Suttantapiñake
Majjhimanikàyo
Målapaõõàsako
4. Mahàyamakavaggo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
1.4.3.
33 Mahàgopàlakasuttaü
1. Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi: bhikkhavoti. Bhadante'ti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca:
2. Ekàdasahi bhikkhave aïgehi samannàgato gopàlako abhabbo gogaõaü pariharituü phàtikattuü.1 Katamehi ekàdasahi?
Idha bhikkhave gopàlako na råpa¤¤å hoti. Na lakkhaõakusalo hoti. Na àsàñikaü sàñetà hoti. Na vaõaü pañicchàdetà hoti. Na dhåmaü kattà hoti. Na titthaü jànàti. Na pãtaü jànàti. Na vãthiü jànàti. Na gocarakusalo hoti. Anavasesadohã ca hoti. Ye te usabhà gopitaro gopariõàyakà te na atireka påjàya påjetà hoti. Imehi kho bhikkhave ekàdasahi aïgehi samannàgato gopàlako abhabbo gogaõaü pariharituü phàtikattuü.
3. Evameva ko bhikkhave ekàdasahi dhammehi2 samannàgato bhikkhu abhabbo imasmiü dhammavinaye vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjituü. Katamehi ekàdasahi?
Idha bhikkhave bhikkhu na råpa¤¤å hoti. Na lakkhaõakusalo hoti.Na àsàñikaü sàñetà hoti. Na vaõaü pañicchàdetà hoti. Na dhåmaü kattà hoti. Na titthaü jànàti. Na pãtaü jànàti. Na vãthiü jànàti. Na gocarakusalo hoti. Anavasesadohã ca hoti. Ye te bhikkhå ratta¤¤å cirapabbajità saïghapitaro saïghapariõàyakà tena na atirekapåjàya påjetà hoti.
(1) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu na råpa¤¤å hoti? Idha bhikkhave bhikkhu "yaü ki¤ci råpaü sabbaü råpaü cattàri mahàbhåtàni catunna¤ca mahàbhåtànaü upàdàya råpanti" yathàbhåtaü nappajànàti. Evaü kho bhikkhave bhikkhu na råpa¤¤å hoti.
(2) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu na lakkhaõakusalo hoti? Idha bhikkhave bhikkhu " kammalakkhaõo bàlo, kammalakkhaõo paõóito"ti yathàbhåtaü nappajànàti. Evaü kho bhikkhave bhikkhu na lakkhaõakusalo hoti.
----------------------
1. Phàtiü kàtuü, machasaü. Phàtikàtuü - syà. 2. Aïgehi, syà.
[BJT Page 528] [\x 528/]
(3) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu na àsàñikaü sàñetà hoti? Idha bhikkhave bhikkhu uppannaü kàmavitakkaü adhivàseti nappajahati na vinodeti na byantãkaroti na anabhàvaü gameti. Uppannaü byàpàdavitakkaü adhivàseti nappajahati na vinodeti na byantãkaroti na anabhàvaü gameti. Uppannaü vihiüsàvitakkaü adhivàseti nappajahati na vinodeti na byantãkaroti na anabhàvaü gameti. Uppannuppanne pàpake akusale dhamme adhivàseti [PTS Page 221] [\q 221/] nappajahati na vinodeti na byantãkaroti na anabhàvaü gameti. Evaü kho bhikkhave bhikkhu na àsàñikaü sàñetà hoti.
(4) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu na vaõaü pañicchàdetà hoti? Idha bhikkhave bhikkhu cakkhunà råpaü disvà nimittaggàhã hoti anubya¤janaggàhã, yatvàdhikaraõamenaü cakkhundriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü tassa saüvaràya na pañipajjati, na rakkhati cakkhundriyaü, cakkhundriye na saüvaraü àpajjati. Sotena saddaü sutvà nimittaggàhã hoti anubya¤janaggàhã, yatvàdhikaraõamenaü sotindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü tassa saüvaràya na pañipajjati, na rakkhati sotindriyaü, sotindriye na saüvaraü àpajjati. Ghànena gandhaü ghàyitvà nimittaggàhã hoti anubya¤janaggàhã, yatvàdhikaraõamenaü ghànindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü tassa saüvaràya na pañipajjati, na rakkhati ghànindriyaü, ghànindriye na saüvaraü àpajjati. Jivhàya rasaü sàyitvà nimittaggàhã hoti anubya¤janaggàhã, yatvàdhikaraõamenaü jivhindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü tassa saüvaràya na pañipajjati, na rakkhati jivhindriyaü, jivhindriye na saüvaraü àpajjati. Kàyena phoññhabbaü phusitvà nimittaggàhã hoti anubya¤janaggàhã, yatvàdhikaraõamenaü kàyindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü tassa saüvaràya na pañipajjati, na rakkhati kàyindriyaü, kàyindriye na saüvaraü àpajjati. Manasà dhammaü vi¤¤àya nimittaggàhã hoti anubya¤janaggàhã, yatvàdhikaraõamenaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü tassa saüvaràya na pañipajjati, na rakkhati manindriyaü, manindriye na saüvaraü àpajjati. Evaü kho bhikkhave bhikkhu na vaõaü pañicchàdetà hoti.
