1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà nàëandàya viharati pàvàrikambavane. Atha kho kevaóóho gahapatiputto yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho kevaóóho gahapatiputto bhagavantaü etadavoca: 'ayaü bhante nàëandà iddhà ceva thità ca, bahujanà àkiõõamanussà, bhagavati abhippasannà. Sàdhu bhante bhagavà ekaü bhikkhuü samàdisatu yo uttarimanussadhammà iddhipàñibhàriyaü karissati. Evàyaü nàëandà bhiyyosomattàya bhagavati abhippasãdissatã'ti.
2. Evaü vutte bhagavà kevaóóhaü gahapatiputtaü etadavoca: na kho ahaü kevaóóha bhikkhånaü evaü dhammaü desemi 'etha tumhe bhikkhave gihãnaü odàtavasanànaü uttarimanussadhammà iddhipàñihàriyaü karothà'ti.
3. Dutiyampi kho kevaóóho gahapatiputto bhagavantaü etadavoca: nàhaü bhante bhagavantaü dhaüsemi. Api ca evaü vadàmi: "ayaü bhante nàëanda iddhà ceva phãtà ca, bahujanà àkiõõamanussà, bhagavati abhippasannà. Sàdhu bhante bhagavà ekaü bhikkhuü samàdisatu yo uttarimanussadhammà [PTS Page 212] [\q 212/] iddhipàñihàriyaü karissati. Evàyaü nàëandà bhiyyosomattàya bhagavati abhippasãdissatã'ti. Dutiyampi kho bhagavà kevaóóhaü gahapatiputtaü etadavoca: na kho ahaü kevaóóha bhikkhånaü evaü dhammaü desemi 'etha tumhe bhikkhave gihãnaü odàtavasanànaü uttarimanussadhammà iddhipàñihàriyaü karothà'ti.
4. Tatiyampi kho kevaóóho gahapatiputto bhagavantaü etadavoca: nàhaü bhante bhagavantaü dhaüsemi. Api ca evaü vadàmi: 'ayaü bhante nàëandà iddhà ceva phãtà ca, bahujanà àkiõõamanussà, bhagavati abhippasannà. Sàdhu bhante bhagavà ekaü bhikkhuü samàdisatu yo uttarimanussadhammà iddhipàñihàriyaü karissati. Evàyaü nàëandà bhiyyosomattàya bhagavati abhippasãdissatã'ti.
1. Kevañño sãmu.
[BJT Page 486] [\x 486/]
5. "Tãõi kho imàni kevaóóha pàñihàriyàni mayà sayaü abhi¤¤à sacchikatvà paveditàni. Katamàni tãõi? Iddhipàñihàriyaü àdesanàpàñihàriyaü. Anusàsanãpàñihàriyanti. Katama¤ca kevaóóha iddhipàñihàriyaü? Idha kevaóóha bhikkhu anekavihitaü iddhavidhaü paccanubhoti: eko'pi hutvà bahudhà hoti. Bahudhà pi hutvà eko hoti. âvãbhàvaü tirobhàvaü, tirokuóóaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamàno gacchati seyyathàpi àkàse. Pañhaviyàpi ummujjanimujjaü karoti seyyathàpi udake. Udake'pi abhijjamàne gacchati seyyathàpi pañhaviyaü. âkàse'pi pallaïkena kamati seyyathàpi pakkhã sakuõo. Ime'pi candimasuriye evaümahiddhike evaümahànubhàve pàõinà parimasati parimajjati. Yàva brahmalokàpi kàyena vasaü vatteti.
6. Tamenaü a¤¤ataro saddho pasanno passati taü bhikkhuü anekavihitaü iddhividhaü paccanubhonteü: ekampi hutvà bahudhà bhontaü, bahudhàpi hutvà ekaü bhontaü, àcãbhàvaü tirobhàvaü tirokuóóhaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamànaü gacchantaü seyyathàpi àkàse, pañhaviyàpi ummujjanimujjaü kàrontaü seyyathàpi [PTS Page 213] [\q 213/] udake, udake'pi abhijjamàne gacchantaü seyyathàpi pañhaviyaü, àkàse'pi pallaïkena kamantaü seyyathàpi pakkhã sakuõo, ime'pi candimasuriye evaümahiddhike evaümahànubhàve pàõinà parimasantaü parimajjantaü, yàva brahmalokàpi kàyena vasaü vattentaü.
7. Tamenaü so saddho pasanno a¤¤atarassa assaddhassa appasannassa àroceti: acchariyaü vata bho abbhutaü vata bho samaõassa mahiddhikatà mahànubhàvatà. Amàhaü bhikkhuü addasaü anekavihitaü iddhimidhaü paccanubhontaü: ekampi hutvà bahudhà bhontaü, bahudhàpi hutvà ekampi bhontaü, àcãbhàvaü tirobhàvaü tirokuóóhaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamànaü gacchantaü seyyathàpi àkàse, pañhaviyàpi ummujjanimujjaü kàrontaü seyyathàpi udake, udake'pi abhijjamàne gacchantaü seyyathàpi pañhaviyaü, àkàse'pi pallaïkena kamantaü seyyathàpi pakkhã sakuõo, ime'pi candimasuriye evaümahiddhike evaümahànubhàve pàõinà parimasantaü parimajjantaü, yàva brahmalokàpi kàyena vasaü vattentanti. Tamesaü so assaddho appasanno taü saddhaü pasannaü evaü vadeyya: atthi kho bho gandhàrã nàma vijjà. Tàya so bhikkhu anekavihitaü iddhividhaü paccanubhoti: eko'pi hutvà bahudhà hoti. Bahudhà pi hutvà eko hoti. âvãbhàvaü tirobhàvaü, tirokuóóaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamàno gacchati seyyathàpi àkàse. Pañhaviyàpi ummujjanimujjaü karoti seyyathàpi udake. Udake'pi abhijjamàne gacchati seyyathàpi pañhaviyaü. âkàse'pi pallaïkena kamati seyyathàpi pakkhã sakuõo. Ime'pi candimasuriye evaümahiddhike evaümahànubhàve pàõinà parimasati parimajjati. Yàva brahmalokàpi kàyena vasaü vattetãti. Taü kiü ma¤¤asi kevaóóha? Api nu so assaddho appasanno taü saddhaü pasannaü evaü vadeyya?"Ti. "Vadeyya bhante"ti. "Imaü kho ahaü kevaóóha iddhipàñihàriye àdãnavaü sampassamàno iddhipàñihàriyena aññiyàmi haràyàmi jigucchàmi.
1. Eko'pi. (Sãmu. [PTS. ]
[BJT Page 488] [\x 488/]
8. Katama¤ca kevaóóha àdesanàpàñihàriyaü? Idha kevaóóha bhikkhu parasattànaü parapuggalànaü cittampi àdisati cetasikampi àdisati vitakkitampi àdisati vicàritampi àdisati: evampi te mano, itthampi te mano, itipi te cittanti. Tamenaü a¤¤ataro saddho pasanno passati taü bhikkhuü parasantànaü parapuggalànaü cittampi àdisantaü cetasikampi àdisantaü vitakkitampi àdisantaü vicàritampi àdisantaü: evampi te mano, itthampi te mano, iti'pi te cittanti. Tamenaü so saddho pasanno a¤¤atarassa assaddhassa appasannassa àroceti: acchariyaü vata bho [PTS Page 214] [\q 214/] abbhutaü vata bho samaõassa mahiddhikatà mahànubhàvatà. Amàhaü bhikkhuü addasaü parasattànaü parapuggalànaü cittampi àdisantaü ceteyitampi àdisantaü vitakkitampi àdisantaü vicàritampi àdisantaü: evampi te mano, itthampi te mano, iti'pi te cittanti. Tamenaü so assaddho appasanno taü saddhaü pasannaü evaü vadeyya: atthi kho bho maõikà nàma vijjà. Tàya so bhikkhu parasattànaü parapuggalànaü cittampi àdisati, cetasikampi àdisati, vitakkitampi àdisati, vicàritampi àdisati: evampi te mano, itthampi te mano, itipi te cittanti. Taü kiü ma¤¤asi kevaóóha? Api nu so assaddho appasanto taü saddhaü pasannaü evaü vadeyyà?"Ti. "Vadeyya bhante"ti. Imaü kho ahaü kevaóóa àdesanà pàñihàriye àdãnavaü sampassamàno àdesanàpàñihàriyena aññiyàmi haràyàmi jigucchàmi.
9. Katama¤ca kevaóóha anusàsanãpàñihàriyaü? Idha kevaóóha bhikkhu evamanusàsati: evaü vitakketha, mà evaü vitakkayittha, evaü manasikarotha, mà evaü manasàkattha, idaü pajahatha, idaü upasampajja viharathàti. Idampi vuccati kevaóóha anusàsanãpàñihàriyaü.
