Suttantapiñake
Majjhimanikàyo
Majjhimapaõõàsako
4. Ràjavaggo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
2.4.7
87 Piyajàtika suttaü
Evaü me sutaü: ekaü samaya1 bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Tena kho pana samayena a¤¤atarassa gahapatissa ekaputtako piyo manàpo kàlakato1 hoti. Tassa kàlakiriyàya neva kammantà pañibhanti, na bhattaü pañibhàti. So àëàhanaü2 gantvà gantvà kandati kahaü ekaputtaka, kahaü ekaputtakà'ti. Atha kho so gahapati yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi ekamantaü nisinnaü kho taü gahapatiü bhagavà etadavoca: na kho te gahapati, sake citte ñhitassa indriyàni, atthi te indriyànaü a¤¤athatta'nti.
Kiü hi me bhante indriyànaü nतathattaü bhavissati? Mayhaü hi bhante, ekaputtako piyo manàpo kàlakato tassa kàlakiriyàya neva kammantà pañibhanti, na bhattaü pañibhàti. Sohaü àëàhanaü2 gantvà gantvà kandàmi kahaü ekaputtaka, kahaü ekaputtakà'ti.
Evameva gahapati, piyajàtikà hi gahapati , sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti3.
Kissa nu kho4 nàmetaü bhante, evaü bhavissati: piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà, piyajàtikà hi kho bhante, ànandasomanassà piyappabhavikàti. Atha kho so gahapati bhagavato bhàsitaü anabhinanditvà pañikkositvà5 uññhàyàsanà pakkàmi.
Tena kho pana samayena sambahulà akkhadhuttà bhagavato avidåre akkhehi dibbanti. Atha kho so gahapati yena te akkhadhuttà tenupasaïkami, upasaïkamitvà te akkhadhutte etadavoca: idhàhaü bhonto, yena samaõo [PTS Page 107] [\q 107/] gotamo tenupasaïkamiü. Upasaïkamitvà samaõaü gotamaü abhivàdetvà ekamantaü nisidiü. Ekamantaü nisinnaü kho maü bhonto, samaõo gotamo etadavoca: na kho te gahapati, sake citte ñhitassa indriyàni atthi. Te indriyànaü a¤¤athatta'nti. Evaü vutte ahaü bhonto, samaõaü gotamaü etadavocaü: kiü hi me bhante, indriyànaü nतathattaü bhavissati, mayhaü hi bhante, ekaputtako piyo manàpo kàlakato, tassa kàlakiriyàya neva kammantà pañibhanti, na bhattaü pañibhàti. Sohaü àëàhanaü gantvà gantvà kandàmi: ' kahaü ekaputtaka, kahaü ekaputtakà'ti. Evametaü gahapati, evametaü gahapati, piyajàtikà hi gahapati, sokaparidevadukkhadomassupàyàsà piyappabhavikàti. Kissa4nu.
-------------------------
1. Kàlaükato-machasaü 2.âëàhaõaü-sãmu. 3. Piyappabhåtikàti-syà 4. Kassa kho-machasaü,[PTS.] Kassa kho-syà 5. Appañikkositvà-syà.
[BJT Page 532] [\x 532/]
Kho nàmetaü bhante, evaü bhavissati: piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà, piyajàtikà hi kho bhante, ànandasomanassà piyappabhavikàti. Atha khvàhaü1 bhonto, samaõassa gotamassa bhàsitaü anabhinanditvà pañikkositvà uññhàyàsanà pakkami'nti.
Evametaü gahapati, evametaü gahapati,
piyajàtikà hi gahapati, ànandasomanassà piyappabhavikà'ti.
Atha kho so gahapati, sameti me akkhadhuttehãti pakkàmi.
Atha kho idaü kathàvatthuü anupubbena ràjantepuraü
pàvisi.
Atha kho pasenadi kosalo mallikaü deviü àmantesi: idante mallike, samaõena gotamena bhàsitaü: 'piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti.
Sace taü mahàràja, bhagavatà bhàsitaü, evametanti.
Evamevaü panàyaü mallikà ya¤¤adeva samaõo gotamo bhàsati taütadevassa abbhanumodati. Sace taü mahàràja, bhagavatà bhàsitaü evameta'nti. Seyyathàpi nàma àcariyo ya¤¤adeva antevàsissa2 bhàsati, taü tadevassa antevàsã abbhanumodati: evametaü àcariyà evametaü àcariyàti. Evamevaü kho tvaü mallike, ya¤¤adeva samaõo gotamo bhàsati. Taü tadevassa abbhanumodasi. Sace taü [PTS Page 108] [\q 108/] mahàràja, bhagavatà bhàsitaü evameta'nti. Cara pare3 mallike vinassàti.
