Udana Parallels - Chapters 5 -8

5: Soõavaggo

Ud. 5-1: Ràjasuttaü Sabbà disà anuparigamma cetasà, Nevajjhagà piyataramattanà kvaci. Evaü piyo puthu attà paresaü, Tasmà na hiüse param-attakàmo.	Uv. 5.18 Priyavarga Sarvà di÷as tv anuparigamya cetasà, Naivàdhyagàt priyataram àtmanaþ kvacit. Evaü priyaþ pthagàtmà pareùàü, Tasmàn na hiüsyàt param àtmakàraõam.
Ud. 5-2: Appàyukasuttaü Ye keci bhåtà bhavissanti ye và pi, Sabbe gamissanti pahàya dehaü. Taü sabbaü jàniü kusalo viditvà, âtàpiyo brahmacarⁱyaü careyya.	Uv. 1.26 Anityavarga Ye ceha bhåtà bhaviùyanti và punaþ, Sarve gamiùyanti prahàya deham. Tàü sarvahàniü ku÷alo viditvà, Dharme sthito brahmacaryaü careta. ¹
Ud. 5-3: Suppabuddhakuññhisuttaü Cakkhumà visamàni va Vijjamàne parakkame, Paõóito jãvalokasmiü, Pàpàni parivajjaye.	Uv. 28.13 Pàpavarga Cakùuùmàü viùamànãva Vidyamàne paràkramet, Paõóito jãvaloke 'smiü, Pàpàni parivarjayet.
Ud. 5-4: Kumàrakasuttaü Sace bhàyatha dukkhassa, Sace vo dukkham-appiyaü, Màkattha pàpakaü kammaü, âvi và yadi và raho. Sace ca pàpakaü kammaü Karissatha karotha và, Na vo dukkhà pamuttyatthi, Upecca pi palàyataü.	Uv. 9.3 & 4 Karmavarga Sa ced bibheùi duþkhasya, Sa cet te duþkham apriyam, Mà kàrùãþ pàpakaü karma, Tv àvir và yadi và rahaþ. Sa cet pàpàni karmàõi Kariùyasi karoùi và, Na te duþkhàt pramokùo 'sti, Hy utplutyàpi palàyataþ.
Ud. 5-5: Uposathasuttaü Channam-ativivassati Vivañaü nàtivassati, Tasmà channaü vivaretha Evaü taü nàtivassati.	Uv. 6.14 øãlavarga Channam evàbhivarùati Vivtaü nàbhivarùati, Tasmàd dhi cchannaü vivared Evaü taü nàbhivarùati.
Ud. 5-6: Soõasuttaü Disvà àdãnavaü loke, ¥atvà dhammaü niråpadhiü, Ariyo na ramatã pàpe, Pàpe na ramatã suci.	Uv. 28.4 Pàpavarga Dùñvà hy àdãnavaü loke, J¤àtvà dharmaniraupadhim, âryo na ramate pàpe, Pàpo na ramate ÷ubhe ².
Ud. 5-7: Revatasuttaü Yà kàci kaïkhà idha và huraü và, Sakavediyà và paravediyà và, Jhàyino tà pajahanti sabbà, âtàpino brahmacarⁱyaü carantà.	Uv. 29.6 Yugavarga Kàïkùà hi yà syàd iha và pthag và, Ihavedikà và paravedikà và ³, Tàü dhyàyino viprajahanti sarvà, Hy àtàpino brahmacaryaü carantaþ.
Ud. 5-8: ânandasuttaü Sukaraü sàdhunà sàdhu, Sàdhu pàpena dukkaraü, Pàpaü pàpena sukaraü, Pàpam-Ariyehi dukkaraü.	Uv. 28.17 Pàpavarga Sukaraü sàdhunà sàdhu, Sàdhu pàpena duùkaram, Pàpaü pàpena sukaraü, Pàpam âryeõa duùkaram.
Ud. 5-9: Saddhàyamànasuttaü Parimuññhà paõóitàbhàsà, Vàcàgocarabhàõino, Yàvicchanti mukhàyàmaü Yena nãtà na taü vidå.	Uv. 14.7 Drohavarga Paõóitàbhà paràmùñà, Vàg yà gocarabhàùiõã, Vyàyacchanti mukhaü vàmà Yayà nãtà na te budhàþ.
Ud. 5-10: Panthakasuttaü òhitena kàyena ñhitena cetasà, Tiññhaü nisinno uda và sayàno, Evaü satiü bhikkhu adhiññhahàno, Labhetha pubbàpariyaü visesaü. Laddhàna pubbàpariyaü visesaü, Adassanaü Maccuràjassa gacche.	Uv. 15.2 Smtivarga Sthitena kàyena tathaiva cetasà, Sthito niùaõõo 'py atha và ÷ayànaþ, Nityaü smto bhikùur adhiùñhamàno, Labheta pårvàparato vi÷eùam. Labdhvà ca pårvàparato vi÷eùam, Adar÷anaü Mturàjasya gacchet.

