Home
Previous Sutta
Sinhala English
Next Sutta
[BJT Vol M - 3] [\z M /] [\w III /]
[PTS Vol M - 3] [\z M /] [\f III /]
[PTS Page 015] [\q 15/]
[BJT Page 116] [\x 116/]

Suttantapiñake
Majjhimanikàyo
Uparipaõõàsako
1 Devadahavaggo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
3.1.9
109 Mahàpuõõama suttaü

Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati pubbàràme migàramàtupàsàde, tena kho pana samayena bhagavà tadahuposathe paõõarase puõõàya puõõamàya rattiyà bhikkhusaïghaparivuto abbhokàse nisinno hoti.

Atha kho a¤¤ataro bhikkhu uññhàyàsanà ekaüsaü cãvaraü katvà yena bhagavà tena¤jaliü paõàmetvà bhagavantaü etadavoca: 'puccheyyàhaü bhante, bhagavantaü ki¤cideva desaü sace me bhagavà okàsaü karoti pa¤hassa veyyàkaraõàyà'ti.

Tena hi tvaü bhikkhu sake àsane nisãditvà puccha yadàkaïkhasiti.

Atha kho so bhikkhu sake àsane nisãditvà bhagavantaü etadavoca:

'Ime nu kho bhante, pa¤cupàdànakkhandhà, [PTS Page 016] [\q 16/] seyyathãdaü: råpåpàdànakkhandho vedanåpàdànakkhandho sa¤¤åpàdànakkhandho saïkhàråpàdànakkhandho vi¤¤àõåpàdànakkhandho'ti.

Ime kho bhikkhu, pa¤cupàdànakkhandhà, seyyathãdaü: 'råpåpàdànakkhandho vedanåpàdànakkhandho sa¤¤åpàdànakkhandho saïkhàråpàdànakkhandho vi¤¤àõåpàdànakkhandho'ti.

Sàdhu bhanteti kho so bhikkhu bhagavato bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà bhagavantaü uttariü pa¤haü pucchi.

'Ime pana bhante pa¤cupàdànakkhandhà kimmålakà'ti?

'Ime kho bhikkhu, pa¤cupàdànakkhandhà chandamålakà'ti.

Taüyeva nu kho bhante, upàdànaü te pa¤cupàdànakkhandhà udàhu a¤¤atra pa¤cupàdànakkhandhehi upàdànaü'ti?

Na kho bhikkhu, taü yeva upàdànaü te pa¤cupàdànakkhandhà nàpi1 a¤¤atra pa¤cupàdànakkhandhehi upàdànaü. Yo kho bhikkhu, pa¤cupàdànakkhandhesu chandaràgo, taü tattha upàdànanti.

Siyà pana bhante, pa¤casu upàdànakkhandhesu chandaràgavemattatàti?

--------------------------

1.Napi-[PTS.]

[BJT Page 118] [\x 118/]

Siyà bhikkhåti bhagavà avoca. Idha bhikkhu, ekaccassa evaü hoti. Evaüråpo siyaü anàgatamaddhànaü, evaüvedano siyaü anàgatamaddhànaü, evaüsa¤¤o siyaü anàgatamaddhànaü, evaüsaïkhàro siyaü anàgatamaddhànaü, evaüvi¤¤àõo siyaü anàgatamaddhànanti. Evaü kho bhikkhu, siyà pa¤casu upàdànakkhandhesu chandaràgavemattatàti.

Kittàvatà pana bhante, khandhànaü khandhàdhivacanaü hotãti?

Yaü ki¤ci bhikkhu råpaü atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santine và, ayaü råpakkhandho. [PTS Page 017] [\q 17/] yà kàci vedanà atãtànàgatapaccuppannà ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikà và sukhumà và hãnà và paõãtà và yà dåre santike và, ayaü vedanàkkhandho. Yà kàci sa¤¤à atãtànàgatapaccuppannà ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikà và sukhumà và hãnà và paõãtà và yà dåre santike và, ayaü sa¤¤àkkhandho. Ye keci saïkhàrà atãtànàgatapaccuppannà ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikà và sukhumà và hãnà và paõãtà và ye dåre santike và, ayaü saïkhàrakkhandho. Yaü ki¤ci vi¤¤àõaü atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và, ayaü vi¤¤àõakkhandho. Ettàvatà kho bhikkhu, khandhànaü khandhàdhivacanaü hotã'ti.

Ko nu kho bhante, hetu ko paccayo råpakkhandhassa pa¤¤à panàya, ko hetu ko paccayo vedanàkkhandhassa pa¤¤àpanàya, ko hetu ko paccayo sa¤¤àkkhandhassa pa¤¤àpanàya, ko hetu ko paccayo saïkhàrakkhandhassa pa¤¤àpanàya, ko hetu ko paccayo vi¤¤àõakkhandhassa pa¤¤àpanàyàti?

