Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sakkesu viharati kapilavatthusmiü nigrodhàràme. Atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaraü àdàya kapilavatthuü piõóàya pàvisi. Kapilavatthusmiü piõóàya caritvà pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto yena kàëakhemakassa sakkassa vihàro, tenupasaïkami divàvihàràya. Tena kho pana samayena kàëakhemakassa vihàre sambahulàni senàsanàni pa¤¤attàni honti. Addasà kho bhagavà kàëakhemakassa sakkassa vihàre sambahulàni [PTS Page 110] [\q 110/] senàsanàni pa¤¤attàni. Disvàna bhagavato etadahosi: sambahulàni kho kàëakhemakassa sakkassa vihàre senàsanàni pa¤¤attàni sambahulà nu kho idha bhikkhu viharantãti.

Tena kho pana samayena àyasmà ànando sambahulehi bhikkhåhi saddhiü ghañàya sakkassa vihàre civarakammaü karoti. Atha kho bhagavà sàyanhasamayaü patisallànà vuññhito, yena ghañàya sakkassa vihàro tenupasaïkami, upasaïkamitvà pa¤¤atte àsane nisidi. Nisajja kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: sambahulàni kho ànanda kàëakhemakassa sakkassa vihàre senàsanàni pa¤¤attàni, samabahulà nu kho ettha bhikkhå viharantãti.

Sambahulàni bhante, kàëakhemakassa sakkassa vihàre senàsanàni pa¤¤attàni, sambahulà ettha bhikkhå viharanti. Cãvarakàrasamayo no bhante, vattatãti.

Na kho ànanda, bhikkhu sobhani saïgaõikàràmo saïgaõikàrato saïgaõikàràmataü anuyutto gaõàràmo gaõarato gaõasammudito. So vatànanda, bhikkhu saïgaõikàràmo saïgaõikàrato saïgaõikàràmataü anuyutto gaõàràmo gaõarato gaõasammudito. Yaü taü nekkhammasukhaü pavivekasukhaü upasamasukhaü sambodhasukhaü1 tassa sukhassa nikàmalàbhã bhavissati akicchalàbhã akasiralàbhãti netaü ñhànaü vijjati. Yo ca kho so ànanda, bhikkhu eko gaõasmà våpakaññho viharati. Tassetaü bhikkhuno pàñikaïkhaü: yaü taü nekkhammasukhaü pavivekasukhaü upasamasukhaü sambodhasukhaü1 tassa sukhassa nikàmalàbhã bhavissati akicchalàbhã akasiralàbhãti ñhànametaü vijjati.

So vatànanda, bhikkhu saïgaõikàràmo saïgaõikàràmataü anuyutto gaõàràmo gaõarato gaõasammudito sàmayikaü2 và kantaü cetovimuttiü upasampajja viharissati, asàmayikaü2 và akuppanti netaü ñhànaü vijjati. Yo ca kho so ànanda, bhikkhu eko gaõasmà våpakaññho viharati. Tassetaü bhikkhuno pàñikaïkhaü: sàmayikaü2 và kantaü [PTS Page 111] [\q 111/] cetovimuttiü upasampajja viharissati, asàmayikaü3 và akuppanti ñhànametaü vijjati.

-------------------------

1.Sambodhisukhaü-syà,majasaü. 2.Sàmàyikaü-majasaü.

3.Asàmàyikaü-majasaü.

[BJT Page 274] [\x 274/]

Nàhaü ànanda, ekaråpampi samanupassàmi: yattha rattassa1 yatthàbhirattassa2 råpassa viparinàma¤¤athàbhàvà na uppajjeyyuü sokaparidevadukkhadomanassupàyàsà.

