Suttantapiñake
Majjhimanikàyo
Majjhimapaõõàsako
4. Ràjavaggo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
2.4.8.
88 Bàhitika suttaü.
Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati jetavane anàthapiõóikassa àràme. Atha kho ayasmà ànando pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya sàvatthiü1 piõóàya pàvisi. Sàvatthiyaü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto, yena pubbàràmo migàramàtu2 pàsàdo tenupasaïkami divàvihàràya.
Tena kho pana samayena ràjà pasenadi kosalo ekapuõóarãkaü nàgaü abhiruhitvà sàvatthiyà niyyàsi divàdivassa. Addasà kho ràjà pasenadi kosalo àyasmantaü ànandaü dåratova àgacchantaü. Disvàna sirivaóóhaü mahàmattaü àmantesi: 'àyasmà nu kho eso samma sirivaóóha, ànando'ti? Evaü mahàràja, àyasmà eso ànando'ti. Atha kho ràjà pasenadi kosalo a¤¤ataraü purisaü àmantesi: 'ehi tvaü ambho purisa, yenàyasmà ànando tenupasaïkama. Upasaïkamitvà mama vacanena àyasmato ànandassa pàde sirasà vandàhi: ràjà bhante, pasenadi kosalo àyasmato ànandassa pàde sirasà vandatã'ti.3 Eva¤ca vadehi4: 'sace kira bhante, àyasmato ànandassa na ki¤ci accàyikaü karaõãyaü, àgametu kira bhante, àyasmà ànando [PTS Page 113] [\q 113/] muhuttaü anukampaü upàdàyà'ti. Evaü devàti kho so puriso ra¤¤o pasenadissa kosalassa pañissutvà yenàyasmà ànando tenupasaïkami, upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho so puriso àyasmantaü ànandaü etadavoca: " ràjà bhante, pasenadi kosalo àyasmato ànandassa pàde sirasà vandati, eva¤ca vadeti: 'sace kira bhante, àyasmato ànandassa na ki¤ci accàyikaü karaõãyaü, àgametu kira bhante, àyasmà ànando muhuttaü anukampaü upàdàyà"ti. Adivàsesi kho àyasmà ànando tuõhãbhàvena.
Atha kho ràjà pasenadi kosalo yàvatikà nàgassa bhåmi, nàgena gantvà nàgà paccorohitvà pattikova yenàyasmà ànando tenupasaïkami, upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho ràjà pasenadi kosalo àyasmantaü ànandaü etadavoca: 'sace bhante,àyasmato ànandassa na ki¤ci accàyikaü karaõãyaü, sàdhu bhante, àyasmà ànando yena aciravatiyà nadiyà tãraü, tenupasaïkamatu anukampaü upàdàyàti. Adhivàsesi kho àyasmà ànando tuõhãbhàvena.
