Suttantapiñake
Majjhimanikàyo
Majjhimapaõõàsako
4. Ràjavaggo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
2.4.6
86 Aïgulimàla suttaü.
Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena ra¤¤o pasenadissa kosalassa vijite coro aïgulimàlo nàma hoti luddo lohitapàõã hatapahate niviññho adayàpanno pàõabhutesu. Tena gàmàpi agàmà katà, nigamàpi [PTS Page 098] [\q 98/] anigamà katà, janapadàpi ajanapadà katà. So manusse vadhitvà vadhitvà aïgulãnaü màlaü dhàreti. Atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya sàvatthiü1 piõóàya pàvisi. Sàvatthiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto senàsanaü saüsàmetvà pattacãvaraü àdàya yena coro aïgulimàlo tena'ddhànamaggaü pañipajji.
Addasaüsu2 kho gopàlakà pasupàlakà kassakà pathàvino3 bhagavantaü yena coro aïgulimàlo tenaddhànamaggaü pañipannaü disvàna bhagavantaü etadavocuü: mà samaõa, etaü maggaü pañipajji, etasmiü samaõa, magge coro aïgulimàlo nàma luddo lohitapàõã hatapahate niviññho adayàpanno pàõabhåtesu. Tena gàmàpi agàmà katà, nigamàpi anigamà katà, janapadàpi ajanapadà katà. So manusse vadhitvà vadhitvà aïgulãnaü màlaü dhàreti. Etaü hi samaõa, maggaü dasapi purisà vãsatimpi purisà tiüsampi purisà cattàrãsampi purisà pa¤¤àsampi purisà saüharitvà saüharitvà4 pañipajjanti. Tepi corassa aïgulimàlassa hatthatthaïgacchantã'ti5. Evaü vutte bhagavà tuõhãbhåto agamàsi.
Dutiyampi kho gopàlakà pasupàlakà kassakà pathàvino3 bhagavantaü etadavocuü: mà samaõa, etaü maggaü pañipajji, etasmiü samaõa magge coro aïgulimàlo nàma luddo lohitapàõã hatapahate niviññho adayàpanno pàõabhutesu. Tena gàmàpi agàmà katà, nigamàpi anigamà katà, janapadàpi ajanapadà katà. So manusse vadhitvà vadhitvà aïgulãnaü màlaü dhàreti. Etaü samaõa, maggaü dasapi purisà vãsatimpi purisà tiüsampi purisà vattàrisampi purisà pa¤¤àsampi purisà saüharitvà saüharitvà4 pañipajjanti, tepi corassa aïgulimàlassa hatthatthaïgacchantã'ti.5 Tatiyampi kho bhagavà tuõhãbhåto agamàsi.
--------------------------
1. Sàvatthiyaü-sãmu 2. Addasàsuü-machasaü,sãmu,[PTS 3.]Padhàvino-[PTS,]syà. 4. Saïkaritvà saïkaritvà-machasaü ,saïkaritvà saïkaritvà-syà.
5. Hatthattaü gacchanti-sãmu. Hatthatthaü gacchanti-machasaü,syà,[PTS.]
[BJT Page 518] [\x 518/]
Addasà kho coro aïgulimàlo bhagavantaü dåratova àgacchantaü, disvànassa etadahosi: acchariyaü vata bho abbhåtaü vata bho. Imaü hi maggaü dasapi purisà, vãsatimpi [PTS Page 099] [\q 99/] purisà, tiüsampi purisà, cattàrisampi purisà, pa¤¤àsampi purisà saüharitvà saüharitvà pañipajjanti, tepi mama hatthatthaïgacchanti. Atha ca panàyaü samaõo eko adutiyo pasayha ma¤¤e àgacchati. Yannånàhaü imaü samaõaü jãvità voropeyya'nti.
