1. Evammesutaü: ekaü samayaü bhagavà kosalesu càrikaü caramàno mahatà bhikkhusaïghena saddhiü pa¤camattehi bhikkhusatehi yena manasàkañaü nàma kosalànaü bràhmaõagàmo tadavasari. Tatra sudaü bhagavà manasàkañe viharati uttarena manasàkañassa aciravatiyà nadiyà tãre ambavane.
2. Tena kho pana samayena sambahulà abhi¤¤àtà abhi¤¤àtà bràhmaõamahàsàlà manasàkañe pañivasati. Seyyathãdaü: caïkã bràhmaõo tàrukkho bràhmaõo pokkharasàtã bràhmaõo jànussonã bràhmano todeyyo bràhmaõo, a¤¤e ca abhi¤¤àtà abhi¤¤àtà bràhmaõamahàsàlà.
3. Atha kho vàseññha - bhàradvàjànaü jaïghàvihàraü anucaïkamantànaü anuvicarantànaü maggàmagge kathà udapàdi. Atha kho vàseññho màõavo evamàha: 'ayameva ujumaggo ayama¤jasàyano niyyàõiko niyyàti takkarassa bramhasahavyatàya yvàyaü akkhàto bràhmaõena pokkharasàtinà'ti.
4. Bhàradvàjo màõavo evamàha: ayameva ujumaggo [PTS Page 236] [\q 236/] ayama¤jasàyano niyyàõiko niyyàni takkarassa brahmasahavyatàya yvàyaü akkhàto bràhmaõena tàrukkhenà'ti. Neva khvàsakkhi1 vàseññho màõavo bhàradvàjaü màõavaü sa¤¤àpetu. Na panàsakkhi bhàradvàjo màõavo vàseññhaü màõavaü sa¤¤àpetuü.
5. Atha kho vàseññho màõavo bhàradvàjaü màõavaü àmantesi: ayaü kho bhàradvàja, samaõo gotamo sakyaputto sakyakulà pabbajito manàsàkañe viharati uttarena manasàkañassa aciravatiyà nadiyà tãre ambavane. Taü kho pana bhavantaü gotamaü evaü kalyàõo kittisaddo abbhuggato: itipi so bhagavà arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà'ti àyàma bho bhàradvàja yena samaõo gotamo tenupasaïkamissàma. Upasaïkamitvà etamatthaü samaõaü gotamaü pucchissàma. Yathà no samaõo gotamo byàkarissati tathà naü dhàressàmàti. 'Evambho'ti kho bhàradvàjo kho bhàradvàjo màõavo vàseññhassa màõavassa paccassosi.
1. Neva kho asakkhi. (Kesuci potthakesu, sãhalakkharamuddinaññhakathàya ca. )
[BJT Page 596] [\x 596/]
6. Atha kho vàseññhabhàradvàjà màõavà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu. Upasaïkamitvà bhagavatà saddhiü sammodiüsu. Sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinno kho vàseññho màõavo bhagavantaü etadavoca: "idha bho gotama amhàkaü jaïghàvihàraü anucaïkamantànaü anuvivarantànaü maggàmagge kathà udapàdi. Ahaü evaü vadàmi: 'ayameva ujumaggo ayama¤jasàyano niyyàõiko niyyàti takkarassa brahmasahavyatàya yvàyaü akkhàto bràhmaõena pokkharasàtinà'ti. Bhàradvàjo màõavo evamàha: 'ayameva ujumaggo ayama¤jasàyano niyyàõiko niyyàti takkarassa brahmasahavyatàya yvàyaü akkhàto bràhmaõena tàrukkhenà'ti. Ettha bho gotama attheva viggaho atthi vivàdo atthi nànàvàdo"ti.
7. [PTS Page 237] [\q 237/] "iti kira vàseññha tvaü evaü vadesi: ayameva ujumaggo ayama¤jasàyano niyyàõiko niyyàni takkarassa brahmasahavyatàya yvàyaü akkhàto bràhmaõena pokkharasàtinà'ti. Bhàradvàjo màõavo evamàha: ayameva ujumaggo ayama¤jasàyano niyyàõiko niyyàti takkarassa brahmasahavyatàya yvàyaü akkhàto bràhmaõena tàrukkhenàti. Atha kismiü pana vo vàseññhà viggaho? Kismiü vivàdo? Kismiü nànàvàdo?"Ti.
8. "Maggàmagge bho gotama. Ki¤càpi bho gotama bràhmaõà nànàmagge pa¤¤àpenti addhariyà bràhmaõà, tittiriyà bràhmaõà. Chandokà bràhmaõà, bavahiricà1 bràhmaõà, atha kho sabbàni tàni niyyàõikàni niyyanti takkarassa brahmasahavyatàya. Seyyathàpi bho gotama gàmassa và nigamassa và avidåre bahåni cepi nànàmaggàni bhavanti, atha kho sabbàni tàni gàmasamosaraõàni bhavanti. Evameva kho bho gotama ki¤càpi bràhmaõà nànàmagge pa¤¤àpenti addhariyà bràhmaõà, tãttiriyà bràhmaõà, chandokà bràhmaõà, bavahiricà bràhmaõà, atha kho sabbàni tàni niyyàõikàni niyyanti takkarassa brahmasahavyatàyà"ti.
9. "Niyyantãti vàseññha vadesi?"
"Niyyantãti bho gotama vadàmi"
"Niyyantãti vàseññha vadesi?"
"Niyantãti bho gotama vadàmi. "
1. Bavaharijà, bavaharijjha, bhavyàrijjhà, bavahariyà, kesuci. Brahmacariyà [PTS.]
[BJT Page 598] [\x 598/]
"Niyyantãti vàseññha vàdesi?"
"Niyyantãti bho gotama vadàmi. "
10. [PTS Page 238] [\q 238/] "kiü pana vàseññha atthi koci tevijjànaü bràhmaõànaü ekabràhmaõo'pi yena brahmà sakkhi diññho?"Ti.
"No hidaü bho gotama. "
"Kiü pana vàseññha atthi koci tevijjànaü bràhmaõànaü ekàcariyo'pi yena brahmà sakkhi diññho?"Ti.
"Nohidaü bho gotama".
"Kiü pana vàseññha atthi koci tevijjànaü bràhmaõànaü yàva sattamà àcariyamahayugà yena brahmà sakkhi diññho?"Ti.
"No hidaü bho gotama"
"Kiü pana vàseññha ye'pi tevijjànaü bràhmaõànaü pubbakà isayo mantànaü kattàro mantànaü pavattàro yesamidaü etarahi tevijjà bràhmaõà poràõaü mantapadaü gãtaü pavuttaü samåhitaü tadanugàyanti tadanubhàsanti bhàsitamanubhàsanti vàcitamanuvàcenti, seyyathãdaü: aññako vàmako vàmadevo vessàmitto yamataggi aïgiraso bhàradvàjo vàseññho kassapo bhagu, te'pi evamàhaüsu: mayametaü jànàma mayametaü passàma yattha và brahmà yena và brahmà yahiü và brahmà'ti?".
"No hidaü bho gotama. "
11. "Iti kira vàseññha natthi koci tevijjànaü bràhmaõànaü ekabràhmaõo'pi yena brahmà sakkhi diññho. Natthi koci tevijjànaü bràhmaõànaü ekàcariyo'pi yena brahmà sakkhidiññho. Natthi koci tevijjànaü bràhmaõànaü ekàcariyapàcariyo'pi yena brahmà sakkhidiññho. Natthi [PTS Page 239] [\q 239/] koci tevijjànaü bràhmaõànaü yàva sattamà àcariyamahayugà yena brahmà sakkhi diññho -
[BJT Page 600] [\x 600/]
Ye'pi kira tevijjànaü bràhmaõànaü pubbakà isayo mantànaü kattàro mantànaü pavattàro, yesamidaü etarahi tevijjà bràhmaõà poràõaü mantapadaü gãtaü pavuttaü samåhitaü tadanugàyanti tadanubhàsanti bhàsitamanubhàsanti vàcitamanuvàcenti, seyyathãdaü: aññako vàmako vàmadevo vessàmitto yamataggi aïgiraso bhàradvàjo vàseññho kassapo bhagu, te'pi evamàhaüsu: mayametaü jànàma mayametaü passàma yattha và brahmà yena và brahmà yahiü và brahmà'ti. Te vata tevijjà bràhmaõà evamàhaüsu: yaü mayaü na jànàma yaü na passàma, tassa sahavyatàya maggaü desema: ayameva ujumaggo ayama¤jasàyano niyyàõiko niyyàti takkarassa brahmasahavyatàyà'ti.
