Home
Previous Sutta
Pali
Sinhala English
Next Sutta
[PTS Vol D -
3] [\z D /] [\f III /]
[BJT Vol D -
3] [\z D /] [\w III /]
[BJT Page
236] [\x 236/]
[PTS Page
142] [\q 142/]
Suttantapiñake
Dãghanikàyo
Tatiya bhàgo
Pàthikavaggo1
Namo tassa bhagavato arahato sammà sambuddhassa
7.
Lakkhaõasuttaü
1. Evaü me
sutaü:
Ekaü samayaü
bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà
bhikkhå àmantesi 'bhikkhavo'ti. 'Bhadante'ti1 te bhikkhå bhagavato paccassosuü.
Bhagavà etadavoca:
Dvattiüsimàni
bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõàni yehi samannàgatassa mahàpurisassa
dve gatiyo bhavanti ana¤¤à: sace agàraü ajjhàvasati ràjà hoti cakkavatti
dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvã janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato.
Tassimàni satta ratanàni bhavanti seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü
assaratanaü maõiratanaü itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva
sattamaü. Parosahassaü kho panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà
parasenappamaddanà. So imaü pañhaviü sàgarapariyantaü adaõóena asatthena
dhammena samena abhivijãya ajjhàvasati. Sace kho pana agàrasmà anagàriyaü
pabbajati arahaü hoti sammàsambuddho loke vivattacchado2 katamàni tàni
bhikkhave dvattiüsa mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõàni yehi samannàgatassa
mahàpurisassa [PTS Page 143] [\q 143/] dveva gatiyo bhavanti ana¤¤à? Sace
agàraü ajjhàvasati, ràjà hoti cakkavatti dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvã
janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato. Tassimàni satta ratanàni
bhavanti seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü
itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva sattamaü. Parosahassaü kho
panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So imaü pañhaviü
sàgarapariyantaü adaõóena asatthena dhammena samena abhivijãya ajjhàvasati.
Sace kho pana agàrasmà anagàriyaü pabbajati arahaü hoti sammàsambuddho loke
vivattacchado2
2. Idha
bhikkhave mahàpuriso suppatiññhitapàdo hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso
suppatiññhitapàdo hoti. Idampi bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü
bhavati.
- - - - - - - - - - - - -
1. Bhaddante
ti - machasaü. 2. Vivañacchado - syà, kam. Vivaññacchado - machasaü
[BJT Page
238] [\x 238/]
Puna ca paraü
bhikkhave mahàpurisassa heññhàpàdatalesu cakkàni jàtàni honti sahassàràni
sanemikàni sanàbhikàni sabbàkàraparipåràni. 1 Yampi bhikkhave mahàpurisassa
heññhàpàdatalesu cakkàni jàtàni honti sahassàràni sanemikàni sanàbhikàni
sabbàkàraparipåràni, idampi bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü
bhavati.
Puna ca
paraü bhikkhave mahàpuriso àyatapaõhã hoti yampi bhikkhave mahàpuriso
àyatapaõhã hoti, idampi bhikkhave mahàpurissa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna
ca paraü bhikkhave mahàpuriso dãghaügulã hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso
dãghaïgulã hoti, idampi bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati.
Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso mudutalunahatthapàdo hoti. Yampi bhikkhave
mahàpuriso mudutaëunahatthapàdo hoti, idampi bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü
bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso jàlahatthapàdo hoti. Yampi
bhikkhave mahàpuriso jàlahatthapàdo hoti, idampi bhikkhave mahàpurisassa
mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso ussaïkhapàdo
hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso ussaïghapàdo hoti, idampi bhikkhave
mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso
eõijaïgho hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso eõijaïgho hoti, idampi bhikkhave
mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso
ñhitako'va anonamanto ubhohi pàõitalehi jaõõukàni parimasati parimajjati. Yampi
bhikkhave mahàpuriso ñhitako'va anonamanto ubhohi pàõitalehi jaõõukàni
parimasati parimaccati, idampi bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati.
Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso kosohitavatthaguyho hoti. Yampi bhikkhave
mahàpuriso kosohitavatthaguyho hoti, idampi bhikkhave mahàpurisassa
mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso suvaõõavaõõo
hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso suvaõõavaõõo hoti, idampi bhikkhave
mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso
ka¤canasannibhattaco hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso ka¤canasannibhattaco
hoti, idampi bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü
bhikkhave mahàpuriso sukhumacchavi hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso
sukhumacchavi hoti, idampi bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati.
Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso sukhumattà chaviyà rajojallaü kàye na
upalippati. Yampi bhikkhave mahàpuriso sukhumattà chaviyà rajojallaü kàye na
upalippati, idampi bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca
paraü bhikkhave mahàpuriso ekekalomo hoti, ekekàni lomàni lomakåpesu jàtàni
honti. Yampi bhikkhave mahàpuriso [PTS Page 144] [\q 144/] ekekalomo hoti,
ekekàni lomàni lomakåpesu jàtàni hoti, idampi bhikkhave mahàpurisassa
mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso uddhaggalomo
hoti, uddhaggàni lomàni jàtàni nãlàni a¤janavaõõàni kuõóalàvattàni padakkhiõàvattakajàtàni
honti. Yampi bhikkhave mahàpuriso uddhaggalomo hoti, uddhaggàni lomàni jàtàni
nãlàni a¤janavaõõàni kuõóaóalàvattàni2 padakkhiõàvattakajàtàni honti, idampi
bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü bhikkhave
mahàpuriso brahmujjugatto hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso brahmujjugatto hoti,
idampi bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü
bhikkhave mahàpuriso sattussado hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso sattussado
hoti, idampi bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati puna ca paraü
bhikkhave mahàpuriso sãhapubbaddhakàyo hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso
sãhapubbaddhakàyo hoti, idampi bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü
bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso citantaraüso hoti. Yampi bhikkhave
mahàpuriso citantaraüso hoti, idampi bhikkhave mahàpurisassa
mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso
nigrodhaparimaõóalo hoti, yàvatakvassa kàyo tàvatakvassa byàmo, yàvatakvassa
byàmo tàvatakvassa kàyo, yampi bhikkhave mahàpuriso nigrodhaparimaõóalo hoti,
yàvatakavassa kàyo, tàvatakvassa byàmo, yàvatakvassa byàmo tàvatakvassa kàyo,
idampi bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü
bhikkhave mahàpuriso samavattakkhandho hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso
samavattakkhandho hoti, idampi bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü
bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso rasaggasaggã hoti. Yampi bhikkhave
mahàpuriso rasaggasaggã hoti, idampi bhikkhave mahàpurisassa
mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso sãhahanu hoti.
Yampi bhikkhave mahàpuriso sãhahanu hoti, idampi bhikkhave mahàpurisassa
mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso cattàëãsadanto
hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso cattàëãsadanto hoti, idampi bhikkhave
mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso
samadanto hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso samadanto hoti, idampi bhikkhave
mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso
aviraëadanto hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso aviraëadanto hoti, idampi
bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü bhikkhave
mahàpuriso susukkadàñho hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso susukkadàñho hoti,
idampi bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü
bhikkhave mahàpuriso pahåtajivho hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso pahåtajivho
hoti, idampi bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü
bhikkhave mahàpuriso buhmassaro hoti, karavãkabhiõã. Yampi bhikkhave mahàpuriso
brahmassaro hoti, karavãkabhàõã. Idampi bhikkhave mahàpurisassa
mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso abhinãlanetto
hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso ahãnãlanetto hoti, idampi bhikkhave
mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso
gopamukho hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso gopakhumo hoti, idampi bhikkhave
mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. Puna ca paraü bhikkhave mahàpuriso
uõõà bhamukantare jàtà hoti odàtà mudutålasannibhà. Yampi bhikkhave mahàpuriso
uõõà bhamukantare jàtà hoti odàtà mudutulasannibhà, idampi bhikkhave
mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati. [PTS Page 145] [\q 145/] puna ca
paraü bhikkhave mahàpuriso uõhãsasãso hoti. Yampi bhikkhave mahàpuriso
unhãsasãso hoti, idampi bhikkhave mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõaü bhavati.
- - - - - - - - - - - -
1. Sabbàkàra
paripåràõi suvibhattantaràõi - [pts 2.] Kuõóalàvaññàni - machasaü.
[BJT Page
240] [\x 240/]
Imàni kho
tàni bhikkhave dvattiüsa mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõàni yehi samannàgatassa
mahàpurisassa dveva gatiyo bhavanti ana¤¤à. Sace agàraü ajjhàvasati, ràjà hoti
cakkavatti dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvã janapadatthàvariyappatto
sattaratanasamannàgato. Tassimàni satta ratanàni bhavanti. Seyyathãdaü: cakkaratanaü
hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü itthiratanaü gahapatiratanaü
parinàyakaratanameva sattamaü. Parosahassaü kho panassa puttà bhavanti sårà
vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So imaü pañhaviü sàgarapariyantaü adaõóena
asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhàvasati. Sace kho pana agàrasmà
anagàriyaü pabbajati, arahaü hoti sammàsambuddho loke vivattacchado.
3. Imàni kho
bhikkhave dvattiüsa mahàpurisassa mahàpurisalakkhaõàni bàhirakà pi isayo
dhàrenti. No ca kho te jànanti 'imassa kammassa katattà imaü lakkhaõaü
pañilabhantã'ti.
