Suttantapiñake
Majjhimanikàyo
Majjhimapaõõàsako
3. Paribbàjakavaggo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
2.3.3.
73 Mahàvacchagotta suttaü
Evaü me sutaü ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati veluvane kalandakanivàpe. Atha kho vacchagotto paribbàjako yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavatà saddhiü sammodi. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho vacchagotto paribbàjako bhagavantaü etadavoca:
Dãgharattàhaü bhotà gotamena sahakathã, sàdhu me bhavaü gotamo saïkhittena kusalàkusalaü desetå'ti.
Saïkhittenapi kho te ahaü vaccha kusalàkusalaü deseyyaü, vitthàrenapi kho te ahaü vaccha kusalàkusalaü deseyyaü. Api ca te ahaü vaccha saïkhittena kusalà-kusalaü desissàmi. Taü suõàhi, sàdhukaü manasi karohi bhàsissàmãti.
Evaü bhoti kho vacchagotto paribbàjako bhagavato paccassosi. Bhagavà etadavoca:
Lobho kho vaccha akusalaü, alobho kusalaü. Doso kho vaccha akusalaü, adoso kusalaü. Moho kho vaccha akusalaü, amoho kusalaü. Iti kho vaccha ime tayo dhammà akusalà, tayo dhammà kusalà. Pàõàtipàto kho vaccha akusalaü, pàõàtipàtà veramaõã kusalaü. Adinnàdànaü kho vaccha akusalaü, adinnàdànà veramaõã kusalaü. Kàmesumicchàcàro kho vaccha akusalaü, kàmesumicchàcàrà veramaõã kusalaü. Musàvàdo kho vaccha akusalaü, musàvàdà veramaõã kusalaü pisunà vàcà kho vaccha [PTS Page 490] [\q 490/] akusalaü, pisunà vàcà1 veramaõã kusalaü. Pharusà vàcà kho vaccha akusalaü, pharusà vàcà2 veramaõã kusalaü. Samphappalàpà kho vaccha akusalaü, samphappalàpà veramaõã kusalaü. Abhijjhà kho vaccha akusalaü, anabhijjhà kusalaü. Byàpàdo kho vaccha akusalaü, abyàpàdo kusalaü. Micchàdiññhi kho vaccha akusalaü, sammàdiññhi kusalaü. Iti kho vaccha ime dasa dhammà akusalà, dasa dhammà kusalà.
Yatho kho vaccha bhikkhuno taõhà pahãnà hoti ucchinnamålà tàlàvatthukatà anabhàvakatà3 àyatiü anuppàdadhammà. So hoti bhikkhu arahaü khãõàsavo vusitavà katakaraõãyo ohitabhàro anuppattasadattho parikkhãõabhavasa¤¤ojano sammada¤¤àvimuttoti.
-------------------------
1. Pisuõàya vàcàya-machasaü,syà[PTS 2.] Pharusàya vàcàya-machasaü syà,[PTS]
3. Anabhàvaükatà-machasaü anabhàvaügatà-syà.
[BJT Page 268] [\x 268/]
Tiññhatu bhavaü gotamo. Atthi pana bhoto gotamassa ekabhikkhåpi sàvako1 àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharatãti.
Na kho vaccha ekaüyeva sataü na dve satàni na tãõi satàni na cattàri satàni na pa¤ca satàni, atha kho bhiyyova ye bhikkhå mama sàvakà àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharantãti.
Tiññhatu bhavaü gotamo, tiññhantu bhikkhå. Atthi pana bhoto gotamassa ekabhikkhunãpi sàvikà àsavànaü khayà anàsavaü ceto vimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharatãti.
Na kho vaccha ekaüyeva sataü na dve satàni na tãõi satàni na cattàri satàni na pa¤ca satàni, atha kho bhiyyova yà bhikkhuniyo mama sàvikà àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharantãti.
Tiññhatu bhavaü gotamo, tiññhantu bhikkhå. Tiññhantu bhikkhuniyo. Atthi pana bhoto gotamassa ekåpàsakopi sàvako gihã odàtavasano brahmacàrã pa¤cannaü2 orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà opapàtiko tattha parinibbàyã anàvattidhammo tasmà lokàti.
Na kho vaccha ekaüyeva sataü na dve satàni na tãõi satàni na cattàri satàni na pa¤ca satàni. Atha kho bhiyyova ye upàsakà mama sàvakà gihã odàtavasanà brahmacàrino pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü [PTS Page 491] [\q 491/] parikkhayà opapàtikà tattha parinibbàyino anàvattidhammà tasmà lokàti.
