Suttantapiñake
Majjhimanikàyo
Uparipaõõàsako
2 Anupadavaggo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
3.2.1
111 Anupada suttaü
Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi bhikkhavoti. Bhadanteti te bhikkhå bhagavato paccassosuü. Bhagavà etadavoca:
Paõóito bhikkhave, sàriputto, mahàpa¤¤o bhikkhave, sàriputto puthupa¤¤o bhikkhave sàriputto, hàsupa¤¤o1 bhikkhave sàriputto, javanapa¤¤o bhikkhave sàriputto, tikkhapa¤¤o bhikkhave sàriputto, nibbedhikapa¤¤o bhikkhave sàriputto. Sàriputto bhikkhave, addhamàsaü anupadadhammavipassanaü vipassati. Tatridaü bhikkhave, sàriputtassa anupadadhammavipassanàya hoti.
Idha bhikkhave, sàriputto vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pãtisukhaü pañhamaü jhànaü upasammajja viharati. Ye ca pañhame jhàne3 dhammà vitakko ca vicàro ca pãti ca sukha¤ca cittekaggatà ca phasso vedanà sa¤¤à cetanà cittaü chando adhimokkho viriyaü4 sati upekkhà5 manasikàro. Tyàssa dhammà anupadavavatthità honti, tyàssa dhammà vidità uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti. So evaü pajànàti: evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti, hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo6 anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati. So atthi uttariü7 nissaraõa'nti pajànàti. Tabbahulãkàrà atthitvevassa8 hoti.
-------------------------
1.Hàsapa¤¤o-majasaü,syà. 2.Pañhamajjhànaü-sãmu,[PTS.]
3.Pañhamajjhàne5sãmu,[PTS. 4.]Vãriyaü-majasaü
5.Upekhà-[PTS. 6.]Anupàyo-simu.
7.Uttari-majasaü. 8.Atthitevassa-[PTS.]
[BJT Page 136] [\x 136/]
Puna ca paraü bhikkhave, sàriputto vitakkavicàrànaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü [PTS Page 026] [\q 26/] avitakkaü avicàraü samàdhijaü pitisukhaü dutiyaü jhànaü1 upasampajja viharati. Ye ca dutiye jhàne2 dhammà ajjhattaü sampasàdo ca pãti ca sukha¤ca cittekaggatà ca phasso vedanà sa¤¤à cetanà cittaü chando adhimokkho viriyaü sati upekkhà manasikàro, tyàssa dhammà anupadavavatthità honti. Tyàssa dhammà vidità uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti. So evaü pajànàti: 'evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti. Hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati. So atthi uttariü nissaraõa'nti pajànàti. Tabbahulãkàrà atthitvevassa hoti.
Puna ca paraü bhikkhave, sàriputto pãtiyà ca viràgà upekkhako ca3 viharati. Sato ca sampajàno sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti, yaü taü ariyà àcikkhanti 'upekkhako satimà sukhavihàrã'ti taü tatiyaü jhànaü upasampajja viharati. Ye ca tatiye jhàne dhammà sukha¤ca sati ca sampaja¤¤a¤ca cittekaggatà ca phasso vedanà sa¤¤à cetanà cittaü chando adhimokkho viriyaü sati upekkhà manasikàro,
Tyàssa dhammà anupadavavatthità honti. Tyàssa dhammà
Vidità uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti. So evaü pajànàti: 'evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti. Hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati. So atthi uttariü nissaraõa'nti pajànàti. Tabbahulãkàrà atthitvevassa hoti.
Puna ca paraü bhikkhave, sàriputto sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassànaü atthaïgamà adukkhaü asukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati, ye ca catutthe jhàne dhammà upekkhà adukkhamasukhà vedanà passaddhattà4 cetaso anàbhogo satipàrisuddhi cittekaggatà ca phasso vedanà sa¤¤à cetanà cittaü chando adhimokkho viriyaü sati upekkhà manasikàro. Tyàssa dhammà anupadavavatthità honti. Tyàssa dhammà
Vidità uppajjanti, vidità upaññhahanti, [PTS Page 027] [\q 27/] vidità abbhatthaü gacchanti. So evaü pajànàti: 'evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti. Hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati. So atthi uttariü nissaraõa'nti pajànàti. Tabbahulãkàrà atthitvevassa hoti.
--------------------------
1.Dutiyajjhànaü-sãmu.[PTS. 2.]Dutiyajjhàne-sãmu,[PTS.]
3.Upekhakoca-[PTS.]
4.Passaddhatà-sãmu.
Parisuddhattà-syà.
Passi vedanà-[PTS.]
