Home
Previous Sutta
Pali
Sinhala English
Next Sutta
[PTS Vol D -
3] [\z D /] [\f III /]
[BJT Vol D -
3] [\z D /] [\w III /]
[BJT Page
468] [\x 468/]
[PTS Page
272] [\q 272/]
Suttantapiñake
Dãghanikàyo
Tatiya bhàgo
Pàthikavaggo1
Namo tassa bhagavato arahato sammà sambuddhassa
34.
Dasuttarasuttaü
1. Evaü me
sutaü: ekaü samayaü bhagavà campàyaü viharati gaggaràya pokkharaõãyà tãre
mahatà bhikkhusaïghena saddhiü pa¤camattehi bhikkhusatehi.
Tatra kho
àyasmà sàriputto bhikkhå àmantesi: 'àvuso bhikkhavo'ti. 'âvuso'ti kho te
bhikkhå àyasmato sàriputtassa paccassosuü. âyasmà sàriputto etadavoca:
Dasuttaraü
pavakkhàmi dhammaü nibbànapattiyà,
Dukkhassantakiriyàya
sabbaganthappamocanaü.
Eko dhammo
2. Eko àvuso
dhammo bahukàro, eko dhammo bhàvetabbo, eko dhammo pari¤¤eyyo, eko dhammo
pahàtabbo, eko dhammo hànabhàgiyo, eko dhammo visesabhàgiyo, eko dhammo
duppañivijjho, eko dhammo uppàdetabbo, eko dhammo abhi¤¤eyyo, eko dhammo
sacchikàtabbo.
Katamo eko
dhammo bahukàro? Appamàdo kusalesu dhammesu ayaü eko dhammo bahukàro.
Katamo eko
dhammo bhàvetabbo? Kàyagatàsati sàtasahagatà. Ayaü eko dhammo bhàvetabbo.
Katamo eko
dhammo pari¤¤eyyo? Phasso sàsavo upàdàniyo. Ayaü eko dhammo pari¤¤eyyo.
[BJT Page
470] [\x 470/]
[PTS Page
273] [\q 273/] katamo eko dhammo pahàtabbo? Asmimàno, ayaü eko dhammo
pahàtabbo.
Katamo eko
dhammo hànabhàgiyo? Ayoniso manasikàro. Ayaü eko dhammo hànabhàgiyo.
Katamo eko
dhammo visesabhàgiyo? Yoniso manasikàro. Ayaü eko dhammo visesabhàgiyo.
Katamo eko
dhammo duppañivijjho? ânantariko cetosamàdhi. Ayaü eko dhammo duppañivijjho.
Katamo eko
dhammo uppàdetabbo? Akuppaü ¤àõaü. Ayaü eko dhammo uppàdetabbo.
Katamo eko
dhammo abhi¤¤eyyo? Sabbe sattà àhàraññhitikà. Ayaü eko dhammo abhi¤¤eyyo.
Katamo eko
dhammo sacchikàtabbo? Akuppà cetovimutti. Ayaü eko dhammo sacchikàtabbo.
Iti ime dasa
dhammà bhåtà tacchà tathà avitathà ana¤¤athà sammà tathàgatena abhisambuddhà.
Dvedhammà.
3. Dve dhammà
bahukàrà, dve dhammà bhàvetabbà? Dve dhammà pari¤¤eyyà, dve dhammà pahàtabbà,
dve dhammà hànabhàgiyà, dve dhammà visesabhàgiyà. Dve dhammà duppañivijjhà, dve
dhammà uppàdetabbà, dve dhammà abhi¤¤eyyà, dve dhammà sacchikàtabbà.
Katame dve
dhammà bahukàrà? Sati ca sampaja¤¤aü ca. Ime dve dhammà bahukàrà.
Katame dve
dhammà bhàvatabbà? Samatho ca vipassanà ca. Ime dve dhammà bhàvetabbà.
[BJT Page
472] [\x 472/]
Katame dve
dhammà pari¤¤eyyà? Nàma¤ca råpa¤ca. Ime dve dhammà pari¤¤eyyà.
[PTS Page
274] [\q 274/] katame dve dhammà pahàtabbà? Avijjà ca bhavataõhà ca. Ime dve
dhammà pahàtabbà.
Katame dve
dhammà hànabhàgiyà? Dovacassatà ca, pàpamittatà ca. Ime dve dhammà hànabhàgiyà.
Katame dve
dhammà visesabhàgiyà? Sovacassatà ca kalyàõamittatà ca. Ime dve dhammà
visesabhàgiyà.
Katame dve
dhammà duppañivijjhà? Yo ca hetu yo ca paccayo sattànaü saükilesàya, yo ca hetu
yo ca paccayo sattànaü visuddhiyà. Ime dve dhammà duppañivijjhà.
Katame dve
dhammà uppàdetabbà? Dve ¤àõàni khaye ¤àõaü anuppàde ¤àõaü. Ime dve dhammà
uppàdetabbà.
Katame dve
dhammà abhi¤¤eyyà? Dve dhàtuyo: saïkhatà ca dhàtu, asaïkhatà ca dhàtu. Ime dve
dhammà abhi¤¤eyyà.
Katame dve
dhammà sacchikàtabbà? Vijjà ca vimutti ca. Ime dve dhammà sacchikàtabbà.
Iti ime vãsati
dhammà bhåtà tacchà tathà avitathà ana¤¤athà sammà tathàgatena abhisambuddhà.
Tayodhammà
4. Tayo
dhammà bahukàrà, tayo dhammà bhàvetabbà, tayo dhammà bahukàrà, tayo dhammà
bhàvetabbà, tayo dhammà pari¤¤ayyà, tayo dhammà pahàtabbà, tayo dhammà hànabhàgiyà,
tayo dhammà visesabhàgiyà, tayo dhammà duppañivijjhà, tayo dhammà uppàdetabbà,
tayo dhammà abhi¤¤eyyà, tayo dhammà sacchikàtabbà.
Piñuva:474
Katame tayo
dhammà bahukàrà? Sappurisasaüsevo, saddhammasavanaü dhammànudhammappañipatti.
Ime tayo dhammà bahukàrà.
Katame tayo
dhammà bhàvetabbà? Tayo samàdhã: savitakkasavicàro samàdhi, avitakkavicàramatto
samàdhi, avitakka avicàro samàdhi. Ime tayo dhammà bhàvetabbà.
[PTS Page
275] [\q 275/] katame tayo dhammà pari¤¤eyyà? Tisso vedanà: sukhà vedanà, dukkhà
vedanà, adukkhamasukhà vedànà. Ime tayo dhammà pari¤¤eyyà.
Katame tayo
dhammà pahàtabbà? Tisso taõhà: kàmataõhà, bhavataõhà, vibhavataõhà. Ime tayo
dhammà pahàtabbà.
Katame tayo
dhammà hànabhàgiyà? Tãõi akusalamålàni: lobho akusalamålaü, doso akusalamålaü,
moho akusalamålaü. Ime tayo dhammà hànabhàgiyà.
Katame tayo
dhammà visesabhàgiyà? Tãõi kusalamålàni: alobho kusalamålaü, adoso kusalamålaü,
amoho kusalamålaü, ime tayo dhammà visesabhàgiyà.
Katame tayo
dhammà duppañivijjhà? Tisso nissaraõiyà dhàtuyo: kàmànametaü nissaraõaü yadidaü
nekkhammaü, råpànametaü nissaraõaü yadidaü àruppaü, yaü kho pana ki¤ci bhåtaü
saïkhataü pañiccasamuppannaü nirodho tassa nissaraõaü. Ime tayo dhammà
duppañivijjhà.
Katame tayo
dhammà uppàdetabbà? Tãõi ¤àõàni. Atãtaüse ¤ànaü, anàgataüse ¤àõaü,
paccuppannaüse ¤àõaü. Ime tayo dhammà uppàdetabbà.
Katame tayo
dhammà abhi¤¤eyyà? Tisso dhàtuyo: kàmadhàtu, råpadhàtu, aråpadhàtu. Ime tayo
dhammà abhi¤¤eyyà.
Katame tayo
dhammà sacchikàtabbà? Tisso vijjà: pubbenivàsànussati¤àõaü vijjà, sattànaü
cutåpapàte ¤àõaü vijjà, àsavànaü khaye ¤àõaü vijjà: ime tayo dhammà
sacchikàtabbà.
[BJT Page
476] [\x 476/]
[PTS Page
276] [\q 276/] iti ime tiüsa dhammà bhåtà tacchà tathà avitathà ana¤¤athà sammà
tathàgatena abhisambuddhà.
Cattàro dhammà
5. Cattàro
dhammà bahukàrà, cattàro dhammà bhàvetabbà cattàro dhammà pari¤¤eyyà, cattàro
dhammà pahàtabbà, cattàro dhammà hànabhàgiyà, cattàro dhammà visesabhàgiyà,
cattàro dhammà duppañivijjhà, cattàro dhammà uppàdetabbà, cattàro dhammà
abhi¤¤eyyà, cattàro dhammà sacchikàtabbà.
Katame
cattàro dhammà bahukàrà? Cattàri cakkàni: patiråpadesavàso,
sappurisåpanissayo,1 attasammàpaõidhi, pubbe ca katapu¤¤atà. Ime cattàro dhammà
bahukàrà.
Katame
cattàro dhammà bhàvetabbà? Cattàro satipaññhànà: idhàvuso bhikkhu kàye
kàyànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü,
idhàvuso bhikkhu vedanà vedanàsupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya
loke abhijjhàdomanassaü, idhàvuso bhikkhu citte cittànupassã viharati àtàpã
sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü, idhàvuso bhikkhu dhammesu
dhammànupassã viharati àtàpã sampajàno satimà vineyya loke abhijjhàdomanassaü.
Ime cattàro dhammà bhàvetabbà.
Katame
cattàro dhammà pari¤¤eyyà? Cattàro àhàrà: kabalãkàro àhàro oëàriko và sukhumo
và, phasso dutiyo, manosa¤cetanà tatiyà, vi¤¤àõaü catutthaü. Ime cattàro dhammà
pari¤¤eyyà.
Katame
cattàro dhammà pahàtabbà? Cattàro oghà: kàmogho, bhavogho, diññhogho,
avijjogho. Ime cattàro dhammà pahàtabbà.
Katame
cattàro dhammà hànabhàgiyà? Cattàro yogà: kàma yogo bhavayogo, diññhiyogo,
avijjàyogo. Ime cattàro dhammà hànabhàgiyà.
Katame
cattàro dhammà visesabhàgiyà? Cattàro visaüyogà: kàmayogavisaüyogo,
bhavayogavisaüyogo, diññhiyogavisaüyogo, avijjàyogavisaüyogo. Ime cattàro
dhammà visesabhàgiyà.
- - - - - - - - - - - - - -
1.
Sappurisupassayo (sayà. Kam)
[BJT Page
478] [\x 478/]
[PTS Page
277] [\q 277/] katame cattàro dhammà duppañivijjhà? Cattàro samàdhiyo:
hànabhàgiyo samàdhi, ñhitibhàgiyo samàdhi, visesabhàgiyo samàdhi,
nibbedhabhàgiyo samàdhi. Ime cattaro dhammà duppañivijjhà.
Katame
cattàro dhammà uppàdetabbà? Cattàri ¤àõàni, dhamme ¤àõaü, anavaye ¤àõaü, pariye
¤àõaü, sammutiyà ¤àõaü. Ime cattàro dhammà uppàdetabbà.
Katame cattàro
dhammà abhi¤¤eyyà? Cattàri ariyasaccàni: dukkhaü ariyasaccaü, dukkhamudayo
ariyasaccaü, dukkhanirodho ariyasaccaü, dukkhanirodhagàminãpañipadà
ariyasaccaü. Ime cattàro dhammà abhi¤¤eyyà.
Katame
cattàro dhammà sacchikàtabbà? Cattàri sàma¤¤aphalàni: sotàpattiphalaü,
sakadàgàmiphalaü, anàgàmiphalaü, arahattaphalaü. Ime cattàro dhammà
sacchikàtabbà.
Iti ime
cattàrãsaü dhammà bhåtà tacchà tathà avitathà ana¤¤athà sammà tathàgatena
abhisambuddhà.
Pa¤ca dhammà
6. Pa¤ca
dhammà bahukàrà, pa¤ca dhammà bhàvetabbà, pa¤ca dhammà pari¤¤eyyà, pa¤ca dhammà
pahàtabbà, pa¤ca dhammà hànabhàgiyà, pa¤ca dhammà visesabhàgiyà. Pa¤ca dhammà
duppañivijjhà, pa¤ca dhammà uppàdetabbà, pa¤ca dhammà abhi¤¤eyyà, pa¤ca dhammà
sacchikàtabbà.