Tiññhatu bhavaü gotamo, tiññhantu bhikkhå, tiññhantu bhikkhuniyo, tiññhantu upàsakà gihã odàtavasanà brahmacàrino. Atthi pana bhoto gotamassa ekåpàsakopi gihã odàtavasano kàmabhogã sàsanakaro ovàdapatikaro tiõõavicikiccho3 vigatakathaïkatho vesàrajjappatto aparappaccayo satthusàsane viharatãti.
Na kho vaccha ekaüyeva sataü na dve satàni na tãõi satàni na cattàri satàni na pa¤ca satàni. Atha kho bhiyyova ye upàsakà mama sàvakà gihã odàtavasanà kàmabhogino sasanakarà ovàdapatikarà tiõõavicikicchà vigatakathaïkathà vesàrajjappattà satthusàsane viharantã'ti.
--------------------------
1. Sàvako yo-machasaü. 2. Yo pa¤cannaü- machasaü. 3. Yo tiõõavicikiccho -machasaü.
[BJT Page 270] [\x 270/]
Tiññhatu bhavaü gotamo, tiññhantu bhikkhå, tiññhantu bhikkhuniyo, tiññhantu upàsakà gihã odàtavasanà brahmacàrino, tiññhantu upàsakà gihã odàtavasanà kàmabhogino. Atthi pana bhoto gotamassa ekåpàsikàpi sàvikà gihinã odàtavasanà brahmacàriõã pa¤cannaü1 orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà opapàtikà tattha parinibbàyinã anàvattidhammà tasmà lokàti.
Na kho vaccha ekaüyeva sataü na dve satàni na tãõi satàni na cattàri satàni na pa¤ca satàni. Atha kho bhiyyova yà upàsikà mama sàvikà gihiniyo odàtavasanà brahmacàriõiyo pa¤cannaü orambhàgiyànaü sa¤¤ojanànaü parikkhayà opapàtikà tattha parinibbàyiniyo anàvattidhammà tasmà lokàti.
Tiññhatu bhavaü gotamo, tiññhantu bhikkhå, tiññhantu bhikkhuniyo, tiññhantu upàsakà gihã odàtavasanà brahmacàrino, tiññhantu upàsakà gihã odàtavasanà kàmabhogino, tiññhantu upàsikà gihiniyo odàtavasanà brahmacàriõiyo. Atthi pana bhoto gotamassa ekåpàsikàpi sàvikà gihinã odàtavasanà kàmabhoginã2 sàsanakarà ovàdapatikarà tiõõavicikicchà vigatakathaïkathà vesàrajjappattà aparappaccayà satthusàsane viharatãti.
Na kho vaccha ekaüyeva sataü na dve satàni na tãõi satàni na cattàri satàni na pa¤casatàni. Atha kho bhiyyova yà upàsikà mama sàvikà gihiniyo3 odàtavasanà kàmabhoginiyo sàsanakarà ovàdapatikarà tiõõavicikicchà vigatakathaïkathà vesàrajjappattà aparappaccayà satthusàsane viharantãti.
Sace hi bho gotama imaü dhammaü bhava¤¤eva gotamo àràdhako abhavissa. No ca kho bhikkhå àràdhakà [PTS Page 492] [\q 492/] abhaviüsu. Evamidaü brahmacariyaü aparipåraü abhavissa tenaïgena. Yasmà ca kho bho gotama imaü dhammaü bhava¤ceva gotamo àràdhako bhikkhå ca àràdhakà. Evamidaü brahmacariyaü paripåraü tenaïgena.
Sace hi bho gotama imaü dhammaü bhava¤ceva gotamo àràdhako abhavissa, bhikkhå ca àràdhakà abhaviüsu, no ca kho bhikkhuniyo àràdhikà abhaviüsu, evamidaü brahmacariyaü aparipåraü abhavissa tenaïgena. Yasmà ca kho bho gotama imaü dhammaü bhava¤ceva gotamo àràdhako bhikkhå ca àràdhakà, bhikkhåniyoca àràdhikà, evamidaü brahmacariyaü paripåraü tenaïgena.