6: Jaccandhavaggo

Ud. 6-1: âyusaïkhàravossajanasuttaü Tulam-atula¤-ca sambhavaü Bhavasaïkhàram-avassajji Muni. Ajjhattarato samàhito, Abhindi kavacam-ivattasambhavaü.	Uv. 26.30 Nirvàõavarga Tulyam atulyaü ca saübhavaü Bhavasaüskàram avàsjan muniþ. âdhyàtmarataþ samàhito, Hy abhinat ko÷am ivàõóasaübhavam ⁴.
Ud. 6-2: Jañilasuttaü Na vàyameyya sabbattha, Nà¤¤assa puriso siyà, Nà¤¤aü nissàya jiveyya, Dhammena na vaõiü care.	Uv. 13.7 Puùpavarga Na vyàyamente sarvatra, Nànyeùàü puruùo bhavet, Nànyàü niþ÷ritya jãveta, Dharmeõa na vaõik caret.
Ud. 6-3: Paccavekkhanasuttaü Ahu pubbe tadà nàhu, Nàhu pubbe tadà ahu, Na càhu na ca bhavissati Na cetarahi vijjati.	Uv. 26.13 Nirvàõavarga Abhåt pårve tato nàbhån, Nàbhåt pårve tato hy abhåt, Na càbhån na bhaviùyati Na vàpy etarhi vidyate.
Ud. 6-4: Pañhamanànàtitthiyasuttaü Imesu kira sajjanti, Eke samaõabràhmaõà, Viggayha naü vivadanti Janà ekaïgadassino.	Uv. 33.4 Bràhmaõavarga Bhaveùv eva hi sajyanta, Eke ÷ramaõabràhmaõàþ, Vighya vivadantãme Bàlà hy ekàntadar÷inaþ ⁵.
Ud. 6-5: Dutiyanànàtitthiyasuttaü Imesu kira sajjanti, Eke samaõabràhmaõà, Antarà va visãdanti, Appatvà va tamogadhaü.	Uv. 33.5 Bràhmaõavarga Bhaveùv eva hi sajyanta, Eke ÷ramaõabràhmaõàþ , Antarena viùãdanti, Hy apràpyaivottamaü padam ⁶.
Ud. 6-6: Tatiyanànàtitthiyasuttaü Ahaïkàrapasutàyaü Pajà paraïkàråpasaühità, Etad-eke nàbbha¤¤iüsu Na naü sallan-ti addasuü. Eta¤-ca sallaü pañicca passato, Ahaü karomã ti na tassa hoti, Paro karotã ti na tassa hoti. Mànupetà ayaü pajà, Mànaganthà mànavinibandhà, Diññhisu sàrambhakathà, Saüsàraü nàtivattati.	Uv. 27.7 & 8 & 9 Pa÷yavarga Ahaükàrastà martyàþ Parakàropasaühitàþ, Etad eke na jànanti Pa÷yanti na hi ÷alyataþ. Etat tu ÷alyaü pratiyatya pa÷yato, Hy adhyavasità yatra prajàþ prasaktàþ, Ahaü karomãti na tasya hiüsyàt, Paraþ karotãti na tasya hiüsyàt ⁷. Mànopeto hy ayaü loko, Mànasaktaþ sadà sthitaþ, Dùñibhi÷ caiva saürabdhaþ, Saüsàraü nàtivartate.