Katame pa¤ca
dhammà bahukàrà? Pa¤ca padhàniyaïgàni: idhàvuso bhikkhu saddho hoti saddahati
tathàgatassa bodhiü; iti pi so bhagavà arahaü sammàsambuddho
vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadammasàrathã satthà
devamanussànaü buddho bhagavà'ti, appàbàdho hoti appàtaïko samavepàkiniyà
gahaõiyà samannàgato nàtisãtàya nàccuõhàya majjhimàya padhànakkhamàya, asañho
hoti amàyàvã yathàbhåtaü attànaü àvikattà satthari và vi¤¤åsu và
sabrahmacàrãsu, àraddhaviriyo viharati akusalànaü dhammànaü pahànàya, kusalànaü
dhammànaü upasampadàya thàmavà daëhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu
dhammesu, pa¤¤avà hoti udayatthagàminiyà pa¤¤àya samannàgato ariyàya
nibbedhikàya sammà dukkhakkhayagàminiyà. Ime pa¤ca dhammà bahukàrà.
[BJT Page
480] [\x 480/]
Katame pa¤ca
dhammà bhàvetabbà? Pa¤caïgiko sammàsamàdhi; pãtipharaõatà, sukhapharaõatà,
cetopharaõatà, [PTS Page 278] [\q 278/] àlokapharaõatà, paccavekkhaõanimittaü.
Ime pa¤ca dhammà bhàvetabbà.
Katame pa¤ca
dhammà pari¤¤eyyà? Pa¤cupàdànakkhandhà: seyyathãdaü råpåpàdànakkhandho,
vedanåpàdanakkhandho, sa¤¤åpàdànakkhandho, saïkhàråpàdànakkhandho,
vi¤¤àõåpàdànakkhandho. Ime pa¤ca dhammà pari¤¤eyyà.
Katame pa¤ca
dhammà pahàtabbà? Pa¤ca nãvaraõàni: kàmacchandanãvaraõaü, byàpàdanãvaraõaü,
thãnamiddhanãvaraõaü, uddhaccakukkuccanãvaraõaü, vicikicchànãvaraõaü. Ime pa¤ca
dhammà pahàtabbà.
Katame pa¤ca
dhammà hànabhàgiyà? Pa¤ca cetokhãlà: idhàvuso bhikkhu satthari kaïkhati
vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati yo so àvuso bhikkhu satthari kaïkhati
vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati. Tassa cittaü na namati àtappàya
anuyogàya sàtaccayà padhànàya. Yassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya
sàtaccàya padhànàya, ayaü pañhamo cetokhãlo.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu dhamme kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati.
Yo so àvuso bhikkhu dhamme kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati.
Tassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya. Yassa cittaü na
namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya. Ayaü dutiyo cetokhãlo.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu saïghe kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati.
Yo so àvuso bhikkhu satthari kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati.
Tassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàccàya padhànàya. Yassa cittaü na
namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya, ayaü tatiyo cetokhãlo.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu sikkhàya kaïkhati vicikicchati nàdhimuccati na sampasãdati.
Tassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya. Yassa cittaü na
namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya. Ayaü catuttho cetokhãlo.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu sabuhmacàrãsu kupito hoti anattamano àhatacitto khãlajàto.
Yo so àvuso bhikkhu sabrahmacàrãsu kupito hoti anattamano àhatacitto khãlajàto,
tassa cittaü na namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya. Yassa cittaü na
namati àtappàya anuyogàya sàtaccàya padhànàya, ayaü pa¤camo cetokhãlo. Ime
pa¤ca dhammà hànabhàgiyà.
Katame pa¤ca
dhammà visesabhàgiyà? Pa¤cindriyàni: saddhindriyaü, viriyindriyaü. Satindriyaü,
samàdhindriyaü, pa¤¤indriyaü. Ime pa¤ca dhammà visesabhàgiyà.
[BJT Page
482] [\x 482/]
Katame pa¤ca
dhammà duppañivijjhà? Pa¤canissàraõãyà dhàtuyo: idhàvuso, bhikkhuno kàme
manasikaroto kàmesu cittaü na pakkhandati nappasãdati na santiññhati na
vimuccati. Nekkhammaü kho panassa manasikaroto nekkhamme cittaü pakkhandati
pasãdati santiññhati vimuccati, tassa taü cittaü sugataü subhàvitaü suvuññhitaü
suvimuttaü visaüyuttaü kàmehi. Yeca kàmappaccayà uppajjanti àsavà vighàtà
pariëàhà mutto so tehi, na so taü vedanaü vedeti. Idamakkhàtaü kàmànaü
nissaraõaü.
Puna ca
paraü àvuso, bhikkhuno byàpàdaü manasikaroto byàpàde cittaü na pakkhandati,
nappasãdati na sanniññhati na vimuccati. Abyàpàdaü kho panassa manasikàroto
abyàpàde cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati vimuccati. Tassa taü cittaü
sugataü subhàvitaü suvuññhitaü suvimuttaü visaüyuttaü byàpàdena. Ye ca byàpàdapaccayà
uppajjanti àsavà vighàtà pariëàhà, mutto so tehi, na so taü vedanaü vedeti.
Idamakkhàtaü byàpàdassa nissaraõaü.
Puna ca
paraü àvuso, bhikkhuno vihesaü manasikaroto vihesàya cittaü na pakkhandati
nappasãdati na santiññhati na vimuccati. Avihesaü kho panassa manasikaroto
avihesàya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati vimuccati. Tassa taü cittaü
sugataü subhàvitaü suvuññhitaü suvimuttaü visaüyuttaü vihesàya. Ye ca
vihesappaccà uppajjanti àsavà vighàtà pariëàhà, mutto so tehi, na so taü vedanaü
vedeti. Idamakkhàtaü vihesàya nissaraõaü.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhuno råpe manasikàroto råpesu cittaü na pakkhandati
nappasãdati na santiññhati na vimuccati. Aråpaü kho panassa manasikaroto aråpe
cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati vimuccati. Tassa taü cittaü sugataü
subhàvitaü suvuññhitaü suvimuttaü visaüyuttaü råpehi. Ye ca råpappaccayà
uppajjanti àsavà vighàtà pariëàhà, mutto so tehi, na so taü vedanaü vedeti.
Idamakkhàtaü råpànaü nissaraõaü.
[BJT Page
484] [\x 484/]
Puna ca
paraü àvuso bhikkhuno sakkàyaü manasikaroto sakkàye cittaü na pakkhandati
nappasãdati na santiññhati na vimuccati. Sakkàyanirodhaü kho panassa
manasikaroto sakkàyanirodhe cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati vimuccati.
Tassa taü cittaü sugataü subhàvitaü suvuññhitaü suvimuttaü visaüyuttaü
sakkàyena. Ye ca sakkàyappaccayà uppajjanti àsavà vighàtà pariëàhà, mutto so
tehi. Na so taü vedanaü vedeti. Idamakkhàtaü sakkàyassa nissaraõaü. Ime pa¤ca
dhammà duppañivijjhà.
Katame pa¤ca
dhammà uppàdetabbà? Pa¤ca ¤àõiko sammàsamàdhi. Ayaü samàdhi paccuppannasuko
ceva àyati¤ca sukhavipàko'ti paccatta¤¤eva ¤àõaü uppajjati, ayaü samàdhi ariyo
niràmiso'ti [PTS Page 279] [\q 279/] paccatta¤¤eva ¤àõaü uppajjati, ayaü
samàdhi akàpurisasevito'ti paccatta¤¤eva ¤àõaü uppajjati, ayaü samàdhi santo
paõãto pañippassaddhaladdho ekodibhàvàdhigato na saïkhàraniggayhavàritàvatoti1
paccatta¤¤eva ¤àõaü uppajjati, so kho panàhaü imaü samàdhiü sato'va
samàpajjàmi, sato vuññhahàmã'ti paccatta¤¤eva ¤àõaü uppajjati. Ime pa¤ca dhammà
uppàdetabbà.
Katame pa¤ca
dhammà abhi¤¤eyyà? Pa¤ca vimuttàyatanàni: idhàvuso bhikkhuno satthà dhammaü
deseti a¤¤ataro và garuññhàniko sabrahmacàrã. Yathà yathà àvuso bhikkhano
satthà dhammaü deseti a¤¤ataro và garuññhàniko sabrahmacàrã, tathà tathà so
tasmiü dhamme atthapañisaüvedã ca hoti dhammapañisaüvedã ca. Tassa
atthapañisaüvedino dhammapañisaüvedino pàmujjaü jàyati, pamuditassa pãti
jàyati, pãtimanassa kàyo passambhati, passaddhakàyo sukhaü vedeti, sukhino
cittaü samàdhiyati. Idaü pañhamaü vimuttàyatanaü.
- - - - - - - - - - - - - - -
1.
Sasaïkhàraniggayhavàritagato (machasà)
[BJT Page
486] [\x 486/]
Puna ca
paraü àvuso bhikkhuno na heva kho satthà dhammaü deseti. A¤¤ataro và
garuññhàniko sabrahmacàrã, api ca kho yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü
vitthàrena paresaü deseti. Yathà yathà àvuso bhikkhu yathàsutaü yathàpariyattaü
dhammaü vitthàrena paresaü deseti, tathà tathà so tasmiü dhamme
atthappañisaüvedã ca hoti dhammappañisaüvedã ca. Tassa atthapañisaüvedino
dhammapañisaüvedino pàmujjaü jàyati, pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo
passambhati, passaddhakàyo sukhaü vedeti, sukhino cittaü samàdhiyati. Idaü
dutiyaü vimuttàyatanaü.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhuno na heva kho satthà dhammaü deseti a¤¤ataro và
garuññhàniko sabrahmacàrã, nàpi yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena
paresaü deseti. Api ca kho yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena
sajjhàyaü karoti. Tathà tathàvuso bhikkhu yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü
vitthàrena sajjhàyaü karoti, tathà tathà so tasmiü dhamme atthapañisaüvedi ca
hoti dhammappañisaüvedã ca. Tassa atthapañisaüvedino dhammapañisaüvedino
pàmujjaü jàyati, pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo passambhati,
passaddhakàyo sukhaü vedeti, sukhino cittaü samàdhiyati. Idaü tatiyaü
vimuttàyatanaü.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhuno na heva kho satthà dhammaü deseti a¤¤ataro và
garuññhàniko sabrahmacàrã, nàpi yathà sutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena
paresaü deseti, nàpi yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena sajjhàyaü
karoti, api ca kho yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü cetasà anuvitakketi
anuvicàreti manasànupekkhati. Yathà yathà àvuso bhikkhu yathàsutaü
yathàpariyattaü dhammaü cetasà anuvitakketi anuvicàreti manasànupekkhati, tathà
tathà so tasmiü dhamme atthappañisaüvedã ca hoti dhammappañisaüvedã ca. Tassa
atthapañisaüvedino dhammapañisaüvedino pàmujjaü jàyati, pamuditassa pãti
jàyati, pãtimanassa kàyo passambhati, passaddhakàyo sukhaü vedeti, sukhino
cittaü samàdhiyati. Idaü catutthaü vimuttàyatanaü.
[BJT Page
488] [\x 488/]
Puna ca paraü
àvuso bhikkhuno na heva kho satthà dhammaü desetã, a¤¤ataro và garuññhàniko
sabrahmacàrã, nàpi yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena paresaü
deseti. Nàpi yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena sajjhàyaü karotã,
nàpi yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü cetasà anuvitakketi anuvicàreti
manasànupekkhati. Api ca khvassa a¤¤ataraü samàdhinimittaü suggahitaü hoti
sumanasikataü såpadhàritaü suppañividdhaü pa¤¤àya. Yathà yathà àvuso bhikkhuno
a¤¤ataraü samàdhinimittaü suggahitaü hoti sumanasikataü såpadhàritaü
suppañividdhaü pa¤¤àya. Tathà tathà so tasmiü dhamme atthapañisaüvedã ca hoti
dhammapañisaüvedã ca. Tassa atthapañisaüvedino dhammapañisaüvedino pàmujjaü
jàyati, pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo passambhati, passaddhakàyo
sukhaü vedeti, sukhino cittaü samàdhiyati. Idaü pa¤camaü vimuttàyatanaü. Ime
pa¤ca dhammà abhi¤¤eyyà.