--------------------------
1. Yà pa¤cannaü-machasaü 2. Kàmabhoginiyo- sãmu 3. Gihã-sãmu.
[BJT Page 272] [\x 272/]
Sace hi bho gotama imaü dhammaü bhava¤ceva gotamo àràdhako abhavissa, bhikkhå ca àràdhakà abhaviüsu, bhikkhåniyo ca àràdhikà abhaviüsu, no ca kho upàsakà gihã odàtavasanà brahmacàrino àràdhakà abhaviüsu, evamidaü brahmacariyaü aparipåraü abhavissa tenaïgena. Yasmà ca kho bho gotama imaü dhammaü bhava¤ceva gotamo àràdhako, bhikkhu ca àràdhakà, bhikkhuniyo ca àràdhikà, upàsakà ca gihã odàtavasanà brahmacàrino àràdhakà, evamidaü brahmacariyaü paripåraü tenaïgena.
Sace hi bho gotama imaü dhammaü bhava¤ceva gotamo àràdhako abhavissa, bhikkhå ca àràdhakà abhaviüsu, bhikkhuniyo ca àràdhikà abhaviüsu, upàsakà ca gihã odàtavasanà brahmacàrino àràdhakà abhaviüsu, no ca kho upàsakà gihã odàtavasanà kàmabhogino àràdhakà abhaviüsu, evamidaü brahmacariyaü aparipåraü abhavissa tenaïgena. Yasmà ca kho bho gotama imaü dhammaü bhava¤ceva gotamo àràdhako, bhikkhå ca àràdhakà, bhikkhuniyo ca àràdhikà, upàsakà ca gihã odàtavasanà brahmacàrino àràdhakà upàsakà ca gihã odàtavasanà kàmabhogino àràdhakà, evamidaü brahmacariyaü paripåraü tenaïgena
Sace hi bho gotama imaü dhammaü bhava¤ceva gotamo àràdhako abhavissa, bhikkhå ca àràdhakà abhaviüsu, bhikkhuniyo ca àràdhikà abhaviüsu, upàsakà ca gihã odàtavasanà brahmacàrino àràdhakà abhaviüsu, upàsakà ca gihã odàtavasanà kàmabhogino àràdhakà abhaviüsu, no ca kho upàsikà gihiniyo odàtavasanà [PTS Page 493] [\q 493/] brahmacàriõiyo àràdhikà abhaviüsu, evamidaü brahmacariyaü aparipåraü abhavissa tenaïgena. Yasmà ca kho bho gotama imaü dhammaü bhava¤ceva gotamo àràdhako bhikkhå ca àràdhakà bhikkhuniyo ca àràdhikà upàsakà ca gihã odàtavasanà brahmacàrino àràdhakà upàsakà ca gihã odàtavasanà kàmabhogino àràdhakà upàsikà ca gihiniyo odàtavasanà brahmacàriõiyo àràdhikà, evamidaü brahmacariyaü paripåraü tenaïgena.
Sace hi bho gotama imaü dhammaü bhava¤ceva gotamo àràdhako abhavissa, bhikkhå ca àràdhakà abhaviüsu, bhikkhuniyo ca àràdhikà abhaviüsu, upàsakà ca gihã odàtavasanà brahmacàrino àràdhakà abhaviüsu, upàsakà ca gihã odàtavasanà kàmabhogino àràdhakà abhaviüsu, upàsikà ca gihiniyo odàtavasanà brahmacàriõiyo àràdhikà abhaviüsu, no ca kho upàsikà gihiniyo odàtavasanà kàmabhoginiyo àràdhikà abhaviüsu, evamidaü brahmacariyaü aparipåraü abhavissa tenaïgena. Yasmà ca kho bho gotama imaü dhammaü bhava¤ceva gotamo àràdhako bhikkhå ca àràdhakà bhikkhuniyo ca àràdhikà upàsakà ca gihã odàtavasanà brahmacàrino àràdhakà upàsakà ca gihã odàtavasanà kàmabhogino àràdhakà upàsikà ca gihiniyo odàtavasanà brahmacàriõiyo àràdhikà upàsikà ca gihiniyo odàtavasanà kàmabhoginiyo àràdhikà. Evamidaü brahmacariyaü paripåraü tenaïgena.
[BJT Page 274] [\x 274/]
Seyyathàpi bho gotama gaïgànadã samuddaninnà samuddapoõà samuddapabhàrà samuddaü àhacca tiññhati. Evamevàyaü bhoto gotamassa parisà sagahaññhapabbajità nibbànaninnà nibbànapoõà nibbànapabbhàrà nibbànaü àhacca tiññhati. Abhikkantaü bho gotama abhikkantaü bho gotama, seyyathàpi bho gotama nikkujjitaü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, måëhassa và maggaü àcikkheyya' andhakàre và telapajjotaü dhàreyya, 'cakkhumanto råpàni dakkhintã'ti, evameva bhotà gotamena anekapariyàyena dhammo pakàsito. Esàhaü bhavantaü gotamaü saraõaü gacchàmi dhamma¤ca bhikkhusaïgha¤ca. Labheyyàhaü bhoto gotamassa santike pabbajjaü labheyyaü upasampadanti. [PTS Page 494] [\q 494/]
Yo kho vaccha a¤¤atitthiyapubbo imasmiü dhammavinaye àkaïkhati pabbajjaü, àkaïkhati upasampadaü. So cattàro màse parivasati. Catunnaü màsànaü accayena àraddhacittà bhikkhå pabbàjenti, upa sampàdenti bhikkhubhàvàya. Api ca mettha puggalavemattatà viditàti.