Suppatiññhitapàdalakkhaõaü
(1)
Yampi
bhikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü puramaü niketaü pubbe
manussabhåto samàno daëhasamàdàno ahosi, kusalesu dhammesu avatthitasamàdàno,
kàyasucarite vacãsucarite manosucarite, dànasaüvibhàge sãlasamàdàne
uposathupavàse matteyyatàya petteyyatàya sàma¤¤atàya brahma¤¤atàya
kulejeññhàpacàyitàya a¤¤atara¤¤ataresu ca adhikusalesu [PTS Page 146] [\q 146/]
dhammesu, so tassa kammassa katattà upacitattà ussannattà vipulantà kàyassa
bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. So tattha a¤¤e deve dasahi
ñhànehi adhigaõhàti, dibbena àyunà dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena
yasena dibbena àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi
dibbehi rasehi dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto itthattaü àgato samàno imaü
mahàpurisalakkhaõaü pañilabhati, suppatiññhitapàdo hoti, samaü pàdaü bhåmiyaü
nikkhipati, samaü uddharati, samaü sabbàvantehi pàdatalehi bhåmiü phusati. So
tena lakkhaõena samannàgato sace agàraü ajjhàvasati, ràjà hoti cakkavattã
dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvã janapadatthàvariyappatto
sattaratanasamannàgato. Tassimàni sattaratanàni bhavanti, seyyathãdaü:
cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü itthiratanaü gahapatiratanaü
parinàyakaratanameva sattamaü.
[BJT Page
242] [\x 242/]
Parosahassaü
kho panassa puttà bhavanti surà vãraïgaråpà parasenappamaddanà, so imaü
pañhaviü sàgarapariyantaü akhãlamanimittamakaõñakaü iddhaü phãtaü khemaü sivaü
nirabbudaü adaõóena asatthena dhammena samena ahivijiya ajjhàvasati. Ràjà
samàno kiü labhati? Avikkhamhiyo hoti kenaci manussabhåtena paccattikena
paccàmittena. Ràjà samàno idaü labhati. Sace kho pana agàrasmà anagàriyaü
pabbajati, arahaü hoti sammàsambuddho loke vivattacchado, buddho samàno kiü
labhati? Avikkhamabhiyo1 hoti. Abbhantarehi và bàhirehi và paccatthikehi
paccàmittehi ràgena và dosena và mohena và samaõena [PTS Page 147] [\q 147/] và
bràhmaõena và devena và màrena và brahmunà và kenaci và lokasmiü. Buddho samàno
idaü labhati. Etamatthaü bhagavà avoca.
Tatthetaü
vuccati:
Sacce ca
dhamme ca dame ca saüyame
Soceyya
sãlàlayuposathesu ca,
Dàne
ahiüsàya asàhase rato
Daëhaü
samàdàya samattamàcari2
So tena
kammena divaü apakkami3
Sukhaü ca
khióóàratiyo ca anvahi
Tato cavitvà
punaràgato idha
Samehi
pàdehi phusã vasundharaü.
Byàkaüsu
veyya¤janikà samàgatà
Samappatiññhassa
na hoti khambhanà,
Gihissa và
pabbajitassa và puna4
Taü
lakkhaõaü bhavati tadatthajotakaü.
Akkhambhiyo
hoti agàramàvasaü
Paràbhibhu
sattubhã sattumaddano,
Manussabhåtenidha
hoti kenaci
Akkhambhiyo
tassa phalena kammuno
- - - - - - - - - - - - -
1.
Akakhamabhiyo - machasaü
2.
Samanatamàcari - syà. Kam
3.
Samakakami. Machasaü 4. Bana - syà.
[BJT Page
244] [\x 244/]
Sace ca
pabbajjamupeti tàdiso
Nekkhammachandàbhirato
vicakkhaõo,
Aggo na so
gacchati jàtu khambhataü
Naruttamo
esahi tassa dhammatà'ti.
Pàdatalesu
cakkalakkhaõaü (2)
4. Yampi
bhikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe manussabhåto
samàno [PTS Page 148] [\q 148/] bahujanassa sukhàvaho ahosi, ubbegaü uttàsaü
bhayaü apanudità dhammikaü ca rakkàvaraõaguttiü saüvidhàtà saparivàraü ca dànaü
adàsi. So tassakammassa katattà upacitattà ussannattà vipulattà kàyassa bhedà
parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. So tattha a¤¤e deve dasahi ñhànehi
adhigaõhàti, dibbena àyunà dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena
dibbena àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi
rasehi dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto itthattaü àgato samàno imaü
mahàpurisalakkhaõaü pañilabhati. Heññhà pàdatalesu cakkàni jàtàni honti
sahassàràni sanemikàni sanàbhikàni sabbàkàraparipåràni suvihattantaràni. So
tena lakkhaõena samannàgato sace agàraü ajjhàvasati, ràjà hoti cakkavatatã
dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvã janapadatthàvariyappatto
sattaratanasamannàgato. Tassimàni satta ratanàni bhavanti. Seyyathãdaü:
cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü itthiratanaü gahapatiratanaü
parinàyakaratanameva sattamaü.
Parosahassaü
kho panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So imaü
pañhaviü sàgarapariyantaü akhãlamanimittamakaõñakaü iddhaü phãtaü khemaü sivaü
nirabbudaü adaõóena asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhàvasati. Ràjà
samàno kiü labhati? Mahàparivàro hoti, mahà'ssa honti parivàrà
bràhmaõagahapatikà negamajànapadà gaõakà mahàmattà anãkaññhà dovàrikà amaccà
pàrisajjà ràjàno bhogiyà kumàrà. Ràjà samàno idaü labhati.
Sace kho
pana agàrasmà anagàriyaü pabbajati, arahaü hoti sammàsambuddho loke vivattacchado.
Buddho samàno kiü labhati? Mahàparivàro hoti, mahà'ssa honti parivàrà bhikkhå
bhikkhuniyo upàsakà upàsikàyo devà manussà asurà nàgà gandhabbà. Buddho samàno
idaü labhati. Etamatthaü bhagavà àvoca tatthetaü vuccati:
Pure
puratthà purimàsu jàtisu
Manussabhåto
bahunaü sukhàvaho,
Ubbegauttàsabhayàpanådano
Guttãsu
rakkhàvaraõesu ussuko.
[PTS Page
149] [\q 149/] so tena kammena divaü samakkami
Sukha¤ca
khióóà ratiyo ca anvabhã,
Tato civitvà
punaràgato idha
Cakkàni
pàdesu duvesu vindati
Samantanemãni
sahassaràni ca.
[BJT Page
246] [\x 246/]
Byàkaüsu
veyya¤janikà samàgatà,
Disvà
kumàraü satapu¤¤alakkhaõaü
Parivàravà
hessati sattumaddano
Tathà hi
cakkàni samantanemini.
Sace na
pabbajjamupeti tàdiso,
Vatteti
cakkaü pañhaviü pasàsati
Tassànuyuttà'dha1
bhavanti khattiyà
Mahàyasaü
samparivàrayanti naü.
Sace ca
pabbajjamupeti tàdiso,
Nekkhammachandàbhirato
vicakkhaõo
Devàmanussà
surasakka2 rakkhasà
Gandhabbanàgà
vihagà catuppadà
Anuttaraü
devamanussapåjitaü
Mahàyasaü
samparivàrayanti nanti.
âyatapaõahitàdini
tãni lakkhaõàni (3 - 5)
5. Yampi
bhikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe
manussabhåto samàno pàõàtipàtaü pahàya pàõàtipàtà pañivirato ahosi,
nihitadaõeóà nihitasattho lajjã dayàpanto sabbapàõabhåtahitànukampi vihàsi, so
tassa kammassa katattà upacitattà ussantattà vipulattà kàyassa bhedà
parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. So tattha a¤¤e deve dasahi ñhànehi
adhigaõhàti, dibbena àyunà dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena
dibbena àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi
rasehi dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto itthattaü àgato samàno imàni tãõi
màhàpurisalakkhaõàni [PTS Page 150] [\q 150/] pañilabhati, àyatapaõhã ca hoti
dãghaïgulã ca brahmujugatto ca. So tehi lakkhaõehi samannàgato, sace agàraü
ajjhàvasati, ràjà hoti cakkavatti dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvã
janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato. Tassimàni satta ratanàni
bhavanti. Seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü itthiratanaü
gahapatiratanaü parinàyakaratanameva sattamaü.
Parosahassaü
kho panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So imaü
pañhaviü sàgarapariyantaü adaõóena asatthena dhammena samena abhivijiya
ajjhàvasati. Ràjà samàno kiü labhati? Dãghàyuko hoti viraññhitiko,
dãghamàyumpàleti. Na sakkà hoti antarà jãvità vorepetuü kenaci manussabhåtena
paccatthikena paccàmittena. Ràjà samàno idaü labhati. Sace kho pana agàrasmà
anagàriyaü pabbajati arahaü hoti sammàsambuddho loke vivattacchado. Buddho samàno
kiü labhati? Dãghàyuko hoti ciraññhitiko, dãghamàyumpàleti, na sakkà hoti
antarà jãvità voropetuü paccatthikehi paccàmittehi samaõena và bràhmaõena và
devena và màrena và brahmunà và kenaci và lokasmiü. Buddho samàno idaü labhati.
Etamatthaü bhagavà avoca. Tatthetaü vuccati:
- - - - - - - - - -
1. Tassànu
yattà ca - machasaü 2. Satta (kam)
[BJT Page
248] [\x 248/]
Maraõavadha1
bhayattano viditvà
Pañivirato
paramàraõàyahosi2
Tena
sucaritena saggamagamà3
Sukataphalavipàkamanuhosi.
