Suttantapiñake
Majjhimanikàyo
Uparipaõõàsako
3 Su¤¤atavaggo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
3.3.1
121 Cåëasu¤¤ata
suttaü
Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati pubbàràme migàramàtupàsàde. Atha kho àyasmà ànando sàyanhasamayaü pañisallànà1 vuññhito yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etadavoca:
Ekamidaü bhante, samayaü bhagavà sakkesu viharati nàgarakaü2 nàma sakyànaü nigamo. Tattha me bhante, bhagavatà sammukhà sutaü sammukhà pañiggahitaü. Su¤¤atàvihàrenàhaü ànanda, etarahi bahulaü viharàmãti. Kacci me taü bhante, sussutaü suggahãtaü3. Sumanasikataü såpadhàritanti.
Taggha te etaü ànanda, sussutaü suggahãtaü3. Sumanasikataü såpadhàritaü. Pubbepàhaü4 ànanda, etarahi pi5 su¤¤atàvihàrena bahulaü viharàmi. Seyyathàpi ànanda, ayaü migaramàtupàsàdo su¤¤o hatthigavàssavaëavena, su¤¤o jàtaråparajatena, su¤¤o itthi purisasannipàtena, atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü bhikkhusaïghaü pañicca ekattaü. Evameva kho ànanda, bhikkhu amanasikaritvà gàmasa¤¤aü,amanasikaritvà manussasa¤¤aü, ara¤¤asa¤¤aü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa ara¤¤asa¤¤àya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati6. So evaü pajànàti: 'ye assu darathà gàmasa¤¤aü pañicca, tedha na santi. Ye assu darathà manussasa¤¤aü pañicca tedha na santi. Atthi cevàyaü darathamattà yadidaü ara¤¤asa¤¤aü pañicca ekattanti. So su¤¤amidaü sa¤¤àgataü gàmasa¤¤àyàti pajànàti. Su¤¤amidaü sa¤¤àgataü manussasa¤¤àyàti pajànàti. Atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü ara¤¤asa¤¤aü pañicca ekattanti. Iti yaü hi kho tattha na hoti, tena taü su¤¤aü samanupassati. Yaü pana tattha [PTS Page 105] [\q 105/] avasiññhaü hoti taü santamidaü atthãti pajànàti. Evampissa esà ànanda, yathàbhuccà avipallatthà parisuddhà su¤¤atàvakkanti bhavati.
---------------------------
1.Patisallànà-syà. 4.Pubbe càhaü-[PTS,]syà.
2.Nagarakaü-majasaü. 5.Etarahi ca-[PTS,]syà.
3.Suggahitaü-sãmu,majasaü. 6.Vimuccati-[PTS.]
Sugahitaü-syà.
[BJT Page 266] [\x 266/]
Puna ca paraü ànanda, bhikkhu amasikaritvà manussasa¤¤aü amanasikaritvà ara¤¤asa¤¤aü pañhavisa¤¤aü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa pañhavisa¤¤àya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati. Seyyathàpi ànanda, àsabhacammaü1 saïkusatena suvihataü vigatavalikaü evameva kho ànanda, bhikkhu yaü imissà pañhaviyà ukkålavikålaü2 nadãviduggaü khàõukaõñakadhànaü3 pabbatavisamaü, taü sabbaü amanasikaritvà pañhavisa¤¤aü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa pañhavisa¤¤àya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati. So evaü pajànàti: 'ye assu darathà manussasa¤¤aü pañicca, tedha na santi. Ye assu darathà ara¤¤asa¤¤aü pañicca, tedha na santi. Atthi cevàyaü darathamattà yadidaü pañhavisa¤¤aü pañicca ekattanti. So pu¤¤amidaü sa¤¤àgataü manussasa¤¤àyàti pajànàti. Su¤¤amidaü sa¤¤àgataü ara¤¤asa¤¤àyàti pajànàti. Atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü pañhavisa¤¤aü pañicca ekattanti. Iti yaü hi kho tattha na hoti. Tena taü su¤¤aü samanupassati. Yaü pana tattha avasiññhaü hoti. Taü santamidaü atthiti pajànàti. Evampissa esà ànanda, yathàbhuccà avipallatthà parisuddhà su¤¤atàvakkanti bhavati.