Katame pa¤ca
dhammà sacchikàtabbà? Pa¤ca dhammakkhandhà: sãlakkhandho, samàdhikkhandho,
pa¤¤àkkhandho, vimuttikkhandho, vimutti¤àõadassanakkhandho. Ime pa¤ca dhammà
sacchikàtabbà.
Iti ime
pa¤¤àsa dhammà bhåtà tacchà tathà avitathà ana¤¤athà sammà tathàgatena
abhisambuddhà.
Cha dhammà
7. Cha
dhammà bahukàrà, cha dhammà bhàvetabbà, cha dhammà pari¤¤eyyà, cha dhammà
pahàtabbà, cha dhammà hànabhàgiyà, cha dhammà visesabhàgiyà. Cha dhammà
duppañivijjhà, cha dhammà uppàdetabbà, cha dhammà abhi¤¤eyyà, cha dhammà
sacchikàtabbà.
Katame cha
dhammà bahukàrà? Cha sàrànãyà dhammà: idhàvuso bhikkhuno mettaü kàyakammaü [PTS
Page 280] [\q 280/] paccupaññhitaü hoti sabrahmacàrãsu àvi ceva raho ca. Ayampi
dhammo sàrànãyo piyakaraõo garukaraõo saïgahàya avivàdàya avihesàya sàmaggiyà
ekãbhàvàya saüvattati.
[BJT Page
490] [\x 490/]
Puna ca
paraü àvuso bhikkhuno mettaü vacãkammaü paccupaññhitaü hoti sabrahmacàrãsu àvi
ceva raho ca. Ayampi dhammo sàrànãyo piyakaraõo garukaraõo saïgahàya avivàdàya
avihesàya sàmaggiyà ekãbhàvàya saüvattati.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhuno mettaü manokammaü paccupaññhitaü hoti sabrahmacàrãsu àvi
ceva raho ca. Ayampi dhammo sàrànãyo piyakaraõo garukaraõo saïgahàya avivàdàya
avihesàya sàmaggiyà ekãbhàvàya saüvattati.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu ye te làbhà dhammikà dhammaladdhà antamaso
pattapariyàpannamattampã tathàråpehi làbhehi appañivibhattabhogã hoti
sãlavantehi sabrahmacàrãhi sàdhàraõabhogã. Ayampi dhammo sàràniyo piyakaraõo
garukaraõo saïgahàya avivàdàya avihesàya sàmaggiyà ekãbhàvàya saüvattati.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu yàni tàni sãlàni akhaõóàni acchiddàni asabalàni akammàsàni
bhujissàni vi¤¤åppasatthàni aparàmaññhàni samàdhisaüvattanikàni, tathàråpesu
sãlesu sãlasàma¤¤agato viharati sabrahmacàrãhi àviceva raho ca. Ayampi dhammo
sàràõãyo piyakaraõo garukaraõo saïgahàya avivàdàya avihesàya sàmaggiyà
ekãbhàvàya saüvattati.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu yà'yaü diññhi ariyà niyyànikà niyyàti takkarassa sammà
dukkhakkhayàya, tathàråpàya diññhiyà diññhisàma¤¤agato viharati sabrahmacàrãhi
àvi ceva raho ca. Ayampi dhammo sàrànãyo piyakaraõo garukarano saïgahàya
avivàdàya avihesàya sàmaggiyà ekãbhàvàya saüvattati. Ime cha dhammà bahukàrà,
Katame cha
dhammà bhàvetabbà? Cha anussatiññhànini: buddhànussati, dhammànussati,
saïghànussati, sãlànussati, càgànussati, devatànussati. Ime cha dhammà
bhàvetabbà.
Katame cha
dhammà pari¤¤eyyà? Cha ajjhattikàni àyatanàni: cakkhàyatanaü, sotàyatanaü,
ghànàyatanaü, jivhàyatanaü, kàyàyatanaü, manàyatanaü. Ime cha dhammà
pari¤¤eyyà.
[BJT Page
492] [\x 492/]
Katame cha
dhammà pahàtabbà? Cha taõhàkàyà, råpataõhà, saddataõhà, gandhataõhà, rasataõhà,
phoññhabbataõhà, dhammataõhà. Ima cha dhammà pahàtabbà.
Katame cha dhammà
hànabhàgiyà? Cha agàravà: idhàvuso bhikkhu satthari agàravo viharati
appatissavo, dhamme agàravo viharati appatissavo, saïghe agàravo viharati
appatissavo, sikkhàya agàravo viharati appatissavo, appamàde agàravo viharati
appatissavo, pañisanthàre agàravo viharati appatissavo, ime cha dhammà
hànabhàgiyà.
Katame cha
dhammà visesabhàgiyà? Cha gàravà: idhàvuso bhikkhu satthari sagàravo viharati
sappatissavo, dhamme sagàravo viharati sappatissavo, saïghe sagàravo viharati
sappatissavo, sikkhàya sagàravo viharati sappatissavo, appamàde sagàravo
viharati sappatissavo, pañisanthàre sagàravo viharati sappatissavo. Ime cha
dhammà visesabhàgiyà.
Katame cha
dhammà duppañivijjhà? Cha nissaraõiyà dhàtuyo: idhàvuso, bhikkhu evaü vadeyya:
mettà hi kho me àvuso, cetovimutti bhàvità bahulãkatà yànãkatà vatthukatà
anuññhità paricità susamàraddhà, atha ca pana me byàpàdo cittaü pariyàdàya
tiññhatã'ti, so 'mà hevanti'ssa vacanãyo, mà'yasmà evaü avaca, mà bhagavantaü
abbhàcikkhi, na hi sàdhu bhagavato abbhakkhànaü, na hi bhagavà evaü vadeyya.
Aññhànametaü àvuso anavakàso, yaü mettàya cetovimuttiyà bhàvitàya bahulãkatàya
yànãkatàya vatthukatàya anuññhitàya paricitàya susamàraddhàya, atha ca panassa
byàpàdo cittaü pariyàdàya ñhassatã'ti netaü ñhànaü vijjati. Nissaraõaü hetaü
àvuso byàpàdassa yadidaü mettàcetovimutti.
[BJT Page
494] [\x 494/]
Idha
panàvuso, bhikkhu evaü vadeyya: karuõàhi kho me àvuso cetovimutti bhàvità
bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà, atha ca pana me
vihesà cittaü pariyàdàya tiññhatã'ti, so 'mà hevanti'ssa vacanãyo, mà'yasmà
evaü avaca, mà bhagavantaü abbhàcikkhi, na hi sàdhu bhagavato abbhakkhànaü, na
hi bhagavà evaü vadeyya. Aññhànametaü àvuso anavakàso yaü karuõàya
cetovimuttiyà bhàvitàya bahulãkatàya yànãkatàya vatthukatàya anuññhitàya
paricitàya susamàraddhàya, atha ca panassa vihesà cittaü pariyàdàya ñhassatã'ti
netaü ñhànaü vijjati. Nissaraõaü hetaü àvuso, vihesàya yadidaü karuõà
cetovimutti.
Idhàvuso,
bhikkhu evaü vadeyya: mudità hi kho me àvuso cetovimutti bhàvità bahulãkatà
yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà, atha ca pana me arati
cittaü pariyàdàya tiññhatã'ti, so 'mà hevanti'ssa vacanãyo, mà'yasmà evaü
avaca, mà bhagavantaü abbhàcikkhi, na hi sàdhu bhagavato abbhakkhànaü, na hi
bhagavà evaü vadeyya. Aññhànametaü àvuso anavakàso yaü muditàya cetovimuttiyà
bhàvitàya bahulãkatàya yànãkatàya vatthukatàya anuññhitàya paricitàya
susamàraddhàya, atha ca panassa mudità cittaü pariyàdàya ñhassatã'ti netaü
ñhànaü vijjati. Nissaraõaü hetaü àvuso aratiyà yadidaü mudità cetovimutti.
Idha pana
àvuso, bhikkhu evaü vadeyya: upekkhàhi kho me àvuso cetovimutti bhàvità
bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà, atha ca pana me
ràgo cittaü pariyàdàya tiññhatã'ti, so 'mà hevanti'ssa vacanãyo, mà'yasmà evaü
avaca, mà bhagavantaü abbhàcikkhi, na hi sàdhu bhagavato abbhakkhànaü, na hi
bhagavà evaü vadeyya. Aññhànametaü àvuso anavakàso yaü upekkhàya cetovimuttiyà
bhàvitàya bahulãkatàya yànãkatàya vatthukatàya anuññhitàya paricitàya
susamàraddhàya, atha ca panassa ràgo cittaü pariyàdàya ñhassatã'ti netaü ñhànaü
vijjati. Nissaraõaü hetaü àvuso ràgassa yadidaü upekkhà cetovimutti.
Idha
panàvuso, bhikkhu evaü vadeyya: animittà hi kho me àvuso cetovimutti bhàvità
bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà, atha ca pana me
taü nimittànusàrã ¤àõaü hotã'ti, so 'mà hevanti'ssa vacanãyo, mà'yasmà evaü
avaca, mà bhagavantaü abbhàcikkhi, na hi sàdhu bhagavato abbhakkhànaü, na hi
bhagavà evaü vadeyya. Aññhànametaü àvuso anavakàso yaü animittàya cetovimuttiyà
bhàvitàya bahulãkatàya yànãkatàya vatthukatàya anuññhitàya paricitàya
susamàraddhàya, atha ca panassa animitto cittaü pariyàdàya ñhassatã'ti netaü
ñhànaü vijjati. Nissaraõaü hetaü àvuso sabbanimittànaü yadidaü animittà
cetovimutti.
[BJT Page
496] [\x 496/]
Idha pana
àvuso, bhikkhu evaü vadeyya: asmã'ti kho me vigataü, ayamahasmã'ti na
samanupassàmi. Atha ca pana me vicikicchà kathaükathàsallaü cittaü pariyàdàya
tiññhatã'ti. So 'mà hevanti'ssa vacanãyo, mà'yasmà evaü avaca, mà bhagavantaü
abbhàcikkhi, na hi sàdhu bhagavato abbhakkhànaü. Na hi bhagavà evaü vadeyya.
Aññhànametaü àvuso, anavakàso, yaü asmã'ti vigate ayamahamasmã'ti
asamanupassato, atha ca panassa vicikicchà kathaükathàsallaü cittaü pariyàdàya
ñhassatã'ti, netaü ñhànaü vijjati. Nissaraõaü hetaü àvuso vicikicchà
kathaükathàsallassa, yadidaü asmã'ti mànassa samugghàto.
Ime cha
dhammà duppañivijjhà.
[PTS Page
281] [\q 281/]
Katame cha
dhammà uppàdetabbà? Cha satatavihàrà: idhàvuso bhikkhu cakkhunà råpaü disvà
neva sumano hoti na dummano. Upekkhako ca viharati sato sampajàno. Sotena
saddaü sutvà neva sumano hoti na dummano. Upekkhako ca viharati sato sampajàno.
Ghànena gandhaü ghàyitvà neva sumano hoti na dummano. Upekkhako ca viharati
sato sampajàno. Jivhàya rasaü sàyitvà neva sumano hoti na dummano. Upekkhako ca
viharati sato sampajàno. Kàyena phoññhabbaü phusitvà neva sumano hoti na
dummano. Upekkhako ca viharati sato sampajàno. Manasà dhammaü vi¤¤àya neva
sumano hoti na dummano. Upekkhako ca viharati sato sampajàno. Ime cha dhammà
uppàdetabbà.
Katame cha
dhammà abhi¤¤eyyà? Ca anuttariyàni: dassànànuttariyaü, savaõànuttariyaü,
làbhànuttariyaü, sikkhànuttariyaü, pàricariyànuttariyaü, anussatànuttariyaü.
Ime dhammà abhi¤¤eyyà.
Katame cha dhammà
sacchikàtabbà? Cha abhi¤¤à: idhàvuso, bhikkhu anekavihitaü iddhividhaü
paccanuhoti eko'pi hutvà bahudhà hoti, bahudhà'pi hutvà eko hoti, àvãbhàvaü
tirobhàvaü tirokuóóhaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamàno gacchati, seyyathàpi
àkàse. Pañhaviyà'pi ummujjanimujja karoti, seyyathà pi udake. Udake'pi
abhijjamàne gacchati seyyathàpi pañhaviyaü, àkàse'pi pallaïkena khamati
seyyathàpi pakkhisakuõo. Imepi candima suriye evaü mahiddhike evaü mahànubhàve
pàõinà parimasati parimajjati. Yàva brahmalokà'pi kàyena vasaü vatteti. Dibbàya
sotadhàtuyà visuddhàya atikkantamànusikàya ubho sadde suõàti. Dibbe ca mànuse
ca ye dåre santike và parasattànaü parapuggalànaü cetasà ceto paricca pajànàti.
