Suttantapiñake
Majjhimanikàyo
Uparipaõõàsako
5.Saëàyatanavaggo
Namo tassa bhagavato arahato sammàsambuddhassa.
3.5.2
144 Channovàda suttaü
Evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati veëuvane kalandakanivàpe. Tena kho pana samayena àyasmà ca sàriputto àyasmà ca mahàcundo àyasmà ca channo gijjhakåñe pabbate viharanti. Tena kho pana samayena àyasmà channo àbàdhiko hoti dukkhito bàëhagilàno. Atha kho àyasmà sàriputto sàyanhasamayaü patisallànà vuññhito yenàyasmà mahàcundo,tenupasaïkami. Upasaïkamitvà àyasmantaü mahàcundaü etadavoca: 'àyàma àvuso cunda, yenàyasmà channo, tenupasaïkameyyàma gilànapucchakà'ti. Evamàvusoti kho àyasmà mahàcundo àyasmato sàriputtassa paccassosi.
Atha kho àyasmà ca sàriputto àyasmà ca mahàcundo yenàyasmà channo, tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà àyasmatà channena saddhiü sammodiüsu. Sammodanãyaü [PTS Page 264] [\q 264/] kathaü sàràõãyaü vitisàretvà ekamantaü nisãdiüsu. Ekamantaü nisinno kho àyasmà sàriputto àyasmantaü channaü etadavoca: 'kacci te àvuso channa, khamanãyaü kacci yàpanãyaü kacci te dukkhà vedanà, pañikkamanti no abhikkamanti. Pañikkamosànaü pa¤¤àyati no abhikkamo'ti.
Na me àvuso sàriputta, khamanãyaü
na yàpanãyaü, bàëhà me dukkhà
vedanà. Abhikkamanti, no pañikkamanti. Abhikkamosànaü
pa¤¤àyati, no pañikkamo'ti. Seyyathàpi
àvuso sàriputta. Balavà puriso tiõhena sikharena
muddhani abhimantheyya, evameva kho me àvuso sàriputta adhimattà
vàtà muddhani åhananti. Na me àvuso sàriputta,
khamanãyaü, yàpanãyaü, bàëhà
me dukkhà vedanà, abhikkamanti no pañikkamanti, abhikkamosànaü
pa¤¤àyati no pañikkamoti.
Seyyathàpi àvuso sàriputta. Balavà puriso daëhena varatta bandhena sãse sãsaveñhanaü dadeyya. Evameva kho me àvuso sàriputta, adhimattà vàtà sãsaü parikantanti1 na me àvuso sàriputta, khamanãyaü na yàpanãyaü, baëhà me dukkhà vedanà. Abhikkamanti no pañikkamanti, abhikkamosànaü pa¤¤àyati no pañikkamoti.
Seyyathàpi àvuso sàriputta, dakkho goghàtako và goghàtakantevàsã và tiõhena govikantanena kucchiü parikanteyya. Evameva kho me àvuso sàriputta, adhimattà vàtà kucchiü parikantanti. Na me àvuso sàriputta, khamanãyaü, na yàpanãyaü bàëhà me dukkhà vedanà abhikkamanti no pañikkamanti. Abhikkamosànaü pa¤¤àyati no pañikkamo'ti.
-------------------------
1.Sãse sãsavedanà-majasaü.
[BJT Page 540] [\x 540/]
Seyyathàpi àvuso sàriputta, dve balavanto purisà dubbalataraü purisaü nànàbàhàsu gahetvà aïgàrakàsuyà santàpeyyuü, samparitàpeyyuü. Evameva kho me àvuso sàriputta, adhimatto kàyasmiü óàho. Na me àvuso sàriputta, khamanãyaü, na yàpanãyaü. Bàëhà me dukkhà vedanà abhikkamanti no pañikkamanti, abhikkamosànaü pa¤¤àyati no pañikkamo'ti. Satthaü àvuso sàriputta, àharissàmi, nàvakaïkhàmi jãvitanti.
