Udànapàëi Home Page    Next Vagga

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena a¤¤ataro bhikkhu bhagavato avidåre nisinno hoti, pallaïkaü àbhujitvà, ujuü kàyaü paõidhàya, puràõakammavipàkajaü dukkhaü tibbaü ¹ kharaü kañukaü vedanaü, adhivàsento sato sampajàno aviha¤¤amàno.

4. ßevam-àvusoû ti kho àyasmà nando tassa bhikkhuno pañissutvà, yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü nandaü bhagavà etad-avoca: ßsaccaü kira tvaü nanda sambahulànaü bhikkhånaü evam-àrocesi: `anabhirato ahaü àvuso brahmacariyaü caràmi, na sakkomi brahmacariyaü sandhàretuü, sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattissàmã'? û ti. ßevaü bhante,û ti. ßkissa pana tvaü nanda anabhirato brahmacariyaü carasi, na sakkosi brahmacariyaü sandhàretuü, sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattissasã?û ti. ßsàkiyànã maü bhante janapadakalyàõã gharà nikkhamantassa, upaóóhullikhitebhi <sup>3</sup> kesebhi apaloketvà maü etad-avoca: `tuvañaü kho ayyaputta àgaccheyyàsã' ti. so kho ahaü bhante tam-anussaramàno, anabhirato brahmacariyaü caràmi, na sakkomi brahmacariyaü sandhàretuü, sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattissàmãû ti.

5. atha kho bhagavà àyasmantaü nandaü bàhàya ⁴ gahetvà, seyyathà pi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya, pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evam-eva jetavane antarahito devesu tavatiüsesu pàturahosi.

7. ßtaü kiü ma¤¤asi nanda katamà nu kho abhiråpatarà ca dassanãyatarà ca pàsàdikatarà ca, sàkiyànã và janapadakalyàõã, imàni và pa¤ca accharàsatàni kakuñapàdànã?û ti. ßseyyathà pi bhante paluññhamakkañã kaõõanàsacchinnà, evam-eva kho bhante sàkiyànã janapadakalyàõã, imesaü pa¤cannaü accharàsatànaü upanidhàya saïkham-pi na upeti, kalam-pi na upeti, kalabhàgam-pi na upeti, ⁵ upanidhim-pi na upeti. atha kho imàni pa¤ca accharàsatàni abhiråpataràni ceva dassanãyataràni ca pàsàdikataràni càû ti.

12. atha kho àyasmà nando tassà rattiyà accayena yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho àyasmà nando bhagavantaü etad-avoca: ßyaü me bhante bhagavà pàñibhogo - pa¤cannaü accharàsatànaü pañilàbhàya kakuñapàdànaü - mu¤càm-ahaü bhante bhagavantaü etasmà pañissavàû ti. ßmayà pi kho te nanda ⁶ cetasà ceto paricca vidito: `nando àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharatã' ti.

13. devatà pi me etam-atthaü àrocesi: `àyasmà bhante nando bhagavato bhàtà màtucchàputto àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü, diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharatã' ti. yad-eva kho te nanda anupàdàya àsavehi cittaü vimuttaü, ⁷ athàhaü mutto etasmà pañissavàû ti.

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena yasojapamukhàni pa¤camattàni bhikkhusatàni sàvatthiü anuppattàni honti, bhagavantaü dassanàya. te ca kho ¹¹ àgantukà bhikkhå nevàsikehi bhikkhåhi saddhiü pañisammodamànà, senàsanàni pa¤¤àpayamànà pattacãvaràni pañisàmayamànà, uccàsaddà mahàsaddà ¹² ahesuü. atha kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: ßke panete ànanda uccàsaddà mahàsaddà? kevaññà ma¤¤e macchavilopeû ti.

2. evaü vutte, àyasmà yasojo bhagavantaü etad-avoca: ßimàni bhante pa¤camattàni bhikkhusatàni sàvatthiü anuppattàni bhagavantaü dassanàya. teme àgantukà bhikkhå nevàsikehi bhikkhåhi saddhiü pañisammodamànà, senàsanàni pa¤¤àpayamànà pattacãvaràni pañisàmayamànà, uccàsaddà mahàsaddàû ti. ßgacchatha bhikkhave vo paõàmemi. ¹³ na vo mama santike vatthabbanû-ti. ßevaü bhante,û ti kho te bhikkhå bhagavato pañissutvà, uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà, senàsanaü saüsàmetvà pattacãvaram-àdàya, yena vajji tena càrikaü pakkamiüsu. vajjisu anupubbena càrikaü caramànà yena vaggumudà nadã tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà vaggumudàya nadiyà tãre paõõakuñiyo karitvà, vassaü upagacchiüsu.