Puna ca paraü ànanda, bhikkhu amanasikaritvà ara¤¤asa¤¤aü amanasikaritvà pañhavisa¤¤aü àkàsàna¤càyatanasa¤¤aü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa àkàsàna¤càyatanasa¤¤àya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati. So evaü pajànàti: 'ye assu darathà ara¤¤asa¤¤aü pañicca, tedha na santi. Ye assu darathà [PTS Page 106] [\q 106/] pañhavisa¤¤aü pañacca tedha na santi. Atthi cevàyaü darathamattà yadidaü àkàsàna¤càyatanasa¤¤aü pañicca ekatta'nti. So su¤¤amidaü sa¤¤àgataü ara¤¤a sa¤¤àyàti pajànàti. Su¤¤amidaü sa¤¤àgataü pañhavisa¤¤àyàti pajànàti. Atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü àkàsàna¤càyatanasa¤¤aü pañicca ekattanti. Iti yaü hi kho tattha na hoti. Tena taü su¤¤aü samanupassati. Yaü pana tattha avasiññhaü hoti, taü santamidaü atthiti pajànàti. Evampissa esà ànanda, yathàbhuccà avipallatthà parisuddhà su¤¤atàvakkanti bhavati.
Puna ca paraü ànanda, bhikkhu amanasikaritvà pañhavisa¤¤aü, amanasikaritvà àkàsàna¤càyatanasa¤¤aü, vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤aü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati. So evaü pajànàti: 'ye assu darathà pañhavisa¤¤aü pañicca, tedha na santi. Ye assu darathà àkàsàna¤càyatanasa¤¤aü pañicca tedha na santi. Atthi cevàyaü darathamattà yadidaü vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤aü pañicca ekatta'nti. So su¤¤amidaü sa¤¤àgataü pañhavisa¤¤àyàti pajànàti. Su¤¤amidaü sa¤¤àgataü àkàsàna¤càyatanasa¤¤àyàti pajànàti. Atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤aü pañicca ekattanti. Iti yaü hi kho tattha na hoti. Tena taü su¤¤aü samanupassati. Yaü pana tattha avasiññhaü hoti. Taü santamidaü atthiti pajànàti. Evampissa esà ànanda, yathàbhuccà avipallatthà parisuddhà su¤¤atàvakkanti bhavati.
--------------------------
1.Usabhacammaü-[PTS,]
2.Ukkålavikkålaü-sãmu,majasaü.
3.Khànukaõñakaññhànaü-majasaü. Khàõukaõñakàdhànaü-sãmu.
[BJT Page 268] [\x 268/]
Puna ca paraü ànanda, bhikkhu amanasikaritvà àkàsàna¤càyatanasa¤¤aü amanasikaritvà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤aü àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤àya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati. So evaü pajànàti: 'ye assu darathà àkàsàna¤càyatanasa¤¤aü pañicca tedha na santi. Ye assu darathà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤aü pañicca, tedha na santi. Atthi cevàyaü darathamattà, yadidaü àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca ekatta'nti. So su¤¤amidaü sa¤¤àgataü àkàsàna¤càyatanasa¤¤àyàti pajànàti. [PTS Page 107] [\q 107/] su¤¤amidaü sa¤¤àgataü vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àyàti pajànàti. Atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca ekattanti. Iti yaü hi kho tattha na hoti. Tena taü su¤¤aü samanupassati. Yaü pana tattha avasiññhaü hoti. Taü santamidaü atthiti pajànàti. Evampissa esà ànanda, yathàbhuccà avipallattà parisuddhà su¤¤atàvakkanti bhavati.
Puna ca paraü ànanda, bhikkhu amanasikaritvà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤aü amanasikaritvà àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤aü nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤àya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati. So evaü pajànàti: 'ye assu darathà vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤aü pañicca, tedha na santi. Ye assu darathà àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca tedha na santi. Atthi cevàyaü darathamattà, yadidaü nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca ekatta'nti. So su¤¤amidaü sa¤¤àgataü vi¤¤àõa¤càyatanasa¤¤àyàti pajànàti. Su¤¤amidaü sa¤¤àgataü àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤àyàti pajànàti. Atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca ekattanti. Iti yaü hi kho tattha na hoti. Tena taü su¤¤aü samanupassati. Yaü pana tattha avasiññhaü hoti. Taü santamidaü atthiti pajànàti. Evampissa esà ànanda, yathàbhuccà avipallatthà parisuddhà su¤¤atàvakkanti bhavati.