'Màyasmà channo satthaü àharesi. Yàpetàyasmà channo, yàpentaü mayaü àyasmantaü channaü icchàma. Sace àyasmato channassa natthi sappàyàni bhojanàni, ahaü àyasmato channassa sappàyàni bhojanàni pariyesissàmi. Sace àyasmato channassa natthi sappàyàni bhesajjàni, ahaü àyasmato channassa sappàyàni bhesajjàni pariyesissàmi. Sace àyasmato channassa natthi patiråpo upaññhàko, ahaü àyasmantaü channaü upaññhahissàmi. Màyasmà channo satthaü àharesi. Yàpetàyasmà channo, yàpentaü mayaü àyasmantaü channaü icchàmà'ti.
Napi me àvuso sàriputta, natthi sappàyàni bhojanàni. Napi me natthi sappàyani bhesajjàni napi me natthi patiråpà upaññhàkà. Api càvuso sàriputta, pariciõõo me satthà dãgharattaü manàpeneva no amanàpena. Etaü hi àvuso sàriputta, sàvakassa patiråpaü: yaü satthàraü paricareyya manàpeneva no amanàpena, anupavajjaü channo bhikkhu satthaü àharissatã'ti. Evametaü àvuso sàriputta, dhàrehãti.
Puccheyyàma mayaü àyasmantaü channaü ka¤cideva desaü, sace àyasmà channo okàsaü karoti pa¤hassa veyyàkaraõayà'ti. Pucchàvuso sàriputta, sutvà vedissàmàti.
Cakkhuü àvuso channa, cakkhuvi¤¤àõaü cakkhuvi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme etaü mama, esohamasmi, [PTS Page 265] [\q 265/] eso me attà'ti samanupassasi. Sotaü àvuso channa, sotavi¤¤àõaü sotavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassasi. Ghànaü àvuso channa, ghànavi¤¤àõaü ghànavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassasi. Jivhaü àvuso channa, jivhàvi¤¤àõaü jivhàvi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassasi. Kàyaü àvuso channa, kàyavi¤¤àõaü kàyavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme etaü mama,
Esohamasmi, eso me attà'ti samanupassasi. Manaü àvuso channa, manovi¤¤àõaü manovi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme etaü mama, esohamasmi, eso me attà'ti samanupassasãti.
Cakkhuü àvuso sàriputta, cakkhuvi¤¤àõaü cakkhuvi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Sotaü àvuso sàriputta, sotavi¤¤àõaü sotavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Ghànaü àvuso sàriputta, ghànavi¤¤àõaü ghànavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Jivhaü àvuso sàriputta, jivhàvi¤¤àõaü jivhàvi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Kàyaü àvuso sàriputta, kàyavi¤¤àõaü
Kàyavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Manaü àvuso sàriputta, manovi¤¤àõaü manovi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassàmãti.
--------------------------
1.Vedissàmãti-keci.
[BJT Page 542] [\x 542/]
Cakkhusmiü àvuso channa, cakkhuvi¤¤àõe cakkhuvi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu kiü disvà kiü abhi¤¤àya cakkhuü cakkhuvi¤¤àõaü cakkhuvi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama,
Nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassasi. Sotasmiü àvuso channa, sotavi¤¤àõe sotavi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu kiü disvà kiü abhi¤¤àya sotaü sotavi¤¤àõaü sotavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassasi. Ghànasmiü àvuso channa, ghànavi¤¤àõe ghànavi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu kiü disvà kiü abhi¤¤àya ghànaü ghànavi¤¤àõaü ghànavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassasi. Jivhàya àvuso channa, jivhàvi¤¤àõe jivhàvi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu kiü disvà kiü abhi¤¤àya jivhaü jivhàvi¤¤àõaü jivhàvi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassasi. Kàyasmiü àvuso channa, kàyavi¤¤àõe kàyavi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu kiü disvà kiü abhi¤¤àya kàyaü kàyavi¤¤àõaü kàyavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassasi. Manasmiü àvuso channa, manovi¤¤àõe manovi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu kiü disvà kiü abhi¤¤àya manaü manovi¤¤àõaü manovi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohamasmi, na meso attà'ti samanupassasãti.