(5) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu na dhåmaü kattà hoti? Idha bhikkhave bhikkhu yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü na vitthàrena paresaü desetà hoti. Evaü kho bhikkhave bhikkhu na dhåmaü kattà hoti.
(6) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu na titthaü jànàti? Idha bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhå bahussutà àgatàgamà dhammadharà vinayadharà màtikàdharà, te kàlena kàlaü upasaïkamitvà na paripucchati na paripa¤hati: idaü bhante kathaü, imassa ko atthoti? Tassa te àyasmanto avivaña¤ceva na vivaranti, anuttànãkata¤ca na uttànãkaronti,1 anekavihitesu ca kaïkhàñhànãyesu dhammesu kaïkhaü na pañivinodenti. Evaü kho bhikkhave bhikkhu na titthaü jànàti.
(7) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu na pãtaü jànàti? Idha bhikkhave bhikkhu tathàgatappavedite dhammavinaye desiyamàne na labhati atthavedaü, na labhati dhammavedaü, na labhati dhammåpasaühitaü pàmojjaü2. Evaü kho bhikkhave bhikkhu na pãtaü jànàti.
----------------------
1. Uttàni karonti, machasaü uttàni [PTS. 2.] Pàmujjaü - sãmu.
[BJT Page 530] [\x 530/]
(8) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu na vãthiü jànàti? Idha bhikkhave bhikkhu ariyaü aññhaïgikaü maggaü yathàbhåtaü nappajànàti. Evaü kho bhikkhave bhikkhu na vãthiü jànàti.
(9) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu na gocarakusalo hoti? Idha bhikkhave bhikkhu cattàro satipaññhàne yathàbhåtaü nappajànàti. Evaü [PTS Page 222] [\q 222/] kho bhikkhave bhikkhu na gocarakusalo hoti.
(10) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu anavasesadohã1 hoti? Idha bhikkhave bhikkhuü saddhà gahapatikà abhihaññhuü pavàrenti cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrehi. Tatra bhikkhu na mattaü jànàti2 pañiggahaõàya. Evaü kho bhikkhave bhikkhu anavasesadohã hoti.
(11) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhå therà ratta¤¤å cirapabbajità saïghapitaro saïghapariõàyakà, te na atirekapåjàya påjetà hoti? Idha bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhå therà ratta¤¤å cirapabbajità saïghapitaro saïghapariõàyakà, tesu na mettaü kàyakammaü paccupaññhàpeti àvã3 ceva raho ca, na mettaü vacãkammaü paccupaññhàpeti àvã ceva raho ca, na mettaü manokammaü paccupaññhàpeti àvã ceva raho ca evaü kho bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhå therà ratta¤¤å cirapabbajità saïghapitaro saïghapariõàyakà, te na atirekapåjàya påjetà hoti.
Imehi kho bhikkhave ekàdasahi dhammehi samannàgato bhikkhu abhabbo imasmiü dhammavinaye vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjituü.
4. Ekàdasahi bhikkhave aïgehi samannàgato gopàlako bhabbo gogaõaü pariharituü phàtikattuü. Katamehi ekàdasahi?
Idha bhikkhave gopàlako råpa¤¤å hoti, lakkhaõakusalo hoti, àsàñikaü sàñetà4 hoti, vaõaü pañicchàdetà hoti, dhåmaü kattà hoti, titthaü jànàti, pãtaü jànàti, vãthiü jànàti, gocarakusalo hoti, sàvassedohã ca hoti, ye te usabhà gopitaro gopariõàyakà, te atirekapåjàya påjetà hoti. Imehi kho bhikkhave ekàdasahi aïgehi samannàgato gopàlako bhabbo gogaõaü pariharituü phàtikattuü.
----------------------
1.Anavasesadohã ca, syà. 2. Mattaü na jànàti, [PTS 3.] âvi, sãmu 4. Hàretà, machasaü.
[BJT Page 532] [\x 532/]
5. Evameva kho bhikkhave ekàdasahi dhammehi samannàgato bhikkhu bhabbo imasmiü dhammavinaye vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjituü. Katamehi ekàdasahi?
Idha bhikkhave bhikkhu råpa¤¤å hoti, lakkhaõakusalo hoti, àsàñikaü sàñetà hoti, vaõaü pañicchàdetà hoti, dhåmaü kattà hoti, titthaü jànàti, pãtaü jànàti, vãthãü jànàti, gocarakusalo hoti, sàvasesadohã ca hoti, ye te bhikkhå therà ratta¤¤å cirapabbajità saïghapitaro saïghapariõàyakà te atirekapåjàya påjetà hoti.
(1) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu råpa¤¤å hoti? Idha bhikkhave bhikkhu yaü ki¤ci råpaü, sabbaü råpaü cattàri [PTS Page 223] [\q 223/] mahàbhåtàni catunna¤ca mahàbhåtànaü upàdàya råpanti yathàbhåtaü pajànàti. Evaü kho bhikkhave bhikkhu råpa¤¤å hoti.