12. Taü kimma¤¤asi vàseññha, tanu evaü sante tevijjànaü bràhmaõànaü appàñihãrakataü bhàsitaü sampajjatã?"Ti.
"Addhà kho bho gotama, evaü sante tevijjànaü bràhmaõànaü appàñihãrakataü bhàsitaü sampajjatã"ti.
13. Sàdhu vàseññha. Te vata vàseññha tevijjà bràhmaõà yaü na jànanti yaü na passanti tassa sahavyatàya maggaü desessanti: 'ayameva ujumaggo ayama¤jasàyano niyyàõiko niyyàni takkarassa brahmasahavyatàyà'ti netaü ñhànaü vijjati. Seyyathàpi vàseññha andhaveõiparamparaü saüsattà purimo'pi na passati majjhimo'pi na passati pacchimo'pi na passati, evameva kho vàseññha andhaveõåpamaü ma¤¤e tevijjànaü bràhmaõànaü bhàsitaü. Purimo'pi na [PTS Page 240] [\q 240/] passati. Majjhimo'pi na passati. Pacchimo'pi na passati. Tesamidaü tevijjànaü bràhmaõànaü bhàsitaü bhassaka¤¤eva sampajjati, nàmaka¤¤eva sampajjati. Rittaka¤¤eva sampajjati, tucchaka¤¤eva sampajjati.
14. "Taü kimma¤¤asi vàseññha, passanti tevijjà bràhmaõà candimasuriye a¤¤e càpi bahå janà, yato ca candimasuriyà uggacchanti, yattha ca ogacchanti, àyàcanti, thomayanti, pa¤jalikà namassamànà anuparivattanti?"Ti.
"Evaü bho gotama. Passanti tevijjà bràhmaõà candimasuriye a¤¤e càpi bahåjanà, yato ca candimasuriyà uggacchanti yattha ca ogacchanti, àyàcanti, thomayanti, pa¤jalikà namassamànà anuparivattantã"ti.
[BJT Page 602] [\x 602/]
15. "Taü kimma¤¤asi vàseññha, yaü passantã tevijjà bràhmaõà candimasuriye a¤¤e càpi bahujanà, yato ca candimasuriyà uggacchanti, yattha ca ogacchanti, àyàcanti thomayanti pa¤jalikà namassamànà anuparivattanti, pahonti tevijjà bràhmaõà candimasuriyànaü sahavyatàya maggaü desetuü: ayameva ujumaggo ayama¤jasàyano niyyàõiko niyyàti takkarassa candimasuriyànaü sahavyatàyà?"Ti.
"No hidaü bho gotama. "
16. Iti kira vàseññha yaü passanti tevijjà bràhmaõà candimasuriye, a¤¤e càpi bahå janà, yato ca candimasuriyà uggacchanti, yattha ca ogacchanti, àyàcanti thomayanti pa¤jalikà namassamànà anuparivattanti, te'pi nappahonti candimasuriyànaü sahavyatàya maggaü desetuü: ayameva ujumaggo ayama¤jasàyano niyyàõiko niyyàni takkarassa candimasuriyànaü sahavyatàyàti. Kiü pana, na kira tevijjehi bràhmaõehi brahmà sakkhi diññho. Na pi kira tevijjànaü bràhmaõànaü àcariyehi brahmà sakkhidiññho. Na pi kira tevijjànaü [PTS Page 241] [\q 241/] bràhmaõànaü àcariyapàcariyehi brahmà sakkhidiññho. Na pi kira tevijjànaü bràhmaõànaü yàva sattamà àcariyamahayugehi brahmà sakkhidiññho. "Ye'pi kira tevijjànaü bràhmaõànaü pubbakà isayo mantànaü kattàro mantànaü pavattàro, yesamidaü etarahi tevijjà bràhmaõà poraõaü mantapadaü gãtaü pavuttaü samåhitaü, tadanugàyanti tadanubhàsanti bhàsitamanubhàsanti vàcitamanuvàcenti, seyyathãdaü: aññako vàmako vàmadevo vessàmitto yamataggi aïgiraso bhàradvàjo màseññho kassapo bhagu. Te'pi na evamàhaüsu: mayametaü jànàma, mayametaü passàma, yattha và brahmà yena và brahmà yahiü và brahmà'ti. Te vata tevijjà brahmaõà evamàhaüsu: yaü na jànàma yaü na passàma, tassa sahavyatàya maggaü desema: ayameva ujumaggo ayama¤jasàyano niyyàõiko niyyàti takkarassa brahmasahavyatàyà"ti.
"Taü kimma¤¤asi vàseññha, nanu evaü sante tevijjànaü bràhmaõànaü appàñihãrakataü bhàsitaü sampajjatã?"Ti.
"Addhà kho bho gotama evaü satte tevijjànaü bràhmaõànaü appàñãhãrakataü bhàsitaü sampajjatã"ti.
17. "Sàdhu vàseññha. Te vata vàseññha tevijjà bràhmaõà yaü na jànanti yaü na passanti tassa sahavyatàya maggaü desessanti: àyameva ujumaggo ayama¤jasàyano niyyàõiko niyyàni takkarassa brahmasabhavyatàyàti netaü ñhànaü vijjatã'ti.
[BJT Page 604] [\x 604/]
18. Seyyathàpi vàseññha puriso evaü vadeyya: ahaü kho yà imasmiü janapade janapadakalyàõi, taü icchàmi taü kàmemãti. Tamenaü evaü vadeyyuü: ambho purisa, yaü tvaü janapadakalyàõiü icchasi kàmesi, jànàsi taü janapadakalyàõiü khattayã1 và bràhmaõã2 và vessã3 và suddã4 và?'Ti iti puññho 'no'ti vadeyya tamenaü evaü vadeyyuü: "ambho purisa yaü tvaü janapadakalyàõiü na jànàsi, na passasi, [PTS Page 242] [\q 242/] evaünàmà và evaügottà và, dãghà và rassà và majjhimà và kàëã và sàmà và maïguracchavã và'ti, amukasmiü gàme và nigame và nagare và"ti. Iti puññho 'no'ti vadeyya. Tamenaü evaü vadeyyuü: "ambho purisa yaü tvaü na jànàsi, na passasi, taü tvaü icchasi kàmesã"ti. Iti puññho 'àmo'ti vadeyya. Taü kimma¤¤asi vàseññha nanu evaü sante tassa purisassa appàñihãrakataü bhàsitaü sampajjatã?"Ti.
"Addhà kho bho gotama tassa purisassa appàñãbhãrakataü bhàsitaü sampajjatã"ti.
19. Evameva kho vàseññha na kira tevijjehi bràhmaõehi brahmà sakkhi diññho. Napi kira tevijjànaü bràhmaõànaü àcariyehi brahmà sakkhi diññho. Napi kira tevijjànaü bràhmaõànaü àcariyapàcariyehi brahmà sakkhi diññho. Napi kira tevijjànaü bràhmaõànaü yàva sattamà àcariyamahayugehi brahmà sakkhi diññho. Ye'pi kira tevijjànaü brahmaõànaü pubbakà isayo mantànaü kattàro mantànaü pavattàro yesamidaü etarahi tevijjà bràhmaõà poràõaü mantapadaü gãtaü pavuttaü samåhitaü tadanugàyanti tadanubhàsanti bhàsitamanubhàsanti vàcitamanuvàcenti, seyyathãdaü aññako vàmako vàmadevo vessàmitto yamataggã aïgiraso bhàradvàjo vàseññho kassapo bhagu, te'pi na evamàhaüsu: mayametaü jànàma mayametaü passàma yattha và brahmà yena và brahmà yahiü và brahmà'ti. Te vata tevijjà bràhmaõà evamàhaüsu: yaü na jànàma yaü na passàma, tassa sahavyatàya maggaü desema: ayameva ujumaggo ayama¤jasàyano niyyàõiko niyyàti takkarassa brahmasahavyatàyà'ti. Taü kimma¤¤asi vàseññha, nanu evaü sante tevijjànaü bràhmaõànaü appàñihirakataü bhàsitaü sampajjatã?"Ti.