Atha kho coro aïgulimàlo asicammaü gahetvà dhanukalàpaü sannayahitvà bhagavantaü piññhito piññhito anubandhi. Atha kho bhagavà tathàråpaü iddhàbhisaïkhàraü abhiïkhàsi1. Yathà coro aïgulimàlo bhagavantaü pakatiyà gacchantaü sabbatthàmena gacchanto na sakkoti sampàpuõituü. Atha kho corassa aïgulimàlassa etadahosi: acchariyaü vata bho abbhåtaü vata bho, ahaü hi pubbe hatthimpi dhàvantaü anupatitvà gaõhàmi, assampi dhàvantaü anupatitvà gaõhàmi, rathampi dhàvantaü anupatitvà gaõhàmi, migampi dhàvantaü anupatitvà gaõhàmi. Atha ca panàhaü imaü samaõaü pakatiyà gacchantaü sabbatthàmena gacchanto na sakkomi sampàpuõitu'nti ñhito bhagavantaü etadavoca: tiññha samaõa, tiññha samaõàti. òhito ahaü aïgulimàla, tva¤ca tiññhàti.
Atha kho corassa aïgulimàlassa etadahosi: ime kho samaõà sakyaputtiyà saccavàdino saccapañi¤¤o, atha ca panàyaü samaõo gacchaüyeva samàno evamàha2 ñhito ahaü aïgulimàla, tva¤ca tiññhà'ti. Yannånàhaü imaü samaõaü puccheyyanti. Atha kho coro aïgulimàlo bhagavantaü gàthàya ajjhabhàsi:
Gacchaü vadesi samaõa ñhitomhi
Mama¤ca bråsi ñhitaü aññhitoti,
Pucchàmi taü samaõa etamatthaü
Kathaü ñhito tvaü ahamaññhitomhã'ti?
òhito ahaü 'aïgulimàla sabbadà
Sabbesu bhåtesu nidhàya daõóaü,
Tuva¤ca pàõesu asa¤¤atosi
Tasmà ñhitohaü tuvamaññhitosã'ti.
[PTS Page 100] [\q 100/]
Cirassaü vata me mahito mahesã
Mahàvanaü samaõoyaü paccupàdi3,
Sohaü cirassàpi pahassaü4 pàpaü
Sutvàna gàthaü tava dhammayuttaü.
Itveva coro asiàvudha¤ca
Sobbhe papàte narake anvakàri5,
Avandi coro sugatassa pàde
Tattheva naü pabbajjaü ayàci.
--------------------------
1. Abhisaïkhàresi-syà. 2. Gacchaüyevàha- machasaü,syà,[PTS]
3. Mahàvanaü pàpuõi saccavàdi-machasaü mahàvanaü samaõa paccupàdi-syà, mahàvanaü samaõoyaü paccavàdi [PTS. 4.] Pahàya-machasaü. Pajahissa-syà pahàssaü-sãmu, [PTS 5.] Akiri-machasaü. Manvakàri-syà.
[BJT Page 520] [\x 520/]
Buddho ca kho kàruõiko mahesi
Yo satthà lokassa sadevakassa,
Tamehi bhikkhåti tadà avoca
Esova tassa ahu bhikkhubhàvo'ti.
Atha kho bhagavà àyasmatà aïgulimàlena pacchàsamaõena yena sàvatthi tena càrikaü pakkàmi. Anupubbena càrikaü caramàno yena sàvatthi tadavasari. Tatra sudaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena ra¤¤o pasenadissa kosalassa antepuradvàre mahàjanakàyo santipatitvà uccàsaddo mahàsaddo hoti. Coro te deva, vijite aïgulimàlo nàma luddo lohitapàõã hatapahate niviññho adayàpanno pàõabhåtesu. Tena gàmàpi agàmà katà, nigamàpi anigamà katà, janapadàpi ajanapadà katà, so manusse vadhitvà vadhitvà aïgulãnaü màlaü dhàreti. Taü devo pañisedhetu'ti.