Ayaü kho ànanda, vihàro tathàgatena3 abhisambuddho, yadidaü sabbanimittànaü amanasikàrà ajjhattaü su¤¤ataü upasampajja viharituü4 tatra ce ànanda, tathàgataü iminà vihàrena viharantaü bhavanti upasaïkamitàro bhikkhå bhikkhuniyo upàsakà upàsikàyo ràjàno ràjamahàmattà titthiyà titthiyasàvakà. Tatrànanda, tathàgato vivekaninneneva cittena vivekapoõena vivekapabbhàrena våpakaññhena nekkhammàbhirattena byantãbhutena sabbaso àsavaññhàniyehi dhammehi a¤¤adatthu uyyojanikapañisaüyuttaüyeva kathaü kattà hoti. Tasmàtiha ànanda, bhikkhu cepi àkaïkheyya: ajjhattaü su¤¤ataü upasampajja vihareyyanti. Tenànanda, bhikkhunà ajjhattameva cittaü saõñhapetabbaü, sannisàdetabbaü, ekodi kàtabbaü, samàdahàtabbaü

Katha¤ca ànanda, bhikkhu ajjhattameva cittaü saõñhapeti sannisàdeti ekodiü karoti samàdahati. Idhànanda, bhikkhu vivicceva kàmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaü savicàraü vivekajaü pitisukhaü pañhamaü jhànaü upasampajja viharati, vitakkavicàranaü våpasamà ajjhattaü sampasàdanaü cetaso ekodibhàvaü avitakkaü avicàraü samàdhijaü pãtisukhaü dutiyaü jhànaü upasampajja viharati, sukha¤ca kàyena pañisaüvedeti. Yaü taü ariyà àcikkhanti: upekkhako satimà sukhavihàrãti, catuttha jhànaü upasampajja viharati, sukhassa ca pahànà dukkhassa ca pahànà pubbeva somanassadomanassaü atthaïgamà adukkhaü asukhaü upekkhàsatipàrisuddhiü catutthaü jhànaü upasampajja viharati. Evaü kho ànanda, bhikkhu ajjhattameva cittaü saõñhapeti, sannisàdeti, ekodi karoti, samàdahati. [PTS Page 112] [\q 112/] so ajjhattaü su¤¤ataü manasikaroti. Tassa ajjhattaü su¤¤ataü manasikaroto su¤¤atàya cittaü na pakkhandati, nappasãdati, na santiññhati, vimuccati. Evaü santametaü ànanda, bhikkhu evaü pajànàti: ajjhattaü su¤¤ataü kho me manasikaroto ajjhattaü su¤¤atàya cittaü na pakkhandati, nappasidati, na santiññhati, na vimuccatã'ti. Itiha tattha sampajàno hoti. So bahiddhà su¤¤ataü manasikaroti. Tassa bahiddhà su¤¤ataü manasikaroto su¤¤atàya cittaü na pakkhandati, nappasidati, na santiññhati, na vimuccati. Evaü santametaü ànanda, bhikkhu evaü pajànàti: bahiddhà su¤¤ataü kho me manasikaroto bahiddhà su¤¤atàya cittaü na pakkhandati, nappasidati, na santiññhati, na vimuccatã'ti. Itiha tattha sampajàno hoti. So ajjhattabahiddhà su¤¤ataü manasikaroti. Tassa ajjhattabahiddhà su¤¤ataü manasikaroto su¤¤atàya cittaü na pakkhandati, nappasidati, na santiññhati, na vimuccati. Evaü santametaü ànanda, bhikkhu evaü pajànàti: ajjhattabahiddhà su¤¤ataü kho me manasikaroto ajjhattabahiddhà su¤¤atàya cittaü na pakkhandati, nappasidati, na santiññhati, na vimuccatã'ti. Itiha tattha sampajàno hoti.So àne¤jaü manasikaroti.Tassa àne¤jaü manasikaroto àne¤jàya cittaü na pakkhandati, nappasãdati, na santiññhati, na vimuccati. Evaü santametaü ànanda, bhikkhu evaü pajànàti: ànejjaü kho me manasikaroto àne¤jàya cittaü na pakkhandati nappasãdati na santiññhati na vimuccatã'ti. Itiha tattha sampajàno hoti.