"Addhà kho bho gotama evaü sante tevijjànaü bràhmaõànaü appàñihãrakataü bhàsitaü sampajjatã"ti.
20. Sàdhu vàseññha. Te vata vàseññha, tevijjà bràhmaõà yaü na jànanti, yaü na passanti, tassa sahavyatàya [PTS Page 243] [\q 243/] maggaü desessanti: ayameva ujumaggo ayama¤jasàyano niyyàõiko niyyàni takkarassa brahmasahavyatàyà'ti netaü ñhànaü vijjatã'ti.
1. Khattiyiü, syà.
2. Bràhmaõiü syà.
3. Vessiü, syà
4. Suddiü, syà
[BJT Page 606] [\x 606/]
21. Seyyathàpi vàseññha puriso càtummahàpathe nisseõiü kareyya pàsàdassa àrohaõàya, tamenaü evaü vadeyyuü: ambho purisa yassa tvaü pàsàdassa àrohaõàya nisseõiü karosi, jànàsi taü pàsàdaü puratthimàya và disàya dakkhiõàyavà disàya pacchimàya và disàya uttaràya và disàya, ucco và nãco và majjhimo và'?Ti iti puññho 'no'ti vadeyya, tamenaü evaü vadeyyuü: ambho purisa yaü tvaü na jànàsi na passasi tassa tvaü pàsàdassa àrohaõàya nisseõiü karosã?Ti. Iti puññho 'àmo'ti vadeyya. Taü kimma¤¤asi vàseññha, tanu evaü sante tassa purisassa appàñihãrakataü bhàsitaü sampajjatã?Ti.
"Addhà kho bho gotama evaü sante tassa purisassa appàñihãrakataü bhàsitaü sampajjatã"ti.
22. Evameva kho vàseññha na kira tevijjahi bràhmaõehi brahmà sakkhi diññho napi kira tevijjànaü bràhmaõànaü àcariyehi brahmà sakkhi diññho. Napi kira tevijjànaü bràhmaõànaü àcariyapàcariyehi brahmà sakkhi diññho. Napi kira tevijjànaü bràhmaõànaü yàva sattamà àcariyamahayugehi brahmà sakkhi diññho. Ye'pi kira tevijjànaü brahmaõànaü pubbakà isayo mantànaü kattàro mantànaü pavattàro yesamidaü etarahi tevijjà bràhmaõà poràõaü mantapadaü gãtaü pavuttaü samåhitaü tadanugàyanti tadanubhàsanti bhàsitamanubhàsanti vàcitamanuvàcenti, seyyathãdaü: aññako vàmako vàmadevo vessàmitto yamataggã aïgiraso bhàradvàjo vàseññho kassapo bhagu, te'pi na evamàhaüsu: mayametaü jànàma mayametaü passàma yattha và brahmà yena và brahmà yahiü và brahmà'ti. Te vata tevijjà bràhmaõà evamàhaüsu: yaü na jànàma yaü na passàma, tassa sahavyatàya [PTS Page 244] [\q 244/] maggaü desema: ayameva ujumaggo ayama¤jasàyano niyyàõiko niyyàti takkarassa brahmasahavyatàyà'ti. Taü kimma¤¤asi vàseññha, nanu evaü sante tevijjànaü bràhmaõànaü appàñihirakataü bhàsitaü sampajjatã?"Ti.
"Addhà kho bho gotama evaü sante tevijjànaü bràhmaõànaü appàñihãrakataü bhàsitaü sampajjatã"ti.
23. Sàdhu vàseññha. Te vata vàseññha, tevijjà bràhmaõà yaü na jànanti, yaü na passanti, tassa sahavyatàya maggaü desessanti: ayameva ujumaggo ayama¤jasàyano niyyàõiko niyyàni takkarassa brahmasahavyatàyà'ti netaü ñhànaü vijjatã'ti.
24. Seyyathàpi vàseññha ayaü aciravatã nadã pårà udakassa samatittikà kàkapeyyà, atha puriso àgaccheyya pàratthiko pàragacesã pàgàmã pàraü taritukàmo, so orime tãre ñhito pàrimaü tiraü avheyya: ehi pàràpàraü, ehi pàrapàranti, taü kimma¤¤asi vàseññha api nu tassa purisassa avhàyanahetu và àyàcanahetu và patthanàhetu và abhinandanahetu và aciravatiyà nadiyà pàrimaü tãraü orimaü tãraü àgaccheyyà?"Ti.
[BJT Page 608] [\x 608/]
"No hidaü bho gotama".
25. Evameva kho vàseññha tevijjà bràhmaõà ye dhammà bràhmaõa karaõà te dhamme pahàya vattamànà, ye dhammà abràhmaõakaraõà te dhamme samàdàya vattamànà evamàhaüsu: indamavhayàma, somamahvayàma, varuõamavhayàma, ãsànamavhayàma, pajàpatimavhayàma, brahamamavhayàma, mahindamavhayàma, yàmamavhayàmà'ti. Te vata vàseññha tevijjà [PTS Page 245] [\q 245/] bràhmaõà ye dhammà bràhmaõakàraõà te dhamme pahàya vattamànà, ye dhammà abràhmaõakaraõà te dhamme samàdàya vattamànà, avhànahetu và àyàcanahetu và patthanàhetu và abhinandanahetu và kàyassa bhedà parammaraõà brahmuõo1 sahavyupagà bhavissantãti netaü ñhànaü vijjati.
26. Seyyathàpi vàseññha ayaü aciravatã nadã pårà udakassa samatittikà kàkapeyyà, atha puriso àgaccheyya pàratthiko pàragacesã pàgàmã pàraü taritukàmo, so orime tãre daëhàya anduyà2 pacchàbàhaü gàëhabandhanaü baddho, taü kimma¤¤asi vàseññha, api nu so puriso aciravatiyà nadiyà orimà tãrà pàrimaü tãraü gaccheyyà?"Ti.
"No hidaü bho gotama"
27. "Evameva kho vàseññha pa¤cime kàmaguõà ariyassa vinaye andå'ti'pi vuccanti bandhanantipi vuccanti. Katame pa¤ca? Cakkhuvi¤¤eyya råpà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Sotavi¤¤eyyà saddà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ghàõavi¤¤eyyà gandhà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Jivhàvi¤¤eyyà rasà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Kàyavi¤¤eyya phoññhabbà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ime kho vàseññha pa¤ca kàmaguõà ariyassa vinaye andåti'pi vuccanti bandhananti'pi vuccanti. Ime kho vàseññha pa¤cakàmaguõe tevijjà bràhmaõà gathità mucchità ajjhopannà anàdãnavadassàvino anissaraõapa¤¤à paribhu¤janti.
28. Te vata vàseññha tevijjà bràhmaõà ye dhammà bràhmaõakaraõà te dhamme pahàya vattamànà, ye [PTS Page 246] [\q 246/] dhammà abràhmaõakaraõà te dhamme samàdàya vattamànà, pa¤cakàmaguõe gathità mucchità ajjhopannà anàdãnavadassàvino anissaraõapa¤¤à paribhu¤jannà kàmandubandhanabaddhà kàyassa bhedà parammaraõà brahmuno sabhavyupagà bhavissantãti netaü ñhànaü vijjati.
1. Brahmànaü [PTS.]
2. Rajjuyà, syà.
[BJT Page 610] [\x 610/]
29. Seyyathàpi vàseññha ayaü aciravatã nadã pårà udakassa samatittikà kàkapeyyà, atha puriso àgaccheyya pàratthiko pàragavesã pàragàmã pàraü taritukamo, so orime tãre sasãsaü pàrupitvà nipajjeyya, taü kimma¤¤asi vàseññha, api nu so puriso aciravatiyà nadiyà orimà tãrà pàrimaü tãraü gaccheyyà ti.