10. Puna ca paraü kevaóóha idha tathàgato loko uppajjati arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà. So imaü lokaü sadevakaü samàrakaü sabrahmakaü sassamaõabràhmaõiü pajaü sadevamanussaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedeti. So dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü. Brahmacariyaü pakàseti.
[BJT Page 490] [\x 490/]
11(29). Taü dhammaü suõàti gahapati và gahapatiputto và a¤¤atarasmiü và kule paccàjàto. So taü dhammaü sutvà tathàgate saddhaü pañilabhati. So tena saddhàpañilàbhena samannàgato iti pañisaücikkhati: 'sambàdho gharàvaso rajàpatho1. Abbhokàso pabbajjà. Nayidaü sukaraü agàraü ajjhàvasatà ekantaparipuõõaü ekantaparisuddhaü saükhalikhitaü brahmacariyaü carituü. Yannånàhaü kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajeyya'nti.
1. Rajopatho, katthaci.
So aparena samayena appaü và bhogakkhandhaü pahàya mahantaü và bhogakkhandhaü pahàya appaü và ¤àtiparivaññaü pahàya mahantaü và ¤àtiparivaññaü pahàya kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajati. So evaü pabbajito samàno pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasampanno aõumattesu vajjesu bhayadassàvã. Samàdàya sikkhati sikkhàpadesu kàyakammavacãkammena samannàgato kusalena. Parisuddhàjãvo sãlasampanno indriyesu guttadvàro bhojane matta¤¤å satisampaja¤¤esu samannàgato santuññho.
12 (29) Katha¤ca kevaóóha bhikkhu sãlasampanno hoti? Idha kevaóóha bhikkhu pàõàtipàtaü pahàya pàõàtipàtà pañivirato hoti nihitadaõóo nihitasattho lajjã dayàpanno. Sabbapàõabhåtahitànukampã viharati. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Adinnàdànaü pahàya adinnàdànà pañivirato hoti dinnàdàyã dinnapàñikaïkhã. Athenena sucibhåtena attanà viharati. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Abrahmacariyaü pahàya brahmacàrã hoti àràcàrã1 virato methunà gàmadhammà. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Musàvàdaü pahàya musàvàdà pañivirato hoti saccavàdã saccasandho theto2 paccayiko avisaüvàdako lokassa. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Pisuõaü vàcaü3 pahàya pisuõàya vàcàya pañivirato hoti. Ito sutvà na amutra akkhàtà imesaü bhedàya. Amutra và sutvà na imesaü akkhàtà amåsaü bhedàya. Iti bhinnànaü và sandhàtà, sahitànaü và anuppadàtà4 samaggàràmo5 samaggarato samagganandiü samaggakaraõiü vàcaü bhàsità hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
[BJT Page 492] [\x 492/]
Pharusaü vàcaü6 pahàya pharusàya vàcàya pañivirato hoti. Yà sà vàcà neëà kaõõasukhà pemanãyà7 hadayaïgamà porã bahujanakantà bahujanamanàpà, tathàråpaü8 vàcaü bhàsità hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Samphappalàpaü pahàya samphappalàpà pañivirato hoti kàlavàdã bhåtavàdã atthavàdã dhammavàdã vinayavàdã. Nidhànavatiü vàcaü bhàsità hoti kàlena sàpadesaü pariyantavatiü atthasa¤hitaü. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Anàcàri, machasaü.
2. òheto, syà.
3. Pisuõàvàcaü, [PTS.]
4. Anuppàdàtà, [PTS.]
5. Samaggaràmo, machasaü.
6. Pharusàvàcaü, [PTS.] Sitira
7. Pemaniyà, machasaü. 8. Evaråpiü. [PTS.] Sitira.
13(30) Bãjagàmabhåtagàmasamàrambhà1 pañivirato hoti. Ekabhattiko2 hoti rattåparato3 pañivirato4 vikàlabhojanà. Naccagãtavàditavisåkadassanà5 pañivirato hoti. Màlàgandhavilepanadhàraõamaõóanavibhusanaññhànà pañivirato hoti. Uccàsayanamahàsayanà pañivirato hoti. Jàtaråparajatapañiggahaõà6 pañivirato hoti. âmakadha¤¤apañiggahaõà6 pañivirato hoti. âmakamaüsapañiggahaõà6 pañivirato hoti. Itthikumàrikapañiggahaõà6 pañivirato hoti. Dàsidàsapañiggahaõà6 pañivirato hoti. Ajeëakapañiggahaõà6 pañivirato hoti. Kukkuñasåkarapañiggahaõà6 pañivirato hoti. Hatthigavassavaëavà7 pañiggahaõà pañivirato hoti. Khettavatthupañiggahaõà pañivirato hoti. Dåteyyapaheõa8 gamanànuyogà pañivirato hoti. Kayavikkayà pañivirato hoti. Tulàkåñakaüsakåñamànakåñà9 pañivirato hoti. Ukkoñanava¤cananikatisàci10 yogà pañivirato hoti. Chedanavadhabandhanaviparàmosaàlopasahasàkàrà11 pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Cullasãlaü12 niññhitaü
14 (31) Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü bãjagàmabhåtagàmasamàrambhaü13 anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: målabãjaü khandhabãjaü phalubãjaü14 aggabãjaü bijabãjameva15 pa¤camaü. Iti và itievaråpà16 bãjagàmabhåtagàmasamàrambhà17 pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Pemaniyà,mamachasaü. 2. Evaråpã, [PTS]
[BJT Page 494] [\x 494/]
15(32) Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü sannidhikàraparibhogaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: annasannidhiü pànasannidhiü vatthasannidhiü yànasannidhiü sayanasannidhiü gandhasannidhiü àmisasannidhiü. Iti và iti evaråpà sannidhikàraparibhogà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Samàrabbhà, machasaü.
2. Ekaü bhattiko, machasaü.
3. Rattuparato, machasaü.
4. Virato, the. Se.
5. Visåkaü, machasaü.
6. Pariggahaõà, (sabbattha)
7. Gavassaü, se. Vaëavaü, machasaü.
8. Pahiõa, sãmu. Machasa. Syà.
9. Kåñaü, machasaü.
10. Sàvi, machasaü.
11. Sahasaü, machasaü.
12. Cåëa sãlaü, machasaü.
13. Samàrabbhà, machasaü.
14. Phalaü, se. Phaluü, si. The.
15. Bija bãjaü eva. The.
16. Iti evarupà, kesuci.
17. Samàrabbhà, machasaü.
16(33). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü visåkadassanaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: naccaü gãtaü vàditaü pekkhaü akkhàtaü pàõissaraü vetàlaü kumbhathånaü sobhanakaü1 caõóàlaü vaüsaü dhopanakaü2 hatthiyuddhaü assayuddhaü mahisayuddhaü3 usabhayuddhaü ajayuddhaü meõóayuddhaü4 kukkuñayuddhaü vaññakayuddhaü daõóayuddhaü muññhiyuddhaü5 nibbuddhaü uyyodhikaü balaggaü senàbyåhaü aõãkadassanaü6. Iti và iti evaråpà visåkadassanà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
17(34). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü jåtappamàdaññhànànuyogaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: aññhapadaü dasapadaü àkàsaü parihàrapathaü santikaü khalikaü ghañikaü salàkahatthaü akkhaü païgacãraü vaïkakaü mokkhacikaü ciïgulakaü pattàëhakaü rathakaü dhanukaü akkharikaü manesikaü yathàvajjaü. Iti và iti evaråpà jåtappamàdaññhànànuyogà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
18(35). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü uccàsayanamahàsayanaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: àsandiü pallaïkaü gonakaü cittakaü pañikaü pañalikaü tålikaü vikatikaü uddalomiü ekantalomiü kaññhissaü koseyyaü kuttakaü hatthattharaü assattharaü rathattharaü ajinappaveõiü kàdalimigapavarapaccattharaõaü sauttaracchadaü ubhatolohitakåpadhànaü. Iti và iti evaråpà uccàsayanamahàsayanà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Sobhanagarakaü, katthaci. Sobhanakarakaü, [PTS.] Sobhanagharakaü, machasaü.