-------------------------
1. Sàvatthiyaü-sãmu, machasaü 2. Migàramàtuyà-syà 3. Vandati-sãmu. 4,Vadeti-sãmu.
[BJT Page 542] [\x 542/]
Atha kho àyasmà ànando yena aciravatiyà nadiyà tãraü, tenupasaïkami, upasaïkamitvà a¤¤atarasmiü rukkhamåle pa¤¤atte àsane nisãdi. Atha kho ràjà pasenadi kosalo yàvatikà nàgassa bhåmi nàgena gantvà nàgà paccorohitvà pattikova yenàyasmà ànando tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü ànandaü abhivàdetvà ekamantaü aññhàsi. Ekamantaü ñhito kho ràjà pasenadi kosalo àyasmantaü ànandaü etadavoca: idha bhante, àyasmà ànando hatthatthare nisãdatu'ti. Alaü mahàràja, nisãda tvaü, nisinno ahaü sake àsane'ti. Nisãdi kho ràjà pasenadi kosalo pa¤¤atte àsane, nisajja kho ràjà pasenadi kosalo àyasmantaü ànandaü etadavoca:
Kinnu kho bhante ànanda, so bhagavà tathàråpaü kàyasamàcàraü samàcareyya yvàssa1 kàyasamàcàro opàrambho samaõehi bràhmaõehiti2? Na kho mahàràja, so bhagavà tathàråpaü kàyasamàcàraü samàcareyya yvàssa kàyasamàcàro opàrambho samaõehi bràhmaõehi vi¤¤åhã'ti. [PTS Page 114] [\q 114/]
Kimpana bhante ànanda, so bhagavà tathàråpaü vacãsamàcàraü samàcareyya yvàssa vacãsamàcàro opàrambho samaõehi bràhmaõehiti? Na kho mahàràja, so bhagavà tathàråpaü vacãsamàcàraü samàcareyya yvàssa vacãsamàcàro opàrambho samaõehi bràhmaõehi vi¤¤åhã'ti. Kimpana bhante ànanda, so bhagavà tathàråpaü manosamàcàraü samàcareyya yvàssa1 manosamàcàro opàrambho samaõehi bràhmaõehãti2? Na kho mahàràja, so bhagavà tathàråpaü manosamàcàraü samàcareyya yvàssa manosamàcàro opàrambho samaõehi bràhmaõehi vi¤¤åhãti.
Acchariyaü bhante,abbhåtaü bhante, yaü hi mayaü bhante, nàsakkhimhà pa¤hena paripåretuü, taü bhante, àyasmatà ànandena pa¤hassa veyyàkaraõena paripåritaü. Ye te bhante, bàlà abyattà ananuvicca apariyogàhetvà paresaü vaõõaü và avaõõaü và bhàsanti, na mayaü taü sàrato paccàgacchàma. Ye ca kho te3 bhante, paõóità byattà4 medhàvino anuvicca pariyogàhetvà paresaü vaõõaü và avaõõaü và bhàsanti, taü mayaü sàrato paccàgacchàma.
Katamo pana bhante ànanda, kàyasamàcàro opàrambho samaõehi bràhmaõehi vi¤¤åhãti?.
Yo kho mahàràja, kàyasamàcàro akusalo
Katamo pana bhante, kàyasamàcàro akusalo?
Yo kho mahàràja, kàyasamàcàro sàvajjo.
Katamo pana bhante, kàyasamàcàro sàvajjo?
Yo kho mahàràja, kàyasamàcàro sabyàpajjho5.
Katamo pana bhante, kàyasamàcàro sabyàpajjho?
Yo kho mahàràja, kàyasamàcàro dukkhavipàko.
Katamo pana bhante, kàyasamàcàro dukkhavipàko?
--------------------------
1. Yvàyaü-syà. 2.Bràhmaõehi vi¤¤åhãti-sãmu,[PTS 3.] Ye pana te-machasaü, 4. Viyattà-machasaü 5. Sabyàbajjho-machasaü.
[BJT Page 544] [\x 544/]
Yo mahàràja, kàyasamàcàro attavyàbàdhàyapi saüvattati, paravyàbàdhàyapi saüvattati, ubhayavyàbàdhàyapi saüvattati. Tassa akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpo kho mahàràja,kàyasamàcàro opàrambho samaõehi bràhmaõehi vi¤¤åhiti.
Katamo pana bhante ànanda, so bhagavà tathàråpaü vacãsamàcàraü samàcareyya yvàssa vacãsamàcàro opàrambho samaõehi bràhmaõehiti? Na kho mahàràja, so bhagavà tathàråpaü vacãsamàcàraü samàcareyya yvàssa vacãsamàcàro opàrambho samaõehi bràhmaõehi vi¤¤åhã'ti.Katamo pana bhante ànanda, so bhagavà tathàråpaü manosamàcàraü samàcareyya yvàssa1 manosamàcàro opàrambho samaõehi bràhmaõehãti2? Na kho mahàràja, so bhagavà tathàråpaü manosamàcàraü samàcareyya yvàssa manosamàcàro opàrambho samaõehi bràhmaõehi vi¤¤åhãti.?
Yo kho mahàràja, manosamàcàro akusalo
Katamo pana bhante, manosamàcàro akusalo?
Yo kho mahàràja, manosamàcàro sàvajjo.