"No hidaü bho gotama"
30. Evameva kho vàseññha pa¤cime nãvaraõà ariyassa vinaye àvaraõà'ti'pi vuccanti, nãvaraõà'ti'pi vuccanti, onàhà'ti'pi vuccanti. Pariyonàhà'ti'pi vuccanti. Katame pa¤ca? Kàmacchandanãvaraõaü vyàpàdanãvaraõaü thinamiddhanãvaraõaü uddhaccakukkuccanãvaraõaü vicikicchànãvaraõaü. Ime kho vàseññha pa¤canãvaraõà ariyassa vinaye àvaraõà'ti'pi vuccanti, nãvaraõà'ti'pi vuccanti, onàhà'ti'pi vuccanti, pariyonàhà'ti'pi vuccanti. Imehi kho vàseññha pa¤cahi nãvaraõehi tevijjà bràhmaõà àvuñà nivuñà ovuñà1 pariyonaddhà. Te vata vàseññha tevijjà bràhmaõà ye dhammà bràhmaõakaraõà te dhamme pahàya vattamànà, ye dhammà abràhmaõakaraõà te dhamme samàdàya vattamànà, pa¤ca nãvaraõehi àvuñà nivuñà ovuñà pariyonaddhà kàyassa bhedà parammaraõà brahmuõo [PTS Page 247] [\q 247/] sahavyupagà bhavissanti'ti netaü ñhànaü vijjati.
31. Taü kimma¤¤asi vàseññha, kinti te sutaü bràhmaõànaü vuddhànaü mahallakànaü àcariyapàcariyànaü bhàsamànànaü:
"Sapariggaho và brahmà apariggaho và"ti.
"Apariggaho bho gotama. "
"Saveracitto và averacitto và?"Ti.
"Averacitto bho gotama. "
"Savyàpajjhacitto và avyapajjhacitto và?"Ti.
"Avyàpajjhacitto bho gotama. "
"Saïkiliññhacitto và asaïkiliññhacitto và?"Ti.
"Asaïkiliññhacitto bho gotama. "
1. Avutà nivutà ophuñà, kesuci.
[BJT Page 612] [\x 612/]
"Vasavatti và avasavattã và?"Ti.
"Vasavatti bho gotama. "
32. Taü kimma¤¤asi vàseññha, sapariggahà và tevijjà bràhmaõà apariggahà và?"Ti.
"Sapariggahà bho gotama. "
"Saveracittà và averacittà và?"Ti.
"Saveracittà bho gotama. "
"Savyàpajjhacittà và avyàpajjhacittà và?"Ti.
"Savyàpajjhacittà bho gotama. "
"Saïkiliññhacittà và asaïkiliññhacittà và?"Ti.
"Saïkiliññhacittà bho gotama. "
"Vasavattã và avasavattã và?"Ti.
"Avasavattã bho gotama. "
33. Iti kira vàseññha sapariggahà tevijjà bràhmaõà. Apariggaho brahmà. Api nu kho sapariggahànaü tevijjànaü bràhmaõànaü apariggahena brahmunà saddhiü saüsandati sametã?"Ti.
"No hidaü bho gotama. "
Sàdhu vàseññha. Te vata vàseññha sapariggahà tevijjà bràhmaõà kàyassabhedà parammaraõà apariggahassa [PTS Page 248] [\q 248/] brahmuno sahavyupagà bhavissantãti netaü ñhànaü vijjati.
34. Iti kira vàseññha saveracittà tevijjà bràhmaõà. Averacitto brahmà. Api nukho averacittànaü tevijjàü bràhmaõànaü averacittena brahmunà saddhiü saüsandati sametã?"Ti.
"No hidaü bho gotama. "
Sàdhu vàseññha. Te vata vàseññha saceracittà tevijjà bràhmaõà kàyassabhedà parammaraõà avera cittassa brahmuno sahavyupagà bhavissantãti netaü ñhànaü vijjati.
[BJT Page 614] [\x 614/]
35. Iti kira vàseññha savyàpajjhacittà tevijjà bràhmaõà. Avyàpajjhacitto brahmà. Api nukho savyàpajjhacittànaü tevijjànaü brahmaõànaü avyàpajjhacittena brahmunà saddhiü saüsandati sametã?"Ti.
"No hidaü bho gotama. "
Sàdhu vàseññha. Te vata vàseññha savyàpajjhacittà tevijjà bràhmaõà kàyassa bhedàparammaraõà avyàpajjhacittassa brahmuno sahavyupagà bhavissantiti netaü ñhànaü vijjati.
36. Iti kira vàseññha saükiliññhacittà tevijjà bràhmaõà. Asaükiliññhacitto brahmà. Api nu kho saükiliññhacittànaü tevijjànaü bràhmaõànaü asaükiliññhacittena brahmunà saddhiü saüsandati sametã?"Ti.
"No hidaü bho gotama. "
Sàdhu vàseññha. Te vata vàseññha saükiliññhacittà tevijjà bràhmaõà kàyassa bhedà parammaraõà asaükiliññhacittassa buhmuno sahavyupagà bhavissantãti netaü ñhànaü vijjati.
37. Iti kira vàseññha avasavattã tevijjà bràhmaõà. Vasavattã brahmà. Api nu kho avasavattãnaü tevijjànaü bràhmaõànaü vasavattinà brahmuno saddhiü saüsandati sametã?'Ti.
"No hidaü bho gotama".
Sàdhu vàseññha. Te vata vàseññha avasavatti tevijjà bràhmaõà kàyassa bhedà parammaraõà vasavattissa brahmuno sahavyupagà bhavissantãti netaü ñhànaü vijjati.
Idha kho pana te vàseññha tevijjà bràhmaõà àsãditvà saüsãdanti, saüsãditvà visàdaü và pàpuõanti. Sukkhataraõaü1 ma¤¤e pataranti. Tasmà idaü tevijjànaü bràhmaõànaü tevijjaü2 iraõanti'pi3 vuccati. Tevijjaü vipinanti'pi vuccati. Tevijjaü vyasananti'pi vuccatã"ti.
38. Evaü vutte vàseññho màõavo bhagavantaü etadavoca: "sutaü me taü bho gotama, samaõo gotamo brahmuno sahavyatàya maggaü jànàtã"ti.
Tiü kimma¤¤asi vàseññha àsanena ito manasàkañaü, nayito dåre manasàkañanti?"
"Evaü bho gotama. âsanena ito manasàkañaü. Nayito dåre manasàkañanti. "
1. Sukkhataraü, kesuci.
2. Tevijjà, bahusu.
3. äraõaü, dãghañãkà.
[BJT Page 616] [\x 616/]
39. Taü kimma¤¤asi vàseññha, idhassa puriso manasàkañe jàtavaddho, tamenaü manasàkañato tàvadeva [PTS Page 249] [\q 249/] avasañaü manasàkañassa maggaü puccheyyuü, siyà nu kho vàseññha tassa purisassa manasàkañe jàtavaddhassa manasàkañassa maggaü puññhassa dandhàyitattaü và vitthàyitattaü và?Ti.
"No hidaü bho gotama. Taü kissa hetu? Asu hi bho gotama puriso manasàkañe jàtavaddho. Tassa sabbàneva manasàkañassa maggàni suviditànã"ti.
40. "Siyà kho vàseññha tassa purisassa manasàkañe jatavaddhassa manasàkañassa maggaü puññhassa dandhàyitattaü và vitthàyitattaü và, nattheva tathàgatassa brahmaloke và brahmalokagàminiyà và pañipadàya puññhassa dandhàyitattaü và vitthàyitattaü và. Brahmàna¤càhaü vàseññha pajànàmi brahmaloka¤ca brahmalokagàmini¤ca pañipadaü. Yathàpañipanno brahmalokaü upapanno, ta¤capajànàmã"ti.
41. Evaü vutte vàseññho màõavo bhagavantaü etadavoca: "sutaü metaü bho gotama 'samaõo gotamo brahmuno sahavyatàya maggaü desetã'ti. Sàdhu no bhavaü gotamo brahmuno sahavyatàya maggaü desetu. Ullumpatu bhavaü gotamo bràhmaõiü paja"nti. "Tena hi vàseññha suõàhi. Sàdhukaü manasikarohi. Bhàsissàmã"ti.
"Tena hi vàseññha suõàhi. Sàdhukaü manasikarohi. Bhàsissàmã"ti.