2. Dhovanaü, katthaci. Dhopanaü, sitira.
3. Mahiüsaü, machasaü.
4. Meõóakaü, machasaü.
5. Sãhala potthakesu na dissati.
6. Anãka - kesuci.
[BJT Page 496] [\x 496/]
19(36). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü maõóanavibhusanaññhànànuyogaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: ucchàdanaü parimaddanaü nahàpanaü sambàhanaü àdàsaü a¤janaü màlàvilepanaü mukhacuõõakaü1 mukhalepanaü2 hatthabandhaü sikhàbandhaü daõóakaü nàëikaü khaggaü chattaü citråpàhanaü uõhãsaü maõiü vàlavãjaniü odàtàni vatthàni dãghadasàni. Iti và iti evaråpà maõóanavibhusanaññhànànuyogà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
20(37). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü tiracchànakathaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: ràjakathaü corakathaü mahàmattakathaü senàkathaü bhayakathaü yuddhakathaü annakathaü pànakathaü vatthakathaü sayanakathaü màlàkathaü gandhakathaü ¤àtikathaü yànakathaü gàmakathaü nigamakathaü nagarakathaü janapadakathaü itthikathaü purisakathaü (kumàrakathaü kumàrikathaü)3 sårakathaü visikhàkathaü kumbhaññhànakathaü pubbapetakathaü nànattakathaü lokakkhàyikaü samuddakkhàyikaü itibhavàbhavakathaü. Iti và itievaråpàya tiracchànakathàya pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
21(38) Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpà viggàhikakathaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: "na tvaü imaü dhammavinayaü àjànàsi. Ahaü imaü dhammavinayaü àjànàmi. Kiü tvaü imaü dhammavinayaü àjànissasi? Micchàpañipanno tvamasi. Ahamasmi sammàpañipanno. Sahitaü me, asahitaü te. Pure vacanãyaü pacchà avaca. Pacchà vacanãyaü pure avaca. âciõõaü4 te viparàvattaü. âropito te vàdo. Niggahãto tvamasi. Cara vàdappamokkhàya. Nibbeñhehi và sace pahosã"ti. Iti và itievaråpàya viggàhikakathàya pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
22(39). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü dåteyyapahiõagamanànuyogamanuyuttà viharanti, seyyathãdaü: ra¤¤aü ràjamahàmattànaü khattiyànaü bràhmaõànaü gahapatikànaü kumàrànaü "idha gaccha. Amutràgaccha. Idaü hara. Amutra idaü àharà"ti. Iti và itievaråpà dåteyyapahiõagamanànuyogà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Mukhacuõõaü, machasaü.
2. Mukhàlepanaü, sãmu.
3. Marammapotthakesuyeva dissate
4. Aviciõõaü, kesuci.
[BJT Page 498] [\x 498/]
23(40). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te kuhakà ca honti lapakà ca nemittikà ca nippesikà ca làbhena ca làbhaü nijigiüsitàro. Iti và itievaråpà kuhanalapanà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Majjhimasãlaü niññhitaü.
24(41). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü1 kappenti, seyyathãdaü: aïgaü nimittaü uppàtaü2 supiõaü3 lakkhaõaü måsikacchinnaü aggihomaü dabbihomaü thusahomaü taõóulahomaü sappihomaü telahomaü mukhahomaü lohitahomaü aïgavijjà vatthuvijjà khattavijjà4 sivavijjà bhåtavijjà bhurivijjà ahivijjà visavijjà vicchikavijjà måsikavijjà sakuõavijjà vàyasavijjà pakkajjhànaü5 saraparittànaü migacakkaü. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
25(42)2. Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti, seyyathãdaü: maõilakkhaõaü vatthalakkhaõaü daõóalakkhaõaü6 asilakkhaõaü usulakkhaõaü dhanulakkhaõaü àvudhalakkhaõaü7 itthilakkhaõaü purisalakkhaõaü kumàralakkhaõaü kumàrilakkhaõaü dàsalakkhaõaü dàsilakkhaõaü hatthilakkhaõaü assalakkhaõaü mahisalakkhaõaü8 usabhalakkhaõaü golakkhaõaü9 ajalakkhaõaü meõóalakkhaõaü10 kukkuñalakkhaõaü vaññakalakkhaõaü godhàlakkhaõaü kaõõikàlakkhaõaü kacchapalakkhaõaü migalakkhaõaü. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
26(43). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti seyyathãdaü: ra¤¤aü niyyànaü bhavissati, ra¤¤aü aniyyànaü bhavissati, abbhantarànaü ra¤¤aü upayànaü bhavissati, bàhirànaü ra¤¤aü apayànaü bhavissati, bàhirànaü ra¤¤aü upayànaü bhavissati, abbhantarànaü ra¤¤aü apayànaü bhavissati, abbhantarànaü ra¤¤aü jayo bhavissati, abbhantarànaü ra¤¤aü paràjayo bhavissati. Iti imassa jayo bhavissati. Imassa paràjayo bhavissati. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Jãvitaü, machasaü.
2. Uppàdaü, sãmu.
3. Supinaü, machasaü. Supiõakaü, si.
4. Khettaü, kesuci.
5. Pakkha, kesuci.
6. Daõóalakkhaõaü satthalakkhaõaü, machasaü.
7. âyudha, kesuci.
8. Mahiüsa, machasaü.
9. Goõa, machasaü.
10. Meõóaka, kesuci.
[BJT Page 500] [\x 500/]
27(44). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti. Seyyathãdaü: candaggàho bhavissati. Suriyaggàho bhavissati. Nakkhattagàho bhavissati. Candimasuriyànaü pathagamanaü bhavissati. Candimasuriyànaü uppathagamanaü bhavissati. Nakkhattànaü pathagamanaü bhavissati. Nakkhattànaü uppathagamanaü bhavissati. Ukkàpàto bhavissati. Dãsàóàho bhavissati. Bhåmicàlo bhavissati. Devadundubhi bhavissati. Candimasuriyanakkhattànaü uggamanaü ogamanaü1 saükilesaü vodànaü bhavissati. Evaüvipàko candaggàho bhavissati. Evaüvipàko suriyaggàho bhavissati. Evaüvipàko nakkhattaggàho bhavissati. Evaüvipàkaü candimasuriyànaü pathagamanaü bhavissati. Evaüvipàkaü candimasuriyànaü uppathagamanaü bhavissati. Evaüvipàkaü nakkhattànaü pathagamanaü bhavissati. Evaüvipàkaü nakkhattànaü uppathagamanaü bhavissati. Evaüvipàko ukkàpàto bhavissati. Evaüvipàko disàóàho bhavissati. Evaüvipàko bhåmicàlo bhavissati. Evaüvipàko devadundåbhi bhavissati. Evaüvipàko candimasuriyanakkhattànaü uggamanaü ogamanaü saïkilesaü vodànaü bhavissati. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
28(45). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti. Seyyathãdaü: subbuññhikà bhavissati. Dubbuññhikà bhavissati. Subhikkhaü bhavissati. Dubbhikkhaü bhavissati. Khemaü bhavissati. Bhayaü bhavissati. Rogo bhavissati. ârogyaü bhavissati. Muddà gaõanà saükhànaü kàveyyaü lokàyataü. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
29(46). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti. Seyyathãdaü: àvàhanaü vivàhanaü saüvadanaü vivadanaü saükiraõaü vikiraõaü subhagakaraõaü dubbhagakaraõaü viruddhagabbhakaraõaü jivhànitthambhanaü2 hanusaühananaü hatthàbhijappanaü hanujappanaü kaõõajappanaü àdàsapa¤haü kumàripa¤haü devapa¤haü àdiccupaññhànaü mahatupaññhànaü abbhujjalanaü sirivhàyanaü. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Oggamanaü, kesuci.
2. Jivhànitthaddhanaü. Bahusu.
[BJT Page 502] [\x 502/]
30(47). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti. Seyyathãdaü: santikammaü paõidhikammaü bhåtakammaü bhurikammaü vassakammaü vossakammaü vatthukammaü vatthuparikiraõaü àcamanaü nahàpanaü juhanaü vamanaü virecanaü uddhavirecanaü adhovirecanaü sãsavirecanaü kaõõatelaü nettatappanaü natthukammaü a¤janaü pacca¤janaü sàlàkiyaü sallakattiyaü dàrakatikicchà målabhesajjànaü anuppadànaü osadhãnaü pañimokkho. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
31(48). Sa kho1 so kevaóóha bhikkhu evaü sãlasampanno na kutoci bhayaü samanupassati yadidaü sãlasaüvarato. Seyyathàpi màõava khattiyo muddhàvasitto2 nihatapaccàmitto na kutoci bhayaü samanupassati yadidaü paccatthikato, evameva kho kevaóóha bhikkhu evaü sãlasampanno na kutoci bhayaü samanupassati yadidaü sãlasaüvarato. So iminà ariyena sãlakkhandhena samannàgato ajjhattaü anavajjasukhaü pañisaüvedeti. Evaü kho kevaóóha bhikkhu sãlasampanno hoti.