Tenànanda, bhikkhunà tasmiüyeva purimasmiü samàdhinimittena ajjhattaü eva cittaü saõñhapetabbaü, sannisàdetabbaü, ekodikàtabbaü, samàdahàtabbaü. So ajjhattaü su¤¤ataü manasikaroti. Tassa ajjhattaü su¤¤ataü manasikaroto ajjhattaü su¤¤atàya cittaü pakkhandati, pasãdati, santiññhati, vimuccati. Evaü santametaü ànanda, bhikkhu evaü pajànàti: ajjhattaü su¤¤ataü kho me manasikaroto ajjhattaü su¤¤atàya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati vimuccatãti.

--------------------------

1.Ratassa-sãmu,majasaü,[PTS. 3.]Tattha tathàgatena-syà.

2.Yatthàbhiratassa-sãmu,majasaü,[PTS. 4.]Viharati-syà.

[BJT Page 276] [\x 276/]

Itiha tattha sampajàno hoti. So bahiddhà su¤¤ataü masikaroti. Tassa bahiddhà su¤¤ataü manasikaroto su¤¤atàya cittaü na pakkhandati, nappasãdati, na santiññhati, na vimuccati. Evaü santametaü pajànàti: bahiddhà su¤¤ataü kho me manasikaroto bahiddhà su¤¤atàya cittaü na pakkhanidati, nappasãdati, na santiññhati, na vimuccatã'ti. Itiha tattha sampajàno hoti. So ajjhattabahiddhà su¤¤ataü masikaroti. Tassa ajjhattabahiddhà su¤¤ataü manasikaroto su¤¤atàya cittaü na pakkhandati, nappasãdati, na santiññhati, na vimuccati. Evaü santametaü pajànàti: ajjhattabahiddhà su¤¤ataü kho me manasikaroto ajjhattabahiddhà su¤¤atàya cittaü na pakkhanidati, nappasãdati, na santiññhati, na vimuccatã'ti. Itiha tattha sampajàno hoti. So àne¤jaü manasikaroti. Tassa àne¤jaü

Manasikaroto àne¤jàya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati vimuccati. Evaü santametaü ànanda, bhikkhu evaü pajànàti: àne¤jaü kho me manasikaroto àne¤jàya cittaü pakkhandati pasãdati santiññhati vimuccatãti. Itiha tattha sampajàno hoti.

Tassa ce ànanda, bhikkhuno iminà vihàrena viharato caïkamàya cittaü namati. So caïkamati evaü maü caïkamantaü nàbhijjhàdomanassà pàpakà akusalà dhammà [PTS Page 113] [\q 113/] anvàssavissantãti. Itiha tattha sampajàno hoti. Tassa ce ànanda, bhikkhuno iminà vihàrena viharato ñhànàya cittaü namati. So tiññhati: evaü maü tiññhantaü1 nàbhijjhà domanassà pàpakà akusalà dhammà anvàssavissantãti. Itiha tattha sampajàno hoti.

Tassa ce ànanda, bhikkhuno iminà vihàrena viharato kathàya3 cittaü namati. So yàyaü kathà hãnà gammà pothujjanikà anariyà anatthasaühità na nibbidàya na viràgàya na nirodhàya na upasamàya na abhi¤¤àya na sambodhàya na nibbànàya saüvattati. Seyyathãdaü: ràjakathà corakathà mahàmattakathà senàkathà bhayakathà yuddhakathà annakathà pànakathà vatthakathà sayanakathà màlàkathà gandhakathà ¤àtikathà yànakathà gàmakathà nigamakathà nagarakathà janapadakathà itthikathà purisakathà suràkathà visikhàkathà kumbhaññhànakathà pubbapetakathà nànatthakathà lokakkhàyikà samuddakkhàyikà itibhavàbhavakathà, iti và iti evaråpiü kathaü na kathessàmiti. Itiha tattha sampajàno hoti. Yà ca kho ayaü ànanda, kathà abhisallekhikà cetovinãvaraõasappàyà ekantanibbidàya viràgàya nirodhàya upasamàya abhi¤¤àya sambodhàya nibbànàya saüvattati. Seyyathãdaü: appicchakathà santuññhikathà pavivekakathà, asaüsaggakathà, viriyàrambhakathà, sãlakathà, samàdhikathà, pa¤¤àkathà, vimuttikathà vimutti¤àõadassanakathà, iti evaråpiü kathaü kathessàmãti. Itiha tattha sampajàno hoti.