Ud. 6-7: Subhåtisuttaü Yassa vitakkà vidhåpità, Ajjhattaü suvikappità asesà, Taü saïgam-aticca aråpasa¤¤ã, Catuyogàtigato na jàtu-m-eti.	Uv. 29.56 Yugavarga Yasya vitarkà vidhåpitàs, Tv àdhyàtmaü vinivartità hy a÷eùam, Sa hi saïgam atãtya sarvasaüj¤àü, Yogàpetam atãrõasaïgam eti.
Ud. 6-8: Gaõikàsuttaü (prose) Ya¤-ca pattaü ya¤-ca pattabbaü - ubhayam-etaü rajànukiõõaü turassànusikkhato. Ye ca sikkhàsàrà sãlabbatajãvitabrahmacariya- upaññhànasàrà - ayam-eko anto. Ye ca evaüvàdino: `natthi kàmesu doso ti - ayaü dutiyo anto. Iccete ubho antà kañasivaóóhanà, kañasiyo diññhiü vaóóhenti. Ete te ubho ante anabhi¤¤àya olãyanti eke atidhàvanti eke. Ye ca kho te abhi¤¤àya tatra ca nàhesuü tena ca na ma¤¤iüsu - vaññaü tesaü natthi pa¤¤àpanàya.	Uv. 27.10 - 14 Pa÷yavarga Yat pràptaü yac ca pràptavyaü - Rajaþkãrõam idaü dvayam, âturyam iti taü j¤àtvà Jahyàd vidvàü samàhitaþ, øikùàsàrà÷ ca ye satvà, Jãvino brahmajãvinaþ, Upasthànarataye ca Sa eko 'ntaþ prakãrtitaþ. Bhoktavyàþ ÷ucayaþ kàmà, Na doùas teùu vidyate, Ya evaü dar÷ino bàlà Dvitãyo 'ntaþ prakãrtitaþ. Etàv antàv anaj¤àya, Tv atilãyanti bàli÷aþ, Apare tv atidhàvanti, Cakùuùmàüs tàü prapa÷yati. Etàv antau viditvà tu Nàbhavaüs tatra ye budhàþ, Na caiva tena manyante - Vartmas teùàü na vidyate.
Ud. 6-9: Upàtisuttaü Upàtidhàvanti na sàram-enti, Navaü navaü bandhanaü bråhayanti, Patanti pajjotam-ivàdhipàtakà, Diññhe sute iti heke niviññhà.	Uv. 29.5 Yugavarga Upàtidhàvanti hi sàrabuddhyà, Navaü navaü bandhanam àdadantaþ, Patanti hi dyotam ivàndhakàràd ⁸, Dùñe ÷rute caiva niviùñacittàþ.
Ud. 6-10: Tathàgatuppàdasuttaü Obhàsati tàva so kimi Yàva na uggamati pabhaïkaro, Verocanamhi uggate, Hatappabho hoti na càpi bhàsati. (prose:) Evaü obhàsitam-eva takkikànaü Yàva Sammàsambuddhà loke nuppajjanti. Na takkikà sujjhanti na càpi sàvakà, Duddiññhã na dukkhà pamuccare. ⁹	Uv. 29.1 & 2 Yugavarga Avabhàsati tàvat sa kmir Yàvan nodayate divàkaraþ, Vairocane tådgate bh÷aü, øvàyo bhavati na càvabhàsate. Evaü bhàsitam àsi tàrkitair Yàvan nodayate Tathàgataþ. Buddhapratibhàsite tu loke, Na tàrkiko bhàsati nàsya ÷ràvakaþ ¹⁰.