32(49). Katha¤ca kevaóóha bhikkhu indriyesu guttadvàro hoti? Idha kevaóóha bhikkhu cakkhunà råpaü disvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü cakkhundriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü3 tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati cakkhundriyaü. Cakkhundriye saüvaraü àpajjati. Sotena saddaü sutvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü sotindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati sotindriyaü. Sotindriye saüvaraü àpajjati. Ghàõena gandhaü ghàyitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü ghàõindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati ghàõindriyaü. Ghàõindriye saüvaraü àpajjati. Jivhàya rasaü sàyitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü jivhindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü3 tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati jivhindriyaü. Jivhindriye saüvaraü àpajjati. Kàyena phoññhabbaü phusitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü kàyindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü3 tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati kàyindriyaü. Kàyindriye saüvaraü àpajjati. Manasà dhammaü vi¤¤àya na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü3 tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati manindriyaü. Manindriye saüvaraü àpajjati. So iminà ariyena indriyasaüvarena samannàgato ajjhattaü abyàsekasukhaü pañisaüvedeti. Evaü kho kevaóóha bhikkhu indriyesu guttadvàro hoti.
1. Atha kho, kesuci.
2. Muddhàbhisinto, kesuci.
3. Anvàsaveyyuü, anvàssaveyyu, kesuci.
[BJT Page 504] [\x 504/]
33(50). Katha¤ca kevaóóha bhikkhu satisampaja¤¤ena samannàgato hoti? Idha kevaóóha bhikkhu abhikkante pañikkante sampajànakàrã hoti. âlokite vilokite sampajànakàrã hoti. Sami¤jite1 pasàrite sampajànakàrã hoti. Saïghàñipattacãvaradhàraõe sampajànakàrã hoti. Asite pãte khàyite sàyite sampajànakàrã hoti. Uccàrapassàvakamme sampajànakàrã hoti. Gate ñhite nisinne sutte jàgarite bhàsite tuõhãbhàve sampajànakàrã hoti. Evaü kho kevaóóha bhikkhu satisampaja¤¤ena samannàgato hoti.
34(51). Katha¤ca kevaóóha bhikkhu santuññho hoti? Idha kevaóóha bhikkhu santuññho hoti kàyaparihàriyena cãvarena kucchiparihàriyena2 piõóapàtena. So yena yeneva pakkamati samàdàyeva pakkamati. Seyyathàpi kevaóóha pakkhi sakuõo yena yeneva óeti sapattabhàro'va óeti, evameva kho kevaóóha bhikkhu santuññho hoti kàyaparihàriyena cãvarena kucchiparihàriyena piõóapàtena. So yena yeneva pakkamati samàdàyeva pakkamati. Evaü kho kevaóóha bhikkhu santuññho hoti.
35(52). So iminà ca ariyena sãlakkhandhena3 samannàgato iminà ca ariyena indriyasaüvarena samannàgato iminà ca ariyena satisampaja¤¤ena samannàgato imàya ca ariyàya santuññhiyà samannàgato vivittaü senàsanaü bhajati ara¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤jaü. So pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto nisãdati pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà.
36(53). So abhijjhaü loke pahàya vigatàbhijjhena cetasà viharati. Abhijjhàya cittaü parisodheti. Byàpàdapadosaü pahàya abyàpannacitto viharati sabbapàõabhåtahitànukampã. Byàpàdapadosà cittaü parisodheti. Thãnamiddhaü pahàya vigatathãnamiddho viharati àlokasa¤¤ã sato sampajàno. Thãnamiddhà cittaü parisodheti. Uddhaccakukkuccaü pahàya anuddhato viharati ajjhattaü våpasantacitto. Uddhaccakukkuccà cittaü parisodheti. Vicikicchaü pahàya tiõõavicikiccho viharati akathaükathã kusalesu dhammesu. Vicikicchàya cittaü parisodheti.
1. Sammi¤jite, kesuci.
2. Paribhàrikena, sãmu.
3. Iminà sãlakkhandhena, sabbattha.
[BJT Page 506] [\x 506/]
37(54). Seyyathàpi kevaóóha puriso iõaü àdàya kammante payojeyya, tassa te kammantà samijjheyyuü, so yàni ca poràõàni iõamålàni tàni ca byantãkareyya, siyà cassa uttariü avasiññhaü dàrabharaõàya, tassa evamassa: "ahaü kho pubbe iõaü àdàya kammante payojesiü. Tassa me te kammantà samijjhiüsu. So'haü yàni ca poràõàni iõamålàni tàni ca byantã akàsiü. Atthi ca me uttariü avasiññhaü dàrabharaõàyà"ti. So tatonidànaü labhetha pàmojjaü, adhigaccheyya somanassaü -
38(55). Seyyathàpi kevaóóha puriso àbàdhiko assa dukkhito bàëhagilàno, bhattaü cassa nacchàdeyya, na cassa kàye balamattà, so aparena samayena tamhà àbàdhà mucceyya, bhatta¤cassa chàdeyya, siyà cassa kàye balamattà, tassa evamassa: "ahaü kho pubbe àbàdhiko ahosiü dukkhito bàëhagilàno. Bhattaü ca me nacchàdesi. Nacassa me àsi kàye balamattà. So'mhi etarahi tamhà àbàdhà mutto bhatta¤ca me chàdeti. Atthi ca me kàye balamattà"ti. So tato nidànaü labhetha pàmojjaü, adhigaccheyya somanassaü -
39(56). Seyyathàpi kevaóóha puriso bandhanàgàre baddho assa, so aparena samayena tamhà bandhanàgàrà mucceyya sotthinà abbayena1, na cassa ki¤ci bhogànaü vayo, tassa evamassa: "ahaü kho pubbe bandhanàgàre baddho ahosiü. So'mhi etarahi tamhà bandhanàgàrà mutto sotthinà abbayena. Natthi ca me ki¤ci bhogànaü vayo"ti. So tatonidànaü labhetha pàmojjaü, adhigaccheyya somanassaü -
40(57). Seyyathàpi kevaóóha puriso dàso assa anattàdhãno paràdhãno na yenakàmaïgamo, so aparena samayena tamhà dàsabyà mucceyya attàdhãno aparàdhãno bhujisso yenakàmaïgamo, tassa evamassa: "ahaü kho pubbe dàso ahosiü anattàdhãno paràdhãno na yenakàmaïgamo, so'mhi etarahi tamhà dàsabyà mutto attàdhãno aparàdhãno bhujisso yenakàmaïgamo"ti. So tatonidànaü labhetha pàmojjaü, adhigaccheyya somanassaü -
1. Avyayena, [PTS.]
[BJT Page 508] [\x 508/]
41(59). Seyyathàpi kevaóóha puriso sadhano sabhogo kantàraddhànamaggaü pañipajjeyya dubbhikkhaü sappañibhayaü. So aparena samayena taü kantàraü nitthareyya, sotthinà gàmantaü anupàpuõeyya khemaü appañibhayaü, tassa evamassa: "ahaü kho pubbe sadhano sabhogo kantàraddhànamaggaü pañipajjiü dubbhikkhaü sappañibhayaü. So'mhi etarahi taü kantàraü tiõõo sotthinà gàmantaü anuppatto khemaü appañibhaya"nti. So tato nidànaü labhetha pàmojjaü adhigaccheyya somanassaü -
42(60). Evameva kho kevaóóha bhikkhu yathà iõaü yathà rogaü yathà bandhanàgàraü yathà dàsabyaü yathà kantàraddhànamaggaü evaü ime pa¤ca nãvaraõe appahãõe attani samanupassati. Seyyathàpi kevaóóha ànaõyaü yathà àrogyaü yathà bandhanà mokkhaü yathà bhujissaü yathà khemantabhåmiü evameva kho màõava bhikkhu ime pa¤ca nãvaraõe pahãõe attani samanupassati.
43(61). Tassime pa¤ca nãvaraõe pahãõe attani samanupassato pàmojjaü jàyati. Pamuditassa pãti jàyati. Pãtimanassa kàyo passambhati. Passaddhakàyo sukhaü vedeti. Sukhino cittaü samàdhiyati.
44. So vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati. So imameva kàyaü vivekajena pãtisukhena abhisanteti parisanneti [PTS Page 215] [\q 215/] paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa vivekajena pãtisukhena apphuñaü hoti.
45. Seyyathàpi kevaóóha dakkho nahàpako và nahàpakantevàsã và kaüsathàle nahànãyavuõõàni àkiritvà udakena paripphosakaü paripphosakaü sanneyya sàyaü nahànãyapiõói snehànugatà snehaparetà santarabàhirà phuñà snehena na ca paggharaõi, evameva kho kevaóóha bhikkhu imameva kàyaü vivekajena pãtisukhena abhisanteti parisenteti paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa vivekajena pãtisukhena apphuñaü hoti.
[BJT Page 510] [\x 510/]
Yampi kevaóóha bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati. So imameva kàyaü vivekajena pãtisukhena abhisanteti parisanneti paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa vivekajena pãtisukhena apphuñaü hoti. Idampi'ssa hoti samàdhismiü.
46. Puna ca paraü kevaóóha bhikkhu vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. So imameva kàyaü samàdhijena pãtisukhena abhisandeti parisandeti paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa samàdhijena pãtisukhena apphuñaü hoti.