Katamo pana bhante, manosamàcàro sàvajjo?
Yo kho mahàràja, manosamàcàro sabyàpajjho5.
Katamo pana bhante, manosamàcàro sabyàpajjho?
Yo kho mahàràja, manosamàcàro dukkhavipàko.
Katamo pana bhante, manosamàcàro dukkhavipàko?
Yo kho mahàràja, manosamàcàro attavyàbàdhàyapi saüvattati, paravyàbàdhàyapi saüvattati, ubhayavyàbàdhàyapi saüvattati. Tassa akusalà dhammà abhivaóóhanti, kusalà dhammà parihàyanti. Evaråpo kho mahàràja, manosamàcàro opàrambho samaõehi bràhmaõehi vi¤¤åhiti.
Kinnu kho bhante ànanda, so bhagavà sabbesaüyeva akusalànaü dhammànaü pahànaü vaõõetãti?
Sabbà'kusaladhammapahãno1 kho mahàràja, tathàgato kusaladhammasamannàgatoti.
Katamo pana bhante ànanda, kàyasamàcàro anopàrambho samaõehi bràhmaõehi vi¤¤åhãti?
Yo kho mahàràja, kàyasamàcàro akusalo
Katamo pana bhante, kàyasamàcàro akusalo? [PTS Page 115] [\q 115/]
Yo kho mahàràja, kàyasamàcàro sàvajjo.
Katamo pana bhante, kàyasamàcàro sàvajjo?
Yo kho mahàràja, kàyasamàcàro sabyàpajjho5.
Katamo pana bhante, kàyasamàcàro sabyàpajjho?
Yo kho mahàràja, kàyasamàcàro dukkhavipàko.
Katamo pana bhante, kàyasamàcàro dukkhavipàko?
--------------------------
1. Sabbà akusalà dhammà pahãõo-sãmu. 2. Abyàbajjho-machasaü.
[BJT Page 546] [\x 546/]
Yo kho mahà ràja, kàyasamàcàro nevattavyàbàdhàyapisaüvattati, na paravyàbàdhàyapi saüvattati, na ubhayavyàbàdhàyapi saüvattati. Tassa akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo kho mahàràja, kàyasamàcàro anopàrambho samaõehi bràhmaõehi vi¤¤åhãti.
Katamo pana bhante ànanda, vacãsamàcàro
Katamo pana bhante ànanda,so bhagavà tathàråpaü vacãsamàcàro samàcareyya yvàssa vacãsamàcàro opàrambho samaõehi bràhmaõehiti? Na kho mahàràja, so bhagavà tathàråpaü vacãsamàcàro samàcareyya yvàssa vacãsamàcàro anopàrambho samaõehi bràhmaõehi vi¤¤åhã'ti.Katamo pana bhante ànanda, so bhagavà tathàråpaü manosamàcàro samàcareyya yvàssa1 manosamàcàro opàrambho samaõehi bràhmaõehiti2? Na kho mahàràja,so bhagavà tathàråpaü manosamàcàro samàcareyya yvàssa manosamàcàro opàrambho samaõehi bràhmaõehi vi¤¤åhãti.?
Yo kho mahàràja, manosamàcàro kusalo [PTS Page 116] [\q 116/]
Katamo pana bhante, manosamàcàro kusalo?
Yo kho mahàràja, manosamàcàro anavajjo.
Katamo pana bhante, manosamàcàro anavajjo?
Yo kho mahàràja, manosamàcàro abyàpajjho5.
Katamo pana bhante, manosamàcàro abyàpajjho?
Yo kho mahàràja, manosamàcàro sukhavipàko.
Katamo pana bhante, manosamàcàro sukhavipàko?
Yo kho mahà ràja, manosamàcàro nevattavyàbàdhàyapisaüvattati, na paravyàbàdhàyapi saüvattati, na ubhayavyàbàdhàyapi saüvattati. Tassa akusalà dhammà parihàyanti, kusalà dhammà abhivaóóhanti. Evaråpo kho mahàràja, manosamàcàro anopàrambho samaõehi bràhmaõehi vi¤¤åhãti.