Atha kho ràjà pasenadi kosalo pa¤camattehi assasatehi sàvatthiyà nikkhami. Divàdivassa yenàràmo tena pàyàsi. Yàvatikà1 yànassa bhåmi, yànena gantvà yànà paccorohitvà pattikova yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà [PTS Page 101] [\q 101/] bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinnaü kho ràjànaü pasenadiü kosalaü bhagavà etadavoca: kinnu te maharàja, ràjà màgadho seniyo bimbisàro kupito, vesàlikà và licchavã, a¤¤e và pañiràjàno'ti. Na kho me bhante, ràjà màgadho seniyo bimbisàro kupito, napi vesàlikà licchavã, napi a¤¤e pañiràjàno. Coro me bhante, vijite aïgulimàlo nàma luddo lohitapàõi hatapahate niviññho adayàpanno pàõabhåtesu. Tena gàmàpi agàmà katà, nigamàpi anigamà katà, janapadàpi ajanapadà katà. So manusse vadhitvà vadhitvà aïgulãnaü màlaü dhàreti. Tàhaü bhante pañisedhissàmãti.
Sace pana tvaü mahàràja, aïgulimàlaü passeyyàsi kesamassuü ohàretvà kàsàyàni vatthàni acchàdetvà agàrasmà anagàriyaü pabbajitaü, virataü pàõàtipàtà virataü adinnàdànà virataü musàvàdà ekabhattikaü brahmacàriü sãlavantaü kalyàõadhammaü, kinti naü kareyyàsãti? Abhivàdeyyàma và mayaü bhante, paccuññheyyàma và àsanena và nimanteyyàma abhinimanteyyàmapi naü cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrehi, dhammikaü và assa ra rakkhàvaraõaguttiü saüvidaheyyàma kuto panassa bhante, dussãlassa pàpadhammassa evaråpo sãlasaüyamo bhavissatãti? Tena kho pana samayena àyasmà aïgulimàlo bhagavato avidåre nisinno hoti. Atha kho bhagavà dakkhiõaü bàhuü2 paggahetvà ràjànaü pasenadiü kosalaü etadavoca: eso maharàja, aïgulimàlo'ti.
--------------------------
1.Yàvatiko-[PTS. 2.] Dakkhiõabàhaü-[PTS.]
[BJT Page 522] [\x 522/]
Atha kho ra¤¤o pasenadissa kosalassa ahudeva bhayaü ahuchamhitattaü ahu lomahaüso. Atha kho bhagavà ràjànaü pasenadiü kosalaü bhãtaü saüviggaü lomahaññhajàtaü viditvà ràjànaü pasenadiü kosalaü etadavoca: mà bhàyi maharàja, mà bhàyi mahàràja, natthi te ato bhayanti. Atha kho ra¤¤o pasenadissa kosalassa yaü ahosi bhayaü [PTS Page 102] [\q 102/] và chamhitattaü và lomahaüso và, so pañippassamhã. Atha kho ràjà pasenadi kosalo yenàyasmà aïgulimàlo tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü aïgulimàlaü etadavoca: ayyo no bhante, aïgulimàloti? Evaü mahàràjàti. Kathaügotto bhante, ayyassa pità, kathaügottà màtàti? Gaggo kho mahàràja, pità, mantànã màtàti. Abhiramatu bhante, ayyo gaggo mantàniputto. Ahamayyassa gaggassa mantàniputtassa ussukkaü karissàmi cãvarapiõóapàtasenàsanagilànapaccayabhesajjaparikkhàrànanti1.
Tena kho pana samayena àyasmà aïgulimàlo àra¤¤ako hoti piõóapàtiko paüsukuliko tecãvariko. Atha kho àyasmà aïgulimàlo ràjànaü pasenadiü kosalaü etadavoca: alaü mahàràja, paripuõõaü me ticãvaranti atha kho ràjà pasenadi kosalo yena bhagavà, tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho ràjà pasenadi kosalo bhagavantaü etadavoca: acchariyaü bhante, abbhåtaü bhante, yàva¤cidaü bhante, bhagavà adantànaü dametà asantànaü2 sametà aparinibbutànaü3 parinibbàpetà. Yaü hi mayaü bhante, nàsakkhimhà daõóenapi satthenapi dametuü. So bhagavatà adaõóena asattheneva4 danto. Handa ca dàni5 mayaü bhante, gacchàma bahukiccà mayaü bahukaraõiyàti. Yassadàni tvaü mahàràja, kàlaü ma¤¤asãti. Atha kho ràjà pasenadi kosalo uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi.