'Evaü bho'ti kho vàseññho
màõavo bhagavato paccassosi. Bhagavà etadavoca:
42. Idha vàseññha tathàgato loko uppajjati arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidå [PTS Page 250] [\q 250/] anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà. So imaü lokaü sadevakaü samàrakaü sabrahmakaü sassamaõabràhmaõiü pajaü sadevamanussaü sayaü abhi¤¤à sacchikatvà pavedeti. So dhammaü deseti àdikalyàõaü majjhekalyàõaü pariyosànakalyàõaü sàtthaü sabya¤janaü kevalaparipuõõaü parisuddhaü. Brahmacariyaü pakàseti.
[BJT Page 618] [\x 618/]
43(29). Taü dhammaü suõàti gahapati và gahapatiputto và a¤¤atarasmiü và kule paccàjàto. So taü dhammaü sutvà tathàgate saddhaü pañilabhati. So tena saddhàpañilàbhena samannàgato iti pañisaücikkhati: 'sambàdho gharàvaso rajàpatho1. Abbhokàso pabbajjà. Nayidaü sukaraü agàraü ajjhàvasatà ekantaparipuõõaü ekantaparisuddhaü saükhalikhitaü brahmacariyaü carituü. Yannånàhaü kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajeyya'nti.
1. Rajopatho, katthaci.
44. So aparena samayena appaü và bhogakkhandhaü pahàya mahantaü và bhogakkhandhaü pahàya appaü và ¤àtiparivaññaü pahàya mahantaü và ¤àtiparivaññaü pahàya kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajati. So evaü pabbajito samàno pàtimokkhasaüvarasaüvuto viharati àcàragocarasampanno aõumattesu vajjesu bhayadassàvã. Samàdàya sikkhati sikkhàpadesu kàyakammavacãkammena samannàgato kusalena. Parisuddhàjãvo sãlasampanno indriyesu guttadvàro bhojane matta¤¤å satisampaja¤¤esu samannàgato santuññho.
45(29). Katha¤ca vàseññha bhikkhu sãlasampanno hoti? Idha vàseññha bhikkhu pàõàtipàtaü pahàya pàõàtipàtà pañivirato hoti nihitadaõóo nihitasattho lajjã dayàpanno. Sabbapàõabhåtahitànukampã viharati. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Adinnàdànaü pahàya adinnàdànà pañivirato hoti dinnàdàyã dinnapàñikaïkhã. Athenena sucibhåtena attanà viharati. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Abrahmacariyaü pahàya brahmacàrã hoti àràcàrã1 virato methunà gàmadhammà. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Musàvàdaü pahàya musàvàdà pañivirato hoti saccavàdã saccasandho theto2 paccayiko avisaüvàdako lokassa. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Pisuõaü vàcaü3 pahàya pisuõàya vàcàya pañivirato hoti. Ito sutvà na amutra akkhàtà imesaü bhedàya. Amutra và sutvà na imesaü akkhàtà amåsaü bhedàya. Iti bhinnànaü và sandhàtà, sahitànaü và anuppadàtà4 samaggàràmo5 samaggarato samagganandiü samaggakaraõiü vàcaü bhàsità hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1.Ràjapatho,katthaci. 2.Anàcàri,machasaü. 3.òheto,syà. 4.Pemaniyà,machasaü.
[BJT Page 620] [\x 620/]
Pharusaü vàcaü6 pahàya pharusàya vàcàya pañivirato hoti. Yà sà vàcà neëà kaõõasukhà pemanãyà7 hadayaïgamà porã bahujanakantà bahujanamanàpà, tathàråpaü8 vàcaü bhàsità hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Samphappalàpaü pahàya samphappalàpà pañivirato hoti kàlavàdã bhåtavàdã atthavàdã dhammavàdã vinayavàdã. Nidhànavatiü vàcaü bhàsità hoti kàlena sàpadesaü pariyantavatiü atthasa¤hitaü. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Anàcàri, machasaü.
2. òheto, syà.
3. Pisuõàvàcaü, [PTS.]
4. Anuppàdàtà, [PTS.]
5. Samaggaràmo, machasaü.
6. Pharusàvàcaü, [PTS.] Sitira
7. Pemaniyà, machasaü. 8. Evaråpiü. [PTS.] Sitira.
46(30). Bãjagàmabhåtagàmasamàrambhà1 pañivirato hoti. Ekabhattiko2 hoti rattåparato3 pañivirato4 vikàlabhojanà. Naccagãtavàditavisåkadassanà5 pañivirato hoti. Màlàgandhavilepanadhàraõamaõóanavibhusanaññhànà pañivirato hoti. Uccàsayanamahàsayanà pañivirato hoti. Jàtaråparajatapañiggahaõà6 pañivirato hoti. âmakadha¤¤apañiggahaõà6 pañivirato hoti. âmakamaüsapañiggahaõà6 pañivirato hoti. Itthikumàrikapañiggahaõà6 pañivirato hoti. Dàsidàsapañiggahaõà6 pañivirato hoti. Ajeëakapañiggahaõà6 pañivirato hoti. Kukkuñasåkarapañiggahaõà6 pañivirato hoti. Hatthigavassavaëavà7 pañiggahaõà pañivirato hoti. Khettavatthupañiggahaõà pañivirato hoti. Dåteyyapaheõa8 gamanànuyogà pañivirato hoti. Kayavikkayà pañivirato hoti. Tulàkåñakaüsakåñamànakåñà9 pañivirato hoti. Ukkoñanava¤cananikatisàci10 yogà pañivirato hoti. Chedanavadhabandhanaviparàmosaàlopasahasàkàrà11 pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Cullasãlaü12 niññhitaü
47(31). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü bãjagàmabhåtagàmasamàrambhaü13 anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: målabãjaü khandhabãjaü phalubãjaü14 aggabãjaü bijabãjameva15 pa¤camaü. Iti và itievaråpà16 bãjagàmabhåtagàmasamàrambhà17 pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1.Evaråpiü,katthaci [BJT Page 622] [\x 622/]
32. 48(32) Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü sannidhikàraparibhogaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: annasannidhiü pànasannidhiü vatthasannidhiü yànasannidhiü sayanasannidhiü gandhasannidhiü àmisasannidhiü. Iti và iti evaråpà sannidhikàraparibhogà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Samàrabbhà, machasaü.
2. Ekaü bhattiko, machasaü.
3. Rattuparato, machasaü.
4. Virato, the. Se.
5. Visåkaü, machasaü.
6. Pariggahaõà, (sabbattha)
7. Gavassaü, se. Vaëavaü, machasaü.
8. Pahiõa, sãmu. Machasa. Syà.
9. Kåñaü, machasaü.
10. Sàvi, machasaü.
11. Sahasaü, machasaü.
12. Cåëa sãlaü, machasaü.
13. Samàrabbhà, machasaü.
14. Phalaü, se. Phaluü, si. The.
15. Bija bãjaü eva. The.
16. Iti evarupà, kesuci.
17. Samàrabbhà, machasaü.
49(33). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü visåkadassanaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: naccaü gãtaü vàditaü pekkhaü akkhàtaü pàõissaraü vetàlaü kumbhathånaü sobhanakaü1 caõóàlaü vaüsaü dhopanakaü2 hatthiyuddhaü assayuddhaü mahisayuddhaü3 usabhayuddhaü ajayuddhaü meõóayuddhaü4 kukkuñayuddhaü vaññakayuddhaü daõóayuddhaü muññhiyuddhaü5 nibbuddhaü uyyodhikaü balaggaü senàbyåhaü aõãkadassanaü6. Iti và iti evaråpà visåkadassanà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
50(34). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü jåtappamàdaññhànànuyogaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: aññhapadaü dasapadaü àkàsaü parihàrapathaü santikaü khalikaü ghañikaü salàkahatthaü akkhaü païgacãraü vaïkakaü mokkhacikaü ciïgulakaü pattàëhakaü rathakaü dhanukaü akkharikaü manesikaü yathàvajjaü. Iti và iti evaråpà jåtappamàdaññhànànuyogà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
51(35). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü uccàsayanamahàsayanaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: àsandiü pallaïkaü gonakaü cittakaü pañikaü pañalikaü tålikaü vikatikaü uddalomiü ekantalomiü kaññhissaü koseyyaü kuttakaü hatthattharaü assattharaü rathattharaü ajinappaveõiü kàdalimigapavarapaccattharaõaü sauttaracchadaü ubhatolohitakåpadhànaü. Iti và iti evaråpà uccàsayanamahàsayanà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Sobhanagarakaü, katthaci. Sobhanakarakaü, [PTS.] Sobhanagharakaü, machasaü.