4. atha kho bhagavà sàvatthiyaü yathàbhirantaü viharitvà, yena vesàlã tena càrikaü pakkàmi, anupubbena càrikaü caramàno yena vesàlã ¹⁴ tad-avasari. tatra sudaü bhagavà vesàliyaü viharati, mahàvane kåñàgàrasàlàyaü. atha kho bhagavà vaggumudàtãriyànaü bhikkhånaü cetasà ceto paricca manasikaritvà àyasmantaü ànandaü àmantesi: ßàlokajàtà viya me ànanda esà disà. obhàsajàtà viya me ànanda esà disà. yassaü disàyaü vaggumudàtãriyà bhikkhå viharanti gantuü appañikålàsi ¹⁵ me manasikàtuü. pahiõeyyàsi tvaü ànanda vaggumudàtãriyànaü bhikkhånaü santike dåtaü: `satthà àyasmante àmanteti, satthà àyasmantànaü dassanakàmo' û ti.

ßevaü bhante,û ti kho àyasmà ànando, bhagavato pañissutvà, yena a¤¤ataro bhikkhu tenupasaïkami, upasaïkamitvà, taü bhikkhuü etad-avoca: ßehi tvaü àvuso, yena vaggumudàtãriyà bhikkhå, tenupasaïkameyyàsi, ¹⁶ upasaïkamitvà, vaggumudàtãriye bhikkhå evaü vadehi: `satthà àyasmante àmanteti, satthà àyasmantànaü dassanakàmo' û ti.

ßevam-àvusoû ti kho so bhikkhu, àyasmato ànandassa pañissutvà, seyyathà pi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya, ¹⁷ pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evam-eva mahàvane kuñàgàrasàlàyaü antarahito, vaggumudàya nadiyà tãre tesaü bhikkhånaü purato pàturahosi. atha kho so bhikkhu vaggumudàtãriye bhikkhå etad-avoca: ßsatthà àyasmante àmanteti, satthà àsmantànaü dassanakàmoû ti. ßevam-àvusoû ti kho te bhikkhå, tassa bhikkhuno pañissutvà, senàsanaü saüsàmetvà pattacãvaram-àdàya, seyyathà pi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya, pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya, evam-eva vaggumudàya nadiyà tãre antarahità, mahàvane kåñàgàrasàlàyaü bhagavato sammukhe pàturahesuü.

6. atha kho àyasmà ànando abhikkantàya rattiyà, nikkhante pañhame yàme, uññhàyàsanà ekaüsaü cãvaraü karitvà, yena bhagavà tena¤jaliü paõàmetvà bhagavantaü etad-avoca: ßabhikkantà bhante ratti, nikkhanto pañhamo yàmo, ciranisinnà àgantukà bhikkhå, pañisammodatu bhante bhagavà àgantukehi bhikkhåhãû ¹⁸ ti.

7. evaü vutte, bhagavà tuõhã ahosi. dutiyam-pi kho àyasmà ànando abhikkantàya rattiyà, nikkhante majjhime yàme, uññhàyàsanà ekaüsaü cãvaraü karitvà, yena bhagavà tena¤jaliü paõàmetvà bhagavantaü etad-avoca: ßabhikkantà bhante ratti, nikkhanto majjhimo yàmo, ciranisinnà àgantukà bhikkhå, pañisammodatu bhante bhagavà àgantukehi bhikkhåhãû ti. dutiyam-pi kho bhagavà tuõhã ahosi. tatiyam-pi kho àyasmà ànando abhikkantàya rattiyà, nikkhante pacchime yàme, uddhate aruõe, nandimukhiyà rattiyà, uññhàyàsanà ekaüsaü cãvaraü karitvà, yena bhagavà tena¤jaliü paõàmetvà bhagavantaü etad-avoca: ßabhikkantà bhante ratti, nikkhanto pacchimo yàmo, uddhato aruõo, nandimukhã ratti, ciranisinnà àgantukà bhikkhå, pañisammodatu bhante bhagavà àgantukehi bhikkhåhãû ti.

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati, veëuvane kalandakanivàpe. tena kho pana samayena àyasmà pilindivaccho ²² bhikkhå vasalavàdena samudàcarati. atha kho sambahulà bhikkhå yena bhagavà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdiüsu. ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etad-avocuü: ßàyasmà bhante pilindivaccho bhikkhå vasalavàdena samudàcaratãû ti.

3. atha kho bhagavà àyasmato pilindivacchassa pubbenivàsaü manasikaritvà, bhikkhå àmantesi: ßmà kho tumhe bhikkhave vacchassa ²³ bhikkhuno ujjhàyitvà, na bhikkhave vaccho dosantaro bhikkhå vasalavàdena samudàcarati. vacchassa bhikkhave bhikkhuno pa¤ca jàtisatàni abbokiõõàni bràhmaõakule paccàjàtàni. so tassa vasalavàdo dãgharattaü samudàciõõo. ²⁴ tenàyaü vaccho bhikkhå vasalavàdena samudàcaratãû ti.