Sace bhante a¤¤atitthiyapubbà imasmiü dhammavinaye àkaïkhantà pabbajjaü àkaïkhantà upasampadaü cattàro màse parivasanti. Catunnaü màsànaü accayena àraddhacittà bhikkhå pabbàjenti, upasampàdenti bhikkhubhàvàya. Ahaü cattàri vassàni parivasissàmi. Catunnaü maü vassànaü accayena àraddhacittà bhikkhå pabbàjentu, upasampàdentu bhikkhubhàvàyàti. Alattha kho vacchagotto paribbàjako bhagavato santike pabbajjaü, alattha upasampadaü.
Aciråpasampanno kho panàyasmà vacchagotto addhamàsåpasampanno yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà vacchagotto bhagavantaü etadavoca: 'yàvatakaü bhante sekhena ¤àõena sekhàya vijjàya pattabbaü, anuppattaü taü mayà uttariü me bhagavà dhammaü desetåti. Tena hi tvaü vaccha, dve dhamme uttariü1 bhàvehi, samatha¤ca vipassana¤ca. Ime kho te vaccha dve dhammà uttariü1 bhàvità, samatho ca vipassanàca. Anekadhàtupañivedhàya saüvattissanti. So tvaü vaccha yàvadeva àkaïkhissasi, anekavihitaü iddhividhaü paccanubhaveyyaü, ekopi hutvà bahudhà assaü, bahudhàpi hutvà eko assaü, àvãbhàvaü tirobhàvaü tirokuóóaü tiropàkàraü tiropabbataü asajjamàno gaccheyyaü seyyathàpi àkàse, pañhaviyàpi ummujjanimujjaü kareyyaü seyyathàpi udake, udakepi abhejjamàne2 gaccheyyaü seyyathàpi pañhaviyaü, àkàsepi pallaïkena kameyyaü seyyathàpi pakkhã sakuõo, imepi candimasuriye evaü mahiddhike evaü mahànubhàve pàõinà parimaseyyaü, parimajjeyyaü, yàva brahmalokàpi kàyena vasaü vatteyya'nti. Tatra tatreva sakkhibhabbataü pàpuõissasi sati sati àyatane.
So tvaü vaccha yàvadeva àkaïkhissasi: dibbàya sotadhàtuyà [PTS Page 495] [\q 495/] visuddhàya atikkantamànusikàya ubho sadde suõeyyaü, dibbe ca mànuse ca , ye dåre santike càti. Tatra tatreva sakkhibhabbataü pàpuõissasi sati sati àyatane.
--------------------------
1.Uttari-machasaü 2.Abhejjamàno-sãmu.
[BJT Page 276] [\x 276/]
So tvaü vaccha yàvadeva àkaïkhissasi: parasattànaü parapuggalànaü cetasà ceto paricca pajàneyyaü. Saràgaü và cittaü saràgaü cittanti pajàneyyaü, vãtaràgaü và cittaü vãtaràgaü cittanti pajàneyyaü, sadosaü và cittaü sadosaü cittanti pajàneyyaü, vãtadosaü và cittaü vãtadosaü cittanti pajàneyyaü, samohaü và cittaü samohaü cittanti pajàneyyaü, vãtamohaü và cittaü vãtamohaü cittanti pajàneyyaü, saïkhittaü và cittaü saïkhittaü cittanti pajàneyyaü, vikkhittaü và cittaü vikkhittaü cittanti pajàneyyaü, mahaggataü và cittaü mahaggataü cittanti pajàneyyaü, amahaggataü và cittaü amahaggataü cittanti pajàneyyaü, sa uttaraü và cittaü sauttaraü cittanti pajàneyyaü, anuttaraü và cittaü anuttaraü cittanti pajàneyyaü, samàhitaü và cittaü samàhitaü cittanti pajàneyyaü, asamàhitaü và cittaü asamàhitaü cittanti pajàneyyaü, vimuttaü và cittaü vimuttaü cittanti pajàneyyaü, avimuttaü và cittaü avimuttaü cittanti pajàneyyanti. Tatra tatreva sakkhibhabbataü pàpuõissasi sati sati àyatane .