Saràgaü và cittaü saràgaü cittanti pajànàti. Vãtaràgaü và cittaü vãtaràgaü
cittanti pajànàti. Sadosaü và cittaü sadosaü cittanti pajànàti. Vãtadosaü và
cittaü vãtadosaü cittanti pajànàti. Samohaü và cittaü samohaü và cittanti
pajànàti. Vãtamohaü và cittaü vãtamohaü cittanti pajànàti. Saïkhittaü và cittaü
saïkhittaü cittanti pajànàti. Vikkhittaü và cittaü vikkhittaü và cittanti
pajànàti. Amahaggataü và cittaü amahaggataü và cittanti pajànàti. Mahaggataü và
cittaü mahaggataü cittanti pajànàti. Savuttaraü và cittaü savuttaraü cittanti
pajànàti. Anuttaraü và cittaü anuttaraü cittanti pajànàti. Asamàhitaü và cittaü
asamàhitaü cittanti pajànàti. Samàhitaü và cittaü samàhitaü cittanti pajànàti.
Avimuttaü và cittaü avimuttaü cittanti pajànàti. Vimuttaü và cittaü vimuttaü
cittanti pajànàti. So anekavihitaü pubbenivàsaü anussarati, seyyathãdaü ekampi
jàtiü, dve'pi jàtiyo, tisso'pi jàtiyo, catasso'pi jàtiyo, pa¤ca'pi pi jàtiyo,
dasa'pi pi jàtiyo, vãsampi jàtiyo, tiüsampi jàtiyo, cattàëãsampi jàtiyo,
pa¤¤àsampi jàtiyo, jàtisatampi, jàtisahassampi, jàtisatasahassampi, anekàni'pi
jàtisatàni anekàni'pi jàtisahassàni, anekàni'pi jàtisatasahassàni, aneke'pi
saüvaññakappe, aneke'pi vivaññakappe, aneke'pi saüvaññavivaññakappe: amutràsiü
evannàmo evaü gotto evaü vaõõo evamàhàro evaü sukhadukkhapañisaüvedã
evamàyupariyanto. So tato cuto amutra udapàdiü. Tatràpàsiü evaü nàmo evaü gotto
evaü vaõõo evamàhàro evaü sukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto
idhåpapanno"ti. Iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü
anussarati. Dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passati cavamàne
upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte
pajànàti: 'ime vata bhonto sattà kàya duccaritena samannàgatà vacã duccaritena
samannàgatà mano duccaritena samannàgatà ariyànaü upavàdakà micchàdiññhikà
micchàdiññhi kamma samàdànà, te kàyassabhedà parammaraõà apàyaü duggatiü
vinãpàtaü nirayaü upapannà. Ime và pana bhonto sattà kàyasucaritena
samannàgatà, vacãsucaritena samannàgatà, mano sucaritena samannàgatà ariyànaü
anupavàdakà sammàdiññhikà sammàdiññhikamma samàdànà, te kàyassa bhedà
parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upapannàti, iti dibbena cakkhunà visuddhena
atikkantamànusakena satte passati cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe
dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajànàti. âsavànaü khayà anàsavaü
cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà
upasampajja viharati. Ime cha dhammà sacchikàtabbà.
[BJT Page
498] [\x 498/]
Iti ime
saññhi dhammà bhåtà tacchà tathà avitatà ana¤¤athà sammà tathàgatena
abhisambuddhà.
Sattadhammà
8. [PTS Page
282] [\q 282/] satta dhammà bahukàrà, satta dhammà bhàvetabbà, satta dhammà
pari¤¤eyyà, satta dhammà pahàtabbà, satta dhammà hànabhàgiyà, satta dhammà
visesabhàgiyà, satta dhammà duppañivijjhà, satta dhammà uppàdetabbà,
sattadhammà abhi¤¤eyyà, satta dhammà sacchikàtabbà.
Katame satta
dhammà bahukàrà? Satta ariyadhanàni: saddhàdhanaü, sãladhanaü, hiridhanaü,
ottappadhanaü, sutadhanaü, càgadhanaü, pa¤¤àdhanaü. Ime satta dhammà bahukàrà.
Katame satta
dhammà bhàvetabbà? Sattasambojjhaïgà: satisambojjhaïgo, dhammavicayasambojjhaïgo,
viriyasambojjhaïgo, pãtisambojjhaïgo, passaddhisambojjhaïgo,
samàdhisambojjhaïgo, upekkhàsambojjhaïgo. Ime satta dhammà bhàvetabbà.
Katame satta
dhammà pari¤¤eyyà? Satta vi¤¤àõaññhitiyo: sattàvuso sattà nànattakàyà
nànàttasa¤¤ino, seyyathàpi manussà ekacco ca devà ekacco ca vinipàtikà. Ayaü
pañhamà vi¤¤àõaññhiti.
Santàvuso
sattà nànattakàyà ekattasa¤¤ino, seyyathàpi devà brahmakàyikà
pañhamàbhinibbattà, ayaü dutiyà vi¤¤àõaññhiti.
Santàvuso
sattà ekattakàyà nànattasa¤¤ino, seyyathàpi devà àbhassarà. Ayaü tatiyà
vi¤¤àõaññhiti.
Santàvuso
sattà ekattakàyà ekattasa¤¤ino, seyyathàpi devà subhakiõhà. Ayaü catutthà
vi¤¤àõaññhiti.
Santàvuso
sattà sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamma pañighasa¤¤ànaü atthagamà
nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà ananto àkàso'ti àkàsàna¤càyatanåpagà. Ayaü pa¤camã
vi¤¤àõaññhiti.
[BJT Page
500] [\x 500/]
Santàvuso
sattà sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma anantaü vi¤¤àõanti
vi¤¤àõa¤càyatanåpagà. Ayaü chaññhà
Vi¤¤àõaññhiti.
Santàvuso sattà
sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma natthi ki¤cã'ti àki¤ca¤¤àyatanåpagà.
Ayaü sattamã vi¤¤àõaññhiti. Ime satta dhammà pari¤¤eyyà.
Katame satta
dhammà pahàtabbà? Sattànusayà: kàmaràgànusayo, pañighànusayo, diññhànusayo,
vicikicchànusayo, mànànusayo, bhavaràgànusayo, avijjànusayo. Ime satta dhammà
pahàtabbà.
Katame satta
dhammà hànabhàgiyà? Satta asaddhammà: idhàvuso bhikkhu assaddho hoti, ahiriko
hoti, anottappã hoti, appassuto hoti, kusãto hoti, muññhassati hoti, duppa¤¤o
hoti. Ime satta dhammà hànabhàgiyà.
Katame satta
dhammà visesabhàgiyà? Satta saddhammà: idhàvuso bhikkhu saddho hoti, hirimà
hoti, ottappã hoti, bahussuto hoti, àraddhaviriyo hoti, upaññhitasati hoti,
pa¤¤avà hoti. Ime satta dhammà visesabhàgiyà.
[PTS Page
283] [\q 283/] katame satta dhammà duppañivijjhà? Satta sappurisadhammà:
idhàvuso bhikkhu dhamma¤¤å ca hoti, attha¤¤åca, atta¤¤å ca, matta¤¤å ca kàla¤¤å
ca, parisa¤¤å ca, puggala¤¤å ca. Ime satta dhammà duppañivijjhà.
Katame satta
dhammà uppàdetabbà? Satta sa¤¤à: aniccasa¤¤à, anattasa¤¤à, asubhasa¤¤à,
àdãnavasa¤¤à, pahàõasa¤¤à, viràgasa¤¤à, nirodhasa¤¤à. Ime satta dhammà
uppàdetabbà. 8
[BJT Page
502] [\x 502/]
Katame satta
dhammà abhi¤¤eyayà? Satta niddasavatthåni: idhàvuso bhikkhu sikkhàsamàdàne
tibbachando hoti àyati¤ca sikkhàsamàdàne avigatapemo, dhammanisantiyà
tibbachando hoti àyati¤ca dhammanisantiyà avigatapemo, icchàvinaye tibbachando
hoti àyati¤ca icchàvinaye avigatapemo, pañisallàne tibbachando hoti àyati¤ca
pañisallàne avigatapemo, viriyàrambhe tibbachando hoti àyati¤ca viriyàrambhe
avigatapemo, satinepakke tibbachando hoti àyati¤ca satinepakke avigatapemo,
diññhipañivedhe tibbachando hoti àyati¤ca diññhipañivedhe avigatapemo, ime
satta dhammà abhi¤¤eyyà.
Katame satta
dhammà sacchikàtabbà? Satta khãõàsavabalàni: idhàvuso khãõàsavassa bhikkhuno
aniccato sabbe saïkhàrà yathàbhåtaü sammappa¤¤àya sudiññhà honti, yampàvuso
khãõàsavassa bhikkhuno aniccato sabbe saïkhàrà yathàbhåtaü sammappa¤¤àya
sudiññhà honti, idampi khãõàsavassa bhikkhuno balaü hoti, yaü balaü àgamma khãõàsavo
bhikkhu àsavànaü khayaü pañijànàti, 'khãõà me àsavà'ti.
Puna ca
paraü àvuso khãõàsavassa bhikkhuno aïgàrakàsåpamà kàmà yathàbhåtaü
sammappa¤¤àya sudiññhà honti. Yampàvuso khãõàsavassa bhikkhuno aniccato sabbe
saïkhàrà yathàbhåtaü sammappa¤¤àya sudiññhà honti, idampi khãõàsavassa
bhikkhuno balaü hoti, yaü balaü àgamma khãõàsavo bhikkhu àsavànaü khayaü
pañijànàti, 'khãõà me àsavà'ti.
Puna ca
paraü àvuso khãõàsavassa bhikkhuno viveka nintaü cittaü hoti vivekapoõaü
vivekapabbhàraü vivekaññhaü nekkhammàbhirataü vyantibhåtaü sabbaso
àsavaññhàniyehi dhammehi. Yampàvuso khãõàsavassa bhikkhuno aniccato sabbe
saïkhàrà yathàbhåtaü sammappa¤¤àya sudiññhà honti, idampi khãõàsavassa
bhikkhuno balaü hoti, yaü balaü àgamma khãõàsavo bhikkhu àsavànaü khayaü pañijànàti,
'khãõà me àsavà'ti.
Puna ca
paraü àvuso khãõàsavassa bhikkhuno cattàro satipaññhànà bhàvità honti [PTS Page
284] [\q 284/] subhàvità. Yampàvuso khãõàsavassa bhikkhuno aniccato sabbe
saïkhàrà yathàbhåtaü sammappa¤¤àya sudiññhà honti, idampi khãõàsavassa
bhikkhuno balaü hoti, yaü balaü àgamma khãõàsavo bhikkhu àsavànaü khayaü
pañijànàti, 'khãõà me àsavà'ti.
Puna ca
paraü àvuso khãõàsavassa bhikkhuno pa¤cindriyàni bhàvitàni honti subhàvitàni.
Yampàvuso khãõàsavassa bhikkhuno aniccato sabbe saïkhàrà yathàbhåtaü
sammappa¤¤àya sudiññhà honti, idampi khãõàsavassa bhikkhuno balaü hoti, yaü
balaü àgamma khãõàsavo bhikkhu àsavànaü khayaü pañijànàti, 'khãõà me àsavà'ti.
[BJT Page
504] [\x 504/]
Puna ca paraü
àvuso khãõàsavassa bhikkhuno satta bojjhaïgà bhàvità honti subhàvità. Yampàvuso
khãõàsavassa bhikkhuno aniccato sabbe saïkhàrà yathàbhåtaü sammappa¤¤àya
sudiññhà honti, idampi khãõàsavassa bhikkhuno balaü hoti, yaü balaü àgamma
khãõàsavo bhikkhu àsavànaü khayaü pañijànàti, 'khãõà me àsavà'ti.
Puna ca
paraü àvuso khãõàsavassa bhikkhuno ariyo aññhaïgiko maggo bhàvito hoti
subhàvito. Yampàvuso khãõàsavassa bhikkhuno ariyo aññhaïgiko maggo bhàvito hoti
subhàvito. Idampi khãõàsavassa bhikkhuno balaü hoti, yaü balaü àgamma khãõàsavo
bhikkhu àsavànaü khayaü pañijànàti, 'khãõà me àsavà'ti.
Ime satta
dhammà sacchikàtabbà.
Iti me
sattati dhammà bhåtà tacchà tathà avitathà ana¤¤athà sammà tathàgatena
abhisambuddhà.