2. Dhovanaü, katthaci. Dhopanaü, sitira.
3. Mahiüsaü, machasaü.
4. Meõóakaü, machasaü.
5. Sãhala potthakesu na dissati.
6. Anãka - kesuci.
[BJT Page 624] [\x 624/]
52(36). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü maõóanavibhusanaññhànànuyogaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: ucchàdanaü parimaddanaü nahàpanaü sambàhanaü àdàsaü a¤janaü màlàvilepanaü mukhacuõõakaü1 mukhalepanaü2 hatthabandhaü sikhàbandhaü daõóakaü nàëikaü khaggaü chattaü citråpàhanaü uõhãsaü maõiü vàlavãjaniü odàtàni vatthàni dãghadasàni. Iti và iti evaråpà maõóanavibhusanaññhànànuyogà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
53(37). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü tiracchànakathaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: ràjakathaü corakathaü mahàmattakathaü senàkathaü bhayakathaü yuddhakathaü annakathaü pànakathaü vatthakathaü sayanakathaü màlàkathaü gandhakathaü ¤àtikathaü yànakathaü gàmakathaü nigamakathaü nagarakathaü janapadakathaü itthikathaü purisakathaü (kumàrakathaü kumàrikathaü)3 sårakathaü visikhàkathaü kumbhaññhànakathaü pubbapetakathaü nànattakathaü lokakkhàyikaü samuddakkhàyikaü itibhavàbhavakathaü. Iti và itievaråpàya tiracchànakathàya pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
54(38). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpà viggàhikakathaü anuyuttà viharanti, seyyathãdaü: "na tvaü imaü dhammavinayaü àjànàsi. Ahaü imaü dhammavinayaü àjànàmi. Kiü tvaü imaü dhammavinayaü àjànissasi? Micchàpañipanno tvamasi. Ahamasmi sammàpañipanno. Sahitaü me, asahitaü te. Pure vacanãyaü pacchà avaca. Pacchà vacanãyaü pure avaca. âciõõaü4 te viparàvattaü. âropito te vàdo. Niggahãto tvamasi. Cara vàdappamokkhàya. Nibbeñhehi và sace pahosã"ti. Iti và itievaråpàya viggàhikakathàya pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
55(39). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpaü dåteyyapahiõagamanànuyogamanuyuttà viharanti, seyyathãdaü: ra¤¤aü ràjamahàmattànaü khattiyànaü bràhmaõànaü gahapatikànaü kumàrànaü "idha gaccha. Amutràgaccha. Idaü hara. Amutra idaü àharà"ti. Iti và itievaråpà dåteyyapahiõagamanànuyogà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Mukhacuõõaü, machasaü.
2. Mukhàlepanaü, sãmu.
3. Marammapotthakesuyeva dissate
4. Aviciõõaü, kesuci.
[BJT Page 626] [\x 626/]
56(40). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te kuhakà ca honti lapakà ca nemittikà ca nippesikà ca làbhena ca làbhaü nijigiüsitàro. Iti và itievaråpà kuhanalapanà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
Majjhimasãlaü niññhitaü.
57(41). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü1 kappenti, seyyathãdaü: aïgaü nimittaü uppàtaü2 supiõaü3 lakkhaõaü måsikacchinnaü aggihomaü dabbihomaü thusahomaü taõóulahomaü sappihomaü telahomaü mukhahomaü lohitahomaü aïgavijjà vatthuvijjà khattavijjà4 sivavijjà bhåtavijjà bhurivijjà ahivijjà visavijjà vicchikavijjà måsikavijjà sakuõavijjà vàyasavijjà pakkajjhànaü5 saraparittànaü migacakkaü. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
58(42). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti, seyyathãdaü: maõilakkhaõaü vatthalakkhaõaü daõóalakkhaõaü6 asilakkhaõaü usulakkhaõaü dhanulakkhaõaü àvudhalakkhaõaü7 itthilakkhaõaü purisalakkhaõaü kumàralakkhaõaü kumàrilakkhaõaü dàsalakkhaõaü dàsilakkhaõaü hatthilakkhaõaü assalakkhaõaü mahisalakkhaõaü8 usabhalakkhaõaü golakkhaõaü9 ajalakkhaõaü meõóalakkhaõaü10 kukkuñalakkhaõaü vaññakalakkhaõaü godhàlakkhaõaü kaõõikàlakkhaõaü kacchapalakkhaõaü migalakkhaõaü. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
59(43). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti seyyathãdaü: ra¤¤aü niyyànaü bhavissati, ra¤¤aü aniyyànaü bhavissati, abbhantarànaü ra¤¤aü upayànaü bhavissati, bàhirànaü ra¤¤aü apayànaü bhavissati, bàhirànaü ra¤¤aü upayànaü bhavissati, abbhantarànaü ra¤¤aü apayànaü bhavissati, abbhantarànaü ra¤¤aü jayo bhavissati, abbhantarànaü ra¤¤aü paràjayo bhavissati. Iti imassa jayo bhavissati. Imassa paràjayo bhavissati. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Jãvitaü, machasaü.
2. Uppàdaü, sãmu.
3. Supinaü, machasaü. Supiõakaü, si.
4. Khettaü, kesuci.
5. Pakkha, kesuci.
6. Daõóalakkhaõaü satthalakkhaõaü, machasaü.
7. âyudha, kesuci.
8. Mahiüsa, machasaü.
9. Goõa, machasaü.
10. Meõóaka, kesuci.
[BJT Page 628] [\x 628/]
60(44). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti. Seyyathãdaü: candaggàho bhavissati. Suriyaggàho bhavissati. Nakkhattagàho bhavissati. Candimasuriyànaü pathagamanaü bhavissati. Candimasuriyànaü uppathagamanaü bhavissati. Nakkhattànaü pathagamanaü bhavissati. Nakkhattànaü uppathagamanaü bhavissati. Ukkàpàto bhavissati. Dãsàóàho bhavissati. Bhåmicàlo bhavissati. Devadundubhi bhavissati. Candimasuriyanakkhattànaü uggamanaü ogamanaü1 saükilesaü vodànaü bhavissati. Evaüvipàko candaggàho bhavissati. Evaüvipàko suriyaggàho bhavissati. Evaüvipàko nakkhattaggàho bhavissati. Evaüvipàkaü candimasuriyànaü pathagamanaü bhavissati. Evaüvipàkaü candimasuriyànaü uppathagamanaü bhavissati. Evaüvipàkaü nakkhattànaü pathagamanaü bhavissati. Evaüvipàkaü nakkhattànaü uppathagamanaü bhavissati. Evaüvipàko ukkàpàto bhavissati. Evaüvipàko disàóàho bhavissati. Evaüvipàko bhåmicàlo bhavissati. Evaüvipàko devadundåbhi bhavissati. Evaüvipàko candimasuriyanakkhattànaü uggamanaü ogamanaü saïkilesaü vodànaü bhavissati. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
61(45). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti. Seyyathãdaü: subbuññhikà bhavissati. Dubbuññhikà bhavissati. Subhikkhaü bhavissati. Dubbhikkhaü bhavissati. Khemaü bhavissati. Bhayaü bhavissati. Rogo bhavissati. ârogyaü bhavissati. Muddà gaõanà saükhànaü kàveyyaü lokàyataü. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
62(46). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti. Seyyathãdaü: àvàhanaü vivàhanaü saüvadanaü vivadanaü saükiraõaü vikiraõaü subhagakaraõaü dubbhagakaraõaü viruddhagabbhakaraõaü jivhànitthambhanaü2 hanusaühananaü hatthàbhijappanaü hanujappanaü kaõõajappanaü àdàsapa¤haü kumàripa¤haü devapa¤haü àdiccupaññhànaü mahatupaññhànaü abbhujjalanaü sirivhàyanaü. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
1. Oggamanaü, kesuci.
2. Jivhànitthaddhanaü. Bahusu.
[BJT Page 630] [\x 630/]
63(47). Yathà và paneke bhonto samaõabràhmaõà saddhàdeyyàni bhojanàni bhu¤jitvà te evaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvena jãvikaü kappenti. Seyyathãdaü: santikammaü paõidhikammaü bhåtakammaü bhurikammaü vassakammaü vossakammaü vatthukammaü vatthuparikiraõaü àcamanaü nahàpanaü juhanaü vamanaü virecanaü uddhavirecanaü adhovirecanaü sãsavirecanaü kaõõatelaü nettatappanaü natthukammaü a¤janaü pacca¤janaü sàlàkiyaü sallakattiyaü dàrakatikicchà målabhesajjànaü anuppadànaü osadhãnaü pañimokkho. Iti và itievaråpàya tiracchànavijjàya micchàjãvà pañivirato hoti. Idampi'ssa hoti sãlasmiü.