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati, veëuvane kalandakanivàpe. tena kho pana samayena àyasmà mahàkassapo pipphaliguhàyaü ²⁸ viharati, sattàhaü ekapallaïkena nisinno hoti, a¤¤ataraü samàdhiü samàpajjitvà.

3. tena kho pana samayena sakko devànam-indo, àyasmato mahàkassapassa piõóapàtaü dàtukàmo hoti, pesakàravaõõaü abhinimminitvà, tantaü vinàti sujà ²⁹ asuraka¤¤à tasaraü påreti.

4. atha kho àyasmà mahàkassapo ràjagahe sapadànaü piõóàya caramàno, yena sakkassa devànam-indassa nivesanaü tenupasaïkami. addasà kho sakko devànam-indo àyasmantaü mahàkassapaü dårato va àgacchantaü. disvàna, gharà nikkhamitvà paccuggantvà hatthato pattaü gahetvà, gharaü pavisitvà ghañiyà odanaü uddharitvà pattaü påretvà, àyasmato mahàkassapassa pàdàsi. so ahosi piõóapàto anekasåpo ³⁰ anekabya¤jano anekasåparasabya¤jano.

7. assosi kho bhagavà dibbàya sotadhàtuyà, visuddhàya atikkantamànusikàya ³² sakkassa devànam-indassa, vehàsaü abbhuggantvà àkàse antaëikkhe tikkhattuü udànaü udànentassa:

3. ßidha bhante amhàkaü pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü karerimaõóalamàle sannisinnànaü sannipatitànaü, ayam-antaràkathà udapàdi: `piõóapàtiko àvuso bhikkhu piõóàya caranto labhati kàlena kàlaü manàpike cakkhunà råpe passituü; labhati kàlena kàlaü manàpike sotena sadde sotuü;. labhati kàlena kàlaü manàpike ghànena gandhe ghàyituü; labhati kàlena kàlaü manàpike jivhàya rase sàyituü; labhati kàlena kàlaü manàpike kàyena poññhabbe phusituü. piõóapàtiko àvuso bhikkhu; sakkato garukato mànito påjito apacito piõóàya carati. handa àvuso mayam-pi piõóapàtikà homa, mayam-pi lacchàma kàlena kàlaü manàpike cakkhunà råpe passituü; mayam-pi lacchàma kàlena kàlaü manàpike sotena sadde sotuü; mayam-pi lacchàma kàlena kàlaü manàpiko ghànena gandhe ghàyituü; mayam-pi lacchàma kàlena kàlaü manàpike jivhàya rase sàyituü;. mayam-pi lacchàma kàlena kàlaü manàpike kàyena phoññhabbe phusituü; mayam-pi sakkatà garukatà mànità påjità apacità piõóàya carissàmà' ti. ayaü kho no bhante antaràkathà hoti vippakatà, atha kho bhagavà ³³ anuppattoû ti.

4. ßnakhvetaü bhikkhave tumhàkaü patiråpaü kulaputtànaü saddhà agàrasmà anagàriyaü pabbajitànaü, yaü tumhe evaråpiü kathaü katheyyàtha. sannipatitànaü kho bhikkhave dvayaü karaõãyaü: dhammã ³⁴ và kathà, ariyo ca tuõhãbhàvoû ti.

4. ßidha bhante amhàkaü pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü, maõóalamàle sannisinnànaü sannipatitànaü, ayam-antaràkathà udapàdi; `ko nu kho àvuso sippaü jànàti? ko kiü sippaü sikkhi? kataraü sippaü sippànaü aggan?û-ti tatthekacce evam-àhaüsu: ßhatthisippaü sippànaü agganû-ti, ekacce evam-àhaüsu: ßassasippaü sippànaü agganû-ti, ekacce evam-àhaüsu: ßrathasippaü sippànaü agganû-ti, ekacce evam-àhaüsu: ßdhanusippaü sippànaü agganû-ti, ekacce evam-àhaüsu: ßtharusippaü sippànaü agganû-ti, ekacce evam-àhaüsu: ßmuddàsippaü sippànaü agganû-ti, ekacce evam-àhaüsu: ßgaõanasippaü sippànaü agganû-ti, ekacce evam-àhaüsu: ßsaïkhànasippaü sippànaü agganû-ti, ekacce evam-àhaüsu: ßlekhàsippaü sippànaü agganû-ti, ekacce evam-àhaüsu: ßkàveyyasippaü sippànaü agganû-ti, ekacce evam-àhaüsu: ßlokàyatasippaü sippànaü agganû-ti, ekacce evam-àhaüsu: ßkhattavijjàsippaü ³⁵ sippànaü agganû '-ti. ayaü kho no bhante antaràkathà hoti vippakatà, atha kho bhagavà ³⁶ anuppattoû ti.