7: Cullavaggo

Ud. 7-1: Pañhamabhaddiyasuttaü Uddhaü adho sabbadhi vippamutto Ayam-aham-asmã ti anànupassã, Evaü vimutto, udatàri oghaü Atiõõapubbaü apunabbhavàya.	Uv. 27.28 Pa÷yavarga ærdhvaü càdhaþ sarvato vãtaràgo Hy ayam aham asmãti ca nànupa÷yan, Evaü vimukto hi tared ihaugham Atãrõapårvaü hy apunarbhavàya.
Ud. 7-2: Dutiyabhaddiyasuttaü Acchecchi vaññaü byàgà niràsaü, Visukkhà sarità na sandati, Chinnaü ¹¹ vaññaü na vattati, Esevanto dukkhassa.	cf. Uv. 26.15 Nirvàõavarga Chitvà tùõàü pra÷àmyeha, Rajaþ sarvaü samàhitaþ, Vi÷oùayitvà saritàü, Duþkhasyànto nirucyate.
Ud. 7-3: Sattasuttaü Kàmesu sattà, kàmasaïgasattà, Sa¤¤ojane vajjam-apassamànà, Na hi jàtu sa¤¤ojanasaïgasattà Oghaü tareyyuü vipulaü mahantaü.	Uv. 27.27 Pa÷yavarga Kàmeùu saktàþ satataü hi måóhàþ ¹², Saüyojane vadyam apa÷yamànàþ, Na jàtu saüyojanasaïgasaktà Hy oghaü tareyur vipulaü mahàntam.
Ud. 7-4: Dutiyasattasuttaü Kàmandhà jàlasa¤channà, Tanhàchadanachàdità, Pamattabandhunà baddhà, Macchà va kuminàmukhe, Jaràmaraõaü gacchanti, Vaccho khãråpako va màtaraü.	Uv. 3.3 Tùõàvarga Kàmàndhajàlaprakùiptàs, Tùõayàcchàditàþ prajàþ, Pramattà bandhane baddhà, Matsyavat kupinàmukhe, Jaràmaraõam àyànti, Vatsaþ kùãrapaka iva màtaram.
Ud. 7-5: Lakuõñakabhaddiyasuttaü Nelaïgo ¹³ setapacchàdo, Ekàro vattatã ratho, Anãghaü passa àyantaü, Chinnasotaü abandhanaü.	Uv. 27.30 Pa÷yavarga Nelàïgaþ ÷vetasaüchanna, Ekàro vartate rathaþ, Anighaü pa÷yatàyàntaü, Chinnayoktram ¹⁴ abandhanam.
Ud. 7-6: Taõhàkkhayasuttaü Yassa målà chamà natthi, Paõõà natthi, kuto latà? Taü dhãraü bandhanà muttaü - ko taü ninditum-ar^ahati? Devà pi naü pasaüsanti, Brahmunà pi pasaüsito.	Uv. 29.50 Yugavarga Yasya måle tvacà nàsti, Parõà nàsti, tathà latàþ? Taü dhãraü bandhanàn muktaü - kas taü ninditum arhati?
Ud. 7-7: Papa¤cakkhayasuttaü Yassa papa¤cà ñhiti ca natthi, Sandànaü paligha¤-ca vãtivatto, Taü ¹⁵ nittaõhaü muniü carantaü, Nàvajànàti sadevako pi loko.	Uv. 29.51 Yugavarga Yasya ha prapa¤citaü hi no sat ¹⁶, Saütànaü parikhaü ca yo nivttaþ, Tùõàvigataü muniü carantaü, Na vijànàti sadevako 'pi lokaþ.
Ud. 7-8: Kaccànasuttaü Yassa siyà sabbadà sati Satataü kàyagatà upaññhità, `No cassa, no ca me siyà, Na bhavissati na, ca me bhavissati', Anupubbavihàrã tattha so Kàleneva tare visattikaü.	Uv. 15.4 Smtivarga Yasya syàt sarvataþ smtiþ Satataü kàyagatà hy upasthità, `No ca syàn no ca me syàn, Na bhaviùyati na ca me bhaviùyati', Anupårvavihàravàn asau Kàlenottarate viùaktikàm.
Ud. 7-9: Udapànasuttaü Kiü kayⁱrà udapànena, âpà ce sabbadà siyuü? Taõhàya målato chetvà, Kissa pariyesanaü care.	Uv. 17.9 Udakavarga Kiü kuryàd udapànena. Yatràpaþ sarvato bhavet? Tùõàyà målam uddhtya, Kasya paryeùaõàõ caret.
Ud. 7-10: Udenasuttaü Mohasambandhano loko, Bhabbaråpo va dissati, Upadhisambandhano bàlo, Tamasà parivàrito. Sassato-r-iva khàyati ¹⁷, Passato natthi ki¤canaü.	Uv. 27.6 Pa÷yavarga Moùasaübandhano loko, Bhavyaråpa iva d÷yate, Upadhãbandhanà bàlàs, Tamasà parivàritàþ. Asat sad iva d÷yate, Pa÷yato nàsti ki¤canam.