Caviya
punaridhàgato samàno
Pañilabhati
idha tãõi lakkhaõàni,
Bhavati
vipuladãghapàsaõabhiko
Brahmà'va
såju subho sujàtagatto.
Subhujo susu
susaõñhito sujàto
Mudutaëuõaïguliyassa
honti dãghà,
[PTS Page
151] [\q 151/] tãhi purisavaraggalakkhaõehi
Cirayapanàya4
kumàramàdiyanti.
Bhavati yadi
gihã ciraü yapeti
Cirataraü
pabbajati yadi tato hi
Yàpayati
vasiddhi bhàvanàya
Iti
dãghàyukatàya tannimittanti.
Satatussadatàlakkhaõaü
(6)
6. Yampi
bhikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe manussabhåto
samàno dàtà ahosi paõãtànaü rasitànaü khàdanãyànaü bhojanãyànaü sàyanãyànaü
lehanãyànaü pànànaü, so tassa kammassa katattà upacitattà ussannattà vipulattà
kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. So tattha a¤¤e deve
dasahi ñhànehi adhigaõhàti, dibbena àyunà dibbena vaõõena dibbena sukhena
dibbena yasena dibbena àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi
gandhehi dibbehi rasehi dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto itthattaü àgato
samàno imaü mahàpurisalakkhaõaü pañilabhati, sattussado hoti. Sattassa ussadà
honti: uhosu hatthesu ussadà honti, uhosu pàdosu ussadà honti, uhosu aüsakåñesu
ussadà honti, khandhe ussadà hoti. So tena lakkhaõena samannàgato sace agàraü
ajjhàvasati ràjà hoti cakkavattã dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvã
janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato. Tassimàni sattaratanàni
bhavanti, seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü
itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva sattamaü. Parosahassaü kho
panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So imaü pañhaviü
sàgarapariyantaü akhãlamanimittamakaõñakaü iddhaü phãtaü khemaü sivaü
nirabbudaü adaõóena asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhàvasati. Ràjà
samàno kiü labhati? Làbhã hoti paõãtànaü rasitànaü khàdanãyànaü bhojanãyànaü
sàyanãyànaü lehanãyànaü pànànaü. Ràjà samàno idaü labhati. Buddho samàno kiü
labhati? Làbhã hoti paõãtànaü rasitànaü khàdanãyànaü bhojanãyànaü sàyanãyànaü
lehanãyànaü pànànaü. Buddho samàno idaü labhati. [PTS Page 152] [\q 152/]
etamatthaü bhagavà avoca. Tatthetaü vuccati:
- - - - - - - - - - -
1. Maraõa
(machasaü) 2. Màraõàya hoti (machasaü) 3. Tena so sucaritena saggamagamàsi
(syà) 4. Cirayàpatàya (syà)
[BJT Page
250] [\x 250/]
Khajjabhojanaü
atha leyyasàyiyaü
Uttamaggarasadàyako
ahu.
Tena so
sucaritena kammunà
Nandane
ciramahippamodati.
Sattavussado
idhàdhigacchati
Hatthapàdamudutala¤ca
vindati,
âhu
bya¤jananimittakovidà
Khajja
bhojja rasalàbhitàya naü.
Taü
gihissapi tadatthajotakaü
Pabbajampi
ca tadàdhigacchati,
Khajjabhojanassa
làbhiruttamaü
âhu
sabbagihibandhanacchidanti.
Karacaraõamudutàjàlatàlakkhaõàni
(7 - 8)
7. Yampi
bhikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe
manussabhåto samàno catåhi saïgahavatthåhi janaü saïgàhako ahosi dànena
peyyavajjena1 atthacariyàya samànattatàya, so tassa kammassa katattà upacitattà
ussannattà vipulattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati.
So tattha a¤¤e deve dasahi ñhànehi adhigaõhàti, dibbena àyunà dibbena vaõõena
dibbena sukhena dibbena yasena dibbena àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi
saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto
itthattaü àgato samàno imàni dve [PTS Page 153] [\q 153/] mahàpurisalakkhaõàni
pañilabhati, mudutaëuõahatthapàdo ca hoti jàlahatthapàdo ca. So tehi lakkhaõehi
samannàgato, sace agàraü ajjhàvasati, ràjà hoti cakkavattã dhammiko dhammaràjà
càturanto vijitàvã janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato. Tassimàni
sattaratanàni bhavanti, seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü
itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva sattamaü. Parosahassaü kho
panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà, so imaü pañhaviü
sàgarapariyantaü akhãlamanimittamakaõñakaü iddhaü phãtaü khemaü sivaü
nirabbudaü adaõóena asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhàvasati. Ràjà
samàno kiü labhati? Susaïgahitaparijano hoti, susaïgahitàssa honti
bràhmaõagahapatikà negamajànapadà gaõakà mahàmattà anãkaññhà dovàrikà amaccà
pàrisajjà ràjàno bhogiyà kumàrà. Ràjà samàno idaü labhati. Buddho samàno kiü
labhati? Susaïgahitaparijano hoti, susaïgahità'ssa honti bhikkhå bhikkhåõiyo
upàsakà upàsikàyo devà manussà asurà nàgà gandhabbà. Buddho samàno idaü
labhati. Etamatthaü bhagavà avoca. Tatthetaü vuccati:
Dànampi
catthacariyata¤ca2
Piyavadanaü
ca samànachandataü ca3
Kariya
cariya susaïgahaü bahunnaü4
Anavamatena
guõena yàti saggaü.
- - - - - - - - - - - -
1.
Piyavàvena (syà kam)
2. Dànampi
ca atthacariyatamapi ca [pts] 3. Piyavàditaü ca samànàttataü ca (machasaü) 4.
Bahånaü (machasaü)
[BJT Page
252] [\x 252/]
Vacãya
punaridhàgato samàno
Karacaraõamudutala¤ca
jàlino ca,
Atirucirasuvaggudassaneyyaü
Pañilabhati
daharo susu kumàro.
[PTS Page
154] [\q 154/] bhavati parijanassavo vidheyyo
Mahimiva
màvasate1 susaïgahãto,
Piyavadu
hitasukhataü jigiüsamàno2
Abhirucitàni
guõàni àcaranto. 3
Yadi ca
jahati sabbakàmabhogaü
Kathayati
dhammakathaü jino janassa,
Vacanapañikarassabhippasannà
Sutvà
dhammanudhammamàcarantã4ti
Ussaïkhapàda
uddhaggalomatàlakkhaõàni (9 - 10)
8. Yampi bhikkhave
tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe manussabhåto
samàno bahuno janassa atthåpasaühitaü dhammåpasaühitaü vàcambhàsità ahosi,
bahujanaü nidaüsesi, pàõãnaü hitasukhàvaho dhammayàgã, so tassa kammassa
katattà upacitattà ussannattà vipulattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü
saggaü lokaü upapajjati. So tattha a¤¤e deve dasahi ñhànehi adhigaõhàti,
dibbena àyunà dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena dibbena
àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi
dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto itthattaü àgato samàno imàni dve
mahàpurisalakkhaõàni pañilabhati, ussaïkhapàdo ca hoti uddhaggalomo ca. So tehi
lakkhaõehi samannàgato sace agàraü ajjhàvasati, ràjà hoti cakkavattã dhammiko
dhammaràjà càturanto vijitàvã janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato.
Tassimàni satta ratanàni bhavanti. Seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü
assaratanaü maõiratanaü itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva
sattamaü.
Parosahassaü
kho panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So imaü
pañhaviü sàgarapariyantaü akhãlamanimittamakaõñakaü iddhaü phãtaü khemaü sivaü
nirabbudaü adaõóena asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhàvasati. Ràjà
samàno kiü labhati? Aggo ca hoti seññho ca pàmokkho ca uttamo ca pavaroca
kàmabhogãnaü. Ràjà samàno idaü labhati. Sace kho pana agàrasmà anagàriyaü
pabbajati, arahaü hoti sammàsambuddho loke vivattacchado. Buddho samàno kiü
labhati? Aggo ca hoti seññho ca pàmokkho ca uttamo ca pavaro ca sabbasattànaü.
Buddho samàno idaü labhati. Etamatthaü bhagavà àvoca. Tatthetaü vuccati:
[PTS Page
155] [\q 155/] atthadhammasaühitaü5 pure giraü
Erayaü
bahujanaü nidaüsayã,
Pàõãnaü
hitasukhàvaho ahå
Dhammayàgamayajã6
amaccharã.
- - - - - - - - - - - - -
1. Mahimaü
àvayate (sãmu. Machasaü) 2. Jãgãsamàno(machasaü) 3. âcarati (sãmu. Machasaü) 4.
Sutvàna dhammànudhamma màcaranati (machasaü) 5. Atthadhammasaühitaü (kam. [Pts]
6. Dhammayàgaü asasaji (kam)
[BJT Page
254] [\x 254/]
Tena so
sucaritena kammunà
Sugatiü
vajati tattha modati
Lakkhaõàni
ca duve idhàgato
Uttamappamukhatàya1
vindati.
Ubbhamuppatitalomavàsaso
Pàdagaõñhirahå
sàdu saõñhità,
Maüsalohità
cità tacotthañà
Uparivaraõà
ca sohanà2ahu.
Gehamàvasati
ce tathàvidho
Aggataü
vajati kàmabhoginaü,
Tena uttarãtaro
na vijjati
Jambudãpamahibhuyya
irãyati.
[PTS Page
156] [\q 156/] pabbajampi ca anomanikkamo
Aggataü
vajati sabbapàõinaü,
Tena
uttarãtaro na vijjati
Sabbalokamahibhuyya
viharatã'ti.