So tvaü vaccha yàvadeva àkaïkhissasi: anekavihitaü pubbenivàsaü anussareyyaü, seyyathãdaü: ekampi jàtiü dvepi jàtiyo, tissopi jàtiyo catassopi jàtiyo pa¤capi jàtiyo dasapi jàtiyo vãsatimpi jàtiyo tiüsampi jàtiyo cattàrãsampi jàtiyo pa¤¤àsampi jàtiyo jàtisatampi jàtisahassampi jàtisatasahassampi anekepi saüvaññakappe anekepi vivaññakappe anekepi saüvaññavivaññakappe amutràsiü evannàmo evaïgotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto amutra upapàdiü5 tatràpàsiü evannàmo evaïgotto evaüvaõõo evamàhàro evaüsukhadukkhapañisaüvedã evamàyupariyanto. So tato cuto idhåpapanno'ti. Iti sàkàraü sauddesaü anekavihitaü pubbenivàsaü anussareyyanti. Tatra tatreva sakkhibhabbataü pàpuõissasi sati sati àyatane. [PTS Page 496] [\q 496/]
So tvaü vaccha yàvadeva àkaïkhissasi: dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passeyyaü cavamàne upapajjamàne, hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajàneyyaü, ime vata bhonte sattà kàyaduccaritena samannàgatà vacãduccaritena samannàgatà manoduccaritena samannàgatà ariyànaü upavàdakà micchàdiññhikà micchàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà parammaraõà apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapannà, ime và pana1 bhonto sattà kàyasucaritena samannàgatà vacãsucaritena samannàgatà manosucaritena samannàgatà ariyànaü anupavàdakà sammàdiññhikà sammàdiññhikammasamàdànà, te kàyassa bhedà parammaraõà sugatiü saggaü lokaü upannà'ti. Iti dibbena cakkhunà visuddhena atikkantamànusakena satte passeyyaü cavamàne upapajjamàne hãne paõãte suvaõõe dubbaõõe sugate duggate yathàkammåpage satte pajàneyyanti. Tatra tatreva sakkhibhabbataü pàpuõissasi sati sati àyatane.
-------------------------
1.Ime vata-sãmu.
[BJT Page 278] [\x 278/]
So tvaü vaccha yàvadeva àkaïkhissasi àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññhevadhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihareyyanti. Tatra tatreva sakkhibhabbataü pàpuõissasi sati sati àyataneti.
Atha kho àyasmà vacchagotto bhagavato bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi. Atha kho àyasmà vacchagotto eko våpakaññho appamatto àtàpã pahitatto viharanto na cirasseva yassatthàya kulaputtà sammadeva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti, tadanuttaraü brahmacariyapariyosànaü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihàsi. Khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyàti abbha¤¤àsi. A¤¤ataro ca kho panàyasmà vacchagotto arahataü ahosi.
Tena kho pana samayena sambahulà bhikkhå bhagavantaü dassanàya gacchanti addasà kho àyasmà vacchagotto te bhikkhå dåratova gacchante. Disvàna yena te bhikkhå tenupasaïkami, upasaïkamitvà te bhikkhå etadavoca: [PTS Page 497] [\q 497/] handa kahaü pana tumhe àyasmanto gacchathà'ti bhagavantaü kho mayaü àvuso dassanàya gacchàmàti. Tena'hàyasmanto mama vacanena bhagavato pàde sirasà vandatha, evaü ca vadetha. 'Vacchagotto bhante bhikkhu bhagavato pàde sirasà vandati, eva¤ca vadeti, pariciõõo me bhagavà pariciõõo me sugato'ti. Evamàvusoti kho te bhikkhå àyasmato vacchagottassa paccassosuü. Atha kho te bhikkhå yena bhagavà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etadavocuü: àyasmà bhante vacchagotto bhagavato pàde sirasà vandati, eva¤ca vadeti: pariciõõo me bhagavà, pariciõõo me sugato'ti.
Pubbeva me bhikkhave vacchagotto bhikkhu cetasà ceto paricca vidito. Tevijjo vacchagotto bhikkhu mahiddhiko mahànubhàvo'ti. Devatàpi me etamatthaü àrocesuü: tevijjo bhante vacchagotto bhikkhu mahiddhiko mahànubhàvo'ti.
Idamavoca bhagavà attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti.
Mahàvacchagottasuttaü tatiyaü.