Cakkhusmiü àvuso sàriputta, cakkhuvi¤¤àõe cakkhuvi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu nirodhaü disvà nirodhaü abhi¤¤àya cakkhuü cakkhuvi¤¤àõaü cakkhuvi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Sotasmiü àvuso sàriputta, sotavi¤¤àõe sotavi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu nirodhaü disvà nirodhaü abhi¤¤àya sotaü sotavi¤¤àõaü sotavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Ghànasmiü àvuso sàriputta, ghànavi¤¤àõe
Ghànavi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu nirodhaü disvà nirodhaü abhi¤¤àya ghànaü
Ghànavi¤¤àõaü ghànavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Jivhàya àvuso sàriputta, jivhà vi¤¤àõe jivhàvi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu nirodhaü disvà nirodhaü abhi¤¤àya jivhaü jivhàvi¤¤àõaü jivhàvi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohasmi, na meso attà'ti samanupassàmi. Kàyasmiü àvuso sàriputta, kàyavi¤¤àõe kàyavi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu nirodhaü disvà nirodhaü abhi¤¤àya kàyaü kàyavi¤¤àõaü kàyavi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohasmi, na meso attà'ti
Samanupassàmi. Manasmiü àvuso sàriputta, manovi¤¤àõe manovi¤¤àõavi¤¤àtabbesu dhammesu nirodhaü disvà nirodhaü abhi¤¤àya manaü manovi¤¤àõaü [PTS Page 266] [\q 266/] manovi¤¤àõavi¤¤àtabbe dhamme netaü mama, nesohasmi, na meso attà'ti samanupassàmãti.
Evaü vutte àyasmà mahàcundo, àyasmantaü channaü etadavoca: tasmàtiha àvuso channa, idampi tassa bhagavato sàsanaü niccakappaü manasi kàtabbaü: nissitassa calitaü. Anissitassa calitaü natthi. Calite asati passaddhi. Passaddhiyà sati nati na hoti. Natiyà asati àgatigati na hoti. âgatigatiyà asati cutåpapàto na hoti. Cutupapàte asati neva idha na huraü na ubhayamantarena esevanto dukkhassà'ti.
Atha kho àyasmà sàriputto àyasmà ca mahàcundo àyasmantaü channaü iminà ovàdena ovaditvà uññhàyàsanà pakkamiüsu. Atha kho àyasmà channo, acirapakkante àyasmante ca sàriputte àyasmante ca mahàcunde satthaü àharesi. Atha kho àyasmà sàriputto yena bhagavà tenupasaïkami. Upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi. Ekamantaü nisinno kho àyasmà sàriputto bhagavantaü etadavoca: àyasmatà bhante, channena satthaü àharitaü, tassa kà gati no abhisamparàyoti:
[BJT Page 544] [\x 544/]
Nanu te sàriputta, channena bhikkhunà sammukhàyeva anupavajjatà byàkatàti:
Atthi bhante, pubbajiraü nàma vajjigàmo. Tatràyasmato1 channassa mittakulàni suhajjakulàni upavajjakulànã'ti. Honti hete sàriputta, channassa bhikkhuno mittakulàni sahajjakulàni upavajjakulàni. Nàhaü sàriputta, ettàvatà saupavajjoti vadàmi. Yo kho sàriputta,ima¤ca kàyaü nikkhipati. A¤¤aü ca kàyaü upàdiyati, tamahaü saupavajjo'ti vadàmi. Taü channassa bhikkhuno natthi. Anupavajjo, channo bhikkhu satthaü àharesãti2.
Idamavoca bhagavà. Attamano àyasmà sàriputto bhagavato bhàsitaü abhinandãti.
Channovàda suttaü dutiyaü
--------------------------
1.Tatthàyasmato-majasaü.
2.Evametaü sàriputta dhàrehiti-majasaü, adhikaü.