Eõãjaïghalakkhaõaü
(11)
9. Yampi
bhikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe
manussabhåto samàno sakkaccaü vàcetà ahosi sippaü và vijjaü và caraõaü và
kammaü và, 'kinti me khippaü vijàneyyuü, kinti'me khippaü pañipajjeyyuü na
ciraü kilisseyyunti.
So tassa
kammassa katattà upacitattà ussannattà vipulattà kàyassa bhedà parammaraõà
sugatiü saggaü lokaü upapajjati. So tattha a¤¤e deve dasahi ñhànehi
adhigaõhàti, dibbena àyunà dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena
dibbena àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi
rasehi dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto itthattaü àgato samàno idaü
mahàpurisalakkhaõaü pañilabhati, eõijaïgho hoti. So tena lakkhaõe samannàgato
sace agàraü ajjhàvasati, ràjà hoti cakkavattã dhammiko dhammaràjà càturanto
vijitàvã janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato. Tassimàni satta
ratanàni bhavanti. Seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü
maõiratanaü itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva sattamaü.
Parosahassaü
kho panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So imaü
pañhaviü sàgarapariyantaü akhãlamanimittamakaõñakaü iddhaü phãtaü khemaü sivaü
nirabbudaü adaõóena asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhàvasati. Ràjà
samàno kiü labhati? Yàni tàni ràjàrahàni ràjaïgàni ràjåpabhogàni
ràjanucchavikàni, tàni khippaü pañilabhati. Ràjà samàno idaü labhati. Sace kho
pana agàrasmà anagàriyaü pabbajati, arahaü hoti sammàsambuddho loke
vivattacchado. Buddho samàno kiü labhati? Yàni tàni samaõàrahàni samaõaïgàni
samanåpabhogàni samaõànucchavikàni, tàni khippaü pañilabhati. Buddho samàno
idaü labhati. Etamatthaü bhagavà àvoca. Tatthetaü vuccati:
Sippesu
vijjàcaraõesu kammasu3
Kathaü
vijàneyyu3 lahunti icchati.
[PTS Page
157] [\q 157/] yadåpaghàtàya na hoti kassaci
Vàceti
khippaü na ciraü kilissati.
- - - - - - - - - - - -
1. Utatama
sukhatàya (sayyà. Utatama pamukakhatàya (kam) utatamapamukhatàya sukhàni (sãmu)
2. Uparijànu
sobanà (syà). Papari ca pana sobhatà [pts] 3. Kammesu - (machasaü)
3.
Vijàneyyuü - (machasaü)
[BJT Page
256] [\x 256/]
Taü kammaü katvà
kusalaü sukhudrayaü1
Chaïghà
manu¤¤à labhate susaõñhità,
Vaññà sujàtà
anupubbamuggatà
Uddhaggalomà
sukhumattacotthañà.
Eõeyyajaïgho'ti
tamàhu puggalaü
Sampattiyà
khippamidàhu lakkhaõaü,
Gehànulomàni
yadàbhikaïkhati
Apabbajaü
khippamidhàdhigacchati.
Sace va
pabbajjamupeti tàdiso
Nekkhammachandàbhirato
vicakkhaõo,
Anucchavikassa
yadànulomikaü
Taü vindati
khippamanomavikkamo'ti. 2
Subumacchavilakkhaõaü
(12)
10. Yampi
bhikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe
manussabhåto samàno samaõaü và bràhmaõaü và upasaïkamitvà paripucchità ahosi:
kiü bhante kusalaü, kiü akusalaü, kiü sàvajjaü, kiü anavajjaü, kiü sevitabbaü,
kiü nasevitabbaü, kimme karãyamànaü dãgharattaü ahitàya dukkhàya assa, kiü và
pana me karãyamànaü dãgharattaü hitàya sukhàya assà?Ti. So tassa kammassa
katattà upacitattà ussannattà vipulattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü
saggaü lokaü upapajjati. So tattha a¤¤e deve dasahi ñhànehi adhigaõhàti,
dibbena àyunà dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena dibbena àdhipateyyena
dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi
phoññhabbehi. So tato cuto itthattaü àgato samàno idaü mahàpurisalakkhaõaü
pañilabhati, sukhumacchavã hoti, sukhumattà chaviyà rajojallaü kàye na
upalippati. [PTS Page 158] [\q 158/] so tena lakkhaõena samannàgato, sace
agàraü ajjhàvasati, ràjà hoti cakkavattã dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvã
janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato. Tassimàni satta ratanàni
bhavanti. Seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü
itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva sattamaü.
Parosahassaü
kho panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So imaü
pañhaviü sàgarapariyantaü akhãlamanimittamakaõñakaü iddhaü phãtaü khemaü sivaü
nirabbudaü adaõóena asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhàvasati. Ràjà
samàno kiü labhati? Mahàpa¤¤o hoti, nàssa hoti koci pa¤¤àya sadiso và, seññho
và kàmabhoginaü. Ràjà samàno idaü labhati. Sace kho pana agàrasmà anagàriyaü
pabbajati, arahaü hoti sammàsambuddho loke vivattacchado. Buddho samàno kiü
labhati? Mahàpa¤¤o hoti, puthupa¤¤o hàsapa¤¤o javanapa¤¤o tikkhapa¤¤o
nibbedhikapa¤¤o. Nàssa hoti koci pa¤¤àya sadiso và, seññho và sabbasattànaü.
Buddho samàno idaü labhati. Etamatthaü bhagavà àvoca. Tatthetaü vuccati:
Pure
puratthà purimàsu jàtisu
A¤¤àtukàmo
paripucchità ahu,
Sussåsità
pabbajitaü upàsità
Atthantaro
atthakathaü nisàmayi.
- - - - - - - - - - -
1.
Sukhinadriyaü - (kam) 2. Khippamanomanikkamo - (syà. [Pts]
[BJT Page
258] [\x 258/]
Pa¤¤àpañilàbhagatena1
kammunà
Manussabhåto
sukhumacchavã ahu,
Byàkaüsu
uppàdanimittakovidà
Sukhumàni
atthàni avecca dakkhati.
Sace na
pabbajjamupeti tàdiso
Vatteti
cakkaü pañhaviü passàti.
Atthànusatthãsu
pariggahesu ca
Na tena
seyyo sadiso va vijjati.
[PTS Page
159] [\q 159/] sace ca pabbajjamupeti tàdiso
Nekkhammachandàbhirato
vicakkhaõe,
Pa¤¤àvisiññhaü
labhate anuttaraü
Pappoti
bodhiü varabhurimedhaso'ti.
Suvaõõavaõõatàlakkhaõaü
(13)
11. Yampi
bhikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe
manussabhåto samàno akkodhano ahosi anupàyàsabahulo, bahumpi vutto samàno
nàbhisajji, na kuppi, na byàpajji, nappatitthayi, na kopa¤ca dosa¤ca
appaccaya¤ca pàtvàkàsi. Dàtà ca ahosi sukhumànaü mudukànaü attharaõànaü
pàpuraõànaü2 khomasukhumànaü kappàsikasukhumànaü koseyyasukhumànaü
kambalasukhumànaü. So tassa kammassa katattà upacitattà ussannattà vipulattà
kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. So tattha a¤¤e deve
dasahi ñhànehi adhigaõhàti, dibbena àyunà dibbena vaõõena dibbena sukhena
dibbena yasena dibbena àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi
gandhehi dibbehi rasehi dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto itthattaü àgato
samàno idaü mahàpurisalakkhaõaü pañilabhati, suvaõõavaõõo hoti
ka¤canasannibhattaco. So tena lakkhaõe samannàgato sace agàraü ajjhàvasati,
ràjà hoti cakkavattã dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvã
janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato. Tassimàni satta ratanàni
bhavanti. Seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü itthiratanaü
gahapatiratanaü parinàyakaratanameva sattamaü. Parosahassaü kho panassa puttà
bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So imaü pañhaviü sàgarapariyantaü
akhãlamanimittamakaõñakaü iddhaü phãtaü khemaü sivaü nirabbudaü adaõóena
asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhàvasati. Ràjà samàno kiü labhati?
Làbhã hoti sukhumànaü mudukànaü attharaõànaü pàpuraõànaü khomasukhumànaü
kappàsikasukhumànaü koseyyasukhumànaü kambalasukhumànaü. Ràjà samàno idaü
labhati. Sace kho pana agàrasmà anagàriyaü pabbajati, arahaü hoti
sammàsambuddho loke vivattacchado. Buddho samàno kiü labhati? Làbhã hoti
sukhumànaü mudukànaü attharaõànaü pàpuraõànaü khomasukhumànaü
kappàsikasukhumànaü koseyyasukhumànaü kambalasukhumànaü. Buddho samàno idaü
labhati. Etamatthaü bhagavà àvoca. Tatthetaü vuccati:
1.
Akkodha¤ca adhiññhahã adàsi3
Dàna¤ca
vatthàni sukhumàni succhavini.
[PTS Page
160] [\q 160/] purimatarabhave ñhito'bhivissaji4 mahimiva suro abhivassaü,
- - - - - - - - -
1.
Pa¤¤apañilàbhakatena - [pts] 2. Pàravuõànaü - (machasaü) 3. Adàsã ca - [pts] 4.
Abhivisasaji (machasaü)
[BJT Page
260] [\x 260/]
2. Taü
katvàna ito cuto divaü
Uppajja1
sukataphalavipàkamanubhutvà,
Kaõakatanusannibho
idhàbhibhavati
Suravarataroriva
indo.
3.