8: Pàñaligàmiyavaggo

Ud. 8-1: Pañhamanibbànasuttaü (prose) Atthi bhikkhave tad-àyatanaü, yattha neva pañhavã, na àpo, na tejo, na vàyo, na àkàsàna¤càyatanaü, na vi¤¤àna¤càyatanaü, na àki¤ca¤¤àyatanaü, na nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü, nàyaü loko, na paraloko, na ubho candimasuriyà. Tatràpàhaü bhikkhave Neva àgatiü vadàmi, na gatiü, Na ñhitiü, na cutiü, na upapattiü. ppatiññhaü appavattaü Anàrammaõam-evetaü, - esevanto dukkhassa.	Uv. 26.24 Nirvàõavarga Abhijànàmy ahaü sthànaü Yatra bhåtaü na vidyate. Nàkà÷aü na ca vij¤ànaü, Na sårya÷ candramà na ca; Uv. 26.25 Nirvàõavarga Naivàgatir na ca gatir, Nopapatti÷ cyutir na ca. Apratiùñham anàlambaü - duþkhàntaþ sa nirucyate. ¹⁸
Ud. 8-2: Dutiyanibbànasuttaü Duddasaü `anataü' nàma, Na hi saccaü sudassanaü, Pañividdhà tanhà jànato, Passato natthi ki¤canaü.	cf. Uv. 26.14 Nirvàõavarga Durd÷aü satyam acalaü, Sud÷aü pratividhyataþ, Tùõàkùayaü pa÷yato hi, Duþkhasyànto nirucyate.
Ud. 8-3: Tatiyanibbànasuttaü (prose) Atthi bhikkhave ajàtaü abhåtaü akataü asaïkhataü. No ce taü bhikkhave abhavissà ajàtaü bhåtaü akataü asaïkhataü, na-y-idha jàtassa bhåtassa Katassa saïkhatassa nissaraõaü pa¤¤àyetha. Yasmà ca kho bhikkhave atthi ajàtaü bhåtaü akataü asaïkhataü, tasmà jàtassa bhåtassa katassa saïkhatassa nissaraõaü pa¤¤àyati.	Uv. 26.21 Nirvàõavarga Ajàte sati jàtasya Vaden niþsaraõaü sadà. Asaüsktaü ca saüpa÷yaü Saüsktàt parimucyate ¹⁹.
Ud. 8-4: Catutthanibbànasuttaü (prose) Nissitassa calitaü, anissitassa calitaü natthi. Calite asati passaddhi, passaddhiyà sati nati na hoti. Natiyà asati, àgati gati na hoti. âgati gatiyà asati, cutupapàto na hoti. Cutupapàte asati nevidha na huraü na ubhayam-antare - esevanto dukkhassa.	Uv. 26.20 Nirvàõavarga Aniþ÷ritasyàcalitaü Prasrabdhi÷ ceha vidyate, Na gatir na cyuti÷ caiva - duþkhasyànto nirucyate ²⁰.
Ud. 8-5: Cundasuttaü Dadato pu¤¤aü pavaóóhati, Sa¤¤amato veraü na cãyati. Kusalo ca jahàti pàpakaü, Ràgadosamohakkhayà sa nibbuto.	Uv. 28.2 Pàpavarga Dadataþ puõyaü pravardhate, Vairaü na kriyate ca saüyamàt. Ku÷alã prajahàti pàpakaü, Ràgadoùamohakùayàt tu nirvtiþ.