Puna ca paraü ànanda, bhikkhu amanasikaritvà àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤aü amanasikaritvà nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤aü animittaü cetosamàdhiü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa animittaü cetosamàdhiü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa animitte cetosamàdhimhi cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati. So evaü pajànàti: ye assu darathà àki¤caka¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca, tedha na santi. 'Ye assu darathà nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤aü pañicca, tedha na santi. Atthi cevàyaü darathamattà yadidaü imameva kàyaü pañicca saëàyatanikaü [PTS Page 108] [\q 108/] jãvitapaccayà'ti. So su¤¤amidaü sa¤¤àgataü àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤àyàti pajànàti. Su¤¤amidaü sa¤¤àgataü nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤àyàti pajànàti. Atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü imameva kàyaü pañicca saëàyatanikaü jãvitapaccayàti. Iti yaü hi kho tattha na hoti. Tena taü su¤¤aü samanupassati. Yaü pana tattha avasiññhaü hoti. Taü santamidaü atthiti pajànàti. Evampissa esà ànanda, yathàbhuccà avipallatthà parisuddhà su¤¤atàvakkanti bhavati.
[BJT Page 270] [\x 270/]
Puna ca paraü ànanda, bhikkhu amanasikaritvà àki¤ca¤¤àyatanasa¤¤aü amanasikaritvà nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanasa¤¤aü animittaü cetosamàdhiü pañicca manasikaroti ekattaü. Tassa animitte cetosamàdhimhi cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati adhimuccati. So evaü pajànàti: 'ayampi kho animitto cetosamàdhi abhisaïkhato àbhisa¤cetasiko yaü kho pana ki¤ci abhisaïkhataü àbhisa¤cetasikaü, tadaniccaü nirodhadhamma'nti pajànàti. Tassa evaü jànato evaü passato kàmàsavàpi cittaü vimuccati. Bhavàsavàpi cittaü vimuccati. Avijjàsavàpi cittaü vimuccati. Vimuttasmiü vimuttamiti ¤àõaü hoti. Khãõà jàti, vusitaü brahmacariyaü, kataü karaõãyaü, nàparaü itthattàyàti pajànàti. So evaü pajànàti: 'ye assu darathà kàmàsavaü pañicca, tedha na santi. Ye assu darathà bhavàsavaü pañicca tedha na santi. Ye assu darathà avijjàsavaü pañicca, tedha na santi. Atthi cevàyaü darathamatthà, yadidaü imameva kàyaü pañicca saëàyatanikaü jãvitapaccayà'ti. So su¤¤amidaü sa¤¤àgataü kàmàsavenàti pajànàti. Su¤¤amidaü sa¤¤àgataü bhavàsavenàti pajànàti. Su¤¤amidaü sa¤¤àgataü avijjàsavenàti pajànàti. Atthi cevidaü asu¤¤ataü yadidaü imameva kàyaü pañicca saëàyatanikaü jãvitapaccayàti. Iti yaü hi kho tattha na hoti. Tena taü su¤¤aü samanupassati yaü pana tattha avasiññhaü hoti, taü santamidaü atthiti pajànàti. Evamassa esà ànanda, yathàbhuccà [PTS Page 109] [\q 109/] avipallatthà parisuddhà paramànuttarà su¤¤atàvakkanti bhavati.
Yepi hi keci ànanda, atãtamaddhànaü samaõà và bràhmaõà và parisuddhaü paramànuttaraü su¤¤ataü upasampajja vihariüsu. Sabbe te imaü yeva parisuddhaü paramànuttaraü su¤¤ataü upasampajja vihariüsu. Yepi hi keci ànanda, anàgatamaddhànaü samaõà và bràhmaõà và parisuddhaü paramànuttaraü su¤¤ataü upasampajja viharisasanti. Sabbe te imaüyeva parisuddhaü paramànuttaraü su¤¤ataü upasampajja viharissanti. Yepi hi keci ànanda, etarahi samaõà và bràhmaõà và parisuddhaü paramànuttaraü su¤¤ataü upasampajajja viharanti. Sabbe te imaüyeva parisuddhaü paramànuttaraü su¤¤ataü upasampajja viharanti. Tasmàtiha ànanda, parisuddhaü paramànuttaraü su¤¤ataü upasampajja viharissàmàti. Evaü hi vo ànanda, sikkhitabbanti.
Idamavoca bhagavà attamano àyasmà ànando bhagavato bhàsitaü abhinandãti.
Cåëasu¤¤atasuttaü pañhamaü