Aññha dhammà
9. Aññha
dhammà bahukàrà, aññha dhammà bhàvetabbà, aññha dhammà pari¤¤eyyà, aññha dhammà
pahàtabbà, aññha dhammà hànabhàgiyà, aññha dhammà visesabhàgiyà, aññha dhammà
duppañivijjhà, aññha dhammà uppàdetabbà, aññha dhammà abhi¤¤eyyà, aññha dhammà
sacchikàtabbà.
Katame aññha
dhammà bahukàrà? Aññha hetu aññha paccayà àdibrahmacariyikàya pa¤¤àya
appañiladdhàya pañilàbhàya pañiladdhàya bhiyyobhàvàya vepullàya bhàvanàya
pàripåriyà saüvattanti. Katame aññha:
Idhàvuso
bhikkhu satthàraü và upanissàya viharati a¤¤ataraü và garuññhàniyaü sabrahmacàraü,
yatthassa tibbaü hirottappaü paccupaññhitaü hoti, pema¤ca gàravo ca. Ayaü
pañhamo hetu, pañhamo paccayo àdibrahmacariyikàya pa¤¤àya appañiladdhàya [PTS
Page 285] [\q 285/] pañilàbhàya pañiladdhàya bhiyyobhàvàya vepullàya bhàvanàya
pàripåriyà saüvattati.
Taü kho pana
satthàraü upanissàya viharati a¤¤ataraü và garuññhàniyaü sabrahmacàriü
yatthassa tibbaü hirottappaü paccupaññhitaü hoti pemaü ca gàravo ca, te kàlena
kàlaü upasaïkamitvà paripucchati paripa¤hati. Idaü bhante kathaü? Imassa ko
attho'ti? Tassa te àyasmanto avivañaü ceva vivaranti, anuttànikata¤ca
uttànãkaronti, anekavihitesu ca kaïkhàñhànãyesu dhammesu kaïkhaü pañivinodenti.
Ayaü dutiyo hetu dutiyo paccayo àdibrahmacariyikàya pa¤¤àya appañiladdhàya
pañilàbhàya pañiladdhàya bhiyyobhàvàya vepullàya bhàvanàya pàripåriyà
saüvattati.
[BJT Page
506] [\x 506/]
Taü kho pana
dhammaü sutvà dvayena våpakàsena sampàdeti kàyavåpakàsena ca cittavåpakàsena
ca. Ayaü tatiyo hetu tatiyo paccayo àdibrahmacariyikàya pa¤¤àya appañiladdhàya
pañilàbhàya pañiladdhàya bhiyyobhàvàya vepullàya bhàvanàya pàripåriyà
saüvattati.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu sãlavà hoti, pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati
àcàragocarasampanno, anumattesu vajjesu bhayadassàvã, samàdàya sikkhati
sikkhàpadesu. Ayaü catuttho paccayo àdibrahmacariyikàya pa¤¤àya appañiladdhàya
pañilàbhàya pañiladdhàya bhiyyobhàvàya vepullàya bhàvanàya pàripåriyà
saüvattati.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasananicayo. Ye te dhammà
àdikalyàõà majjhekalyàõà pariyosànakalyàõà sàtthà sabya¤janà kevalaparipuõõaü
parisuddhaü brahmacariyà abhivadanti, tathàråpà'ssa dhammà bahussutà honti
dhatà vacasà paricità manasànupekkhità diññhiyà suppañividdhà. Ayaü pa¤camo
hetu pa¤camo paccayo àdibrahmacariyikàya pa¤¤àya appañiladdhàya pañilàbhàya
pañiladdhàya bhiyyobhàvàya vepullàya bhàvanàya pàripåriyà saüvattati.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu àraddhaviriyo viharati akusalànaü dhammànaü pahàõàya,
kusalànaü dhammànaü upasampadàya, thàmavaü daëhaparakkamo anikkhittadhuro
kusalesu dhammesu. Ayaü [PTS Page 286] [\q 286/] chaññho hetu chaññho paccayo
àdibrahmacariyikàya pa¤¤àya appañiladdhà pañilàbhàya pañiladdhàya bhiyyobhàvàya
vepullàya bhàvanàya pàripåriyà saüvattati.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu satimà hoti paramena sati nepakkena samannàgato cirakatampi
cirabhàsitampi sarità anussarità. Ayaü sattamo hetu sattamo paccayo
àdibrahmacariyikàya pa¤¤àya appañiladdhàya pañilàbhàya pañiladdhàya
bhiyyobhàvàya vepullàya bhàvanàya pàripåriyà saüvattati.
[BJT Page
508] [\x 508/]
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu pa¤casupàdànakkhandhesu udayabbayànupassã virahati iti
råpaü, iti råpassa samudayo, iti råpassa atthaügamo, iti vedanà iti vedanàya
samudayo, iti vedanàya atthaügamo. Iti sa¤¤à, itisa¤¤àya samudayo, iti sa¤¤àya
atthaügamo, iti saïkhàrà, iti saïkhàrànaü samudayo, iti saïkhàrànaü atthaügamo.
Iti vi¤¤àõaü, iti vi¤¤àõassa samudayo, iti vi¤¤àõassa atthaügamo'ti. Ayaü
aññhamo hetu aññhamo paccayo àdibrahmacariyikàya pa¤¤àya appañiladdhàya
pañilàbhàya pañiladdhàya bhiyyobhàvàya vepullàya bhàvanàya pàripåriyà
saüvattati. Ime aññha dhammà bahåkàrà.
Katame aññha
dhammà bhàvetabbà? Ariyo aññhaïgiko maggo
Seyyathãdaü:
sammàdiññhi, sammàsaükappo, sammàvàcà, sammà kammanto, sammààjãvo, sammàvàyàmo,
sammàsati sammàsamàdhi. Ime aññhadhammà bhàvetabbà.
Katame aññha
dhammà pari¤¤eyyà? Aññha lokadhammà: làbho ca, alàbho ca, ayaso ca, yaso ca,
nindà ca, pasaüsà ca, sukhaü ca, dukkhaü ca. Ime aññha dhammà pari¤¤eyyà.
Katame aññha
dhammà pahàtabbà? Aññhamicchattà: [PTS Page 287] [\q 287/] micchàdiññhi,
micchàsaükappo, micchàvàcà, micchàkammanto, micchààjãvo, micchàvàyàmo,
micchàsati, micchàsamàdhi. Ime aññha dhammà pabàtabbà.
Katame aññha
dhammà hànabhàgiyà? Aññha kusãtavatthåni: idhàvuso bhikkhunà kammaü kàtabbaü
hoti. Tassa evaü hoti: kammaü kho me kàtabbaü bhavissati, kammaü kho pana me
karontassa kàyo kilamissati, handàhaü nipajjàmã'ti. So nipajjati, na viriyaü
àrabhati appattassa pattiyà, anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa
sacchikiriyàya. Idaü pañhamaü kusãtavatthu.
[BJT Page
510] [\x 510/]
Puna ca
paraü àvuso bhikkhunà kammaü kataü hoti. Tassa evaü hoti: ahaü kho kammaü
akàsiü, kammaü kho pana me karontassa kàyo kilanto, handàhaü nipajjàmã'ti. So
nipajjati, na viriyaü àrabhati appattassa pattiyà, anadhigatassa adhigamàya,
asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü dutiyaü kusãtavatthu.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhunà maggo gantabbo hoti, tassa evaü hoti: maggo kho me
gantabbo bhavissati, maggaü kho pana me gacchantassa kàyo kilamissati, handàhaü
nipajjàmã'ti. So nipajjati, na viriyaü àrabhati, appattassa pattiyà,
anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü tatiyaü
kusãtavatthu.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhunà maggo gato hoti, tassa evaü hoti: ahaü kho maggaü
agamàsiü, maggaü kho pana me gacchantassa kàyo kilamissati, handàhaü
nipajjàmã'ti. So nipajjati, na viriyaü àrabhati, appattassa pattiyà,
anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü catutthaü
kusãtavatthu.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu gàmaü và nigamaü và piõóàya caranto na labhati låkhassa và
paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Tassa evaü hoti: "ahaü kho
gàmaü và nigamaü và piõóàya caranto nàlatthaü låkhassa và paõãtassa và
bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü, tassa me kàyo kilanto akamma¤¤o, handàhaü
nipajjàmã"ti so nipajjati, na viriyaü àrabhati, appattassa pattiyà,
anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü pa¤camaü
kusãtavatthu.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu gàmaü và nigamaü và piõóàya caranto labhati låkhassa và
paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Tassa evaü hoti: "ahaü kho
gàmaü và nigamaü và piõóàya caranto alatthaü låkhassa và paõãtassa và
bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü, tassa me kàyo garuko akamma¤¤o màsàcitaü
ma¤¤e. Handàhaü nipajjàmã"ti so nipajjati, na viriyaü àrabhati, appattassa
pattiyà, anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü chaññhaü
kusãtavatthu.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhuno uppanno hoti appamattako àbàdho, tassa evaü hoti: uppanno
kho me ayaü appamattako àbàdho, atthi kappo nipajjituü, handàhaü nipajjàmã'ti
so nipajjati, na viriyaü àhabhati, appattassa pattiyà, anadhigatassa
adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü sattamaü kusãtavatthu.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu gilànà vuññhito hoti, aciravuññhito gela¤¤à, tassa evaü
hoti: 'ahaü kho gilànà vuññhito, aciravuññhito gela¤¤à, tassa me kàyo dubbalo akamma¤¤o,
atthi kappo nipajjituü, handàhaü nipajjàmã'ti so nipajjati, na viriyaü
àrabhati, appattassa pattiyà, anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa
sacchikiriyàya. Idaü aññhamaü kusãtavatthu. Ime aññha dhammà hànabhàgiyà.
[BJT Page
512] [\x 512/]
Katame aññha
dhammà visesabhàgiyà? Aññha àrambhavatthåni: idhàvuso bhikkhunà kammaü kàtabbaü
hoti tassa evaü hoti: 'kammaü kho me kàtabbaü bhavissati, kammaü kho pana me
karontena na sukaraü buddhànaü sàsanaü manasikàtuü, handàhaü viriyaü àrabhàmi
appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa sacchikiriyàyà'ti.
So viriyaü àrabhati appattassa pattiyà anadhigatassa adhigamàya asacchikatassa
sacchikiriyàya. Idaü pañhamaü àrambhavatthu.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhunà kammaü kataü hoti, tassa evaü hoti: 'ahaü kho kammaü
àkàsiü, kammaü kho panàhaü karonto nàsakkhiü buddhànaü sàsanaü manasikàtuü,
handàhaü viriyaü àrabhàmi. Appattassa pattiyà, anadhigatassa adhigamàya,
asacchikatassa sacchikiriyàyà'ti. So viriyaü àrabhati appattassa pattiyà,
anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü dutiyaü
àrambhavatthu.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhunà maggo gantabbo hoti. Tassa evaü hoti: 'maggo kho me
gantabbo bhavissati, maggaü kho pana me gacchantena na sukaraü buddhànaü
sàsanaü manasikàtuü, handàhaü viriyaü àrabhàmi appattassa pattiyà,
anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàyà'ti. So viriyaü àrabhati
appattassa pattiyà, anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàya.
Idaü tatiyaü àrambhavatthu.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhunà maggo gato hoti. Tassa evaü hoti: 'ahaü kho maggaü
agamàsiü, maggaü kho panàhaü gacchanto nàsakkhiü buddhànaü sàsanaü manasikàtuü,
handàhaü viriyaü àrabhàmi', appattassa pattiyà, anadhigatassa adhigamàya,
asacchikatassa sacchikiriyàyà'ti. So viriyaü àrabhati appattassa pattiyà,
anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü catutthaü
àrambhavatthu.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu gàmaü và nigamaü và piõóàya caranto na labhati låkhassa và
paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Tassa evaü hoti: 'ahaü kho gàmaü
và nigamaü và piõóàya caranto nàlatthaü låkhassa và paõãtassa và bhojanassa
yàvadatthaü pàripåriü, tassa me kàyo lahuko kamma¤¤o handàhaü viriyaü àrabhàmi'
appattassa pattiyà, anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàyà'ti.
So viriyaü àrabhati appattassa pattiyà, anadhigatassa adhigamàya,
asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü pa¤camaü àrambhavatthu.