Kiü pana1 bhante ànanda, so bhagavà sabbesaüyeva kusalànaü dhammànaü upasampadaü vaõõetãti?
Sabbà'kusaladhammapahãno kho mahàràja, tathàgato kusaladhammasamannàgatoti.
Acchariyaü bhante, abbhåtaü bhante, yàvasubhàsita¤cidaü2 bhante, àyasmatà ànandena. Iminà ca mayaü bhante, àyasmato ànandassa subhàsitena attamanàbhiraddhà, evaü attamanàbhiraddhà ca mayaü bhante, àyasmato ànandassa subhàsitena, sace bhante, àyasmato ànandassa hatthiratanaü kappeyya, hatthiratanampi mayaü àyasmato ànandassa dadeyyàma. Sace bhante, àyasmato ànandassa assa ratanaü kappeyya, assaratanampi mayaü àyasmato ànandassa dadeyyàma. Sace bhante, àyasmato ànandassa gàmavaraü kappeyya, gàmavarampi mayaü àyasmato ànandassa dadeyyàma. Api ca bhante, mayampetaü3 jànàma: netaü àyasmato ànandassa kappatãti. Ayaü me bhante, bàhitikà ra¤¤à4 màgadhena ajàtasattunà vedehiputtena vatthanàëiyà5 pakkhipitvà pahità soëasasamà àyàmena, aññhasamà vitthàrena, taü bhante, àyasmà ànando patigaõhàtu anukampaü upadàyàti.
-------------------------
1.Kiünukho pana-syà. 2,Subhàsitamidaü-sãmu. 3. Mayampetaü taü-sãmu 4. Ra¤¤o-[PTS 5.] Chattanàëiyà-syà,[PTS.]
[BJT Page 548] [\x 548/]
Alaü mahàràja, paripuõõaü me ticãvaranti. [PTS Page 117] [\q 117/]
Ayaü bhante, aciravatã nadã diññhà àyasmatà ceva ànandena amhehi ca, yadà upari pabbate mahàmegho ahippavuññho hoti1 athàyaü aciravatã nadã ubhato kulàni saüvissandantã gacchati. Evameva kho bhante, àyasmà ànando imàya bàhitikàya attano ticãvaraü karissati. Yampanàyasmato ànandassa puràõaü ticãvaraü, taü sabrahmacàrãhi saüvibhajissati. Evàya ambhàkaü dakkhiõà saüvissandantã ma¤¤e gamissati. Patigaõhàtu bhante, àyasmà ànando bàhitikanti.
Pañiggahesi kho àyasmà ànando bàhitikaü. Atha kho ràjà pasenadi kosalo àyasmantaü ànandaü etadavoca: 'handa cadàni mayaü bhante ànanda, gacchàma, bahukiccà mayaü bahukaraõãyà'ti. Yassadàni tvaü mahàràja, kàlaü ma¤¤asãti.
Atha kho ràjà pasenadi kosalo àyasmato ànandassa bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà uññhàyàsanà àyasmantaü ànandaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà pakkàmi.
Atha kho àyasmà ànando acirapakkantassa ra¤¤opasenadissa kosalassa yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando yàvatako ahosi ra¤¤à pasenadinà kosalena saddhiü kathàsallàpo. Taü sabbaü bhagavato àrocesi. Ta¤ca bàhitikaü bhagavato pàdàsi.
Atha kho bhagavà bhikkhå àmantesi: 'làbhà bhikkhave, ra¤¤o pasenadissa kosalassa, suladdhalàbhà bhikkhave, ra¤¤o pasenadissa kosalassa. Yaü ràjà2 pasenadi kosalo labhati ànandaü dassanàya. Labhati payirupàsanàyàti.
Idamavoca bhagavà, attamanà te bhikkhå bhagavato bhàsitaü abhinandunti. [PTS Page 118] [\q 118/]
Bàhitikasuttaü aññhamaü.
--------------------------
1.Abhippavàhoti-sãmu, 2.Ayaü ràjà-sãmu.