ca,

Hatthi assà sunakhàhi 15 sãhabyagghaü ca dãpikaü. 16

Accha taraccha maüsa¤ca pañipàñi ca yàgu ca,

Taruõaü a¤¤atra guëaü sunãdhàvasathàgaraü. 17

Gaïgà koñi saccakathà ambapàlã ca licchavi,

Uddissa kañaü subhikkhaü punadeva pañikkhipi.

Megho yaso meõóako ca gorasaü pàtheyyakena ca,

Keõi ambo jambucoca mocamadhumuddikasàlukaü.

Phàrusakaü 18 óàkapiññhaü àtumàyaü nahàpito,

Sàvatthiyaü phalaü bãjaü kismiü ñhàne ca kàliketi.

1. "A¤janaü" machasaü. [P T S. 2.] "Upapãsanã" machasaü. "Upapiüsanaü" si. [P T S. 3.] "Uccà" machasaü. To vi. 4. "Salàkañhàni" machasaü.

5. "Sabandhakaü" machasaü "bandhakaü" [P T S. 6.] "Telaü" [P T S.]

7. "Dhåma¤ca" machasaü. [P T S.]

8. "Netta¤càpidha natthavi" machasaü. "Netta¤cà pidhànaü thavi" [P T S.]

9. "Sàsapakuññhaka¤ca" machasaü [P T S.] "Sàsapakuõóaüca" a vi. To vi.

10. "Haritakaü' machasaü. 11. "Acchàkañaü machasaü.

12. "âràmasatthàhenaca" machasaü. 13. "Sàmaüpàkà" ma cha saü.

14. "Suppi¤ce" machasaü. Ja vi. A vi.

15. "Sunakhoca" machasaü. [P T S.] Ma nu pa.

16. "Abhisãha¤cadãpikaü" machasaü ja vi. Ma nu pa.

17. "Vasathàgàraü" machasaü. A vi. [P T S.] Ja vi.

18. "Phàrusakà" machasaü. Sã mu.