47. Seyyathàpi kevaóóha udakarahado ubbhidodako, tassa nevassa puratthimàya disàya udakassa àyamukhaü, na dakkhiõàya disàya udakassa àyamukhaü, na pacchimàya disàya udakassa àyamukhaü, na uttaràya disàya udakassa àyamukhaü, devo ca na kàlena kàlaü sammà dhàraü anupaveccheyya, atha kho tamhà ca udakarahadà sãtà vàridhàrà ubbhijjitvà tameva udakarahadaü sãtena vàrinà abhisandeyya parisandeyya paripåreyya paripphareyya, nàssa ki¤ci sabbàvato udakarahadassa vàrinà sãtena apphuñaü assa, evameva kho kevaóóha bhikkhu imameva kàyaü samàdhijena pãtisukhena abhisandeti parisandeti paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa samàdhijena pãtisukhena apphuñaü hoti. Yampi kevaóóha bhikkhu vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati. So imameva kàyaü samàdhijena pãtisukhena abhisandeti parisandeti paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa samàdhijena pãtisukhena apphuñaü hoti. Idampi'ssa hoti samàdhismiü.
48. Puna ca paraü kevaóóha bhikkhu pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato sampajàno sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti. Yantaü ariyà àcikkhanti: 'upekkhako satimà sukhavihàrã'ti tatiyaü jhànaü upasampajja viharati.
[BJT Page 512] [\x 512/]
So imameva kàyaü nippãtikena sukhena abhisandeti parisandeti paripåreti, parippharati nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa nippãtikena sukhena apphuñaü hoti.
49. Seyyathàpi kevaóóha uppaliniyaü và paduminiyaü và puõóarikiniyaü và appekaccàni uppalàni và padumàni và puõóarãkàni và udake jàtàni udake saüvaddhàni udakànuggàni antonimuggaposãni, tàni yàva caggà yàva ca målà sãtena vàrinà abhisannàni parisannàni paripåràni, paripphuñàni nàssà ki¤ci sabbàvataü uppalànaü và padumànaü và puõóarãkànaü và sãtena vàrinà apphuñaü assa, evameva kho kevaóóha bhikkhu imameva kàyaü nippãtikena sukhena abhisandeti parisandeti paripåreti parippharati. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa nippãtikena sukhena apphuñaü hoti.
50. Puna ca paraü kevaóóha bhikkhu sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhamasukhaü upekkhosatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. So imameva kàyaü parisuddhena cetasà pariyodàtena pharitvà nisinno hoti. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa parisuddhena cetasà pariyodàtena apphuñaü hoti. Seyyathàpi kevaóóha puriso odàtena vatthena sasãsaü pàrupitvà nisinno assa, nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa odàtena vatthena apphuñaü assa, evameva kho mahàràja bhikkhu imameva kàyaü parisuddhena cetasà pariyodàtena pharitvà nisinno hoti. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa parisuddhena cetasà pariyodàtena apphuñaü hoti. Yampi kevaóóha bhikkhu sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhamasukhaü upekkhosatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. So imameva kàyaü parisuddhena cetasà pariyodàtena pharitvà nisinno hoti. Nàssa ki¤ci sabbàvato kàyassa parisuddhena cetasà pariyodàtena apphuñaü hoti. Idampi'ssa hoti samàdhismiü.
[BJT Page 514] [\x 514/]
51. Puna ca paraü kevaóóha so bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatupakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte ¤àõadassanàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So evaü pajànàti: "ayaü kho me kàyo råpã càtummahàbhåtiko màtàpentikasambhavo odanakummàsåpacayo aniccucchàdanaparimaddanabhedaviddhaüsanadhammo. Idaü ca pana me vi¤¤àõaü ettha sitaü ettha pañibaddha'nti.
52. Seyyathàpi kevaóóha maõi veëuriyo subho jàtimà aññhaüso suparikammakato accho vippasanno anàvilo sabbàkàrasampanno, tatra'ssa suttaü àvutaü nãlaü và pãtaü và lohitaü và odàtaü và paõóusuttaü và. Tamenaü cakkhumà puriso hatthe karitvà paccavekkheyya "ayaü kho maõi veëuriyo subho jàtimà aññhaüso suparikammakato, accho vippasanno anàvilo sabbàkàrasampanno. Tatiradaü suttaü àvutaü nãlaü và pãtaü và lohitaü và odàtaü và paõóusuttaü và"ti. Evameva kho kevaóóha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàne anaïgaõe vigatupakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte ¤àõadassanàya cittaü abhinãharati abhinnàmeti. So evaü pajànàti ayaü kho me kàyo råpã càtummahàbhåtiko màtàpettikasambhavo odanakummàsåpacayo aniccucchàdanaparimaddanabhedanaviddhaüsanadhammo. Idaü ca pana me vi¤¤àõaü ettha sitaü ettha pañibaddhanti.
53. Yampi kevaóóha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàne anaïgaõe vigatupakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte ¤àõadassanàya cittaü abhinãharati abhinnàmeti. So evaü pajànàti ayaü kho me kàyo råpã càtummahàbhåtiko màtàpettikasambhavo odanakummàsåpacayo aniccucchàdanaparimaddanabhedanaviddhaüsanadhammo. Idaü ca pana me vi¤¤àõaü ettha sitaü ettha pañibaddhanti, idampi'ssa hoti pa¤¤àya.
[BJT Page 516] [\x 516/]
54. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte manomayaü kàyaü abhinimminanàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So imamhà kàyà a¤¤aü kàyaü abhinimminàti råpiü manomayaü sabbaïgapaccaïgiü abhinindriyaü, seyyathàpi kevaóóha puriso mu¤jamhà isikaü pavàheyya. Tassa evamassa: ayaü mu¤jo ayaü isikà a¤¤o mu¤jo a¤¤à isikà mu¤jamhàtveva isikà pavàëhàti. Seyyathàpi và pana mahàràja puriso asiü kosiyà pavàheyya. Tassa evamassa: ayaü asi ayaü kosi, a¤¤o asi a¤¤à kosi, kosiyàtveva asi pavàëho'ti. Seyyathàpi và pana kevaóóha puriso ahaü karaõóà uddhareyya. Tassa evamassa: ayaü ahi ayaü karaõóe, a¤¤o ahi a¤¤o karaõóo, karaõóàtveva ahi ubbhato'ti. Evameva kho kevaóóha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudrabhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte manomayaü kàyaü abhinimminanàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So imamhà kàyà a¤¤aü kàyaü abhinimminàti råpiü manomayaü sabbaïgapaccaïgiü ahãnindriyaü. Yampi kevaóóha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudrabhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte manomayaü kàyaü abhinimminanàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So imamhà kàyà a¤¤aü kàyaü abhinimminàti råpiü manomayaü sabbaïgapaccaïgiü ahãnindriyaü, idampi'ssa hoti pa¤¤àya.
55. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatupakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte iddhividhàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So anekavihitaü iddhividhaü paccanubhoti: eko'pi hutvà bahudhà hoti bahudhàpi hutvà eko hoti, àvãbhàvaü tirobhàvaü tirokuóóaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamàno gacchati seyyathàpi àkàse, pañhaviyà'pi ummujjanimujjaü karoti seyyathàpi udake, udake'pi abhijjamàne gacchati seyyathàpi pañhaviyaü, àkàse'pi pallaïkena kamati seyyathà'pi pakkhã sakuõo. Ime'pi candimasuriye evaümahiddhike evaümahànubhàve pàõinà paràmasati parimajjati. Yàva brahmalokàpi kàyena vasaü vatteti.
56. Seyyathàpi mahàràja dakkho kumbhakàro và kumbhakàrantevàsã và suparikammakatàya mantikàyaü yaü yadeva bhàjanavikatiü àkaïkheyya taü tadeva kareyya abhinipphàdeyya -
[BJT Page 518] [\x 518/]
Seyyathàpi và pana kevaóóha dakkho dantakàro và dantakàrantevàsã và suparikammakatasmiü dantasmiü yaü yadeva dantavikatiü àkaïkheyya taü tadeva kareyya abhinipphàdeyya, seyyathàpi và pana kevaóóha dakkho suvaõõakàro và suvaõõakàrentavàsã và suparikammakatasmiü suvaõõasmiü yaü yadeva suvaõõavikatiü àkaïkheyya taü tadeva kareyya abhinipphàdeyya, evavema kho kevaóóha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte iddhividhàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So anekavihitaü iddhividhaü paccanuhoti: eko'pi hutvà bahudhà hoti. Bahudhà'pi hutvà eko hoti. âvãbhàvaü tirobhàvaü tirokuóóaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamàno gacchati seyyathàpi àkàse. Pañhaviyà'pi ummujjanimujjaü karoti seyyathàpi udake. Udake'pi abhijjamàne gacchati seyyathàpi pañhaviyaü. âkàse'pi pallaïkena kamati seyyathàpi pakkhã sakuõo. Ime'pi candimasuriye evaümahiddhike evaümahànubhàve pàõinà paràmasati parimajjati. Yàva brahmalokà'pi kàyena vasaü vatteti. Evavema kho kevaóóha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte iddhividhàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So anekavihitaü iddhividhaü paccanuhoti: eko'pi hutvà bahudhà hoti. Bahudhà'pi hutvà eko hoti. âvãbhàvaü tirobhàvaü tirokuóóaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamàno gacchati seyyathàpi àkàse. Pañhaviyà'pi ummujjanimujjaü karoti seyyathàpi udake. Udake'pi abhijjamàne gacchati seyyathàpi pañhaviyaü. âkàse'pi pallaïkena kamati seyyathàpi pakkhã sakuõo. Ime'pi candimasuriye evaümahiddhike evaümahànubhàve pàõinà paràmasati parimajjati. Yàva brahmalokà'pi kàyena vasaü vatteti, idampi'ssa hoti pa¤¤àya.
57. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatupakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte dibbàya sotadhàtuyà vittaü abhinãharati abhininnàmeti. So dibbàya sotadhàtuyà visuddhàya atikkantamànusikàya ubho sadde suõàti dibbe ca mànuse ca ye dåre santike ca. Seyyathàpi kevaóóha puriso addhànamaggapañipanno so suõeyya bherisaddampi mudiïgasaddampi saïkhapaõavadeõóimasaddampi, tassa evamassa: bherisaddo iti'pi mudiïgasaddo iti'pi saïkhapaõavadeõóimasaddo iti'pi. Evameva kho kevaóóha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàne anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte dibbàya sotadhàtuyà cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So dibbàya sotadhàtuyà visuddhàya atikkantamànusikàya ubho sadde suõàti dibbe ca mànuse ca ye dåre santike ca.
58. Yampi kevaóóha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàne anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte dibbàya sotadhàtuyà cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So dibbàya sotadhàtuyà visuddhàya atikkantamànusikàya ubho sadde suõàti dibbe ca mànuse ca ye dåre santike ca. Idampi'ssa hoti pa¤¤àya.
[BJT Page 520] [\x 520/]
59. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte cetopariya¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So parasattànaü parapuggalànaü cetasà ceto paricca pajànàti: saràgaü và cittaü saràgaü cittanti pajànàti. Vãtaràgaü và cittaü vãtaràgaü cittantipajànàti. Sadesàsaü và cittaü sadosaü cittatanti pajànàti. Vãtadosaü và cittaü vãtadosaü cittanti pajànàti. Samohaü và cittaü samohaü cittanti pajànàti. Vãtamohaü và cittaü vãtamohaü cittanti pajànàti. Saïkhittaü và cittaü saïkhittaü cittanti pajànàti. Vikkhittaü và cittaü vikkhittaü cittanti pajànàti. Mahaggataü và cittaü mahaggataü cittanti pajànàti. Amahaggataü và cittaü amahaggataü cittanti pajànàti. Sauttaraü và cittaü sauttaraü cintanti pajànàti. Anuttaraü và cittaü anuttaraü cittanti pajànàti. Samàhitaü và cittaü samàhitaü cittanti pajànàti. Asamàhitaü và cittaü asamàhitaü cittanti pajànàti. Vimuttaü và cittaü vimuttaü cittanti pajànàti. Avimuttaü và cittaü avimuttaü cittanti pajànàti.
60. Seyyathàpi kevaóóha itthi và puriso và daharo và yuvà maõóanakajàtiko àdàse và parisuddhe pariyodàte acche và udakapatte sakaü mukhanimittaü paccavekkhamàno sakaõikaü và sakikanti jàneyya, akaõikaü và akaõikanti jàneyya, evameva kho kevaóóha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte cetopariya¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So parasattànaü parapuggalànaü cetasà ceto paricca pajànàti: saràgaü và cittaü saràgaü cittanti pajànàti vãtaràgaü và cittaü vãtaràgaü cittanti pajànàti. Sadosaü và cittaü sadosaü cittanti pajànàti vãtadosaü và cittaü vãtadosaü cittanti pajànàti. Samohaü và cittaü samohaü cittanti pajànàti vãtamohaü và cittaü vãtamohaü cittanti pajànàti. Saïkhittaü và cittaü saïkhittaü cittanti pajànàta. Vikkhittaü và cittaü vikkhittaü cittanti pajànàti. Mahaggataü và cittaü mahaggataü cittanti pajànàti amahaggataü và cittaü amahaggataü cittanti pajànàti. Sauttaraü và cittaü sauttaraü cittanti pajànàti. Anuttaraü và cittaü anuttaraü cittanti pajànàti. Samàhitaü và cittaü samàhitaü cittanti pajànàti asamàhitaü và cittaü asamàhitaü cittanti pajànàti. Vimuttaü và cittaü vimuttaü cittanti pajànàti avimuttaü và cittaü avimuttaü cittanti pajànàti.
61. Yampi kevaóóha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte cetopariya¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So parasattànaü parapuggalànaü cetasà ceto paricca pajànàti: saràgaü và cittaü saràgaü cittanti pajànàti vãtaràgaü và cittaü vãtaràgaü cittanti pajànàti. Sadosaü và cittaü sadosaü cittanti pajànàti vãtadosaü và cittaü vãtadosaü cittanti pajànàti. Samohaü và cittaü samohaü cittanti pajànàti vãtamohaü và cittaü vãtamohaü cittanti pajànàti. Saïkhittaü và cittaü saïkhittaü cittanti pajànàta. Vikkhittaü và cittaü vikkhittaü cittanti pajànàti. Mahaggataü và cittaü mahaggataü cittanti pajànàti amahaggataü và cittaü amahaggataü cittanti pajànàti. Sauttaraü và cittaü sauttaraü cittanti pajànàti. Anuttaraü và cittaü anuttaraü cittanti pajànàti. Samàhitaü và cittaü samàhitaü cittanti pajànàti asamàhitaü và cittaü asamàhitaü cittanti pajànàti. Vimuttaü và cittaü vimuttaü cittanti pajànàti avimuttaü và cittaü avimuttaü cittanti pajànàti, idampi'ssa hoti pa¤¤àya.
[BJT Page 522] [\x 522/]
62. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatupakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte pubbenivàsànussati¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati seyyathãdaü: ekampi jàtiü dve'pi jàtiyo tisso'pi jàtiyo catasso'pi jàtiyo pa¤ca'pi jàtiyo dasa'pi jàtiyo vãsampi jàtiyo tãsaümpi jàtiyo cattàrãsampi jàtiyo jàtisatampi jàtisahassampi jàtisatasahassampi aneke'pi saüvaññakappe aneke'pi vivaññakappe aneke'pi saüvaññavivaññakappe amutràsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaü sukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto amutra upapàdiü tatràpàsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto idhåpapanno'ti. Iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati.
63. Seyyathàpi kevaóóha puriso sakamhà gàmà a¤¤aü gàmaü gaccheyya tamhà'pi gàmà a¤¤aü gàmaü gaccheyya. So tamhà gàmà saka¤¤eva gàmaü paccàgaccheyya. Tassa evamassa: 'ahaü kho sakamhà gàmà amuü gàmaü agacchiü tatra evaü aññhàsiü evaü nisãdiü evaü abhàsiü evaü tuõahã ahosiü. Tamhàpi gàmà agacchiü tatràpi evaü aññhàsiü evaü nisãdiü evaü abhàsiü evaü tuõhã ahosiü. So'mpi tamhà gàmà saka¤¤eva gàmaü paccàgato'ti. Evameva kho kevaóóha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe paràyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte pubbenivàsànussati¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati seyyathãdaü: ekampi jàtiü dve'pi jàtiyo tisso'pi jàtiyo catasso'pi jàtiyo pa¤ca'pi jàtiyo dasa'pi jàtiyo vãsampi jàtiyo tiüsampi jàtiyo cattàrãsampi jàtiyo pa¤¤àsampi jàtiyo jàtisatampi jàtisahassampi jàtisatasahassampi aneke'pi saüvaññakappe aneke'pi vivaññakappe aneke'pi saüvaññavivaññakappe amutràsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto amutra upapàdiü tàtrapàsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedi evamàyupariyanto. So tato cuto idhåpapanno'ti iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati. Yampi kevaóóha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe paràyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte pubbenivàsànussati¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati seyyathãdaü: ekampi jàtiü dve'pi jàtiyo tisso'pi jàtiyo catasso'pi jàtiyo pa¤ca'pi jàtiyo dasa'pi jàtiyo vãsampi jàtiyo tiüsampi jàtiyo cattàrãsampi jàtiyo pa¤¤àsampi jàtiyo jàtisatampi jàtisahassampi jàtisatasahassampi aneke'pi saüvaññakappe aneke'pi vivaññakappe aneke'pi saüvaññavivaññakappe amutràsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto amutra upapàdiü tàtrapàsiü evaünàmo evaügotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedi evamàyupariyanto. So tato cuto idhåpapanno'ti iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati, idampi'ssa hoti pa¤¤àya.