64(48). Sa kho1 so vàseññha bhikkhu evaü sãlasampanno na kutoci bhayaü samanupassati yadidaü sãlasaüvarato. Seyyathàpi vàseññha khattiyo muddhàvasitto2 nihatapaccàmitto na kutoci bhayaü samanupassati yadidaü paccatthikato, evameva kho vàseññha bhikkhu evaü sãlasampanno na kutoci bhayaü samanupassati yadidaü sãlasaüvarato. So iminà ariyena sãlakkhandhena samannàgato ajjhattaü anavajjasukhaü pañisaüvedeti. Evaü kho vàseññha bhikkhu sãlasampanno hoti.
65(49). Katha¤ca vàseññha bhikkhu indriyesu guttadvàro hoti? Idha vàseññha bhikkhu cakkhunà råpaü disvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü cakkhundriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü3 tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati cakkhundriyaü. Cakkhundriye saüvaraü àpajjati. Sotena saddaü sutvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü sotindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati sotindriyaü. Sotindriye saüvaraü àpajjati. Ghàõena gandhaü ghàyitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü ghàõindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati ghàõindriyaü. Ghàõindriye saüvaraü àpajjati. Jivhàya rasaü sàyitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü jivhindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü3 tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati jivhindriyaü. Jivhindriye saüvaraü àpajjati. Kàyena phoññhabbaü phusitvà na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü kàyindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü3 tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati kàyindriyaü. Kàyindriye saüvaraü àpajjati. Manasà dhammaü vi¤¤àya na nimittaggàhã hoti nànubya¤janaggàhã. Yatvàdhikaraõamenaü manindriyaü asaüvutaü viharantaü abhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvassaveyyuü3 tassa saüvaràya pañipajjati. Rakkhati manindriyaü. Manindriye saüvaraü àpajjati. So iminà ariyena indriyasaüvarena samannàgato ajjhattaü abyàsekasukhaü pañisaüvedeti. Evaü kho vàseññha bhikkhu indriyesu guttadvàro hoti.
1. Atha kho, kesuci.
2. Muddhàbhisinto, kesuci.
3. Anvàsaveyyuü, anvàssaveyyu, kesuci.
[BJT Page 632] [\x 632/]
50. Katha¤ca vàseññha bhikkhu satisampaja¤¤ena samannàgato hoti? Idha vàseññha bhikkhu abhikkante pañikkante sampajànakàrã hoti. âlokite vilokite sampajànakàrã hoti. Sami¤jite1 pasàrite sampajànakàrã hoti. Saïghàñipattacãvaradhàraõe sampajànakàrã hoti. Asite pãte khàyite sàyite sampajànakàrã hoti. Uccàrapassàvakamme sampajànakàrã hoti. Gate ñhite nisinne sutte jàgarite bhàsite tuõhãbhàve sampajànakàrã hoti. Evaü kho vàseññha bhikkhu satisampaja¤¤ena samannàgato hoti.
67(51). Katha¤ca vàseññha bhikkhu santuññho hoti? Idha vàseññha bhikkhu santuññho hoti kàyaparihàriyena cãvarena kucchiparihàriyena2 piõóapàtena. So yena yeneva pakkamati samàdàyeva pakkamati. Seyyathàpi vàseññha pakkhi sakuõo yena yeneva óeti sapattabhàro'va óeti, evameva kho vàseññha bhikkhu santuññho hoti kàyaparihàriyena cãvarena kucchiparihàriyena piõóapàtena. So yena yeneva pakkamati samàdàyeva pakkamati. Evaü kho vàseññha bhikkhu santuññho hoti.
68(52). So iminà ca ariyena sãlakkhandhena3 samannàgato iminà ca ariyena indriyasaüvarena samannàgato iminà ca ariyena satisampaja¤¤ena samannàgato imàya ca ariyàya santuññhiyà samannàgato vivittaü senàsanaü bhajati ara¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤jaü. So pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto nisãdati pallaïkaü àbhujitvà ujuü kàyaü paõidhàya parimukhaü satiü upaññhapetvà.
69(53). So abhijjhaü loke pahàya vigatàbhijjhena cetasà viharati. Abhijjhàya cittaü parisodheti. Byàpàdapadosaü pahàya abyàpannacitto viharati sabbapàõabhåtahitànukampã. Byàpàdapadosà cittaü parisodheti. Thãnamiddhaü pahàya vigatathãnamiddho viharati àlokasa¤¤ã sato sampajàno. Thãnamiddhà cittaü parisodheti. Uddhaccakukkuccaü pahàya anuddhato viharati ajjhattaü våpasantacitto. Uddhaccakukkuccà cittaü parisodheti. Vicikicchaü pahàya tiõõavicikiccho viharati akathaükathã kusalesu dhammesu. Vicikicchàya cittaü parisodheti.
1. Sammi¤jite, kesuci.
2. Paribhàrikena, sãmu.
3. Iminà sãlakkhandhena, sabbattha.
[BJT Page 634] [\x 634/]
54. Seyyathàpi vàseññha puriso iõaü àdàya kammante payojeyya, tassa te kammantà samijjheyyuü, so yàni ca poràõàni iõamålàni tàni ca byantãkareyya, siyà cassa uttariü avasiññhaü dàrabharaõàya, tassa evamassa: "ahaü kho pubbe iõaü àdàya kammante payojesiü. Tassa me te kammantà samijjhiüsu. So'haü yàni ca poràõàni iõamålàni tàni ca byantã akàsiü. Atthi ca me uttariü avasiññhaü dàrabharaõàyà"ti. So tatonidànaü labhetha pàmojjaü, adhigaccheyya somanassaü -
71(55). Seyyathàpi vàseññha puriso àbàdhiko assa dukkhito bàëhagilàno, bhattaü cassa nacchàdeyya, na cassa kàye balamattà, so aparena samayena tamhà àbàdhà mucceyya, bhatta¤cassa chàdeyya, siyà cassa kàye balamattà, tassa evamassa: "ahaü kho pubbe àbàdhiko ahosiü dukkhito bàëhagilàno. Bhattaü ca me nacchàdesi. Nacassa me àsi kàye balamattà. So'mhi etarahi tamhà àbàdhà mutto bhatta¤ca me chàdeti. Atthi ca me kàye balamattà"ti. So tato nidànaü labhetha pàmojjaü, adhigaccheyya somanassaü -
72(56). Seyyathàpi vàseññha puriso bandhanàgàre baddho assa, so aparena samayena tamhà bandhanàgàrà mucceyya sotthinà abbayena1, na cassa ki¤ci bhogànaü vayo, tassa evamassa: "ahaü kho pubbe bandhanàgàre baddho ahosiü. So'mhi etarahi tamhà bandhanàgàrà mutto sotthinà abbayena. Natthi ca me ki¤ci bhogànaü vayo"ti. So tatonidànaü labhetha pàmojjaü, adhigaccheyya somanassaü -
73(57). Seyyathàpi vàseññha puriso dàso assa anattàdhãno paràdhãno na yenakàmaïgamo, so aparena samayena tamhà dàsabyà mucceyya attàdhãno aparàdhãno bhujisso yenakàmaïgamo, tassa evamassa: "ahaü kho pubbe dàso ahosiü anattàdhãno paràdhãno na yenakàmaïgamo, so'mhi etarahi tamhà dàsabyà mutto attàdhãno aparàdhãno bhujisso yenakàmaïgamo"ti. So tatonidànaü labhetha pàmojjaü, adhigaccheyya somanassaü -
1. Avyayena, [PTS.]
74(59). Seyyathàpi vàseññha puriso sadhano sabhogo kantàraddhànamaggaü pañipajjeyya dubbhikkhaü sappañibhayaü. So aparena samayena taü kantàraü nitthareyya, sotthinà gàmantaü anupàpuõeyya khemaü appañibhayaü, tassa evamassa: "ahaü kho pubbe sadhano sabhogo kantàraddhànamaggaü pañipajjiü dubbhikkhaü sappañibhayaü. So'mhi etarahi taü kantàraü tiõõo sotthinà gàmantaü anuppatto khemaü appañibhaya"nti. So tato nidànaü labhetha pàmojjaü adhigaccheyya somanassaü -
[BJT Page 636] [\x 636/]
75(60). Evameva kho vàseññha bhikkhu yathà iõaü yathà rogaü yathà bandhanàgàraü yathà dàsabyaü yathà kantàraddhànamaggaü evaü ime pa¤ca nãvaraõe appahãõe attani samanupassati. Seyyathàpi vàseññha ànaõyaü yathà àrogyaü yathà bandhanà mokkhaü yathà bhujissaü yathà khemantabhåmiü evameva kho vàseññha bhikkhu ime pa¤ca nãvaraõe pahãõe attani samanupassati.