Atha kho mallikà devã nàëijaïghaü bràhmaõaü àmantesi: ehi tvaü bràhmaõa, yena bhagavà tenupasaïkama, upasaïkamitvà mama vacanena bhagavato pàde sirisà vandàhi, appàbàdhaü appàtaïkaü lahuññhànaü balaü phàsuvihàraü puccha: 'mallikà bhante, devã bhagavato pàde sirasà vandati, appàbàdhaü appàtaïkaü lahuññhànaü balaü phàsuvihàraü pucchatã'ti. Eva¤ca vadehi: " bhàsità nu kho bhante, bhagavatà esà vàcà: piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti. Yathà ca te bhagavà vyàkaroti, tathà taü sàdhukaü uggahetvà mamaü àroceyyàsi. Na hi tathàgatà vitathaü bhaõantã"ti. Evaü bhotãti kho nàëijaïgho bràhmaõo mallikàya deviyà pañissutvà yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavatà saddhiü sammodi, sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho nàëijaïgho bràhmaõo bhagavantaü etadavoca: 'mallikà bho gotama, devã bhoto gotamassa pàde sirasà vandati, appàbàdhaü appàtaïkaü lahuññhànaü balaü phàsuvihàraü pucchati. Eva¤ca vadeti: " bhàsità nu kho bhante, bhagavatà esà vàcà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà"ti.
--------------------------
1. Atha khohaü-syà 2. Antevàsiü-sãmu. 3.Cara pi re - [PTS]
[BJT Page 534] [\x 534/]
Evametaü bràhmaõa, evametaü bràhmaõa, piyajàtikà hi kho bràhmaõa, sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikàti.
Tadaminàpetaü bràhmaõa, pariyàyena veditabbaü: 'yathà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti. Bhåtapubbaü bràhmaõa, imissàyeva sàvatthiyà a¤¤atarassà1 itthiyà màtà kàlamakàsi. Sà tassà kàlakiriyàya ummattikà khittacittà rathiyàya2 rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü upasaïkamitvà evamàha: 'api me màtaraü addasatha3 api me màtaraü addasathà'ti?
[PTS Page 109] [\q 109/]
Iminàpi kho etaü bràhmaõa, pariyàyena veditabbaü: yathà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikàti. Bhåtapubbaü bràhmaõa, imissàyeva sàvatthiyà a¤¤atarassà1 itthiyà pità kàlamakàsi sà tassa kàlakiriyàya ummattikà khittacittà rathiyàya2 rathiyaü siïghàñakena siïgàñakaü upasaïkamitvà evamàha: api me pitaraü assasatha3 api me pitaraü addasathà'ti?
Iminàpi kho etaü bràhmaõa pariyàyena veditabbaü : yathà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikàti. Bhåtapubbaü bràhmaõa imissàyeva sàvatthiyà a¤¤atarassà1 itthiyà bhàtà kàlamakàsi. Sà tassa kàlakiriyàya ummattikà khittacittà rathiyàya2 rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü upasaïkamitvà evamàha: api me bhàtaraü addasatha api me bhàtaraü addasathà'ti?
Iminàpi kho etaü bràhmaõa pariyàyena veditabbaü : yathà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti. Bhåtapubbaü bràhmaõa, imissàyeva sàvatthiyà a¤¤atarassà itthiyà bhaginã kàlamakàsi. Sà tassà kàlakiriyàya ummattikà khittacittà rathiyàya2 rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü upasaïkamitvà evamàha: 'api me bhaginiü addasatha3 api me bhaginiü addasathà'ti?
Iminàpi kho etaü bràhmaõa, pariyàyena veditabbaü : yathà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti. Bhåtapubbaü bràhmaõa, imissàyeva sàvatthiyà a¤¤atarassà itthiyà putto kàlamakàsi. Sà tassà kàlakiriyàya ummattikà khittacittà rathiyàya2 rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü upasaïkamitvà evamàha: 'api me puttaü addasatha3 api me puttaü addasathà'ti?
Iminàpi kho etaü bràhmaõa, pariyàyena veditabbaü yathà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti. Bhåtapubbaü bràhmaõa, imissàyeva sàvatthiyà a¤¤atarassà itthiyà dhãtà kàlamakàsi. Sà tassà kàlakiriyàya ummattikà khittacittà rathiyàya2 rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü upasaïkamitvà evamàha: 'api me dhãtaraü addasatha3 api me dhãtaraü addasathà'ti ?
Iminàpi kho etaü bràhmaõa, pariyàyena veditabbaü: yathà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti. Bhåtapubbaü bràhmaõa, imissàyeva sàvatthiyà a¤¤atarassà itthiyà sàmiko kàlamakàsi. Sà tassa kàlakiriyàya ummattikà khittacittà rathiyàya rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü upasaïkamitvà evamàha: 'api me sàmikaü addasatha3 api me sàmikaü addasathà'ti?