[BJT Page
514] [\x 514/]
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu gàmaü và nigamaü và piõóàya caranto labhati låkhassa và
paõãtassa và bhojanassa yàvadatthaü pàripåriü. Tassa evaü hoti 'ahaü kho gàmaü
và nigamaü và piõóàya caranto alatthaü låkhassa và paõãtassa và bhojanassa
yàvadatthaü pàripåriü, tassa me kàyo balavà kamma¤¤o, handàhaü viriyaü
àrabhàmi' appattassa pattiyà, anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa
sacchikiriyàyà'ti. So viriyaü àrabhati appattassa pattiyà, anadhigatassa
adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü chaññhaü àrambhavatthu.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhuno uppanno hoti appamattako àbàdho. Tassa evaü hoti 'uppanno
kho me ayaü appamattako àbàdho, ñhànaü kho panetaü vijjati. Yaü me àbàdho
pavaóóheyya, handàhaü viriyaü àrabhàmi' appattassa pattiyà, anadhigatassa
adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàyà'ti. So viriyaü àrabhati appattassa
pattiyà, anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàya. Idaü sattamaü
àrambhavatthu.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu gilànà vuññhito hoti aciravuññhito gela¤¤à, tassa evaü hoti
'ahaü kho gilànà vuññhito aciravuññhito gela¤¤à, ñhànaü kho panetaü vijjati,
yaü me àbàdho paccudàvatteyya, handàhaü viriyaü àrabhàmi, appattassa pattiyà,
anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàyà'ti. So viriyaü àrabhati
appattassa pattiyà, anadhigatassa adhigamàya, asacchikatassa sacchikiriyàyàti.
Idaü aññhamaü àrambhavatthu.
Ime aññha
dhammà visesabhàgiyà.
Katame aññha
dhammà duppañivijjhà? Aññha akkhaõà asamayà brahmacariyavàsàya. Idhàvuso
tathàgato ca loke uppanno hoti arahaü sammàsambuddho, dhammo ca desãyati
opasamiko parinibbàniko sabbodhagàmã sugatappavedito. Aya¤ca puggalo nirayaü upapanno
hoti. Ayaü pañhamo akkhaõo asamayo brahmacariyavàsàya.
Puna ca
paraü àvuso tathàgato ca loke uppanno hoti arahaü sammàsambuddho, dhammo ca
desãyati opasamiko parinibbàniko sambodhagàmã sugatappavedito, aya¤ca puggalo
tiracchànayoniü upapanno hoti. Ayaü dutiyo akkhaõo asamayo brahmacariyavàsàya.
[BJT Page
516] [\x 516/]
Puna ca
paraü àvuso tathàgato ca loke uppanno hoti arahaü sammàsambuddho, dhammo ca
desãyati opasamiko parinibbàniko sambodhagàmã sugatappavedito, aya¤ca puggalo pettivisayaü
upapanno hoti. Ayaü tatiyo akkhaõo asamayo brahmacariyavàsàya.
Puna ca
paraü àvuso tathàgato ca loke uppanno hoti arahaü sammàsambuddho, dhammo ca
desãyati opasamiko parinibbàniko sambodhagàmã sugatappavedito, aya¤ca puggalo
dãghàyukaü devanikàyaü upapanno hoti. Ayaü catuttho akkhaõo asamayo
brahmacariyavàsàya.
Puna ca
paraü àvuso tathàgato ca loke uppanno hoti arahaü sammàsambuddho, dhammo ca
desãyati opasamiko parinibbàniko sambodhagàmã sugatappavedito, aya¤ca puggalo
paccantimesu janapadesu paccàjàto hoti. Milakkhesu avi¤¤àtàresu yattha natthi
gati bhikkhånaü bhikkhunãnaü upàsakànaü upàsikànaü. Ayaü pa¤camo akkhaõo
asamayo brahmacariyavàsàya.
Puna ca
paraü àvuso tathàgato ca loke uppanno hoti arahaü sammàsambuddho, dhammo ca
desãyati opasamiko parinibbàniko sambodhagàmã sugatappavedito, aya¤ca puggalo
majjhimesu janapadesu paccàjàto hoti, soca hoti micchàdiññhiko viparãtadassano
'natthi dinnaü, natthi diññhaü, natthi hutaü, natthi sukañadukkañànaü kammànaü
phalaü vipàko, natthi ayaü loko, natthi paro loko, natthi màtà, natthi pità,
natthi sattà opapàtikà, natthi loke samaõabràhmaõà sammaggatà sammàpañipannà ye
ima¤ca lokaü para¤ca lokaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedentã'ti. Ayaü chaññho
akkhaõo asamayo brahmacariyavàsàya.
Puna ca
paraü àvuso tathàgato ca loke uppanno hoti arahaü sammàsambuddho, dhammo ca
desãyati opasamiko parinibbàniko sambodhagàmã sugatappavedito, aya¤ca puggalo
majjhimesu janapadadesu paccàjàto hoti, so ca hoti duppa¤¤o jaëo eëamugo na
pañibalo subhàsitadubbhàsitànaü atthama¤¤àtuü. Ayaü sattamo akkhaõo asamayo
brahmacariyavàsàya.
Puna ca
paraü àvuso dhammo ca na desãyati opasamiko parinibbàniko sambodhagàmã
sugatappavedito, aya¤ca puggalo majjhimesu janapadesu paccàjàto hoti, so ca
hoti pa¤¤àvà ajaëo aneëamågo pañibalo subhàsitadubbhàsitànaü atthama¤¤àtuü.
Ayaü aññhamo akkhaõo asamayo brahmacariyavàsàya.
Ime aññha
dhammà duppañivijjhà.
Katame aññha
dhammà uppàdetabbà? Aññhamahàpurisavitakkà: appicchassàyaü dhammo nàyaü dhammo
mahicchassa.
[BJT Page
518] [\x 518/]
Santuññhassàyaü
dhammo nàyaü dhammo asantuññhassa.
Pavivittassàyaü
dhammo nàyaü dhammo saïgaõikàràmassa.
âraddhaviriyassàyaü
dhammo nàyaü dhammo kusitassa.
Upaññhitasatissàyaü
dhammo nàyaü dhammo muññhassatissa.
Samàhitassàyaü
dhammo nàyaü dhammo asamàhitassa.
Pa¤¤avato
ayaü dhammo nàyaü dhammo duppa¤¤assa.
Nippapa¤cassàyaü
dhammo nàyaü dhammo papa¤càràmassa, nippapa¤caratino ayaü dhammo nàyaü dhammo
papa¤caratino'ti.
Ime aññha
dhammà uppàdetabbà.
Katame aññha
dhammà abhi¤¤eyyà? Aññha abhibhàyatanàni: ajjhattaü råpasa¤¤i eko bahiddhà
rupàni passati parittàni suvaõõadubbaõõàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti
evaü sa¤¤i hoti. Idaü pañhamaü abhibhàyatanaü.
Ajjhattaü
arupasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati appamàõàni suvaõõadubbaõõàni, tàni
abhibhuyya jànàmi passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti. Idaü dutiyaü abhibhàyatanaü.
Ajjhattaü
arupasa¤¤ã eko bahiddhà rupàni passati parittàni suvaõõadubbaõõàni, tàni
abhibhuyya jànàmi passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti. Idaü tatiyaü abhibhàyatanaü.
Ajjhattaü
aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati appamàõàni suvaõõadubbaõõàni, tàni
abhibhuyya jànàmi passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti. Idaü catutthaü abhibhàyatanaü.
Ajjhattaü
aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati nãlàni nilavaõõàni nãlanidassanàni nãlanibhàsàni,
seyyathàpi nàma ummàpupphaü nãlaü nãlavaõõaü nilanidassanaü nãlanibhàsaü,
seyyathà và pana taü vatthaü bàràõaseyyakaü ubhatobhàgavimaññhaü nãlaü
nãlavaõõaü nãlanidassanaü nãlanibhàsaü, evamevaü ajjhattaü aråpasa¤¤i eko
bahiddhà råpàni passati nãlàni nãlavaõõàni nãlanidassanàni nãlanibhàsàni, tàni
abhibhuyya jànàmi passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti. Idaü pa¤camaü abhibhàyatanaü.
[BJT Page
520] [\x 520/]
Ajjhattaü
aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati pãtàni pãtavaõõàni pãtanidassanàni
pãtanibhàsàni. Seyyathàpi nàma kaõikàrapupphaü pãtaü pãtavaõõaü pãtanidassanaü
pãtanibhàsaü, seyyathà và pana taü vatthaü bàràõaseyyakaü ubhatobhàgavimaññhaü
pãtaü pãtavaõõaü pãtanidassanaü pãtanibhàsaü, evamevaü ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko
bahiddhà råpàni passati. Pãtàni pãtavaõõàni pãtanidassanànà pãtanibhàsàni, tàni
abhibhuyya jànàmi passàmã'ti evaü sa¤¤i hoti. Idaü chaññhaü abhibhàyatanaü.
Ajjhattaü
aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati lohitakàni lohitakavaõõàni
lohitakanidassanàni lohitakanibhàsàni, seyyathàpi nàma bandhujãvakapupphaü
lohitakaü lohitakavaõõaü lohitakanidassanaü lohatikanibhàsaü seyyathà và pana
taü vatthaü bàràõaseyyakaü ubhatobhàgavimaññhaü lohitakaü lohitakavaõõaü
lohitakanidassanaü lohitakanibhàsaü, evamevaü ajjhattaü aråpasa¤¤ã eko bahiddhà
råpàni passati lohitakàni lohitakavaõõàni lohitakanidassanàni
lohitakanibhàsàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti. Idaü
sattamaü abhibhàyatanaü.
Ajjhattaü
aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati odàtàni odàtavaõõàni odàtanidassanàni
odàtanibhàsàni. - Seyyathàpi nàma osadhãtàrakà odàtà odàtavaõõà odàtanidassanà
odàtanibhàsà, seyyathà và pana taü vatthaü bàràõaseyyakaü ubhatobhàgavimaññhaü
odàtaü odàtavaõõaü odàtanidassanaü odàtanibhàsaü, evamevaü ajjhattaü aråpasa¤¤ã
eko bahiddhà råpàni passati odàtàni odàtavaõõàni odàtanidassanàni
odàtanibhàsàni, tàni abhibhuyya jànàmi passàmã'ti evaü sa¤¤ã hoti. Idaü
aññhamaü abhibhàyatanaü.
Ime aññha
dhammà abhi¤¤eyyà.
[PTS Page
288] [\q 288/] katame aññha dhammà sacchikàtabbà? Aññha vimokkhà: råpã råpàni
passati. Ayaü pañhamo vimokkho.
Ajjhattaü
aråpasa¤¤ã eko bahiddhà råpàni passati, ayaü dutiyo vimokkho.
Subhanteva
ayimutto hoti ayaü tatiyo vimokkho.
[BJT Page
522] [\x 522/]
Sabbaso råpasa¤¤ànaü
samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthagamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà ananto
àkàso'ti àkàsàna¤càyatanaü upasampajja viharati. Ayaü catuttho vimokkho.
Sabbaso
àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma anantaü vi¤¤àõanti vi¤¤àõa¤càyatanaü upasampajja
viharati. Ayaü pa¤camo vimokkho.
Sabbaso
vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma natthi ki¤cã'ti àki¤ca¤¤àyatanaü upasampajja
viharati. Ayaü chaññho vimokkho.
Sabbaso
àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü upasampajja viharati.
Ayaü sattamo vimokkho.
Sabbaso
nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samatikkamma sa¤¤àvedayitanirodhaü upasampajja
viharati. Ayaü aññhamo vimokkho.
Ime aññha
dhammà sacchikàtabbà.
Iti ime
asãti dhammà bhåtà tacchà tathà avitathà ana¤¤athà sammà tathàgatena
abhisambuddhà.
Nava dhammà
10. Nava
dhammà bahukàrà, nava dhammà bhàvetabbà, nava dhammà pari¤¤eyyà, nava dhammà
pahàtabbà, nava dhammà hànabhàgiyà, nava dhammà visesabhàgiyà, nava dhammà
duppañivijjhà, nava dhammà uppàdetabbà, nava dhammà abhi¤¤eyyà, nava dhammà
sacchikàtabbà.
Katame nava
dhammà bahukàrà? Nava yonisomanasikàramålakà dhammà: yoniso manasikaroto
pàmojjaü jàyati, pamuditassa pãti jàyati, pãtimanassa kàyo passambhati,
passaddhakàyo sukhaü vedeti, sukhino cittaü samàdhiyati, samàhite citte
yathàbhåtaü jànàti. Yathàbhåtaü jànaü passaü nibbindati, nibbindaü virajjati,
viràgà vimuccati. Ime nava dhammà bahukàrà.