[BJT Page 138] [\x 138/]
Puna ca paraü bhikkhave, sàriputto sabbaso råpasa¤¤ànaü samatikkamà pañighasa¤¤ànaü atthaïgamà nànattasa¤¤ànaü amanasikàrà 'ananto àkàso'ti àkàsàna¤càyatanaü upasampajja viharati. Ye ca àkàsàna¤càyatane dhammà àkàsàna¤càyatanasa¤¤à ca cittekaggatà ca phasso vedanà sa¤¤à cetanà cittaü chando adhimokkho viriyaü sati upekkhà manasikàro, tyàssa dhammà anupadavavatthità honti. Tyàssa dhammà vidità uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti. So evaü pajànàti: 'evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti, hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati. So atthi uttariü1 nissaraõa'nti pajànàti. Tabbahulãkàrà atthitvevassa2 hoti.
Puna ca paraü bhikkhave, sàriputto sabbaso àkàsàna¤càyatanaü samatikkamma 'anantaü vi¤¤àõa'nti vi¤¤àõa¤càyatanaü upasampajja viharati. Ye ca
Vi¤¤àõa¤càyatane dhammà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤à ca cittekaggatà ca phasso
Vedanà sa¤¤à cetanà cittaü chando adhimokkho viriyaü sati upekkhà manasikàro, tyàssa dhammà anupadavavatthità honti. Tyàssa dhammà vidità uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti. So evaü pajànàti: 'evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti, hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati so atthi uttariü1 nissaraõanti pajànàti. Tabbahulãkàrà atthitvevassa2 hoti.
[PTS Page 028] [\q 28/]
Puna ca paraü bhikkhave, sàriputto sabbaso vi¤¤àõa¤càyatanaü samatikkamma 'natthi ki¤ci'ti àki¤ca¤¤àyatanaü upasampajja viharati. Ye ca àki¤ca¤¤àyatane dhammà àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤à ca cittekaggatà ca phasso
Vedanà sa¤¤à cetanà cittaü chando adhimokkhaü viriyaü sati upekkhà manasikàro, tyàssa dhammà anupadavavatthità honti. Tyàssa dhammà vidità uppajjanti, vidità upaññhahanti, vidità abbhatthaü gacchanti. So evaü pajànàti: 'evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti, hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati so atthi uttariü1 nissaraõanti pajànàti. Tabbahulãkàrà atthitvevassa hoti.
Puna ca paraü bhikkhave, sàriputto sabbaso àki¤ca¤¤àyatanaü samatikkamma nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü upasampajja viharati, so tàya samàpattiyà sato vuññhahati. So tàya samàpattiyà sato vuññhahitvà ye te dhammà3 atãtà niruddhà vipariõatà, te dhamme samanupassati: 'evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti,
Hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo anapàyo
Anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati so atthi uttariü nissaraõanti pajànàti. Tabbahulãkàrà atthitvevassa hoti.
--------------------------
1.Uttari-majasaü. 2.Atthitevassa-[PTS.]
3.Ye dhammà-majasaü,syà,[PTS.]
[BJT Page 140] [\x 140/]
Puna ca paraü bhikkhave, sàriputto sabbaso nevasa¤¤à nàsa¤¤àyatanaü samatikkamma sa¤¤àvedayitanirodhaü upasampajja viharati. Pa¤¤àya cassa disvà àsavà parikkhãõà honti. So tàya samàpattiyà sato vuññhahitvà ye te dhammà1 atãtà niruddhà vipariõatà, te dhamme samanupassati: 'evaü kira me dhammà ahutvà sambhonti, hutvà pañiventã'ti. So tesu dhammesu anupayo anapàyo anissito appañibaddho vippamutto visaüyutto vimariyàdãkatena cetasà viharati so natthi uttariü nissaraõanti pajànàti. Tabbahulãkàrà natthitvevassa2 hoti.
Yaü kho taü bhikkhave, sammà vadamàno vadeyya: vasippatto pàramippatto ariyasmiü sãlasmiü, vasippatto [PTS Page 029] [\q 29/] pàramippatto ariyasmiü samàdhismiü, vasippatto pàramippatto ariyàya pa¤¤àya3, vasippatto pàramippatto ariyàya vimuttiyàti. Sàriputtameva taü sammà vadamàno vadeyya vasippatto pàramippatto ariyasmiü sãlasmiü, vasippatto pàramippatto ariyasmiü samàdhismiü, vasippatto pàramippatto ariyàya pa¤¤àya, vasippatto pàramippatto ariyàya vimuttiyà'ti.
Yaü kho taü bhikkhave, sammà vadamàno vadeyya: bhagavato putto oraso mukhato jàto dhammajo dhammanimmito dhammadàyàdo no àmisadàyàdo'ti sàriputtameva taü sammà vadamàno vadeyya bhagavato putto oraso mukhato jàto dhammajo dhammanimmito dhammadàyàdo no àmisadàyàdo'ti
Sàriputto bhikkhave, tathàgatena anuttaraü dhammacakkaü pavattikaü sammadeva anuppavattetãti
Idamavoca bhagavà, attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti.
Anupada suttaü pañhamaü.
--------------------------
1.Ye dhammà-majasaü,syà,[PTS.]
2.Natthitevassa-[PTS.]
3.Sa¤¤àya-[PTS.]