Ud. 8-6: Pàñaligàmiyasuttaü Ye taranti aõõavaü saraü, Setuü katvàna, visajja pallalàni. Kullaü hi jano pabandhati, Tiõõà medhàvino janà.	Uv. 17.7 Udakavarga Ye taranty àrõavaü nityaü, Kolaü baddhvà janàh ÷ubham. Na te taranti saritàü, Tãrõà medhàvino janàþ ²¹.
Ud. 8-7: Dvidhàpathasuttaü Saddhiü caram-ekato vasaü, Misso a¤¤ajanena Vedagå, Vidvà, pajahàti pàpakaü, Ko¤co khãrapako va ninnagaü.	Uv. 28.3 Pàpavarga Sàrdhaü carann ekakaþ sadà, Mi÷ro hy anyajanena Vedakaþ, Ku÷alã prajahàti pàpakaü, Krau¤caþ kùãrapako yathodakam.
Ud. 8-8: Visàkhàsuttaü Ye keci sokà paridevità và, Dukkhà ca lokasmiü anekaråpà, Piyaü pañicca pabhavanti ete, Piye asante na bhavanti ete. Tasmà hi te sukhino vãtasokà, Yesaü piyaü natthi kuhi¤ci loke, Tasmà asokaü virajaü patthayàno, Piyaü na kayⁱràtha kuhi¤ci loke.	Uv. 5.3 & 4 Priyavarga øokà hi ye vai paridevitaü ca, Duþkhaü ca lokasya hi naikaråpam, Priyaü pratãtyeha tad asti sarvaü, Priye 'sati syàn na kathaü cid etat. Tasmàd dhi te sukhità vãta÷okà, Yeùàü priyaü nàsti kathaü cid eva, Tasmàd a÷okaü padam eùamàõaþ, Priyaü na kurvãta hi jãvaloke ²².
Ud. 8-9: Pañhamadabbasuttaü Abhedi kàyo, nirodhi sa¤¤à, Vedanà sãtãbhaviüsu sabbà, Våpasamiüsu saïkhàrà, Vi¤¤àõaü attham-àgamà.	Uv. 26.16 Nirvàõavarga Bhitvà kàyaü ca saüj¤àü ca, Vedanàü vyupa÷àmya ca; Vij¤ànàstagamaü labdhvà, Duþkhasyànto nirucyate ²³.
Ud. 8-10: Dutiyadabbasuttaü Ayoghanahatasseva Jalato jàtavedaso, Anupubbåpasantassa Yathà na ¤àyate gati. Evaü sammà vimuttànaü, Kàmabandhoghatàrinaü: Pa¤¤àpetuü gati natthi Pattànaü acalaü sukhaü.	Uv. 30.35 & 36 Sukhavarga Ayoghanahatasyaiva Jvalato jàtavedasaþ, Anupårvopa÷àntasya Yathà na j¤àyate gatiþ. Evaü samyagvimuktànàü, Kàmapaïkaughatàriõàm ²⁴: Praj¤àpayituü gatir nàsti Pràptànàm acalaü sukham.

Udàna Parallels Home Page

End Notes

1 Pàëi: should live the spiritual life with ardour; Sanskrit: should live the spiritual life established in Dharma.

2 Pàëi: the pure one does not delight in bad deeds; Sanskrit: the bad one does not delight in the good, which avoids the awkward repetition.