Atha kho àyasmà aïgulimàlo pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya sàvatthiü6 piõóàya pàvisi. Addasà kho àyasmà aïgulimàlo sàvatthiyaü sapadànaü piõóàya caramàno a¤¤ataraü itthiü måëhagabbhaü vighàtagabhaü7 disvànassa [PTS Page 103] [\q 103/] etadahosi: kilissanti vata bho sattà kilissanti vata bho sattà'ti. Atha kho àyasmà aïgulimàlo sàvatthiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi, ekamantaü nisinno kho àyasmà aïgulimàlo bhagavantaü etadavoca: idhàhaü bhante, pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya sàvatthiü6 piõóàya pàvisiü addasaü kho ahaü bhante, sàvatthiyaü sapadànaü piõóàya caramàno a¤¤ataraü itthiü måëhagabbhaü vighàtagabbhaü7 disvàna me etadahosi: kilissanti vata bho sattà, kilissanti vata bho sattà'ti.
-------------------------
1. Parikkhàrehãti-sãmu. 2. Asamentànaü-syà 3. Apparinibbutànaü-syà 4. Asatthena-syà 5. Handadàni-syà,[PTS 6.] Sàvatthiyaü-sãmu,machasaü 7. Visàtagabbhaü-[PTS.]
[BJT Page 524] [\x 524/]
Tena hi tvaü aïgulimàla, yena sà itthi1 tenupasaïkama, upasaïkamitvà taü itthiü evaü vadehi: yatohaü bhagini jàto2 nàbhijànàmi sa¤cicca pàõaü jãvità voropetà. Tena saccena sotthi te hotu, sotthi gabbhassà'ti. So hã nåna me bhante, sampajànamusàvàdo bhavissati, mayà hi bhante, bahå sa¤cicca pàõà jãvità voropitàti.
Tena hi tvaü aïgilimàla, yena sà itthi itthinàparaü tenupasaïkama. Upasaïkamitvà taü itthiü evaü vadehi: yatohaü bhagini, ariyàya jàtiyà jàto nàbhijànàmi sa¤cicca pàõaü jãvità voropetà. Tena saccena sotthi te hotu sotthi gabbhassà'ti. Evaü bhanteti kho àyasmà aïgulimàlo bhagavato pañissutvà yena sà itthi1, tenupasaïkami, upasaïkamitvà taü itthiü etadavoca: yatohaü bhagini, àriyàya jàtiyà jàto, nàbhijànàmi sa¤cicca pàõaü jãvità voropetà, tena saccena sotthi te hotu sotthi gabbhassà'ti. Atha kho sotthi itthiyà ahosi3 sotthi gabbhassa.
Atha kho àyasmà aïgulimàlo eko våpakaññho appamatto àtàpã pahitatto viharanto na cirasseva yassatthàya kulaputtà sammadeva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti. Tadanuttaraü brahmacariyaü pariyosànaü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihàsi. Khãõà jàti, vusita brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü [PTS Page 104] [\q 104/] itthattàyàti abbha¤¤àsi. A¤¤ataro ca kho panàyasmà aïgulimàlo arahataü ahosi.