Gehamàvasati naro apabbajja
Micchàmahatimahiü
anusàsatã
Pasayha sa
hã ca sattaratanaü
Pañilabhati
vimala2 sukhumacchaviü suci¤ca.
4. Làbhã
acchàdanavatthamokkhapàpuraõànaü3
Bhavati sadi
anagàriyataü upeti.
Sa hi4
purimakataphalaü anubhavati
Na bhavati
katassa panàso'ti.
Kosohitavatthaguyhatàlakkhaõaü
(14)
12. Yampi
bhikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü
pubbemanussabhåto samàno cirappanaññhe sucirappavàsino ¤àtã mitte suhajje
sakhino samànetà ahosi, màtarampi puttena samànetà ahosi, puttampi màtarà
samànetà ahosi, pitarampã [PTS Page 161] [\q 161/] puttena samànetà ahosi,
puttampi pitarà samànetà ahosi, bhàtarampi bhàtarà samànetà ahosi, bhàtarampi
bhaginiyà samànetà ahosi, bhaginimpi bhàtarà samànetà ahosi, samaïgãkatvà ca
abbhanumodità ahosi, so tassa kammassa katattà upacitattà ussannattà vipulattà
kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. So tattha a¤¤e deve
dasahi ñhànehi adhigaõhàti, dibbena àyunà dibbena vaõõena dibbena sukhena
dibbena yasena dibbena àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi
gandhehi dibbehi rasehi dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto itthattaü àgato
samàno idaü mahàpurisalakkhaõaü pañilabhati, kosohitavatthaguyho hoti. So tena
lakkhaõena samannàgato sace agàraü ajjhàvasati, ràjà hoti cakkavattã dhammiko
dhammaràjà càturanto vijitàvã janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato.
Tassimàni satta ratanàni bhavanti. Seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü
assaratanaü maõiratanaü itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva
sattamaü. Parosahassaü kho panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà
parasenappamaddanà. So imaü pañhaviü sàgarapariyantaü akhãlamanimittamakaõñakaü
iddhaü phãtaü khemaü sivaü nirabbudaü adaõóena asatthena dhammena samena
abhivijiya ajjhàvasati. Ràjà samàno kiü labhati? Pahåtaputto hoti, parosahassaü
kho panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà. Ràjà samàno
idaü labhati. Sace kho pana agàrasmà anagàriyaü pabbajati, arahaü hoti
sammàsambuddho loke vivattacchado. Buddho samàno kiü labhati? Pahåtaputto hoti
anekasahassaü kho panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà.
Buddho samàno idaü labhati. Etamatthaü bhagavà àvoca. Tatthetaü vuccati:
Pure
puratthà purimàsu jàtisu
Cirappanaññhe
sucirappavàsino,
¥àtã suhajje
sakhino samànayã
Samaïgikatvà5
anumodità ahu
- - - - - - - - - - -
1. Uppajji -
(machasaü) 2. Vipula - (syàma) vipulaü - [pts 3.] Pàvuraõànaü - (machasaü) 4.
Sàhito - (machasaü) 5. Samaggiü katvà - (syà [pts]
[BJT Page
262] [\x 262/]
So tena1
kammena divaü apakkami2
Sukha¤ca
khióóà ratiyo ca aõvabhã.
Tato cavitvà
punaràgato idha
Kosohitaü
vindati vatthachàdiyaü.
[PTS Page
162] [\q 162/] pahåtaputto bhavatã tathàvidho
Parosahassaü
ca bhavanti atrajà.
Sårà ca vãrà
ca3 amittatàpanà
Gihissa
pãtiü jananà piyaüvadà.
Bahutarà
pabbajitassa irãyato
Bhavanti puttà
vacanànusàrino.
Gihissa và
pabbajitassa và puna
Taü
lakkhaõaü bhavati5 tadatthajotakanti.
Pañhamabhàõavàro
niññhito.
Parimaõóala
- anonama - ja'õõuparimasanalakkhaõàni (15, 16)
13. Yampã
bhikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe
manussabhåto samàno mahàjanasaïgahaü samekkhamàno samaü jànàti, sàmaü jànàti,
purisaü jànàti, purisavisesaü jànàti ayamidamarahati ayamidamarahatã'ti. Tattha
tattha purisavisesakaro pure ahosi, so tassa kammassa katattà upacitattà
ussannattà vipulattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati.
So tattha a¤¤e deve dasahi ñhànehi adhigaõhàti, dibbena àyunà dibbena vaõõena
dibbena sukhena dibbena yasena dibbena àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi
saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto
itthattaü àgato samàno imàni dve mahàpurisalakkhaõàni pañilabhati,
nigrodhaparimaõóalo ca hoti ñhitako'va anonamanto ubhohã pàõãtalehi jaõõukàni
parimasati parimajjati, so tehi lakkhaõehi samannàgato sace agàraü ajjhàvasati,
ràjà hoti cakkavattã dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvã
janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato. Tassimàni satta ratanàni
bhavanti. Seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü
itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva sattamaü. Parosahassaü kho
panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So imaü pañhaviü
sàgarapariyantaü akhãlamanimittamakaõñakaü iddhaü phãtaü khemaü sivaü
nirabbudaü adaõóena asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhàvasati. Ràjà
samàno kiü [PTS Page 163] [\q 163/] labhati? Aóóho hoti mahaddhano mahàbhogo
pahåtajàtaråparajato pahåtavittupakaraõo pahåtadhanadha¤¤o
paripuõõakosakoññhàgàro. Ràjà samàno idaü labhati. Sace kho pana agàrasmà
anagàriyaü pabbajati, arahaü hoti sammàsambuddho loke vivattacchado. Buddho
samàno kiü labhati? Aóóho hoti mahaddhano mahàbhogo. Tassimàni dhanàni honti,
seyyathãdaü saddhàdhanaü sãladhanaü hirãdhanaü ottappadhanaü sutadhanaü
càgadhanaü pa¤¤àdhanaü, buddho samàno idaü labhati. Etamatthaü bhagavà àvoca.
Tatthetaü vuccati:
- - - - - - - - - -
1. Sa tena -
(kam) 2. Samakkami - (machasaü) 3. Viraïgaråpà - (kam) 4. Jàyati - (machasaü)
5. Mahàõasaïgàhataü samapekkhamàno (kam)
[BJT Page
264] [\x 264/]
Tuliya
pañiviciya1 cinnayitvà
Mahajanasaïgahanaü2
samekkhamàno,
Ayamidamarahatãti
tattha tattha
Purisavisesakaro
pure ahosi.
3Sa hi ca
pana ñhito anonamanto
Phusati
karehi ubhohi jaõõukàni,
Mahiruhaparimaõóalo
ahosi
Sucaritakammavipàkasesakena.
Bahuvividha
nimitta lakkhaõa¤¤å
Abhinipuõà manujà
viyàkariüsu,
Bahuvividhàni
gihãnamarahàni
Pañilabhati
daharo suså kumàro,
[PTS Page
164] [\q 164/] idha mahãpati'ssa kàmabhogã
Gihipañiråpakà
bahå bhavanti,
Yadi ca
jahati sabbakàmabhogaü
Labhati
anuttaramuttamaü dhanagganti.
Sãhapubbaddhakàyàdãni
tãõi lakkhaõàni (17 - 19)
14. Yampã
bhikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe
manussabhåto samàno bahuno janassa atthakàmo ahosi hitakàmo phàsukàmo
yogakkhemakàmo 'kinti me saddhàya vaóóheyyuü, sãlena vaóóheyyuü, sutena vaóóheyyuü,
4 càgena caóóheyyuü, dhammena vaóóheyyuü, pa¤¤àya vaóóheyyuü dhanadha¤¤ena
caóóheyyuü, khettavatthunà vaóóheyyuü, dvipadacatuppadehi vaóóheyyuü,
puttadàrehi vaóóheyyuü, dàsakammakaraporisehi vaóóheyyuü, ¤àtãhi vaóóheyyuü,
mittehi vaóóheyyuü, bandhavehi vaóóheyyunti.
- - - - - - - - - - - - - -
1.
Pañivicaya - (machasaü) 2. Mahàjanaü saïgàhataü - (kam) 3. Mahiüca - (machasaü)
ghamà ca pana (syà) 4. Sutena vaóóheyyuü(syà)
[BJT Page
266] [\x 266/]
So tassa
kammassa katattà upacitattà ussannattà vipulattà kàyassa bhedà parammaraõà
sugatiü saggaü lokaü upapajjati. So tattha a¤¤e deve dasahi ñhànehi
adhigaõhàti, dibbena àyunà dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena
dibbena àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi
rasehi dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto itthattaü àgato samàno imàni tãõi
mahàpurisalakkhaõàni pañilabhati, sãhapubbaddhakàyo ca hoti citantaraüso ca
samavattakkhandho ca. So tehi lakkhaõehi samannàgato sace agàraü ajjhàvasati,
ràjà hoti cakkavattã dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvã
janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato. Tassimàni satta ratanàni
bhavanti seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü
itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva sattamaü. Parosahassaü kho panassa
puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So imaü pañhaviü
sàgarapariyantaü akhãlamanimittamakaõñakaü iddhaü phãtaü khemaü sivaü
nirabbudaü adaõóena asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhàvasati. Ràjà
samàno kiü labhati? [PTS Page 165] [\q 165/] aparihànadhammo hoti, na
parihàyati dhanadha¤¤ena khettavatthunà dãpadacatuppadehi puttadàrehi
dàsakammakaraporisehi ¤àtãhi mittehi bandhavehi. Na parihàyati sabbasampattiyà.