3 BHSD has a note that the parallel to this verse has not been found in the Pàëi (s.v. vedaka), though it clearly does parallel the verse here. It further says that the meaning is `not wholly clear', which we may agree on.

4 The Pàëi is difficult enough here: he broke production of self like a coat of mail (though one may have thought a coat of mail not so easy to break); the Sanskrit, however, is even more difficult: he broke production of the egg like a cup ?? presumably production of the egg means rebirth, although a distinction is normally drawn between yonijà (birth via a womb) and aõóajà (birth via an egg).

5 The pun in the Pàëi: (like) people who see (only) one limb; is lost in the more straightforward Sanskrit: (like) fools who see only one end.

6 Pàëi: not having attained a firm footing; Sanskrit: not having attained the supreme state.

7 Pajà in line b of the Pàëi is hypermetrical, and the 2^nd verse is one line short, so it looks here like it may be that some confusion has crept into the readings; on this occasion the Sanskrit looks more convincing (though it has to be borne in mind that the Sanskrit often appears to have tidied up the lines that are found in the Pàëi).

8 Interestingly the Pàëi: like moths that fall into the lamp, which is linked to the preceeding story, is found as: like the blind who fall into the fire, in the Sanskrit.

9 There are difficulties in making the 2^nd `verse' scan in both the Pàëi and the Sanskrit here; though in both cases it looks like a metre of some sort was originally intended.

10 Pàëi: the reasoners are not purified of wrong view, nor are their disciples - they are not released from suffering; becomes: but when the Buddhas manifest in the world neither the reasoner's nor their disciples shine forth, in the Sanskrit, with a nice word play on pratibhàsita and bhàsati.

11 BJT reads jinnaü, a reading that has possibly arisen owing to a confusion between ch- and j- , which are very similar in the Sinhala script.

12 The repetitious: clinging to sense pleasures, clinging to the shackle of sense pleasures, in the Pàëi, is replaced with: clinging to sense pleasures, always befuddled, in the Sanskrit.

13 BJT reads nelaggo here, as does SHB edition of the commentary. The Burmese editions read nelaïgo, and as we can see from the Sanskrit this is probably the more authentic reading.

14 Pàëi: who has cut off the stream; Sanskrit: who has cut off the yoke.

15 BJT reads Taü taü here, which is unmetrical and not necessary for the sense.

16 The difficult Pàëi: he for whom there is no diversification and persistance, is simplified in the Sanskrit version to: he for whom there is no diversification.

17 BJT reads Sassati viva khàyati.

18 That place where the elements are not found I know. There is neither space nor consciousness, no sun nor moon; no coming, no going, no rebirth, no passing away. It is without support or object - this is called the end of suffering. These verses summarise the parallel in the Pàëi with great economy.

19 (Because) there is an unborn, there is always an escape from the born, I say. Seeing the unconditioned he is freed from the conditioned. Again the Sanskrit here is a good summary of the main theme in the Pàëi prose udàna, but more of a paraphrase this time.

20 The independent has no agitation, he understands (true) calm here. There is neither going nor passing away - it is called the end of suffering.

21 The Sanskrit is almost as difficult as the Pàëi here, and we have to presume elision: Those good people who, having made a raft, cross the sea forever. (While) those (others) do not cross the stream - the intelligent people have crossed over.

22 Pàëi: therefore those wanting (to be) griefless, dust-free, should not have love for anything in the world; Sanskrit: therefore those seeking the griefless state should not have love for the world of beings.

23 Pàëi: the body has broken up, perception has ceased, all feelings have become cool, (mental) processes have been pacified, consciousness has come to rest; Sanskrit: after the break up of the body and perception, and the pacification of feelings; after consciousness has attained rest - it is called the end of suffering.

24 Pàëi: who have crossed over the flood of bondage to sense pleasures; Sanskrit: who have crossed over the miry flood of sense pleasures.