Cattàro kho bhikkhu, mahàbhåtà hetu cattàro mahàbhåtà paccayo råpakkhandhassa pa¤¤àpanàya, phasso hetu phasso paccayo vedanakkhandhassa pa¤¤àpanàya, phasso hetu phasso paccayo sa¤¤àkkhandhassa pa¤¤àpanàya, phasso hetu phasso paccayo saïkhàrakkhandhassa pa¤¤àpanàya, nàmaråpaü kho bhikkhu, hetu nàma råpaü paccayo vi¤¤àõakkhandhassa pa¤¤àpanàyàti.

Kathaü pana bhante, sakkàyadiññhi hotãti?

Idha bhikkhu , assutvà puthujjano ariyànaü adassàvã ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinãto, sappurisànaü adassàvã sappurisadhammassa akovido sappurisadhamma avinãto, råpaü attato samanupassati, råpavantaü và attànaü, attani và råpaü, råpasmiü và attànaü. Vedanaü attato samanupassati, vedanàvantaü và attànaü, attani và vedanaü, vedanàya và attànaü. Sa¤¤aü attato samanupassati, sa¤¤àvantaü và attànaü, attani và sa¤¤aü, sa¤¤àya và attànaü. Saïkhàre attato samanupassati, saïkhàravantaü và attànaü, attani và saïkhàre, saïkhàresu và attànaü. Vi¤¤àõaü attato samanupassati, vi¤¤àõavantaü và attànaü. Vi¤¤àõaü attato samanupassati, vi¤¤àõavattaü và attànaü [PTS Page 018] [\q 18/] attani và vi¤¤àõaü, vi¤¤àõasmiü và attànaü. Evaü kho bhikkhu, sakkàyadiññhi hotãti.

[BJT Page 120] [\x 120/]

Kathaü pana bhante, sakkàyadiññhi na hotãti?

Idha bhikkhu, sutavà ariyasàvako ariyànaü dassàvã ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinãto, sappurisànaü dassàvã sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinãto, na råpaü attato samanupassati, na råpavantaü và attànaü, nàttani và råpaü, na råpasmiü và attànaü. Na vedanaü attato samanupassati, na vedanàvantaü và attànaü, nàttani và vedanaü, na vedanàya và attànaü. Na sa¤¤aü attato samanupassati, na sa¤¤àvantaü và attànaü, nàttani và sa¤¤aü, na sa¤¤àya và attànaü. Na saïkhàre attato samanupassati, na saïkhàravantaü và attànaü, nàttani và saïkhàre, na saïkhàresu và attànaü. Na vi¤¤àõaü attato samanupassati, na vi¤¤àõavantaü và attànaü, nàttani và vi¤¤àõaü na vi¤¤àõasmiü và attànaü. Evaü kho bhikkhu, sakkàyadiññhi na hotãti.
 
 

Ko nu kho bhante råpe assàdo ko àdãnavo kiü nissaraõaü. Ko vedanàya assàdo ko àdãnavo kiü nissaraõaü. Ko sa¤¤àya assàdo ko àdãnavo kiü nissaraõaü. Ko saïkhàresu assàdo ko àdãnavo kiü nissaraõaü. Ko vi¤¤àõe assàdo ko àdãnavo kiü nissaraõanti.

Yaü kho bhikkhu, råpaü pañicca uppajjati sukhaü somanassaü ayaü råpe assàdo, yaü råpaü aniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü ayaü råpe àdãnavo, yo råpe chandaràgavinayo chandaràgappahànaü idaü råpe nissaraõaü. Yaü kho bhikkhu, vedanaü pañicca uppajjati sukhaü somanassaü ayaü vedanaü assàdo, yaü vedanaü aniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü ayaü vedanà àdãnavo, yo vedano chandaràgavinayo chandaràgappahànaü idaü vedano nissaraõaü. Yaü kho bhikkhu, sa¤¤aü pañicca uppajjati sukhaü somanassaü ayaü sa¤¤aü assàdo, yaü yaü sa¤¤aü aniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü ayaü sa¤¤aü àdãnavo, yo sa¤¤o chandaràgavinayo chandaràgappahànaü idaü sa¤¤o nissaraõaü. Yaü kho bhikkhu, saïkhàre pañicca uppajjati sukhaü somanassaü ayaü saïkhàre assàdo, yaü saïkhàraü aniccaü dukkhaü viparinàmadhammaü ayaü saïkhàro àdãnavo, yo saïkhàre chandaràgavinayo chandaràgappahànaü idaü saïkhàre nissaraõanti. Yaü kho bhikkhu, vi¤¤àõaü pañicca uppajjati sukhaü somanassaü ayaü vi¤¤àõe assàdo, yaü vi¤¤àõaü aniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü ayaü vi¤¤àõe àdãnavo, yo vi¤¤àõe chandaràgavinayo chandaràgappahànaü idaü vi¤¤àõe nissaraõanti.

Kathaü pana bhante, jànato kathaü passato imasmi¤ca savi¤¤àõake kàye bahiddhà ca sabbanimittesu ahiïkàramamiïkàramànànusayà na hontãti?