[BJT Page 524] [\x 524/]
64. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàne anaïgaõe vigatu pakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte sattànaü cutåpapàtaõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõite suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti: 'ime vata bhonto sattà kàyaduccaritena samannàgatà vacãduccaritena samannàgatà manoduccaritena samannàgatà ariyànaü upavàdakà micchàdiññhikà micchàdiññhikammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Ime và pana bhonto sattà kàyasucaritena samannàgatà vacãsucaritena samannàgatà manosucaritena samannàgatà ariyànaü anupavàdakà sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapannà'ti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõite suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammupage satte pajànàti.
65. Seyyathàpi kevaóóha majjhe siüghàñake pàsàdo. Tattha cakkhumà puriso ñhito passeyya manusse gehaü pavisante'pi rathiyà vãtisa¤carante'pi majjhe siüghàñake nisinne'pi, tassa evamassa: ete manussà gehaü pavisanti. Ete nikkhamanti. Ete rathiyà vãtisa¤caranti. Ete majjhe siüghàñake nisinnà'ti. Evameva kho kevaóóha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatupakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte sattànaü cutåpapàta¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõite suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti: 'ime vata bhonto sattà kàyaduccaritena samannàgatà vacãduccaritena samannàgatà manoduccaritena samannàgatà ariyànaü upavàdakà micchàdiññhikà micchàdiññhikammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Ime và pana bhonto sattà kàyasucaritena samannàgatà vacãsucaritena samannàgatà manosucaritena samannàgatà ariyànaü anupavàdakà sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapannà'ti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõite suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti.
[BJT Page 526] [\x 526/]
66. Yampi kevaóóha bhikkhu evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatupakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte sattànaü cutåpapàta¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti. So dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõite suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti: 'ime vata bhonto sattà kàyaduccaritena samannàgatà vacãduccaritena samannàgatà manoduccaritena samannàgatà ariyànaü upavàdakà micchàdiññhikà micchàdiññhikammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà. Ime và pana bhonto sattà kàyasucaritena samannàgatà vacãsucaritena samannàgatà manosucaritena samannàgatà ariyànaü anupavàdakà sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà. Te kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapannà'ti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõite suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti, idampi'ssa hoti pa¤¤àya.
67. So evaü samàhite citte parisuddhe pariyodàte anaïgaõe vigatåpakkilese mudubhåte kammaniye ñhite àne¤jappatte àsavànaü khaya¤àõàya cittaü abhinãharati abhininnàmeti so idaü dukkhanti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü dukkhanirodhagàminãpañipadà'ti yathàbhåtaü pajànàti. Ime àsavà'ti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü àsavasamudayo'ti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü àsavanirodho'ti yathàbhåtaü pajànàti. Ayaü àsavanirodhagàminãpañipadà'ti yathàbhåtaü pajànàti. Tassa evaü jànato evaü passato kàmàsavàpi cittaü vimuccati bhavàsavàpi cittaü vimuccati avijjàsa vàpi cittaü vimuccati. Vimuttasmiü vimuttamiti ¤àõaü hoti. Khãõà jàti vusitaü brahmacariyaü kataü karaõiyaü nàparaü itthattàyàti pajànàti.
68. Idaü vuccati kevaóóha anusàsanãpàñihàriyaü. Imàni kho kevaóóha tãõi pàñihàriyàni mayà sayaü abhi¤¤à sacchikatvà paveditàni.
69. Bhåtapubbaü kevaóóha imasmi¤¤eva bhikkhusaïghe a¤¤atarassa bhikkhuno evaü cetaso parivitakko udapàdi: kattha nu kho ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti. Atha kho so kevaóóha bhikkhu tathàråpaü samàdhiü samàpajji, yathà samàhite citte devayàniyo maggo pàturahosi. Atha kho so kevaóóha bhikkhu yena càtummahàràjikà devà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà càtummahàràjike deve etadavoca: kattha nu kho àvuso ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå?Ti. Evaü vutte kevaóóha càtummahàràjikà devà taü bhikkhuü [PTS Page 216] [\q 216/] etadavocu: mayampi kho bhikkhu na jànàma yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti. Atthi kho bhikkhu cattàro mahàràjàno amhehi abhikkannatarà ca paõitatarà ca. Te kho etaü jàneyyuü yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti.
[BJT Page 528] [\x 528/]
70. Atha kho so kevaóóha bhikkhu yena cattàro mahàràjàno tenupasaïkami. Upasaïkamitvà cattàro mahàràjo etadavoca: kattha nu kho àvuso ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü pañhavidhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtåti?.
71. Evaü vutte kevaóóha cattàro mahàràjàno taü bhikkhuü etadavocuü: mayampi kho bhikkhu na jànàma yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü? Pañhavidhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtåti. Atthi kho bhikkhu tàvatiüsà nàma devà amhehi abhikkantatarà ca paõitatarà ca. Te kho etaü jàneyyuü yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhenti, seyyathãdaü pañhavidhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti.
72. Atha kho so kevaóóha bhikkhu yena tàvatiüsà devà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà tàvatiüse deve etadavoca: kattha nu kho àvuso ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü pañhavidhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti? Evaü vutte kevaóóha tàvatiüsà devà taü bhikkhuü etadavocu: mayampi kho bhikkhu na jànàma yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavidhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti. Atthi kho bhikkhu sakko nàma devànamindo amhehi abhikkannataro ca paõãtataro ca. So kho jàneyya yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü pañhavidhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti.
73. [PTS Page 217] [\q 217/] atha kho so kevaóóha bhikkhu yena sakko devànamindo tenupasaïkami. Upasaïkamitvà sakkaü devànamindaü etadavoca: kattha nu kho àvuso ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü pañhavidhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti: evaü vutte kevaóóha sakko devànamindo taü bhikkhuü etadavocu: ahampi kho bhikkhu na jànàma yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavidhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti. Atthi kho bhikkhu sakko nàma devànamindo amhehi abhikkannataro ca paõãtataro ca. Te kho etaü jàneyyuü yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü pañhavidhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti.
74. Atha kho so kevaóóha bhikkhu yena tàvatiüsà devà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà tàvatiüse deve etadavoca: kattha nu kho àvuso ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü pañhavidhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti? Evaü vutte kevaóóha tàvatiüsà devà taü bhikkhuü etadavocu: mayampi kho bhikkhu na jànàma yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavidhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti. Atthi kho bhikkhu sakko nàma devànamindo amhehi abhikkannataro ca paõãtataro ca. So kho jàneyya yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü pañhavidhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti.
[BJT Page 530] [\x 530/]
75. Atha kho so kevaóóha, bhikkhu yena suyàmo devaputto tenupasaïkami. Upasaïkamitvà suyàmaü devaputtaü etadavoca: kattha nu kho àvuso ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti? Evaü vutte kevaóóha, suyàmo devaputto taü bhikkhuü etadavoca: ahampi kho bhikkhu na jànàmi. Yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: [PTS Page 218] [\q 218/] pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti. Atthi kho bhikkhu tusità nàma devà amhehi abhikkannatarà ca paõitatarà ca. Te kho etaü jàneyyuü yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti.
76. Atha kho so kevaóóha, bhikkhu yena tusità devà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà tusite deve etadavoca: kattha nu kho àvuso ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti? Evaü vutte kevaóóha tusità devà taü bhikkhuü etadavocuü: mayampi kho bhikkhu na jànàma yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti. Atthi kho bhikkhu santusito nàma devaputto amhehi abhikkannataro ca paõitataro ca. So kho etaü jàneyya yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti.
77. Atha kho so kevaóóha, bhikkhu yena santusito nàma devaputto tenupasaïkhami. Upasaïkamitvà santusitaü devaputtaü etadavoca: kattha nu kho àvuso ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti?. Evaü vutte kevaóóha santusito devaputto taü bhikkhuü etadavoca: ahampi kho bhikkhu na jànàmi yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti. Atthi kho bhikkhu nimmànaratã nàma devà amhehi abhikkannatarà ca paõitatarà ca. Te kho etaü jàneyyuü yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanati, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtu'ti.
78. Atha kho so kevaóóha, bhikkhu yena nimmànaratã devà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà nimmànaratã deve etadavoca: kattha nu kho àvuso ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti? [PTS Page 219] [\q 219/] evaü vutte kevaóóha nimmànaratã devà taü bhikkhuü etadavocuü: mayampi kho bhikkhu na jànàma yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti. Atthi kho bhikkhu sunimmito nàma devaputto amhehi abhikkannataro ca paõitataro ca. So kho etaü jàneyya yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti seyyathãdaü: pañhavidhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti.