-------------------------

1.òhitaü-sãmu,majasaü,syà. 3.Bhàsàya-syà.

2.Nisinnaü-sãmu.

[BJT Page 278] [\x 278/]

Tassa ce ànanda, bhikkhuno iminà vihàrena [PTS Page 114] [\q 114/] viharato vitakkàya cittaü namatã. So ye te vitakkà hãnà gammà pothujjanikà anariyà anatthasaühità na nibbidàya na viràgàya na nirodhàya na upasamàya na abhi¤¤àya na sambodhàya na nibbànàya saüvattanti. Seyyathãdaü: kàmavitakko vyàpàdavitakko vihiüsàvitakko, iti evaråpe vitakke na1 vitakkessàmãti. Itiha tattha sampajàno hoti. Ye ca kho ime ànanda, vitakkà ariyà niyyànikà niyyanti. Takkarassa sammà dukkhakkhayàya. Seyyathãdaü: nekkhamma vitakko avyàpàdavitakko avihiüsàvitakko iti evaråpe vitakke vitakkessàmãti. Itiha tattha sampajàno hoti.

Pa¤ca kho ime ànanda, kàmaguõà. Katame pa¤ca: cakkhu vi¤¤eyyà råpà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, sotavi¤¤eyyà saddhà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, ghànavi¤¤eyyà gandhà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà, jivhàvi¤¤eyyà rasà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpaühità rajanãyà, kàyavi¤¤eyyà phoññhabbà iññhà kantà manàpà piyaråpà kàmåpasaühità rajanãyà. Ime kho ànanda, pa¤cakàmaguõà, yattha bhikkhunà abhikkhaõaü sakaü cittaü paccavekkhitabbaü. Atthi nu kho me imesu pa¤casu kàmaguõesu a¤¤atarasmiü và a¤¤atarasmiü và àyatane uppajjati cetaso samudàcàroti. Sace ànanda, bhikkhu paccavekkhamàno evaü pajànàti: atthi kho me imesu pa¤casu kàmaguõesu a¤¤atarasmiü và a¤¤atarasmiü và àyatane uppajjati cetaso samudàcàroti. Evaü santametaü ànanda, bhikkhu evaü pajànàti: yo kho imesu pa¤casu kàmaguõesu chandaràgo, so me appahãnoti.2 Itiha tattha sampajàno hoti. Sace panànanda, bhikkhu paccavekkhamàno evaü pajànàti. Natthi kho me imesu pa¤casu kàmaguõesu a¤¤atarasmiü và a¤¤atarasmiü và àyatane uppajjati cetaso samudàcàroti, evaü santametaü ànanda, bhikkhå evaü pajànàti: yo kho imesu pa¤casu kàmaguõesu chandaràgo, so me pahãnoti. Itiha tattha sampajàno hoti.

Pa¤ca kho ime ànanda, upàdànakkhandhà, yattha bhikkhunà udayabbayànupassinà vihàtabbaü. Iti råpaü iti råpassa samudayo. Iti råpassa atthaïgamo. Iti vedanà [PTS Page 115] [\q 115/] iti vedanàya samudayo. Iti vedanàya atthaïgamo, iti sa¤¤à iti sa¤¤àya samudayo, iti sa¤¤àya atthaïgamo, iti saïkhàrà iti saïkhàrassa samudayo. Iti saïkhàrassa atthaïgamo, iti vi¤¤àõaü. Iti vi¤¤àõassa samudayo, iti vi¤¤àõassa atthaïgamoti. Tassa imesu pa¤casupàdànakkhandhesu udayabbayànupassino viharato, yo pa¤casupàdànakkhandhesu asmimàno, so pahãyati. Evaü santametaü ànanda, bhikkhu evaü pajànàti: yo kho imesu pa¤casupàdànakkhandhesu asmimàno, so me pahãnoti. Itiha tattha sampajàno hoti. Ime kho te ànanda, dhammà ekantakusalàyatikà3 ariyà lokuttarà anavakkantà pàpimatà.