Atha kho àyasmà aïgulimàlo pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya sàvatthiü piõóàya pàvisi, tena kho pana samayena a¤¤enapi leóóu khitto àyasmato aïgulimàlassa kàye nipatati, a¤¤enapi daõóo khitto àyasmato aïgulimàlassa kàye nipatati, a¤¤enapi sakkharà khittà àyasmato aïgulimàlassa kàye nipatati. Atha kho àyasmà aïgalimàlo bhinnena sãsena lohitena galantena bhinnena pattena vipphàlitàya4 saïghàñiyà yena bhagavà tenupasaïkami. Addasà kho bhagavà àyasmantaü aïgulimàlaü dåratova àgacchantaü, disvàna àyasmantaü aïgulimàlaü etadavoca: adhivàsehi tvaü bràhmaõa, adhivàsehi tvaü bràhmaõa, yassa kho tvaü kammassa vipàkena bahåni vassàni bahåni vassasatàni bahåni vassasahassàni niraye pacceyyàsi. Tassa tvaü bràhmaõa, kammassa vipàkaü diññheva dhamme pañisaüvedesã'ti. Atha kho àyasmà aïgulimàlo rahogato pañisallãno vimuttisukhapañisaüvedi tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
Yo ca pubbe pamajjitvà pacchà so nappamajjati,
So imaü lokaü pabhàseti abbhà muttova candimà.
-------------------------
1. Sàvatti- [PTS 2.] Jàtiyà jàto-sãmu. 3. Atha khvàssà itthiyà sotthi ahosi- sãmu, machasaü 4. Vipphàritàya-sãmu.
[BJT Page 526] [\x 526/]
Yassa pàpaü kataü kammaü kusalena pithiyati,
So imaü lokaü pabhàseti abbhà muttova candimà.
Yo have daharo bhikkhu yu¤jati buddhasàsane,
So imaü lokaü pabhàseti abbhà muttova candimà
Disà hi me dhammakathaü suõantu
Disà hi me yu¤jantu buddhasàsane,
Disà hi me te manuje1 bhajantu
Ye dhammamevàdapayanti santo.
[PTS Page 105] [\q 105/]
Disà hi me khantivàdànaü2 avirodhappasaüsinaü,3
Suõantu dhammaü kàlena ta¤ca anuvidhãyantu.
Na hi jàtu so mamaü hiüse a¤¤aü và pana ka¤canaü4,
Pappuyya paramaü santiü rakkheyya tasathàvare.
Udakaü hi nayanti nettikà usukàrà namayanti tejanaü
Dàruü namayanti tacchakà attànaü damayanti paõóità.
Daõóeneke damayanti aïkusehi kasàhi ca,
Adaõóena asatthena ahaü dantomhi tàdinà.
Ahiüsakoti me nàmaü hiüsakassa pure sato,
Ajjàhaü saccanàmomhi na naü hiüsàmi ka¤canaü5.
Coro ahaü pure àsiü aïgulimàlo ti vissuto,
Vuyhamàno mahoghena buddhaü saraõamàgamaü.
Lohitapàõi pure àsiü aïgulimàloti vissuto,
Saraõàgamanaü passa bhavanetti samåhatà.
Tàdisaü kammaü katvàna bahuü6 duggatigàminaü,
Phuññho kammavipàkena anaõo bhu¤jàmi bhojanaü.
Pamàdamanuyu¤janti bàlà dummedhino janà,
Appamàda¤ca medhàvã dhanaü seññhaüva rakkhati.
Mà pamàdamanuyu¤jetha mà kàmaratisanthavaü,
Appamatto hi jhàyanto pappoti vipulaü sukhaü.
-------------------------
1. Manussà-sãmu- manujà -machasaü,syà, manusse-[PTS 2.] Khantivodàniü-syà 3. Avirodhappasaüsanaü-syà, saüsinaü-machasaü. 4. Ki¤ci naü-machasaü 5. Ka¤ci naü - sãmu, [PTS,]syà. Ki¤ci naü - machasaü 6. Bahu-[PTS.]
[BJT Page 528] [\x 528/]
Sàgataü1 nàpagataü nayidaü dummantitaü mama,
Saüvibhattesu2 dhammesu yaü seññhaü tadupàgamaü.
Sàgataü1 nàpagataü nayidaü dummantitaü mama,
Tisso vijjà anuppattà kataü buddhassa sàsananti.
[PTS Page 106] [\q 106/]
Aïgulimàlasuttaü jaññhaü.
-------------------------
1. Svàgata1-machasaü,syà 2. Suvibhattesu-syà pañibhattesu[PTS.]