8. Dutiyamigaluddakapetavatthuvaṇṇanā

Kūṭāgāre ca pāsādeti idaṃ bhagavati veḷuvane viharante aparaṃ migaluddakapetaṃ ārabbha vuttaṃ. Rājagahe kira aññataro māgaviko māṇavo vibhavasampannopi samāno bhogasukhaṃ pahāya rattindivaṃ mige hananto vicarati. Tassa sahāyabhūto eko upāsako anuddayaṃ paṭicca– “sādhu, samma, pāṇātipātato viramāhi, mā te ahosi dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā”ti ovādaṃ adāsi. So taṃ anādiyi. Atha so upāsako aññataraṃ attano manobhāvanīyaṃ khīṇāsavattheraṃ yāci– “sādhu, bhante, asukapurisassa tathā dhammaṃ desetha, yathā so pāṇātipātato virameyyā”ti.

Athekadivasaṃ so thero rājagahe piṇḍāya caranto tassa gehadvāre aṭṭhāsi. Taṃ disvā so māgaviko sañjātabahumāno paccuggantvā gehaṃ pavesetvā āsanaṃ paññāpetvā adāsi. Nisīdi thero paññatte āsane, sopi theraṃ upasaṅkamitvā nisīdi. Tassa thero pāṇātipāte ādīnavaṃ, tato viratiyā ānisaṃsañca pakāsesi. So taṃ sutvāpi tato viramituṃ na icchi. Atha naṃ thero āha– “sace, tvaṃ āvuso, sabbena sabbaṃ viramituṃ na sakkosi, rattimpi tāva viramassū”ti, so “sādhu, bhante, viramāmi rattin”ti tato virami. Sesaṃ anantaravatthusadisaṃ. Gāthāsu pana–

488. “Kūṭāgāre ca pāsāde, pallaṅke gonakatthate;

pañcaṅgikena turiyena, ramasi suppavādite.

489. “Tato ratyā vivasāne, sūriyuggamanaṃ pati;

apaviddho susānasmiṃ, bahudukkhaṃ nigacchasi.

490. “Kiṃ nu kāyena vācāya, manasā dukkaṭaṃ kataṃ;

kissakammavipākena, idaṃ dukkhaṃ nigacchasī”ti.–

Tīhi gāthāhi nāradatthero naṃ paṭipucchi. Athassa peto–

491. “Ahaṃ rājagahe ramme, ramaṇīye giribbaje;

migaluddo pure āsiṃ, luddo cāsimasaññato.

492. “Tassa me sahāyo suhadayo, saddho āsi upāsako;

tassa kulūpako bhikkhu, āsi gotamasāvako;
sopi maṃ anukampanto, nivāresi punappunaṃ.

493. “‘Mākāsi pāpakaṃ kammaṃ, mā tāta duggatiṃ agā;

sace icchasi pecca sukhaṃ, virama pāṇavadhā asaṃyamā’.

494. “Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā, sukhakāmassa hitānukampino;

nākāsiṃ sakalānusāsaniṃ, cirapāpābhirato abuddhimā.

495. “So maṃ puna bhūrisumedhaso, anukampāya saṃyame nivesayi;

‘sace divā hanasi pāṇino, atha te rattiṃ bhavatu saṃyamo’.

496. “Svāhaṃ divā hanitvā pāṇino, virato rattimahosi saññato;

rattāhaṃ paricāremi, divā khajjāmi duggato.

497. “Tassa kammassa kusalassa, anubhomi rattiṃ amānusiṃ;

divā paṭihatāva kukkurā, upadhāvanti samantā khādituṃ.

498. “Ye ca te satatānuyogino, dhuvaṃ payuttā sugatassa sāsane;

maññāmi te amatameva kevalaṃ, adhigacchanti padaṃ asaṅkhatan”ti.–

Tamatthaṃ ācikkhi. Tāsaṃ attho heṭṭhā vuttanayova.

Dutiyamigaluddakapetavatthuvaṇṇanā niṭṭhitā.