Taü kiü ma¤¤asi ànanda, kaü atthavasaü sampassamàno arahati sàvako satthàraü anubandhituü api panujjamànoti.

--------------------------

1.Evaråpena vitakkena-sãmu.Syà. 2.Nappahãõo-sãmu.

3.Ekantakusalàyàtikà-sãmu.

[BJT Page 280] [\x 280/]

Bhagavammålakà no bhante, dhammà bhagavaünettikà bhagavampapañisaraõà. Sàdhu vata bhante, bhagavantaüyeva pañibhàtu etassa bhàsitassa attho, bhagavato sutvà bhikkhå dhàressantãtã.

Na kho ànanda, arahati sàvako satthàraü anubandhituü yadidaü suttaü geyyaü veyyàkaraõaü tassa hetu1 taü kissa hetu: dãgharattassa hi vo2 ànanda, dhammà sutà dhatà vacasà paricità manasànupekkhità diññhiyà suppañividdhà. Yà ca kho ànanda, kathà abhisallekhikà ceto vinãvaraõasappàyà ekantanibbidàya viràgàya nirodhàya upasamàya abhi¤¤àya sambhodhàya nibbànàya saüvattati. Seyyathãdaü: appicchakathà santuññhikathà pavivekakathà asaüsaggakathà viriyàrambhakathà sãlakathà samàdhikathà pa¤¤àkathà vimuttikathà vimutti¤àõadassanakathà. Evaråpiyà kho ànanda kathàya hetu arahati sàvako satthàraü anubandhituü api panujjamàno.

Evaü sante kho ànanda, àcariyåpaddavo hoti. Evaü sante antevàsåpaddavo hoti. Evaü sante brahmacàråpaddavo hoti.

Kathaü cànanda, àcariyåpaddavo hoti: idhànanda, ekacco satthà vivittaü senàsanaü bhajati ara¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü [PTS Page 116] [\q 116/] vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤jaü. Tassa tathà våpakaññhassa viharato anvàvaññanti bràhamaõagahapatikà negamà ceva jànapadà ca. So anvàvaññantesu3 bràhmaõagahapatikesu negamesu ceva jànapadesu ca mucchati, nikàyamati, gedhaü àpajjati, àvaññati bàhullàya. Ayaü vuccatànanda, upaddavo àcariyo. âcariyåpaddavena avadhiüsu naü pàpakà akusalà dhammà saükilesikà ponobhavikà4 sadarà dukkhavipàkà àyatiü jàtijaràmaraõiyà, evaü kho ànanda, àcariyåpaddavo hoti.

Kathaü cànanda, antevàsåpaddavo hoti. Tasseva kho panànanda, satthu sàvako tassa satthu vivekamanubråhayamàno vivittaü senàsanaü bhajati ara¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤jaü, tassa tathà våpakaññhassa viharato anvàvaññanti bràhmaõagahapatikà negamà ceva jànapadà ca. Yo anvàvaññantesu bràhmaõagahapatikesu negamesu ceva jànapadesu ca mucchati, nikàyamati, gedhaü àpajjati, àvaññati bàhullàya. Ayaü vuccatànanda, upaddavo antevàsã. Antevàsupaddavena avadhiüsu naü pàpakà akusalà dhammà saïkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipàkà àyatiü jàtijaràmaraõiyà. Evaü kho ànanda, antevàsåpaddavo hoti.

---------------------------

1.Suttageyyaveyyàkaraõassa sotuü-syà.

Suttaü geyyaü veyyàkaraõassa hetu-[PTS.]

2.Te-sãmu,majasaü.

3.Anvàvattantesu-sãmu,majasaü.

Anvàvaññesu-syà,[PTS.]