Iminàpi kho etaü bràhmaõa, pariyàyena veditabbaü: 'yathà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti. Bhåtapubbaü bràhmaõa, imissàyeva sàvatthiyà a¤¤atarassa purisassa màtà kàlamakàsi. So tassà kàlakiriyàya ummattako khittacitto rathiyàya2 rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü upasaïkamitvà evamàha: 'api me màtaraü addasatha, api me màtaraü addasathà'ti?
Iminàpi kho etaü bràhmaõa, pariyàyena veditabbaü: 'yathà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti. Bhåtapubbaü bràhmaõa, imissàyeva sàvatthiyà a¤¤atarassa purisassa pità kàlamakàsi. So tassa kàlakiriyàya ummattako khittacitto rathiyàya rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü upasaïkamitvà evamàha: ' api me pitaraü addasatha api me pitaraü addasathà'ti?
Iminàpi kho etaü bràhmaõa, pariyàyena veditabbaü: yathà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti. Bhåtapubbaü bràhmaõa, imissàyeva sàvatthiyà a¤¤atarassa purisassa bhàtà kàlamakàsi. So tassa kàlakiriyàya ummattako khittacitto rathiyàya2 rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü upasaïkamitvà evamàha:'api me bhàtaraü addasathà api me bhàtaraü addasathà'ti?
Iminàpi kho etaü bràhmaõa, pariyàyena veditabbaü: yathà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti. Bhåtapubbaü bràhmaõa, imissàyeva sàvatthiyà a¤¤atarassa purisassa bhaginã kàlamakàsi. So tassà kàlakiriyàya ummattako khittacitto rathiyàya2 rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü upasaïkamitvà evamàha: 'api me bhaginiü addasatha3 api me bhaginiü addasathà'ti?
Iminàpi kho etaü bràhmaõa, pariyàyena veditabbaü: yathà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti. Bhåtapubbaü bràhmaõa, imissàyeva sàvatthiyà a¤¤atarassa purisassa addasathà'ti? Putto kàlamakàsi. So tassa kàlakiriyàya ummattako khittacitto rathiyàya2 rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü upasaïkamitvà evamàha: 'api me puttaü addasatha3 api me puttaü addasathà'ti?
Iminàpi kho etaü bràhmaõa, pariyàyena veditabbaü yathà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti. Bhåtapubbaü bràhmaõa, imissàyeva sàvatthiyà a¤¤atarassa purisassa dhãtà kàlamakàsi. So tassà kàlakiriyàya ummattako khittacitto rathiyàya2 rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü upasaïkamitvà evamàha:'api me dhãtaraü addasatha3 api me dhãtaraü addasathà'ti?
Iminàpi kho etaü bràhmaõa, pariyàyena veditabbaü: yathà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti. Bhåtapubbaü bràhmaõa, imissàyeva sàvatthiyà a¤¤atarassa purisassa pajàpati kàlamakàsi. So tassà kàlakiriyàya ummattako khittacitto rathiyàya rathiyaü siïghàñakena siïghàñakaü upasaïkamitvà evamàha:'api me pajàpatiü addasatha3 api me pajàpatiü addasathà'ti?
Iminàpi kho etaü bràhmaõa, pariyàyena veditabbaü: 'yathà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti. Bhåtapubbaü bràhmaõa, imissàyeva sàvatthiyà a¤¤atarà itthi ¤àtikulaü àgamàsi. Tassà te ¤àtakà sàmikà4 acchinditvà a¤¤assa dàtukàmà, sà ca taü na icchati. Atha kho sà itthi5 sàmikaü etadavoca: 'ime maü6 ayyaputta, ¤àtakà tayà7 acchinditvà a¤¤assa dàtukàmà aha¤ca
-------------------------
1. A¤¤atarissà- machasaü 2. Rathikàya rathikaü-machasaü , rathiyà rathiyaü-sãmu. 3. Adassatha-syà , addassatha-machasaü 4. Sàmikaü-sãmu, machasaü, syà, [PTS. 5.] Sàvatthi-[PTS 6.] Mama-syà,mamaü-[PTS 7.] Taü- sãmu, syà,[PTS.] Tvaü-machasaü.
[BJT Page 536] [\x 536/]
Taü na icchàmi'ti. Atha kho so puriso taü itthiü dvidhà chetvà [PTS Page 110] [\q 110/] attànaü opàdesi1, 'ubho pecca bhavissàmà'ti. Iminàpi kho etaü bràhmaõa, pariyàyena veditabbaü: 'yathà piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà, piyappabhavikà'ti.