[BJT Page
524] [\x 524/]
Katame nava
dhammà bhàvetabbà? Nava pàrisuddhipadhàniyaïgàni. Sãlavisuddhi
pàrisuddhipadhàniyaïgaü, cittavisuddhi pàrisuddhipadhàniyaïgaü, diññhivisuddhi
pàrisuddhipadhàniyaïgaü, kaïkhàvitaraõavisuddhi pàrisuddhipadhàniyaïgaü,
maggàmagga¤àõadassanavisuddhi pàrisuddhipadhàniyaïgaü
pañipadà¤àõadassanavisuddhi pàrisuddhipadàniyaïgaü, ¤àõadassanavisuddhi
pàrisuddhipadhàniyaïgaü, pa¤¤àvisuddhi pàrisuddhipadàniyaïgaü, vimuttivisuddhi
pàrisuddhipadhàniyaïgaü. Ime nava dhammà bhàvetabbà.
Katame nava
dhammà pari¤¤eyyà: nava sattàvàsà. Santàvuso sattà nànattakàyà nànattasa¤¤ino,
seyyathàpi manussà ekacce ca devà ekacce ca vinipàtà. Ayaü pañhamo sattàvàso.
Santàvuso
sattà nànattakàyà ekattasa¤¤ino, seyyathàpi devà brahmakàyikà
pañhamàbhinibbattà. Ayaü dutiyo sattàvàso.
Santàvuso
sattà ekattakàyà nànattasa¤¤ino, seyyathàpi devà àbhassarà. Ayaü tatiyo
sattàvàso.
Santàvuso
sattà ekattakàyà ekattasa¤¤ino, seyyathàpi devà subhakiõhà. Ayaü catuttho
sattàvàso.
Santàvuso
sattà asa¤¤ino appañisaüvedino, seyyathàpi devà asa¤¤asattà. Ayaü pa¤camo
sattàvàso.
Santàvuso
sattà sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà, pañighasa¤¤ànaü atthàgamà,
nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà, ananto àkàso'ti akàsàna¤càyatanåpagà. Ayaü chaññho
sattàvàso.
Santàvuso
sattà sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma anantaü vi¤¤àõanti
vi¤¤àõa¤càyatanåpagà. Ayaü sattamo sattàvàso.
Santàvuso
sattà sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma natthi ki¤cã'ti àki¤ca¤¤àyatanåpagà,
ayaü aññhamo sattàvàso.
[BJT Page
526] [\x 526/]
Santàvuso
sattà sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanåpagà. Ayaü
navamo sattàvàso.
Ime nava
dhammà pari¤¤eyyà.
Katame nava
dhammà pahàtabbà? Nava taõhàmålakà [PTS Page 289] [\q 289/] dhammà: taõhaü
pañicca pariyesanà, pariyesanaü pañicca làbho, làbhaü pañicca vinicchayo,
vinicchayaü pañicca chandaràgo, chandaràgaü pañicca ajjhosànaü, ajjhosànaü
pañicca pariggaho. Pariggahaü
Pañicca
macchariyaü, macchariyaü pañicca àrakkho, àrakkhàdhikaraõaü pañicca1
daõóàdànasatthàdànakalahaviggahavivàdatuvaütuvaüpesu¤¤amusàvàdà, aneke pàpakà
akusalà dhammà saüvattanti. Ime nava dhammà pahàtabbà.
Katame nava
dhammà hànabhàgiyà? Nava àghàtavatthåni: anatthaü me acarã'ti àghàtaü bandhati,
anatthaü me caratã'ti àghàtaü bandhati, anatthaü me carissatã'ti àghàtaü
bandhati, piyassa me manàpassa anatthaü acarã'ti àghàtaü bandhati, piyassa me
manàpassa anatthaü caratã'ti àghàtaü bandhati, piyassa me manàpassa anatthaü
carissatã'ti àghàtaü bandhatã, appiyassa me amanàpassa atthaü acarã'ti àghàtaü
bandhati, appiyassa me amanàpassa atthaü caratã'ti àghàtaü bandhati, appiyassa
me amanàpassa atthaü carissatã'ti àghàtaü khandhati. Ime nava dhammà
hànabhàgiyà.
Katame nava
dhammà visesabhàgiyà? Nava àghàtapañivinayà. Anatthaü me acarã'ti taü kutettha
labbhà'ti àghàtaü pañivineti. Anatthaü me caratã'ti taü kutettha labbhà'ti
àghàtaü pañivineti. Anatthaü me carissatã'ti, taü kutettha labbhà'ti àghàtaü
pañivineti, piyassa me manàpassa anatthaü acarã'ti taü tutettha labbhà'ti
àghàtaü pañivineti. Piyassa me manàpassa anatthaü caratã'ti taü tutettha
labbhàti àghàtaü pañivineti. Piyassa me manàpassa anatthaü carissatã'ti taü
kutettha labbhà'ti àghàtaü pañivineti, appiyassa me amanàpassa atthaü acarã'ti
taü kutettha labbhà'ti àghàtaü pañivineti. Appiyassa me amanàpassa atthaü
caratã'ti taü kutettha labbhà'ti àghàtaü pañivineti. Appiyassa me amanàpassa
atthaü carassatã'ti taü kutettha labbhà'ti àghàtaü pañivineti. Ime nava dhammà
visesabhàgiyà.
- - - - - - - - - - - - - - - -
1.
ârakkhàdhikaraõaü daõóàdàna. . . . . (Machasaü)
[BJT Page
528] [\x 528/]
Katame nava
dhammà duppañivijjhà? Nava nànàttà: dhàtunànattaü pañicca uppajjati
phassanànattaü, phassanànattaü pañicca uppajjati vedanànànattaü, vedanànànattaü
pañicca uppajjati sa¤¤ànànattaü, sa¤¤ànànattaü pañicca uppajjati
saïgappanànattaü, saïkappanànattaü pañicca uppajjati chandanànattaü,
chandanànànattaü pañicca uppajjati pariëàhanànattaü, pañiëàhanànattaü pañicca
uppajjati pariyesanànànattaü, pariyesanànànattaü pañicca uppajjati
làbhanànattaü, làbhanànattaü pañicca uppajjati ma¤¤anànànattaü, ime nava dhammà
duppañivijjhà.
Katame nava
dhammà uppàdetabbà? Nava sa¤¤à: asubhasa¤¤à, maraõasa¤¤à, àhàre pañikkålasa¤¤à,
sabbaloke anabhiratisa¤¤à, aniccasa¤¤à, anacce dukkhasa¤¤à, [PTS Page 290] [\q
290/] dukkhe anattasa¤¤à, pahàõasa¤¤à, viràgasa¤¤à. Ime nava dhammà
uppàdetabbà.
Katame nava
dhammà abhi¤¤eyyà? Nava anupubbavihàrà: idhàvuso bhikkhu vivicceva kàmehi
vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü
jhànaü upasampajja viharati. Vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü
cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü
upasampajja viharati. Pãtiyà ca viràgà upekkhako ca viharati sato ca sampajàno
sukhaü ca kàyane pañisaüvedeti. Yaü taü ariyà àcikkhanti 'upekkhako satimà
sukhavihàrã'ti taü tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. Sukhassa ca pahàõà
dukkhassa ca pahàõà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhaü asukhaü
upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. Sabbàso
råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthagamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà
ananto àkàso'ti àkàsàna¤càyatanaü upasampajja viharati, sabbaso
àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma anantaü vi¤¤àõanti vi¤¤àõa¤càyatanaü upasampajja
viharati, sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma natthi ki¤cã'ti
àki¤ca¤¤àyatanaü upasampajja viharati, sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma
nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü upasampajja viharati, sabbaso nevasa¤¤à nàsa¤¤àyatanaü
samatikkamma sa¤¤àvedayitanirodhaü upasampajja viharati. Ime nava dhammà
abhi¤¤eyyà.
[BJT Page
530] [\x 530/]
Katame nava
dhammà sacchikàtabbà? Nava anupubbanirodhà: pañhamaü jhànaü samàpannassa
kàmasa¤¤à niruddhà hoti, dutiyaü jhànaü samàpannassa vitakkavicàrà niruddhà
honti, tatiyaü jhànaü samàpannassa pãti niruddhà hoti. Catutthaü jhànaü
samàpannassa assàsapassàsà niruddhà honti, àkàsàna¤càyatanaü samàpannassa
råpasa¤¤à niruddhà hoti, vi¤¤àõa¤càyatanaü samàpannassa àkàsàna¤càyatanasa¤¤à
niruddhà hoti, àki¤ca¤¤àyatanaü samàpannassa vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤à niruddhà
hoti, nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü samàpannassa àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤à niruddhà hoti,
sa¤¤àvedayitanirodhaü samàpannassa sa¤¤à ca vedanà ca niruddhà honti. Ime nava
dhammà sacchikàtabbà.
Iti ime
navutã dhammà bhåtà tacchà tathà avitathà ana¤¤athà sammà tathàgatena
abhisambuddhà.
Dasa dhammà
11. Dasa
dhammà bahukàrà. Dasa dhammà bhàvetabbà, dasa dhammà pari¤¤eyyà, dasa dhammà
pabhàtabbà. Dasa dhammà hànabhàgiyà. Dasa dhammà visesabhàgiyà. Dasa dhammà
duppañivijjhà. Dasa dhammà uppàdetabbà. Dasa dhammà abhi¤¤eyyà. Dasa dhammà
sacchikàtabbà.
Katame dasa
dhammà bahukàrà? Dasa nàthakaraõà dhammà: idhàvuso bhikkhu sãlavà hoti
pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasappanno anumattesu vajjesu
bhayadassàvã, samàdàya sikkhati sikkhàpadesu. Yaü àvuso bhikkhu sãlavà hoti
pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasampanno anumattesu vajjesu
bhayadassàvã samàdàya sikkhati sikkhàpadesu, ayampi dhammo nàthakaraõo.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo, ye te dhammà
àdikalyàõà, majjhe kalyàõà, pariyosànakalyàõà sàtthà sabya¤janà
kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü abhivadanti, tathàråpà'ssa dhammà
bahussutà honti dhatà vacasà paricità manasànupekkhità diññhiyà suppañividdhà,
yampàvuso bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasannivayo ye te dhammà
àdikalyàõà, majjhe kalyàõà, pariyosànakalyàõà sàtthà sabya¤janà
kevalaparipuõõaü parisuddhaü brahmacariyaü abhivadanti, tathà råpà'ssa dhammà
bahussutà honti dhatà vacasà paricità manasànupekkhità diññhiyà suppañividdhà,
ayampi dhammo nàthakaraõo.
[BJT Page
532] [\x 532/]
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu kalyàõamitto hoti kalyàõasahàyo kalyàõasampavaïko.
Yampàvuso bhikkhu kalyàõamitto hoti kalyàõasahàyo kalyàõasampavaïko. Ayampi
dhammo nàthakaraõo.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu suvaco hoti sovacassakaraõehi dhammehi samannàgato khamo
padakkhiõaggàhã anusàsaniü, yampàvuso bhikkhu suvaco hoti sovacassakaraõehi
dhammehi samannàgato khamo padakkhiõaggàhã anusàsaniü, ayampi dhammo
nàthakaraõo.
Puna ca paraü
àvuso bhikkhu yàni tàni sabrahmacàrãnaü uccàvacàni kiükaraõãyàni, tattha dakkho
hoti analaso tatrupàyàya vãmaüsàya samannàgato alaü kàtuü alaü saüvidhàtuü.
Yampàvuso bhikkhu yàni tàni sabrahmacàrãnaü uccàvacàni kiükaraõãyàni, tattha
dakkho hoti analaso tatrupàyàya vãmaüsàya samannàgato alaü kàtuü alaü
saüvidhàtuü. Ayampi dhammo nàthakaraõo.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu dhammakàmo hoti piyasamudàhàro, abhidhamme abhivinaye
uëàrapàmojjo. Yampàvuso bhikkhu dhammakàmo hoti piyasamudàhàro, abhidhamme
abhivinaye uëàrapàmojjo. Ayampi dhammo nàthakaraõo.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu santuññho hoti itarãtarehi
civarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkàrehi. Yampàvuso bhikkhu
santuññho hoti itarãtarehi cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrehi,
ayampi dhammo nàthakaraõo.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu àraddhaviriyo viharati, akusalànaü dhammànaü pahànàya,
kusalànaü dhammànaü upasampadàya, thàmavà daëhaparakkamo, anikkhittadhuro
kusalesu dhammesu. Yampàvuso bhikkhu àraddhaviriyo virahati, akusalànaü
dhammànaü pahànàya, kusalànaü dhammànaü upasampàdaya, thàmavà daëhaparakkamo,
anikkhittadhuro kusalesu dhammesu ayampi dhammo nàthakaraõo.