Ràjà samàno idaü labhati. Sace kho pana agàrasmà anagàriyaü pabbajati, arahaü
hoti sammàsambuddho loke vivattacchado. Buddho samàno kiü labhati?
Aparihànadhammo hoti, na parihàyati saddhàya sãlena sutena càgena pa¤¤àye na
parihàyati sabbasampattiyà. Buddho samàno idaü labhati.
Etamatthaü
bhagavà avoca. Tatthetaü vuccati:
Saddhàya
sãlena sutena buddhiyà
Càgena
dhammena bahåhi sàdhuhi
Dhanena
dha¤¤ena ca khettavatthunà
Puttehi
dàrehi catuppadehi ca.
¥àtãhi
mittemi ca bandhavehi ca
Balena
vaõõena sukhena cåbhayaü,
Kathaü na
hàyyeü pare'ti icchati
Idaü
samiddhaü ca2 panàbhikaïkhati.
Sa
sãhapubbaddhasusaõñhito ahu
Samavattakkhandho
ca citantaraüso
Pubbe
suciõõena katena kammunà
Aha niyaü
pubbanimittamassataü.
Gihã pi
dha¤¤ena dhanena vaóóhati
Puttehi
dàrehi catuppadehi ca,
Aki¤cano
pabbajito anuttaraü
Pappoti
sambodhimahànadhammatanti. 1
- - - - - - - - - - - -
1. Atthassa
midadhi ca - (machasaü) addhaü samidhaü ca (syà)
2. Pappeüti
boyiü asahàna dhammatanti (machasaü)
[BJT Page
268] [\x 268/]
Rasaggasaggitàlakkhaõaü
(20)
15. [PTS Page
166] [\q 166/] yampi bhikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü
niketaü pubbe manussabhåto samàno sattànaü aviheñhakajàtiko ahosi pàõinà và
leóóunà và daõóena và satthena và, so tassa kammassa katattà upacitattà
ussannattà vipulattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati.
So tattha a¤¤e deve dasahi ñhànehi adhigaõhàti, dibbena àyunà dibbena vaõõena
dibbena sukhena dibbena yasena dibbena àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi
saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto
itthattaü àgato samàno imaü mahàpurisalakkhaõaü pañilabhati, rasaggasaggã hoti,
uddhaggàssa rasaharaõãyo gãvàya jàtà honti samàvàhiniyo. 1 So tena lakkhaõena
samannàgato sace agàraü ajjhàvasati, ràjà hoti cakkavattã dhammiko dhammaràjà
càturanto vijitàvã janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato. Tassimàni
satta ratanàni bhavanti. Seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü
maõiratanaü itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva sattamaü.
Parosahassaü kho panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So
imaü pañhaviü sàgarapariyantaü akhãlamanimittamakaõñakaü iddhaü phãtaü khemaü
sivaü nirabbudaü adaõóena asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhàvasati.
Ràjà samàno kiü labhati? Appàbàdho hoti appàtaïko samavepàkiniyà gahaniyà
samannàgato nàtisãtàya nàccuõhàya. Ràjà samàno idaü labhati. Sace kho pana
agàrasmà anagàriyaü pabbajati, arahaü hoti sammàsambuddho loke vivattacchado.
Buddho samàno kiü labhati? Appàbàdho hoti appàtaïko samavepàkiniyà gahaõiyà
samannàgato nàtisãtàya nàccuõhàya majjhimàya padhànakkhamàya. Buddho samàno
idaü labhati.
Etamatthaü
bhagavà àvoca. Tatthetaü vuccati:
Na
pàõidaõóehi panàtha leóóunà
Satthena và
maraõavadhena và puna,
Ubbàdhanàya
paritajjanàya và
Na heñhayã
janatamaheñhako ahu.
Teneva so
sugatisu pecca modati
Sukhapphalaü
kariya sukhàni vindati,
[PTS Page
167] [\q 167/] samojasà2 rasaharaõã susaõañhità
Idhàgato
labhati rasaggasaggitaü.
Tenàhu naü
atinipuõà vicakkhaõà
Ayaü naro
sukhabahulo bhavissati
Gihissa và
pabbajitassa và puna3
Taü
lakkhaõaü bhavati tadatthajotakanti.
- - - - - - - - - - -
1.
Samàbhivàhitva yo (machasaü) 2. Sampajjasà [pts] pà mu¤jasà (syà) sàma¤casà
(kam) 3. Pana (syaü)
[BJT Page
270] [\x 270/]
Abhinãlanetta
- gopakhumalakkhaõàni (21, 22)
16. Yampã
bhikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe
manussabhåto samàno na ca visañaü na ca visàcã1 na ca pana viceyya pekkhità,
ujå. Tathà pasañamujumano piyacakkhunà bahujanaü udikkhità ahosi. So tassa
kammassa katattà upacitattà ussannattà vipulattà kàyassa bhedà parammaraõà
sugatiü saggaü lokaü upapajjati. So tattha a¤¤e deve dasahi ñhànehi
adhigaõhàti, dibbena àyunà dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena
dibbena àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi
rasehi dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto itthattaü àgato samàno imàni dve
mahàpurisalakkhaõàni pañilabhati, abhinãlanetto ca hoti gopakhumo ca. So tehi
lakkhaõehi samannàgato sace agàraü ajjhàvasati, ràjà hoti cakkavattã dhammiko
dhammaràjà càturanto vijitàvã janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato.
Tassimàni satta ratanàni bhavanti. Seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü
assaratanaü maõiratanaü itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva
sattamaü. Parosahassaü kho panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà
parasenappamaddanà. So imaü pañhaviü sàgarapariyantaü akhãlamanimittamakaõñakaü
iddhaü phãtaü khemaü sivaü nirabbudaü adaõóena asatthena dhammena samena
abhivijiya ajjhàvasati. Ràjà samàno kiü labhati? Piyadassano hoti, bahuno janassa
piyo hoti manàpo bràhmaõagahapatikànaü negamajànapadànaü [PTS Page 168] [\q
168/] gaõakànaü mahàmattànaü anãkaññhànaü dovàrikànaü amaccànaü pàrisajjànaü
ràjånaü bhogiyànaü kumàrànaü, ràjà samàno idaü labhati. Sace kho pana agàrasmà
anagàriyaü pabbajati, arahaü hoti sammàsambuddho loke vivattacchado. Buddho
samàno kiü labhati? Piyadassano hoti, bahuno janassa piyo hoti manàpo
bhikkhunaü bhikkhunãnaü upàsakànaü upàsikànaü devànaü manussànaü asurànaü
nàgànaü gandhabbànaü. Buddho samàno idaü labhati.
Etamatthaü
bhagavà àvoca. Tatthetaü vuccati:
Na ca
visañaü na ca visàcã2
Na ca pana
viceyya pekkhità
Ujuü tathà
pasañamujumano
Piyacakkhunà
bahujanaü udikkhità.
Sugatãsu so
phalavipàkaü
Anubhavati
tattha modati.
Idha ca pana
bhavati gopakhumo
Abhinãlanettanayano
sudassano.
Abhiyogino
ca nipuõà
Bahå pana
nimittakovidà
Sukhumanayanakusala
manujà
Piyadassano'ti
abhiniddisanti naü.
- - - - - - - - - - - - -
1. Na ca
visàcitaü [pts], na ca visàvã (syà) 2. Na ca visàvitaü [pts], na ca visàvi
(syà)
[BJT Page
272] [\x 272/]
Piyadassano
gihã pi santo ca
Bhavati
bahujanapiyàñhito,
[PTS Page
169] [\q 169/] yadi ca na bhavati gihã samano hoti
Piyo bahånaü
sokanàsano'ti.
Uõhãsasãsalakkhaõaü
(23)
17. Yampi
bhikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe
manussabhåto samàno bahujanapubbaïgame ahosi kusalesu dhammesu bahujanànaü
pàmokkho kàyasucarite vacãsucarite manosucarite dànasaüvibhàge sãlasamàdàne
uposathåpavàse matteyyatàya petteyyatàya sàma¤¤atàya brahma¤¤atàya kule jeññhàpacàyitàya
a¤¤atara¤¤ataresu ca adhikusalesu dhammesu. So tassa kammassa katattà
upacitattà ussannattà vipulattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü
upapajjati. So tattha a¤¤e deve dasahi ñhànehi adhigaõhàti, dibbena àyunà
dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena dibbena àdhipateyyena dibbehi
råpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi phoññhabbehi. So
tato cuto itthattaü àgato samàno imaü mahàpurisalakkhaõaü pañilabhati,
uõhãsasãso hoti. So tena lakkhaõena samannàgato sace agàraü ajjhàvasati, ràjà
hoti cakkavattã dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvã janapadatthàvariyappatto
sattaratanasamannàgato. Tassimàni satta ratanàni bhavanti. Seyyathãdaü:
cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü itthiratanaü gahapatiratanaü
parinàyakaratanameva sattamaü. Parosahassaü kho panassa puttà bhavanti sårà
vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So imaü pañhaviü sàgarapariyantaü
akhãlamanimittamakaõñakaü iddhaü phãtaü khemaü sivaü nirabbudaü adaõóena
asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhàvasati. Ràjà samàno kiü labhati?
Mahà'ssa jano anvàyiko hoti, bràhmaõagahapatikà negamajànapadà gaõakà mahàmattà
anãkaññhà dovàrikà amaccà pàrisajjà ràjàno bhogiyà kumàrà. Ràjà samàno idaü
labhati. Sace kho pana agàrasmà anagàriyaü pabbajati, arahaü hoti
sammàsambuddho loke vivattacchado. Buddho samàno kiü labhati? Mahàssa jano
anvàyiko hoti, bhikkhå bhikkhuniyo upàsakà upàsikàyo devà manussà asurà nàgà
gandhabbà. Buddho samàno idaü labhati.