76(61). Tassime pa¤ca nãvaraõe pahãõe attani samanupassato pàmojjaü jàyati. Pamuditassa pãti jàyati. Pãtimanassa kàyo passambhati. Passaddhakàyo sukhaü vedeti. Sukhino cittaü samàdhiyati.
77. So mettàsahagatena cetasà ekaü disaü eritvà [PTS Page 251] [\q 251/] viharati tathà dutiyaü tathà tatiyaü tathà catutthiü. Iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya1 sabbàvantaü lokaü mettàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena avyàpajjhena pharitvà viharati. Seyyathàpi vàseññha balavà saïkhadhamo appakasireneva càtuddisaü sarena vi¤¤àpeyya, evameva kho vàseññha evaü bhàvitàya mettàya cetovimuttiyà yaü pamàõakataü kammaü na taü tatràvasissati, na taü tatràvatiññhati. Ayampi kho vàseññha brahmuno2 sahavyatàya maggo.
78. Puna ca paraü vàseññha bhikkhu karuõàsahagatena cetasà ekaü disaü eritvà viharati tathà dutiyaü tathà tatiyaü tathà catutthiü. Iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü karuõàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena avyàpajjhena pharitvà viharati. Seyyathàpi vàseññha saïkhadhamo appakasireneva càtuddisaü sarena vi¤¤àpeyya, evameva kho vàseññha evaü bhàvitàya mettàya cetovimuttiyà yaü pamàõakataü kammaü na taü tatràvasissati, na taü tatràvatiññhati. Ayampi kho vàseññha brahmuno sahavyatàya maggo.
1. Sabbatthatàya. (Kesuci)
2. Brahmànaü [P T S]
[BJT Page 638] [\x 638/]
79. Puna ca paraü vàseññha bhikkhu muditàsahagatena cetasà ekaü disaü eritvà viharati tathà dutiyaü tathà tatiyaü tathà catutthiü. Iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü muditàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena avyàpajjhena pharitvà viharati. Seyyathàpi vàseññha balavà saïkhadhamo appakasireneva càtuddisaü sarena vi¤¤àpeyya, evameva kho vàseññha evaü bhàvitàya mettàya cetovimuttiyà yaü pamàõakataü kammaü na taü tatràvasissati, na taü tatràvatiññhati. Ayampi kho vàseññha brahmuno sahavyatàya maggo.
80. Puna ca paraü vàseññha bhikkhu upekkhàsahagatena cetasà ekaü disaü eritvà viharati tathà dutiyaü tathà tatiyaü tathà catutthiü. Iti uddhamadho tiriyaü sabbadhi sabbattatàya sabbàvantaü lokaü upekkhàsahagatena cetasà vipulena mahaggatena appamàõena averena avyàpajjhena pharitvà viharati. Seyyathàpi vàseññha balavà saïkhadhamo appakasireneva càtuddisaü sarena vi¤¤àpeyya, evameva kho vàseññha evaü bhàvitàya mettàya cetovimuttiyà yaü pamàõakataü kammaü na taü tatràvasissati, na taü tatràvatiññhati. Ayampi kho vàseññha brahmuno sahavyatàya maggo.
81. Taü kiü ma¤¤asi vàseññha? Evaü vihàrã bhikkhu sapariggaho và apariggaho và?Ti.
"Apariggaho bho gotama. "
"Saveracitto và averacitto và?"Ti.
"Averacitto bho gotama. "
"Sabyàpajjha citto và abyàpajjhacitto và?Ti.
"Abyàpajjha citto bho gotama"
"Saükiliññhacitto và asaükiliññhacitto và?"Ti.
"Asaükiliññhacitto bho gotama. "
"Vasavatti và avasavattã và?"Ti.
"Vasavatti bho gotama. "
82. [PTS Page 252] [\q 252/] iti kira vàseññha apariggaho bhikkhu. Apariggaho brahmà. Api nu kho apariggahassa bhikkhuno apariggahena brahmunà saddhiü saüsandati sametã?"Ti.
"Evaü bho gotama. "
[BJT Page 640] [\x 640/]
"Sàdhu vàseññha. So vata vàseññha apariggabho bhikkhu kàyassa bhedà parammaraõà apariggahassa brahmuno sahavyupago bhavissatãti ñhànametaü vijjati. "
83. Iti kira vàseññha averacitto bhikkhu. Averacitto brahmà. Api nu kho averacittassa bhikkhuno averacittena brahmunà saddhiü saüsandati sametã?"Ti.
"Evaü bho gotama"
"Sàdhu vàseññha. So vata vàseññha averacitto bhikkhu kàyassa bhedà parammaraõà averacittassa brahmuno sahavyupago bhavissatãti ñhànametaü vijjati. "
84. Iti kira vàseññha abyàpajjhacitto bhikkhu. Abyàpajjhacitto brahmà. Api nu kho abyàpajjhacittassa bhikkhuno abyàpajjhacittena brahmunà saddhiü saüsandati sametã?"Ti.
"Evaü bho gotama"
"Sàdhu vàseññha. So vata vàseññha abyàpajjhacitto bhikkhu kàyassa bhedà parammaraõà abyàpajjhacittassa brahmuno sahavyupago bhavissatãti ñhànametaü vijjati. "
85. Iti kira vàseññha asaükiliññhacitto bhikkhu. Asaükiliññhacitto brahmà. Api nu kho asaükiliññhacittassa bhikkhuno asaükiliññhacittena brahmunà saddhiü saüsandati sametã?"Ti.
"Evaü bho gotama"
"Sàdhu vàseññha. So vata vàseññha asaükiliññhacitto bhikkhu kàyassa bhedà parammaraõà asaükiliññhacittassa brahmuno sahavyupago bhavissatãti ñhànametaü vijjati. "
86. Iti kira vàseññha vasattã bhikkhu. Vasavattã brahmà. Api nu kho vasavattissa bhikkhuno vasavattinà brahmunà saddhiü saüsandati sametã?"Ti.
"Evaü bho gotama"
[BJT Page 642] [\x 642/]
"Sàdhu vàseññha. So vata vàseññha vasavattã bhikkhu kàyassa bhedà parammaraõà vasavattissa brahmuno sahavyupago bhavissatãti ñhànametaü vijjati. "
87. Evaü vutte vàseññhabhàradvàjà màõavà bhagavantaü etadavocuü: "abhikkantaü bho gotama abhikkantaü bho gotama. Seyyathàpi bho gotama nikkujjitaü và ukkujjeyya, pañicchannaü và vivareyya, måëhassa và maggaü àcikkheyya, andhakàre và telappajjotaü dhàreyya cakkhumanto råpàni dakkhintãti, evameva bhotà gotamena anekapariyàyena dhammo pakisito. Ete mayaü bhagavantaü gotamaü saraõaü gacchàma dhamma¤ca bhikkhusaïgha¤ca. Upàsake ne bhavaü gotamo dhàretu ajjatagge pàõupete saraõaügate"ti.
Tevijjasuttaü niññhitaü terasamaü.
Sãlakkhandhavaggo niññhito pañhamo.