Atha kho nàëijaïgho bràhmaõo bhagavato bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà yena mallikà devã tenupasaïkami, upasaïkamitvà yàvatako ahosi bhagavatà saddhiü kathàsallàpo, taü sabbaü mallikàya deviyà àrocesi. Atha kho mallikà devã yena ràjà pasenadi kosalo tenupasaïkami,upasaïkamitvà ràjànaü pasenadiü kosalaü etadavoca:
Taü kiü ma¤¤asi mahàràja, piyà te vajirã kumàrãti?
Evaü mallike,piyà me vajirã kumàrãti.
Taü kiü ma¤¤asi mahàràja, vajiriyà te kumàriyà vipariõàma¤¤athàbhàvà uppajjeyyuü sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà'ti?
Vajiriyà me mallike, kumàriyà vipariõàma¤¤athàbhàvà jãvitassapi siyà a¤¤athattaü,kimpana me na uppajjissanti sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà'ti?
.2
Idaü kho taü mahàràja, tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena sandhàya bhàsitaü:'piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti.
Taü kiü ma¤¤asi mahàràja, piyà te vàsabhà khattiyàti2?.
Evaü mallike, piyà me vàsabhà khattiyàti.2
Taü kiü ma¤¤asi mahàràja, vàsabhàya te khattiyàya viparinàma¤¤athàbhàvà uppajjeyyuü sokaparidevadukkhadomanassupàyàsàti?
Vàsabhàya me mallike, khattiyàya vipariõàma¤¤athàbhàvà jãvitassapi siyà a¤¤athattaü,kiü pana me na uppajjissanti sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà'ti.
Idaü kho taü mahàràja, tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena sandhàya bhàsitaü:'piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti.
Taü kiü ma¤¤asi mahàràja, piyo te vióåóabho3 senàpatã'ti?.
Evaü mallike, piyo me vióåóabho senàpatã'ti. [PTS Page 111] [\q 111/]
Taü kiü ma¤¤asi mahàràja, vióåóabhassa te senàpatissa viparinàma¤¤athàbhàvà uppajjeyyuü sokaparidevadukkhadomanassupàyàsàti?
-------------------------
1.Upphàlesi-machasaü,syà. ,Uppàñesi-sãmu,[PTS 2.]Vàsabhakhattiyàti-syà 3. Viñañåbho machasaü.
[BJT Page 538] [\x 538/]
Vióåóabhassa me mallike, senàpatissa vipariõàma¤¤athàbhàvà jãvitassapi siyà a¤¤athattaü. Kiü pana me na uppajjissanti sokaparidevadukkhadomanassupàyàsàti?
Idaü kho taü mahàràja,tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena sandhàya bhàsitaü: 'piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti.
Taü kiü ma¤¤asi mahàràja, piyà te ahanti?
Evaü mallike, piyà mesi tvanti.
Taü kiü ma¤¤asi mahàràja, mayhaü te vipariõàma¤¤athàbhàvà uppajjeyyuü sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà'ti?
Tuyhaü hi me mallike, vipariõàma¤¤athàbhàvà jãvitassapi siyà a¤¤athattaü. Kiü pana me na uppajjissanti sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà'ti.
Idaü kho taü mahàràja,tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena sandhàya bhàsitaü: 'piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti.
Taü kiü ma¤¤asi mahàràja, piyà te kàsikosalàti?
Evaü mallike, piyà me kàsikosalà. Kàsikosalànaü mallike,anubhàvena kàsikosalaü kàsikacandanaü paccanubhoma, màlàgandhavilepanaü dhàremà'ti.
Taü kiü ma¤¤asi mahàràja, kàsikosalànaü te vipariõàma¤¤athàbhàvà uppajjeyyuü sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà'ti?
Kàsikosalànaü hi me mallike, vipariõàma¤¤athàbhàvà jãvitassapi siyà a¤¤athattaü. Kiü pana me na uppajjissanti sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà'ti.
Idaü kho taü mahàràja,tena bhagavatà jànatà passatà arahatà sammàsambuddhena sandhàya bhàsitaü: 'piyajàtikà sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà piyappabhavikà'ti.
Acchariyaü mallike, abbhåtaü mallike, yàva¤ca [PTS Page 112] [\q 112/] so bhagavà pa¤¤àya ativijjha ma¤¤e1 passati. Ehi mallike, àcàmehãti2
Atha kho ràjà pasenadi kosalo uññhàyàsanà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà yena bhagavà tena¤chaliü panàmetvà tikkhattuü udànaü udànesi: 'namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa, namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa, namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassà'ti.
Piyajàtikasuttaü sattamaü.
--------------------------
1. Ativijjha pa¤¤àya-[PTS 2.]âcamehãti- machasaü.