Etamatthaü
bhagavà àvoca. Tatthetaü vuccati:
Pubbaïgamo sucaritesu
ahå
Dhammesu
dhammacariyàya1 abhirato,
Anavàyiko
bahujanassa ahå
Saggesu
vedayittha pu¤¤aphalaü.
[PTS Page
170] [\q 170/] vediyitvà so sucaritassa phalaü
Uõhãsa
sãsattamidhajjhagamà
Byàkaüsu
bya¤jana nimittadharà
Pubbaïgamo
bahujanassa2 hessati.
Pañibhogiyà
manujesu idha
Pubbeva
tassa abhiharanati tadà
Yadikhattiyo
bhavati bhåmipati
Pañihàrakabahujane3
labhati.
- - - - - - - - - - - -
1.
Dhammacariyàbhirato (machasaü) 2. Pubbaïgamo bahujanaü (machasaü) 3.
Pañihàrakaü bahujano (machasaü)
[BJT Page
274] [\x 274/]
Atha ce pi
pabbajati so manujo
Dhammesu
hoti paguno visàvã.
Tassànusàsaniguõàbhirato
Anvàyiko
bahujano bhavatã ti.
Ekekalomatàuõõàlakkhaõàdãni.
(24, 25)
18. Yampã bhikkhave
tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe manussabhåto
samàno musàvàdaü pahàya musàvàdà pañivirato ahosi saccavàdã saccasandho theto
paccayiko avisaüvàdako lokassa, so tassa kammassa katattà upacitattà ussannattà
vipulattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. So tattha
a¤¤e deve dasahi ñhànehi adhigaõhàti, dibbena àyunà dibbena vaõõena dibbena
sukhena dibbena yasena dibbena àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi
dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto itthattaü
àgato samàno imàni dve mahàpurisalakkhaõàni pañilabhati, ekekalomo ca hoti,
uõõà ca bhamukantare jàtà hoti odàtà mudutålasannihà. So tehi lakkhaõehi
samannàgato sace agàraü ajjhàvasati, ràjà hoti cakkavattã dhammiko dhammaràjà
càturanto vijitàvã janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato. Tassimàni
satta ratanàni bhavanti. Seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü
maõiratanaü itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva sattamaü.
Parosahassaü kho panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So
imaü pañhaviü sàgarapariyantaü akhãlamanimittamakaõñakaü iddhaü phãtaü khemaü
sivaü nirabbudaü adaõóena asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhàvasati.
Ràjà samàno kiü labhati? Mahà'ssa jano upavattati bràhmaõagahapatikà
negamajànapadà [PTS Page 171] [\q 171/] gaõakà mahàmattà anãkaññhà dovàrikà
amaccà pàrisajjà ràjàno bhogiyà kumàrà. Ràjà samàno idaü labhati. Sace kho pana
agàrasmà anagàriyaü pabbajati, arahaü hoti sammàsambuddho loke vivattacchado.
Buddho samàno kiü labhati? Mahà'ssa jano upavattati bhikkhå bhikkhuniyo upàsakà
upàsikàyo devà manussà asurà nàgà gandhabbà. Buddho samàno idaü labhati,
Etamatthaü
bhagavà àvoca. Tatthetaü vuccati:
Saccappañi¤¤o
purimàsu jàtisu
Advejjhavàco
alikaü avajjayã
Na so
visaüvàdayità pi kassaci
Bhåtena
tacchena tathena bhàsayi. 1
Setà susukkà
mudutålasannibhà
Uõõàsujàtà2
bhamukantare ahå
Na
lomakåpesu duve ajàyisuü
Ekekalomåpacitaïgavà
ahå.
- - - - - - - - - - - - -
1. Tosayi
[pts] 2. Uõõasujàtà (machasaü)
[BJT Page
276] [\x 276/]
Taü
lakkhaõa¤¤å bahavo samàgatà
Byàkaüsu
uppàdanimittakovidà.
Uõõà ca lomà
ca yathà susaõñhità
Upavattatã
ãdisakaü bahujjano.
Gihimpi
santaü upavattatã jano
Bahå
puratthà pakatena kammunà
Aki¤canaü
pabbajitaü anuttaraü
Buddhampã
santaü upavattatã jano'ti.
Cattàëãsadanta
- aviraladanta - lakkhaõàdãni (26, 27)
19. Yampi
bhikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe
manussabhåto samàno pisuõaü vàcaü pahàya pisuõàya vàcàya pañivirato ahosi. Ito
sutvà na amutra akkhàtà imesambhedàya, amutra và sutvà na imesaü akkhàtà
amåsambhedàya. Iti bhinnànaü và sandhàtà [PTS Page 172] [\q 172/] saühitànaü và
anuppadàtà samaggàràmo samaggarato samagganandi samaggakaraõiü vàcaü bhàsità
ahosi, so tassa kammassa katattà upacitattà ussannattà vipulattà kàyassa bhedà
parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. So tattha a¤¤e deve dasahi ñhànehi
adhigaõhàti, dibbena àyunà dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena
dibbena àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi
rasehi dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto itthattaü àgato samàno imàni dve
mahàpurisalakkhaõàni pañilabhati, cattàëãsadanto ca hoti aviraëadanto ca. So
tehi lakkhaõehi samannàgato sace agàraü ajjhàvasati, ràjà hoti cakkavattã
dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvã janapadatthàvariyappatto
sattaratanasamannàgato. Tassimàni satta ratanàni bhavanti. Seyyathãdaü:
cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü itthiratanaü gahapatiratanaü
parinàyakaratanameva sattamaü. Parosahassaü kho panassa puttà bhavanti sårà
vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So imaü pañhaviü sàgarapariyantaü
akhãlamanimittamakaõñakaü iddhaü phãtaü khemaü sivaü nirabbudaü adaõóena
asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhàvasati. Ràjà samàno kiü labhati?
Abhejjapariso hoti abhejjà'ssa honti parisà bràhmaõagahapatikà negamajànapadà
gaõakà mahàmattà aõãkaññhà dovàrikà amaccà pàrisajjà ràjàno bhogiyà kumàrà.
Ràjà samàno idaü labhati. Sace kho pana agàrasmà anagàriyaü pabbajati, arahaü
hoti sammàsambuddho loke vivattacchado. Buddho samàno kiü labhati?
Abhejjapariso hoti abejjà'ssa honti parisà bhikkhå bhikkhuniyo upàsakà
upàsikàyo devà manussà asurà nàgà gandhabbà. Buddho samàno idaü labhati.
Etamatthaü
bhagavà àvoca. Tatthetaü vuccati:
Vebhåtiyaü
saühitabhedakàriü1
Bhedappavaóóhana
vivàdakàriü
Kalahappavaóóhana
akiccakàriü
Saühitànaü
bhedajananãü na bhaõi.
- - - - - - - - - - - - - -
1.
Sahitabhedakàriü (machasaü)
[BJT Page
278] [\x 278/]
Avivàdavaóóhanakàriü
sugiraü
Bhinnànaü
sandhijanniü ahaõi.
[PTS Page
173] [\q 173/] kalahaü janassa panudi samaïgi
Saühitehi
nandati pamodati ca.
Sugatãsu so
phalavipàkaü
Anubhavati
tattha modati.
Dantà idha
honti aciraëà sahità
Caturo
dasassa mukhajà susaõñhità.
Yadi
khattiyo bhavati bhåmipati
Avibhediyà'ssa
parisà bhavanti
Samano ca hoti
virajo vãtamalo
Parisà'ssa
hoti anugatà acalà'ti.
Pahåtajivhà
- brahmassara lakkhaõàni (28, 29)
20. Yampi
bhikkhave purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe manussabhåto
samàno pharusaü vàcaü pahàya pharusàya vàcàya pañivirato ahosi, yà sà vàcà nelà
kaõõasukhà pemanãyà hadayaïgamà porã bahujanakantà bahujanamanàpà, tathàrupiü
vàcaü bhàsità ahosi, so tassa kammassa katattà upacitattà ussannattà vipulattà
kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. So tattha a¤¤e deve
dasahi ñhànehi adhigaõhàti, dibbena àyunà dibbena vaõõena dibbena sukhena
dibbena yasena dibbena àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi
gandhehi dibbehi rasehi dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto itthattaü àgato
samàno imàni dve mahàpurisalakkhaõàni pañilabhati, pahåta jivho ca hoti
brahmassaro ca karavãkabhàõã. So tehi lakkhaõehi samannàgato sace agàraü
ajjhàvasati, ràjà hoti cakkavattã dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvã
janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato. Tassimàni satta ratanàni
bhavanti. Seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü
itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva sattamaü. Parosahassaü kho
panassa puttà bhavanti sårà vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So imaü pañhaviü
sàgarapariyantaü akhãlamanimittamakaõñakaü iddhaü phãtaü khemaü sivaü
nirabbudaü adaõóena asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhàvasati. Tàni
dvattiüsa sace ratanàni ràjà samàno kiü labhati? âdeyyavàco hoti, àdãyanti'ssa
vacanaü bràhmaõagahapatikà negamajànapadà gaõakà mahàmattà aõãkaññhà dovàrikà
amaccà pàrisajjà ràjàno bhogiyà kumàrà. Ràjà samàno idaü labhati. Sace kho pana
agàrasmà anagàriyaü pabbajati, arahaü hoti sammàsambuddho loke vivattacchado.