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà uruvelàyaü viharati, najjà nera¤jaràya tãre ³⁹ bodhirukkhamåle pañhamàbhisambuddho. tena kho pana samayena bhagavà sattàhaü ekapallaïkena nisinno hoti vimuttisukhapañisaüvedã.

2. atha kho bhagavà tassa sattàhassa accayena, tamhà samàdhimhà vuññhahitvà buddhacakkhunà lokaü volokesi. addasà kho bhagavà buddhacakkhunà lokaü volokento satte anekehi santàpehi santappamàne, anekehi ca pariëàhehi parióayhamàne, ràgajehi pi dosajehi pi mohajehi pã ⁴⁰ ti.

3. atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi: ⁴¹

1 BJT note: tippaü - palm leaf book; here and also below.

2 Metre: We should perhaps count the 1st syllable as light to correct the metre.

3 BJT note: upaóóhalikhitehi - ChS. aóóhullikhitehi - palm leaf book.

4 BJT note: bàhàyaü - ChS.

5 BJT note: saïkhyam-pi nopeti kalabhàgam-pi nopeti - ChS.

6 BJT note: mayà pi kho nanda - ChS.

7 BJT note: vimucci - ChS.

8 BJT note: yassa tiõõokàmapaïko - Dhammapada commentary.

9 BJT note: sukhadukkhe na vedhati - ChS; which is an attempt to regularise the metre.

10 Metre: sa bhikkhu appears to be hypermetrical, and has probably crept into the text in imitation of the last line in the next verse.

11 BJT note: te dha - palm leaf book; printed book

12 BJT note: uccàsadda mahàsaddà - ChS.

13 Editor's note: BJT, panàmami, by mistake.

14 Editor's note: BJT, vesàli, printer's error

15 Editor's note: BJT, appañikulàsi, printer's error

16 BJT note: upasaïkama - ChS.

17 Editor's note: BJT, pàsàreyya, printer's error

18 Editor's note: BJT, bhikkhåhi, printer's error

19 Metre: We need to read vedhatã m.c.

20 Metre: Siloka.

21 Metre: We need to read bhikkhå m.c.

22 BJT note: pilindavaccho - ChS.

23 BJT note: àyasmato vacchassa - palm leaf book.

24 BJT note: ajjhàciõõo - no reference given.

25 BJT note: vattatã - seen somewhere.

26 Metre: Notice the syncopated opening; we need to read vasatã m.c.

27 BJT note: paõunnakodho - palm leaf book.

28 BJT note: simbaliguhàyaü - ChS. pippaliguhàyaü - seen somewhere.

29 BJT note: sujàtàti - in many places.

30 Editor's note: BJT, anekasupo - printer's error.

31 Metre: BJT lays this udàna out as prose (and the repetition below), but the lines scan as Siloka, with resolution at the 5th in the prior lines giving the ravipula.

32 BJT note: mànusakàya - in many places.

33 BJT note: atha bhagavà - ChS.

34 Editor's note: BJT, dhammi - printer's error.

35 BJT note: khettavijjàsippaü - palm leaf book; ChS.

36 BJT note: atha bhagavà - ChS.

37 Editor's note: BJT, asippajivã - which must be a printer's error.

38 Metre: Note the Vedic opening.

39 Editor's note: BJT, tire - printer's error.

40 BJT: pi - printer's error.

41 BJT lays out the following udàna as though it were all in verse. However as it appears that most of it is prose, the material as presented here has been re-arranged accordingly (some of the material in this Udàna I owe to suggestions made to me by Prof. K. R. Norman, in private correspondence).

42 Metre: abc are in Anuññhubha metre (or in Siloka with an Anuññhubha variation). They appear to be the 2nd, 3rd, and 4th lines of a verse, which gives rise to a strong expectation that the opening line of the Udàna should be in the same metre, but as it stands it is not possible to make the line scan.

43 Metre: Again we have what seem to be 3 lines in Anuññhubha metre, though the lines that precede and follow cannot be made to scan as they stand. In the last of these lines we need to read dukhaü for the line to scan correctly.

44 BJT note: upadhãhi - palm leaf book.

45 BJT note: sabbatthatàya - palm leaf book.

46 Editor's note: the end of this Udàna, from anupàdànà... onwards seems to scan as Tuññhubha, but the 2nd line is not correct. Prof. Norman suggests adopting the reading vijito saïgàmo, which would improve the metre.