[BJT Page
534] [\x 534/]
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu satimà hoti paramena satinepakkena samannàgato cirakatampi
cirabhàsitampi sarãtà anussarità. Yampàvuso bhikkhu satimà hoti paramena
satinepakkena samannàgato cirakatampi cirabhàsitampi sarãtà anussarità, ayampi
dhammo nàthakaraõo.
Puna ca
paraü àvuso bhikkhu pa¤¤avà hoti udayatthagàminiyà pa¤¤àya samannàgato ariyàya
nibbedhikàya sammà dukkhakkhayagàminiyà. Yampàvuso bhikkhu pa¤¤avà hoti
udayatthagàminiyà pa¤¤àya samannàgato ariyàya nibbedhikàya sammà
dukkhakkhayagàminiyà, ayampi dhammo nàthakaraõo.
Ime dasa
dhammà bahukàrà.
Katame dasa
dhammà bhàvetabbà? Dasa kasiõàyatanàni: pañhavãkasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho
tirayaü advayaü appamàõaü, àpokasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü
appamàõaü, tejokasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü,
vàyokasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü, nãlakasiõameko
sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü, pãtakasiõameko sa¤jànàti
uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü, lohitakasiõameko sa¤janàti uddhaü adho
tiriyaü advayaü appamàõaü, odàtakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü
advayaü appamàõaü, àkàsakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü
appamàõaü, vi¤¤àõakasiõameko sa¤jànàti uddhaü adho tiriyaü advayaü appamàõaü,
ime dasa dhammà bhàvetabbà.
Katame dasa
dhammà pari¤¤eyyà? Dasàyatanàni: cakkhàyatanaü, råpàyatanaü, sotàyatanaü,
saddàyatanaü, ghànàyatanaü, gandhàyatanaü, jivhàyatanaü, rasàyatanaü,
kàyàyatanaü, phoññhabbàyatanaü.
Ime dasa
dhammà pari¤¤eyyà.
Katame dasa
dhammà pahàtabbà? Dasa micchattà: micchàdiññhi, micchàsaïkappo, micchàvàcà,
micchàkammanto, micchààjãvo, micchàvàyàmo, micchàsati, micchàsamàdhi,
micchà¤àõaü, micchàvimutti. Ime dasa dhammà pahàtabbà.
Katame dasa
dhammà hànabhàgiyà? Dasa akusalakammapathà: pàõàtipàto, adinnàdànaü, kàmesu
micchàcàro, musàvàdo, pisuõà vàcà, pharusà vàcà, samphappalàpo, abhijjhà,
byàpàdo, micchidiññhi. Ime dasa dhammà hànabhàgiyà.
[BJT Page
536] [\x 536/]
[PTS Page
291] [\q 291/]
Katame dasa
dhammà visesabhàgiyà? Dasakusalakammapathà: pàõàtipàtà veramaõã, adinnàdànà veramaõã,
kàmesu micchàcàrà veramaõã, musàvàdà veramaõã, pisuõàya vàcàya veramaõã,
pharusàya vàcàya veramaõã, samaphappalàpà veramaõã, anabhijjhà, abyàpàdo,
sammàdiññhi. Ime dasa dhammà visesabhàgiyà.
Katame dasa
dammà duppañivijjhà? Dasa ariyavàsà: idhàvuso bhikkhu pa¤caïgavippahãno hoti
chaëaïgasamannàgato ekàrakkho caturàpasseno panunnapaccekasacco
samavayasaññhesano anàvilasaïkappo passaddhakàyasaïkhàro suvimuttacitto
suvimuttapa¤¤o.
Katha¤ca
àvuso bhikkhu pa¤caïgavippahãno hoti: idhàvuso bhikkhuno kàmacchando pahãno
hoti, byàpàdo pahãno hoti. Thãnamiddhaü pahãnaü hoti, uddhaccakukkuccaü pahãnaü
hoti, vicikicchà pahãnà hoti. Evaü kho àvuso bhikkhu pa¤caïgavippahãno hoti.
Katha¤ca
àvuso bhikkhu chaëaïgasamannàgato hoti: idhàvuso bhikkhu cakkhunà råpaü disvà
neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca viharati sato sampajàno, sotena
saddaü sutvà neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca viharati sato sampajàno,
ghànena gandhaü ghàyitvà neva sumano hoti na dummano, upekkhako ca viharati
sato sampajàno, kàyena phoññhabbaü phusitvà neva sumano hoti na dummano,
upekkhako ca viharati sato sampajàno, manasà dhammaü vi¤¤àya neva sumano hoti
na dummano, upekkhako ca viharati sato sampajàno, evaü kho àvuso bhikkhu
chaëaïgasamannàgato hoti.
Katha¤ca
àvuso bhikkhu ekàrakkho hoti: idhàvuso bhikkhu satàrakkhena cetasà samannàgato
hoti. Evaü kho àvuso bhikkhu ekàrakkho hoti.
Katha¤ca
àvuso bhikkhu caturàpasseno hoti: idhàvuso bhikkhu saïkhàyekaü pañisevati,
saïkhàyekaü adhivàseti, saïkhàyekaü parivajjeti, saïkhàyekaü vinodeti. Evaü kho
àvuso bhikkhu caturàpasseno hoti.
[BJT Page
538] [\x 538/]
Katha¤ca
àvuso bhikkhu panunnapaccekasacco hoti: idhàvuso bhikkhuno yàni hi
puthusamaõabràhmaõànaü puthuppaccekasaccàni sabbàni tàni nunnàni honti
panunnàni cattàni vantàni muttàni pahãnàni pañippassaddhàni, evaü kho àvuso
bikkhu panunnapaccekasacco hoti.
Kata¤ca
àvuso bhikkhu samavayasaññhesano hoti; idhàvuso bhikkhuno kàmesanà pahãnà hoti,
bhavesanà pahãnà hoti, brahmacariyesanà pañippassaddhà hoti. Evaü kho àvuso
bhikkhu samavayasaññhesano hoti.
Katha¤càvuso
bhikkhu anàvilasaïkappo hoti: idhàvuso bhikkhuno kàmasaïkappo pahãno hoti,
byàpàdasaïkappo pahãno hoti, vihiüsàsaïkappo pahãno hoti, evaü kho àvuso
bhikkhu anàvilasaïkappo hoti.
Katha¤ca
àvuso bhikkhu passaddhakàyasaïkhàro hoti: idhàvuso bhikkhu sukhassa ca pahànà
dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthagamà adukkhamasukhaü
upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. Evaü kho àvuso
bhikkhu passaddhakàyasaïkhàro hoti.
Katha¤càvuso
bhikkhu suvimuttacitto hoti: idhàvuso bhikkhuno ràgà cittaü vimuttaü hoti, dosà
cittaü vimuttaü hoti, mohà cittaü vimuttaü hoti. Evaü kho àvuso bhikkhu
suvimuttacitto hoti.
Katha¤càvuso
bhikkhu suvimuttapa¤¤o hoti: idhàvuso bhikkhu ràgo me pahãno ucchinnamålo tàlàvatthukato
anabhàvaü kato àyatiü anuppàdadhammo'ti pajànàti, doso me pahãno ucchinnamålo
tàlàvatthukato anabhàvaü kato àyatiü anuppàdadhammo'ti pajànàti, moho me pahãno
ucchinnamålo tàlàvatthukato anabhàvaü kato àyatiü anuppàdadhammo'ti pajànàti,
evaü kho àvuso bhikkhu suvimuttappa¤¤o hoti.
Ime dasa
dhammà duppañivijjhà.
[BJT Page
540] [\x 540/]
Katame dasa
dhammà uppàdetabbà? Dasa sa¤¤à: asubhasa¤¤à, maraõa sa¤¤à, àhàre
pañikkålasa¤¤à, sabbaloke anabhiratasa¤¤à, aniccasa¤¤à, anicce dukkhasa¤¤à, dukkhe
anattasa¤¤à, pahànasa¤¤à, viràgasa¤¤à nirodhasa¤¤à. Ime dasa dhammà
uppàdetabbà.
Katame dasa
dhammà abhi¤¤eyyà? Dasa nijjaravatthåni: sammàdiññhissa micchàdiññhi nijjiõõà
hoti ye ca micchàdiññhipaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà sambhavanti. Te cassa
nijjiõõà honti. Sammàdiññhipaccayà ca aneke kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü
gacchanti.
Sammàsaïkappassa
micchàsaïkappo nijjiõõo hoti, ye ca micchàsaïkappapaccayà aneke pàpakà akusalà
dhammà sambhavanti, te cassa nijjiõõà honti, sammàsaïkappapaccayà ca aneka
kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti.
Sammàvàcassa
micchàvàcà nijjiõõà hoti, ye ca micchàvàcappaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà
sambhavanti, te cassa nijjiõõà honti, sammàvàcappaccayà ca anekekusalà dhammà
bhàvanà pàripåriü gacchanti.
Sammàkammantassa
micchàkammanto nijjiõõo hoti, ye ca micchàkammantapaccayà aneke pàpakà akusalà
dhammà sambhavanti, te cassa nijjiõõà honti, sammàkammantapaccayà ca aneke
kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti.
Sammààjãvassa
micchààjãvo nijjiõõo hoti, ye ca micchààjãvappaccayà aneke pàpakà akusalà
dhammà sambhavanti, te cassa nijjiõõà honti, sammààjãvappaccayà ca aneke kusalà
dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti.
[BJT Page
542] [\x 542/]
Sammàvàyàmassa
micchàvàyàmo nijjiõõo hoti. Ye ca micchàvàyàmapaccayà aneke pàpakà akusalà
dhammà sambhavanti te cassa nijjiõõà honti. Sammà vàyàmapaccayà ca aneke kusalà
dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti.
Sammàsatissa
micchàsati nijjiõõà hoti, ye ca micchàsatipaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà
sambhavanti, te cassa nijjiõõà honti, sammàsatipaccayà ca aneke kusalà dhammà
bhàvanà pàripåriü gacchanti.
Sammàsamàdhissa
micchàsamàdhi nijjiõõo hoti. Ye ca micchà samàdhipaccayà aneke pàpakà akusalà
dhammà sambhavanti, te cassa nijjiõõà honti, sammàsamàdhipaccayà ca aneke
kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti.
Sammà¤àõassa
micchà¤àõaü nijjiõõaü hoti. Ye ca micchà¤àõapaccayà aneke pàpakà akusalà dhammà
sambhavanti, te cassa nijjiõõà honti, sammà¤àõapaccayà ca aneke kusalà dhammà
bhàvanà pàripåriü gacchanti.
Sammàvimuttissa
micchàvimutti nijjiõõà hoti. Ye ca micchàvimuttipaccayà aneke pàpakà akusalà
dhammà sambhavanti, te cassa nijjiõõà honti, sammà vimuttipaccayà ca aneke
kusalà dhammà bhàvanà pàripåriü gacchanti.
Ime dasa
dhammà abhi¤¤eyyà,
[PTS Page
292] [\q 292/] katame dasa dhammà sacchikàtabbà? Dasa asekkhà dhammà: asekkhà
sammàdiññhi, asekkho sammàsaïkappo, asekkhà sammàvàcà, asekkho sammàkammanto,
asekkho sammààjãvo, asekkho sammàvàyàmo, asekkhà sammàsati, asekkho
sammàsamàdhi, asekkhaü sammà¤àõaü, asekkhà sammàvimutti.
Ime dasa
dhammà sacchikàtabbà.
[BJT Page
544] [\x 544/]
Iti ime sata
dhammà bhåtà tacchà tathà avitathà ana¤¤athà sammà tathàgatena
abhisambuddhà'ti.
Idamavocàyasmà
sàriputto. Attamanà te bhikkhu àyasmato sàriputtassa bhàsitaü abhinandunti.
Dasuttarasuttaü niññhitaü ekàdasamaü.
Pàthikavaggo1
niññhito.
[PTS Page
293] [\q 293/]
Tassuddànaü:
Pàñiko ca1
udumbaraü2 cakkavatti agga¤¤akaü
Sampasàdaü
ca pàsàdaü3 mahàpurisalakkhaõaü
Sigàlàñànàñiyakaü4
saïgãti ca dasuttaraü
Ekàdasahi
suttehi pàthikavaggo'ti vuccati.
Niññhito dãghanikàyo.
1.
Pàñhikavaggo [PTS,] syà) 2. Pàñhikaüca (syà)pàñhikodumbarã ceva ( )
3.
Sampasaüdanapàsàdaü (machasaü) 4. Siïgàlàñànañiyakaü. (Machasaü)
Home
Next Sutta