(2) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu lakkhaõakusalo hoti? Idha bhikkhave bhikkhu 'kammalakkhaõo bàlo, kammalakkhaõo paõóito'ti yathàbhåtaü pajànàti. Evaü kho bhikkhave bhikkhu lakkhaõakusalo hoti.
(3) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu àsàñikaü sàñetà hoti? Idha bhikkhave bhikkhu uppannaü kàmavitakkaü nàdhivàseti pajahati vinodeti byantãkaroti anabhàvaü gameti. Uppannaü byàpàdavitakkaü nàdhivàseti pajahati vinodeti byantãkaroti anabhàvaü gameti. Uppannaü vihiüsàvitakkaü nàdhivàseti pajahati vinodeti byantãkaroti anabhàvaü gameti. Uppannuppanne pàpake akusale dhamme nàdhivàseti pajahati vinodeti byantãkaroti anabhàvaü gameti. Evaü kho bhikkhave bhikkhu àsàñikaü sàñetà hoti.
(4) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu vaõaü pañicchàdetà hoti? Idha bhikkhave bhikkhu cakkhunà råpaü disvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü cakkhundriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati cakkhundriyaü, cakkhundriye saüvaraü àpajjati. Sotena saddaü sutvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü sotindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati sotindriyaü, sotindriye saüvaraü àpajjati. Ghànena gandhaü ghàyitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü ghànindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati ghànindriyaü, ghànindriye saüvaraü àpajjati. Jivhàya rasaü sàyitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü jivhindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati jivhindriyaü, jivhindriye saüvaraü àpajjati. Kàyena phoññhabbaü phusitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü kàyindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati, rakkhati kàyindriyaü, kàyindriye saüvaraü àpajjati. Manasà dhammaü vi¤¤àya na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssaveyyuü, tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati manindriyaü, manindriye saüvaraü àpajjati. Evaü kho bhikkhave bhikkhu vaõaü pañicchàdetà hoti.
(5) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu dhåmaü kattà hoti? Idha bhikkhave bhikkhu yathàsutaü yathàpariyattaü dhammaü vitthàrena paresaü desetà hoti. Evaü kho bhikkhave bhikkhu dhåmaü kattà hoti.
[BJT Page 534] [\x 534/]
(6) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu titthaü jànàti? Idha bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhå bahussutà àgatàgamà dhammadharà vinayadharà màtikàdharà, te kàlena kàlaü upasaïkamitvà paripucchati paripa¤hati: idaü bhante kathaü, imassa ko atthoti? Tassa te àyasmanto avivaña¤ceva vivaranti, anuttànãkata¤ca uttànãkaronti, anekavihitesu ca kaïkhàñhànãyesu dhammesu kaïkhaü pañivinodenti. Evaü kho bhikkhave bhikkhu titthaü jànàti.
(7) Katha¤ca bhikkhave [PTS Page 224] [\q 224/] bhikkhu pãtaü jànàti? Idha bhikkhave bhikkhu tathàgatappavedite dhammavinaye desiyamàne labhati atthavedaü, labhati dhammavedaü, labhati dhammåpasaühitaü pàmojjaü2. Evaü kho bhikkhave bhikkhå pãtaü jànàti.
(8) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu vãthiü jànàti? Idha bhikkhave bhikkhu ariyaü añaïgikaü maggaü yathàbhåtaü pajànàti. Evaü kho bhikkhave bhikkhu vãthiü jànàti.
(9) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu gocarakusalo hoti? Idha bhikkhave bhikkhu cattàro satipaññhàne yathàbhåtaü pajànàti. Evaü kho bhikkhave bhikkhu gocarakusalo hoti.
(10) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu sàvasesadohã1 hoti? Idha bhikkhave bhikkhuü saddhà gahapatikà abhihaññhuü pavàrenti cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrehi. Tatra bhikkhu mattaü jànàti2 pañiggahaõàya. Evaü kho bhikkhave bhikkhu sàvasesadohã hoti.
(11) Katha¤ca bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhå therà ratta¤¤å cirapabbajità saïghapitaro saïghapariõàyakà, te atãrekapåjàya påjetà hoti? Idha bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhå therà ratta¤¤å cirapabbajità saïghapitaro saïghapariõàyakà, tesu mettaü kàyakammaü paccupaññhàpeti àvã3 ceva raho ca, mettaü vacãkammaü paccupaññhàpeti àvã ceva raho ca, mettaü manokammaü paccupaññhàpeti àvã ceva raho ca evaü kho bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhå therà ratta¤¤å cirapabbajità saïghapitaro saïghapariõàyakà, te atirekapåjàya påjetà hoti.
Imehi kho bhikkhave ekàdasahi dhammehi samannàgato bhikkhu bhabbo imasmiü dhammavinaye vuddhiü viråëhiü vepullaü àpajjitunti.
Idamavoca bhagavà. Attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. [PTS Page 225] [\q 225/]
Mahàgopàlakasuttaü tatiyaü.