Buddho samàno kiü labhati? [PTS Page 174] [\q 174/] àdeyyavàco hoti,
àdiyanti'ssa vacanaü bhikkhå bhakkhuniyo upàsakà upàsikàyo devà manussà asurà
nàgà gandhabbà. Buddho samàno idaü labhati.
Etamatthaü
bhagavà àvoca. Tatthetaü vuccati:
Akkosabhaõóanavihesakàriü
Ubbàdhakaü1
bahujanamaddanaü
Bàëhaü2
giraü so na bhaõi pharusaü
Madhuraü
bhaõã såsa¤hitaü sakhilaü.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - 1.
Ubbàdhakaraü (machasaü)
2. Abàëhaü
(machasaü)
[BJT Page
280] [\x 280/]
Manaso piyà
hadayagàminiyo
Vàcà so
erayati kaõõasubà
Vàcà suciõõaphalamanubhavi.
Saggesu
vedaya pu¤¤aphalaü.
Veditvà so
sucaritassa phalaü
Brahmassarattamidhajjhagamà.
Jivhà'ssa
hoti vipulà puthulà
âdeyyavàkyavacano
bhavati.
Gihino'pi
ijjhati yathà bhaõato
Atha ce
pabbajati so manujo
[PTS Page 175]
[\q 175/] àdiyantã'ssa vacanaü janatà
Bahuno bahuü
subhaõitaü2 bhaõato'ti.
Sãhahanulakkhaõaü
(30)
21. Yampi
bikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe
manussabhåto samàno samphappalàpaü pahàya samphappalàpà pañivirato ahosi,
kàlavàdã bhåtavàdã atthavàdã dhammavàdã vinayavàdã nidhànavatiü vàcaü bhàsità
kàlena sàpadesaü pariyannavatiü atthasaühitaü, so tassa kammassa katattà
upacitattà ussannattà vipulattà kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü
upapajjati. So tattha a¤¤e deve dasahi ñhànehi adhigaõhàti, dibbena àyunà
dibbena vaõõena dibbena sukhena dibbena yasena dibbena àdhipateyyena dibbehi
råpehi dibbehi saddehi dibbehi gandhehi dibbehi rasehi dibbehi phoññhabbehi. So
tato cuto itthattaü àgato samàno imaü mahàpurisalakkhaõaü pañilabhati, sãhahanu
hoti. So tena lakkhaõena samannàgato sace agàraü ajjhàvasati, ràjà hoti
cakkavattã dhammiko dhammaràjà càturanto vijitàvã janapadatthàvariyappatto
sattaratanasamannàgato. Tassimàni satta ratanàni bhavanti. Seyyathãdaü: cakkaratanaü
hatthiratanaü assaratanaü maõiratanaü itthiratanaü gahapatiratanaü
parinàyakaratanameva sattamaü. Parosahassaü kho panassa puttà bhavanti sårà
vãraïgaråpà parasenappamaddanà. So imaü pañhaviü sàgarapariyantaü
akhãlamaõimittamakaõñakaü iddhaü phãtaü khemaü sivaü nirabbudaü adaõóena
asatthena dhammena samena abhivijiya ajjhàvasati. Tassimàni ràjà samàno kiü
labhati? Appadhaüsiyo hoti kenaci manussabhåtena paccatthikena paccàmittena.
Ràjà samàno idaü labhati. Sace kho pana agàrasmà anagàriyaü pabbajati, arahaü
hoti sammasambuddho loke vivattacchado. Buddho samàno kiü labhati? Appadhaüsiyo
hoti abbhantarehi và bàhirehi và paccattikehi paccàmittehi ràgena và dosena và
mohena và samaõena và bràhmaõena và devena và màrena và brahmunà và kenaci và
lokasmiü. Buddho samàno idaü labhati.
Etamatthaü
bhagavà avoca. Tatthetaü vuccati:
Samphappalàpaü
na abuddhatantiü3
Avikiõõavacanabyappato
ahosi.
Ahitampi ca
apanudi
Hitampi ca
bahujanasukha¤ca abhaõi.
- - - - - - - - - - - - - - - - -
2. Susahitaü
(syà) 3. Na samphappalàpaü na muddhataü (machasaü)
[BJT Page
282] [\x 282/]
[PTS Page
176] [\q 176/] taü katvà ito cuto divamupapajji
Sukataphalavipàkamanubhosi
Caviya
punaridhàgato samàno
Dviduggamavaratarahanuttamalattha.
Ràjà hoti
suduppadhaüsiyo
Manujindo
manujàdhipatã mahànubhàvo,
Tidivapuravarasamo
bhavati
Suravarataroriva
indo.
Gandhabbàsurayakkharakkhasehi
Surehi na hi
bhavati suppadhaüsiyo,
Tathatto
yadi bhavati tathàvidho
Idha disà ca
pañidisà ca vidisàcàti.
Samadanta -
susukkadàñhà - lakkhaõàti ( 31, 32)
22. Yampi
bhikkhave tathàgato purimaü jàtiü purimaü bhavaü purimaü niketaü pubbe
munassabhåto samàno micchààjãvaü pahàya sammààjãvena jivikaü kappesi. Tulàkåña
- kaüsakåña - mànakåña - ukkoñana - va¤cana - nikati - - sàciyoga - chedana -
vadhabandhana viparàmosa - àlopa - sahasàkàrà pañivirato ahosi, so tassa
kammassa [PTS Page 177] [\q 177/] katattà upacitattà ussannattà vipulattà
kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. So tattha a¤¤e deve
dasahi ñhànehi adhigaõhàti, dibbena àyunà dibbena vaõõena dibbena sukhena
dibbena yasena dibbena àdhipateyyena dibbehi råpehi dibbehi saddehi dibbehi
gandhehi dibbehi rasehi dibbehi phoññhabbehi. So tato cuto itthattaü àgato
samàno imàni dve mahàpurisalakkhaõàni pañilabhati, samadanto ca hoti susukkadàñho
ca.
[BJT Page
284] [\x 284/]
So tehi
lakkhaõehi samannàgato sace agàraü ajjhàvasati, ràjà hoti cakkavattã dhammiko
dhammaràjà càturanto vijitàvã janapadatthàvariyappatto sattaratanasamannàgato.
Tassimàni satta ratanàni bhavanti. Seyyathãdaü: cakkaratanaü hatthiratanaü
assaratanaü maõiratanaü itthiratanaü gahapatiratanaü parinàyakaratanameva
sattamaü. Parosahassaü kho panassa puttà bhavanti, sårà vãraïgaråpà
parasenappamaddanà. So imaü pañhaviü sàgarapariyantaü akhãlamanimittamakaõñakaü
iddhaü phãtaü khemaü sivaü nirabbudaü adaõóena asatthena dhammena samena
ahivijiya ajjhàvasati. Ràjà samàno kiü labhati? Suviparivàro hoti, sucã'ssa
honti parivàrà bràhmaõagahapatikà negama jànapadà gaõakà mahàmattà anãkaññhà
dovàrikà amaccà pàrisajjà ràjàno bhogiyà kumàrà. Ràjà samàno idaü labhati. Sace
kho pana agàrasmà anagàriyaü pabbajati arahaü hoti sammàsambuddho loke
vivattacchado. Buddho samàno kiü labhati? Suciparivàro hoti, suci'ssa honti
parivàrà bhikkhå bhikkhuniyo upàsakà upàsikàyo devà manussà asurà nàgà gandhabbà.
Buddho samàno idaü labhati.
Etamatthaü
bhagavà avoca. Tatthetaü vuccati:
Micchàjãva¤ca
avassaji samena vuttiü
Suvinà so
janayittha dhammikena
[PTS Page
178] [\q 178/] ahitampi ca apànudi1
Hitampi ca
bahujanasukha¤ca àcari.2
Sagge
vedayati naro sukhaphalàni
Karitvà
nipuõehi vudåhi
Sabbhã
vaõõitàni tidivapuravarasamo
Abhiramati
ratikhióóàsamaïgã.
Laddhà3
mànusakaü bhavaü tato
Cavitvà4
sukataphalavipàkaü
Sesakena
pañilabhati lapanajaü
Samamapi
suci susukkaü.5
- - - - - - - - - - - - - - - - -
1. Apanudã
(machasaü) 2. Acari (machasaü) 3. Laddhàna (machasaü) 4. Cavitvàna (machasaü)
5. Laddhàna manussakaü bhavaü tato caviya puna sukata, phalavipàka, ye sakena
pañilabhati lapanajaü samamapi suci ca suvisuddha susukkaü (syà)
[BJT Page
286] [\x 286/]
Taü
veyya¤janikà samàgatà
Bahavo
byàkaüsu nipuõasammatà manujà
Sucijanaparivàragaõo
bhavati
Dijasamasukkasucisobhanadanto.
Ra¤¤o hoti
bahujano
Suciparivàro
mahatiü mahiü anusàsako,
[PTS Page
179] [\q 179/] pasayha na ca janapadatudanaü
Hitampi ca
bahujanasukha¤ca caranti.
Atha ce
pabbajati bhavati vipàpo
Samaõo
samitarajo vivattachaddo,
Vigatadarathakilamatho
Imampi ca
parampi ca1 passati lokaü.
Tassovàdakarà
bahå gihã ca pabbajità ca
Asucigarahitaü2
dhunanti pàpaü,
Sa hi sucihi
parivuto bhavati
Malakhãlakalikilese
panudetã ti. 3
Lakkhaõasuttaü niññhitaü sattamaü.
Home
Next Sutta