Yaü ki¤ci bhikkhu, råpaü atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü [PTS Page 019] [\q 19/] và paõãtaü và yaü dåre santike và, 'sabbaü råpaü netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passati. Yà kàci vedanà atãtànàgatapaccuppannà ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và, 'sabbaü vedanaü netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passati. Yà kàci sa¤¤à atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và, 'sabbaü sa¤¤aü netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passati. Ye keci saïkhàrà atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahaddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và, 'sabbaü saïkhàraü netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passati. Yaü ki¤ci vi¤¤àõaü atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và, 'sabbaü vi¤¤àõaü netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti. Evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya passati. Evaü kho bhikkhu jànato evaü passato imasmi¤ca savi¤¤àõake kàye bahiddhà ca sabbanimittesu ahiïkàramamiïkàramànànusayà1na hontã'ti.

-------------------------

1.Ahaïkàramamaïkàramànànusayà-sãmu,majasaü,syà,[PTS.]

[BJT Page 122] [\x 122/]

Atha kho, a¤¤atarassa bhikkhuno evaü cetaso parivitakko udapàdi: 'iti kira bho, råpaü anattà, vedanà anattà, sa¤¤à anattà, saïkhàrà anattà, vi¤¤àõaü anattà1 anattakatàni kammàni kamattànaü phusissantãti.

Atha kho bhagavà tassa bhikkhuno cetasà coto parivitakkama¤¤àya bhikkhå àmantesi: ñhànaü kho panetaü bhikkhave, vijjati yaü idhekacco moghapuriso avidvà avijjàgato taõhàdhipateyyena cetasà satthusàsanaü atidhàvitabbaü ma¤¤eyya: 'iti kira bho råpaü anattà, vedanà anattà, sa¤¤à anattà, saïkhàrà anattà, vi¤¤àõaü anattà anattakatàni kammàni kamattànaü phusissantã'ti. Pañicca vinãtà2 kho me tumhe bhikkhave, tatra tatra dhammesu3 taü kimma¤¤atha bhikkhave, råpaü niccaü và aniccaü vàti?

Aniccaü bhante.

Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti?

Dukkhaü bhante.

Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü

'Etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti?

No hetaü bhante.

Taü kiüma¤¤atha bhikkhave, vedanà niccaü và aniccaü vàti?

Aniccaü bhante.

[PTS Page 020] [\q 20/]

Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti?

Dukkhaü bhante.

Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü

'Etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti?

No hetaü bhante.

Taü kiüma¤¤atha bhikkhave, sa¤¤à niccaü và aniccaü vàti?

Aniccaü bhante.

Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti?

Dukkhaü bhante.

Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü

'Etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti?

No hetaü bhante.

Taü kiüma¤¤atha bhikkhave, saïkhàrà niccaü và aniccaü vàti?

Aniccaü bhante.

Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti?

Dukkhaü bhante.

Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü

'Etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti?

No hetaü bhante.

Taü kiüma¤¤atha bhikkhave, vi¤¤àõaü niccaü và aniccaü vàti?

Aniccaü bhante.

Yaü panàniccaü, dukkhaü và taü sukhaü vàti?

Dukkhaü bhante.

Yaü panàniccaü dukkhaü vipariõàmadhammaü, kallaü nu taü samanupassituü

'Etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti?

No hetaü bhante.

Tasmàtiha bhikkhave, yaü ki¤ci råpaü atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và, 'sabbaü råpaü netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü. Yà kàci vedanà atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü vi paõãtaü và yaü dåre santike và, 'sabbaü vedanà netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü. Yà kàci sa¤¤à atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và, 'sabbaü sa¤¤à netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü. Ye keci saïkhàrà atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và,'sabbaü saïkhàraü netaü mama, nosohamasmi, na meso attà'ti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü. Yaü ki¤ci vi¤¤àõaü atãtànàgatapaccuppannaü ajjhattaü và bahiddhà và oëàrikaü và sukhumaü và hãnaü và paõãtaü và yaü dåre santike và, sabbaü vi¤¤àõaü netaü mama, nesohamasmi, na meso attàti evametaü yathàbhåtaü sammappa¤¤àya daññhabbaü.

--------------------------

1.Vi¤¤àõaü anattaü-sãmu.

2.Pañivinãtà-sãmu,majasaü.

Pañipucchàvinãtà-syà.

3.Tatra tatra tesu tesu dhammesu sãmu,[PTS.]

[BJT Page 124] [\x 124/]

Evaü passaü bhikkhave, sutavà ariyasàvako råpasmiü nibbindati, vedanàyapi nibbindati, sa¤¤àyapi nibbindati, saïkhàresupi nibbindati, vi¤¤àõasmimpi nibbindati, nibbindaü virajjati, viràgà vimuccati, vimuttasmiü vimuttamiti ¤àõaü hoti: khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyà'ti pajànàtãti.

Idamoca bhagavà attamanà te bhikkhu bhagavato bhàsitaü abhinandunti.

Imasmiü kho pana1 veyyàkaraõasmiü bha¤¤amàne saññhimattànaü bhikkhånaü anupàdàya àsavehi cittàni vimucciüsåti.

Mahàpuõõama suttaü navamaü.

------------------------

1.Imasmiü ca pana-majasaü,syà.

Home
Next Sutta