[BJT Page 532] [\x 532/]
79. Atha kho so kevaóóha, bhikkhu yena sunimmito devaputto tenupasaïkami. Upasaïkamitvà sunimmitaü devaputtaü etadavoca: kattha nu kho àvuso ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti? Evaü vutte kevaóóha sunimmito devaputto taü bhikkhuü etadavoca: ahampi kho bhikkhu na jànàmi yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti. Atthi kho bhikkhu paranimmitavasavattã nàma devà amhehi abhikkannatarà ca paõitatarà ca. Te kho etaü jàneyyuü yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtu'tã.
80. Atha kho so kevaóóa, bhikkhu yena paranimmitavasavattã devà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà paranimmitavasavattã deve etadavoca: kattha nu kho àvuso ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti? Evaü vutte kevaóóha paranimmitavasavattã devà taü bhikkhuü etadavocuü: mayampi kho bhikkhu na jànàma yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti. Atthi kho bhikkhu vasavattã nàma devaputto amhehi abhikkannataro ca paõitaro ca. So kho etaü jàneyya yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti.
81. Atha kho so kevaóóha, bhikkhu yena vasavattã devaputto tenupasaïkami. Upasaïkamitvà vasavattiü [PTS Page 220] [\q 220/] devaputtaü etadavoca: kattha nu kho àvuso ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti?. Evaü vutte kevaóóha vasavatti devaputto taü bhikkhuü etadavoca: ahampi kho bhikkhu na jànàmi yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti seyyathãdaü: pañhavidhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti. Atthi kho bhikkhu brahmakàyikà nàma devà amhehi abhikkannatarà ca paõitatarà ca. Te kho etaü jàneyyuü yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti.
82. Atha kho so kevaóóha, bhikkhu tathàråpaü samàdhiü samàpajji yathàsamàhite citte bràhmayàniyo maggo pàtarahosi. Atha kho so kevaóóha bhikkhu yena brahmakàyikà devà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà brahmakàyike deve etadavoca: kattha nu kho àvuso ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti? Evaü vutte kevaóóha brahmakàyikà devà taü bhikkhuü etadavocuü: mahampi kho bhikkhu na jànàma yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü, pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti. Atthi kho bhikkhu brahmà mahàbrahmà abhibhå anabhibhåto a¤¤adatthudaso vasavattã issaro kattà nimmàtà seññho sajità1 vasã pità bhåtabhavyànaü amhehi abhikkannataro ca paõitataro ca. So kho etaü jàneyya yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti.
1. Sa¤jità, katthaci.
[BJT Page 534] [\x 534/]
83. "Kahaü panàvuso etarahi so mahàbrahmà?"Ti. "Mayampi kho bhikkhu na jànàma yattha và brahmà yena và brahmà yahiü và brahmà'ti. Api ca bhikkhu yathà nimittà dissanti àloko sa¤jàyati obhàso pàtubhavati, brahmà pàtubhavissati. Brahmuno hetaü pubbanimittaü pàtubhàvàya yadidaü àloko sa¤jàyati obhàso pàtubhavatãti. Atha kho so kevaóóha mahàbrahmà na cirasseva [PTS Page 221] [\q 221/] pàturahosi. Atha kho so kevaóóha bhikkhu yena mahàbrahmà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà taü mahàbrahmànaü etadavoca: kattha nu kho àvuso ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti?. Evaü vutte kevaóóha so mahàbrahmà taü bhikkhuü etadavoca: ahamasmi bhikkhu brahmà mahàbrahmà abhibhå anabhibhåto a¤¤adatthudaso vasavattã issaro kattà nimmàtà seññho sajità vasã pità bhåtabhavyànanti.
84. Dutiyampi kho so kevaóóha, bhikkhu taü mahàbrahmànaü etadavocana: na kho'haü taü àvuso evaü pucchàmi: tvamasi brahmà mahàbrahmà abhibhå anabhibhåto a¤¤adatthudaso vasavattã issaro kattà nimmàtà seññho sajità vasã pità bhåtabhavyànanti? Eva¤ca kho ahaü taü àvuso pucchàmi: kattha nu kho àvuso ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti?. Dutiyampi kho kevaóóha so mahàbrahmà taü bhikkhuü etadavoca: ahamasmi bhikkhu brahmà mahàbrahmà abhibhå anabhibhåto a¤¤adatthudaso vasavattã issaro kattà nimmàtà seññho sajità vasã pità bhåtabhavyànanti.
85. Tatiyampi kho so kevaóóha, bhikkhu taü mahàbrahmànaü etadavocana: na kho'haü taü àvuso evaü pucchàmi: tvamasi brahmà mahàbrahmà abhibhå anabhibhåto a¤¤adatthudaso vasavattã issaro kattà nimmàtà seññho sajità vasã pità bhåtabhavyànanti? Eva¤ca kho ahaü taü àvuso pucchàmi: kattha nu kho àvuso ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti?.
[BJT Page 536] [\x 536/]
86. Atha kho so kevaóóha mahàbrahmà taü bhikkhuü bàhàyaü gahetvà ekamantaü apanetvà taü bhikkhuü [PTS Page 222] [\q 222/] etadavoca: ime kho maü bhikkhu brahmakàyikà devà evaü jànanti: natthi ki¤ci brahmuno adiññhaü, natthi ki¤ci brahmuno aviditaü, natthi ki¤ci brahmuno asacchikatanti. Tasmàhaü tesaü sammukhà na byàkàsiü. Ahampi kho bhikkhu na jànàmi yatthime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavãdhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtå'ti. Tasmàtiha bhikkhu tuyhevetaü dukkañaü tuyhavetaü aparaddhaü yaü tvaü taü bhagavantaü atisitvà bahiddhà pariyeññhiü àpajjasi imassa pa¤hassa veyyàkàraõàya. Gaccha tvaü bhikkhu tameva bhagavantaü upasaïkamitvà imaü pa¤haü puccha. Yathà ca te bhagavà byàkaroti tathà taü dhàreyyàsãti.
87. Atha kho so kevaóóha, bhikkhu seyyathàpi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya evameva kho brahmaloke annarahito mama purato pàturahosi. Atha kho kevaóóha, bhikkhu maü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho kevaóóha so bhikkhu maü etadavoca: kattha nu kho bhante ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti seyyathãdaü: pañhavidhàtu àpodhàta tejodhàtu vàyodhàtå'ti?
88. Evaü vutte ahaü kevaóóha taü bhikkhuü etadavoca: bhåtapubbaü bhikkhu sàmuddikà vàõijà tãradassiü sakuõaü gahetvà nàvàya samuddaü ajjhogàhanti. Te atãradassiniyà nàvàya tiradassiü sakuõaü mu¤canti. So gacchateva puratthimaü disaü, gacchati dakkhiõaü disaü, gacchati pacchimaü disaü, gacchati uttaraü disaü, gacchati uddhaü, gacchati anudisaü. Sace so samantà tãraü passati, tathàgatako va1 hoti. Sace pana so samantà tãraü na passati, tameva nàvaü paccàgacchati. Evameva kho tvaü bhikkhu yato yàva [PTS Page 223] [\q 223/] brahmalokà pariyesamàno imassa pa¤hassa veyyàkaraõaü nàjjhagà, atha mama¤¤eva santike paccàgato. Na kho eso bhikkhu pa¤ho evaü pucchitabbo: "kattha nu kho bhante ime cattàro mahàbhåtà aparisesà nirujjhanti, seyyathãdaü: pañhavidhàtu àpodhàtu tejodhàtu vàyodhàtu'ti? Eva¤ca kho ese bhikkhu pa¤ho pucchitabbo:
1. Tathàpakkanto ca, syà.
[BJT Page 538] [\x 538/]
Kattha àpo ca pañhavã tejo
vàyo na gàdhati.
Kattha dãgha¤ca rassa¤ca
aõuü thålaü subhàsubhaü,
Katta nàma¤ca råpa¤ca
asesaü uparujjhatãti.
Tatra veyyàkaraõaü bhavatã:
Vi¤¤àõaü anidassanaü
anantaü sabbato pahaü
Ettha àpo ca pañhavã tejo
vàyo na gàdhati
Ettha dãgha¤ca rassa¤ca
aõuü thålaü subhàsubhaü
Ettha nàma¤ca råpa¤ca
asesaü uparujjhati.
Vi¤¤àõassa nirodhena
etthetaü uparujjhatãti.
Idamavoca bhagavà. Attamano kevaóóho gahapatiputto bhagavato bhàsitaü abhinandãti.
Kevaóóhasuttaü niññhitaü ekàdasamaü.