4.Ponobbhavikà-majasaü. 5.Kàmayati-[PTS.]

[BJT Page 282] [\x 282/]

Kathaü cànanda, brahmacàråpaddavo hoti: idhànanda tathàgato loke upapajjati arahaü sammàsambuddho vijjàcaraõasampanno sugato lokavidu anuttaro purisadammasàrathã satthà devamanussànaü buddho bhagavà. So vivittaü senàsanaü bhajati ara¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤jaü, tassa tathà våpakaññhassa viharato anvàvaññanti bràhmaõagahapatikà negamà ceva jànapadà ca. So anvàvaññantesu bràhmaõagahapatikesu negamesu ceva jànapadesu ca na mucchati, na nikàmayati, na gedhaü àpajjati. [PTS Page 117] [\q 117/] na àvaññati bàhullàya. Tasse kho panànanda, satthu sàvako tassa satthu vivekamanubråhayamàno vivittaü senàsanaü bhajati àra¤¤aü rukkhamålaü pabbataü kandaraü giriguhaü susànaü vanapatthaü abbhokàsaü palàlapu¤jaü, tassa tathà våpakaññhassa viharato anvàvaññanti bràhmaõagahapatikà negamà ceva jànapadà ca. So anvàvaññantesu bràhmaõagahapatikesu negamesu ceva jànapadesu ca mucchati, nikàmayati, gedhaü àpajjati. âvaññati bàhullàya. Ayaü vuccatànanda, upaddavo brahmacàrã brahmacàråpaddavena avadhiüsu naü pàpakà akusalà dhammà saïkilesikà ponobhavikà sadarà dukkhavipàkà àyatiü jàtijaràmaraõiyà. Evaü kho ànanda, brahmacàråpaddavo hoti.

Tatrànanda, yo cevàyaü àcariyåpaddavo yo ca antevàsåpaddavo, ayaü tehi brahmacàråpaddavo dukkhavipàkataro ceva kañukavipàkataroca, api ca vinipàtàya saüvattati.

Tasmàtiha maü ànanda, mittavatàya samudàcaratha, mà sapattavatàya. Taü vo bhavissati dãgharattaü hitàya sukhàya.

Kathaü cànanda, satthàraü sàvakà sapattavatàya samudàcaranti no mittavatàya: idhànanda, satthà sàvakànaü dhammaü deseti anukampako hitesã anukampaü upàdàya idaü vo hitàya idaü vo sukhàyàti. Tassa sàvakà na sussåsanti, na sotaü odahanti na a¤¤à cittaü upaññhapenti. Vokkamma ca satthusàsanà vattanti. Evaü kho ànanda satthàraü sàvakà sapattavatàya samudàcaranti no mittavatàya.

Katha¤cànanda, satthàraü sàvakà mittavatàya samudàcaranti no sapattavatàya: idhànanda, satthà sàvakànaü dhammaü deseti anukampako hitesã anukampaü upàdàya: idaü vo hitàya idaü vo sukhàyàti. Tassa sàvakà sussåsanti, sotaü odahanti, a¤¤à cittaü1 upaññhapenti, na ca vokkamma satthusàsanà2 vattanti. Evaü kho ànanda, satthàraü

---------------------------

1.A¤¤aü cittaü-[PTS. 2.]Sàsanaü-syà.

[BJT Page 284] [\x 284/]

Sàvakà mittavatàya samudàcaranti no sapattavatàya. Tasmàtãha [PTS Page 118] [\q 118/] maü ànanda, mittavatàya samudàcaratha, mà sapattavatàya taü vo bhavissati dãgharattaü hitàya sukhàya. Na kho ahaü ànanda, tathà parakkamissàmi. Yathà kumbhakàro àmake àmakamatte. Niggayha niggayhàhaü ànanda vakkhàmi. Pavayha ànanda pavayha vakkhàmi. Yo sàro so ñhassatãti.

Idamavoca bhagavà attamano àyasmà ànando bhagavato bhàsitaü abhinandãti.

Home
Next Sutta