Pàñaligàmiyavaggo aññhamo.
[BJT Page 290]
8-1: Pañhamanibbànasuttaü (71)
1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena bhagavà bhikkhå nibbànapañisaüyuttàya dhammiyà kathàya sandasseti samàdapeti samuttejeti sampahaüseti. te ca bhikkhå aññhã katvà
1 manasikatvà, sabbaü cetaso 2 samannàharitvà, ohitasotà dhammaü suõanti.2. atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
|
|
ßatthi bhikkhave tad-àyatanaü, yattha neva pañhavã, na àpo, na tejo, na vàyo, na àkàsàna¤càyatanaü, na vi¤¤àna¤càyatanaü, na àki¤ca¤¤àyatanaü, na nevasa¤¤ànàsa¤¤àyatanaü, nàyaü loko, na paraloko, na ubho candimasuriyà. tatràpàhaü bhikkhave neva àgatiü vadàmi, na gatiü, na ñhitiü, na cutiü, na upapattiü. appatiññhaü appavattaü anàrammaõam-evetaü - esevanto dukkhassàû ti. |
1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena bhagavà bhikkhå nibbànapañisaüyuttàya dhammiyà kathàya sandasseti samàdapeti samuttejeti sampahaüseti. te ca bhikkhå aññhã katvà manasikatvà, sabbaü cetaso samannàharitvà, ohitasotà dhammaü suõanti.
2. atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
|
|
ÜÛÜÛÐÛÜ ÜÜ ÐÐÛÛÜÜÐÛÜÛÜ ÛÛ ÜÜÜÐÜÜÛÜÐÐÜÛÜÜÐÛÜÛÜ tavipulapañividdhà tanhà jànato, passato natthi ki¤cananû-ti. |
[BJT Page 292]
1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena bhagavà bhikkhå nibbànapañisaüyuttàya dhammiyà kathàya sandasseti samàdapeti samuttejeti sampahaüseti. te ca bhikkhå aññhã katvà manasikatvà, sabbaü cetaso samannàharitvà, ohitasotà dhammaü suõanti.
2. atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
|
|
ßatthi bhikkhave ajàtaü abhåtaü akataü asaïkhataü. no ce taü bhikkhave abhavissà ajàtaü abhåtaü akataü asaïkhataü, na-y-idha jàtassa bhåtassa katassa saïkhatassa nissaraõaü pa¤¤àyetha. yasmà ca kho bhikkhave atthi ajàtaü abhåtaü akataü asaïkhataü, tasmà jàtassa bhåtassa katassa saïkhatassa nissaraõaü pa¤¤àyatãû ti. |
8-4: Catutthanibbànasuttaü (74)
1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena bhagavà bhikkhå nibbànapañisaüyuttàya dhammiyà kathàya sandasseti samàdapeti samuttejeti sampahaüseti. te ca bhikkhå aññhã katvà manasikatvà, sabbaü cetaso samannàharitvà, ohitasotà dhammaü suõanti.
2. atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
[BJT Page 294]
|
|
ßnissitassa calitaü, anissitassa calitaü natthi. calite asati passaddhi, passaddhiyà sati nati na hoti. natiyà asati, àgati gati na hoti. àgati gatiyà asati, cutupapàto na hoti. cutupapàte asati nevidha na huraü na ubhayam-antare - esevanto dukkhassàû ti. |
1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà mallesu càrikaü caramàno mahatà bhikkhusaïghena saddhiü yena pàvà tad-avasari. tatra sudaü bhagavà pàvàyaü viharati, cundassa kammàraputtassa ambavane.
2. assosi kho cundo kammàraputto: ßbhagavà kira mallesu càrikaü caramàno mahatà bhikkhusaïghena saddhiü pàvaü anuppatto, pàvàyaü viharati mayhaü ambavaneû ti. atha kho cundo kammàraputto yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnaü kho cundaü kammàraputtaü bhagavà dhammiyà kathàya sandassesi samàdapesi samuttejesi sampahaüsesi.
3. atha kho cundo kammàraputto bhagavatà dhammiyà kathàya sandassito samàdapito samuttejito sampahaüsito, bhagavantaü etad-avoca: ßadhivàsetu me bhante bhagavà svàtanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenàû ti. adivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena. atha kho cundo kammàraputto bhagavato adhivàsanaü viditvà, uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà, padakkhiõaü katvà, pakkàmi.
4. atha kho cundo kammàraputto tassà rattiyà accayena, sake nivesane paõãtaü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyàdàpetvà, pahåta¤-ca såkaramaddavaü, bhagavato kàlaü àrocàpesi: ßkàlo bhante niññhitaü bhattanû-ti. atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà, pattacãvaram-àdàya, saddhiü bhikkhusaïghena yena cundassa kammàraputtassa nivesanaü tenupasaïkami, upasaïkamitvà, pa¤¤atte àsane nisãdi. nisajja kho bhagavà cundaü kammàraputtaü àmantesi: ßyaü te cunda såkaramaddavaü pañiyattaü, tena maü parivisa, yaü pana¤¤aü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyattaü, tena bhikkhusaïghaü parivisàti.
[BJT Page 296]
5. ßevaü bhante,û ti kho cundo kammàraputto bhagavantaü pañissutvà, yaü ahosi såkaramaddavaü pañiyattaü, tena bhagavantaü parivisi, yaü pana¤¤aü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyattaü, tena bhikkhusaïghaü parivisi.
6. atha kho bhagavà cundaü kammàraputtaü àmantesi: ßyaü te cunda såkaramaddavaü avasiññhaü, taü sobbhe nikhaõàhi, nàhaü taü cunda passàmi sadevake loke samàrake sabrahmake sassamaõabràhmaõiyà pajàya sadevamanussàya, yassa taü paribhuttaü sammà pariõàmaü gaccheyya, a¤¤atra tathàgatenàû ti. ßevaü bhante,û ti kho cundo kammàraputto bhagavato pañissutvà, yaü ahosi såkaramaddavaü avasiññhaü taü sobbhe nikhaõitvà, yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnaü kho cunda kammàraputtaü bhagavà dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà uññhàyàsanà, pakkàmi.
7. atha kho bhagavato cundassa kammàraputtassa bhattaü bhuttàvissa, kharo àbàdho uppajji lohitapakkhandikà, bàëhà vedanà vattanti màraõantikà. tatra sudaü bhagavà sato sampajàno adhivàsesi aviha¤¤amàno.
8. atha kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: ßàyàmànanda yena kusinàrà tenupasaïkamissàmàû ti. ßevaü bhante,û ti kho àyasmà ànando bhagavato paccassosi.
|
|
ÜÜÛÜÐÜÜÜÜÐÐÜÜÜÐÜÛÜÛÜ mavipulaßcundassa bhattaü bhu¤jitvà kammàrassà ti me sutaü, ÜÜÜÜÐÛÜÜÜÐÐÛÜÜÜÐÛÜÛÜ |
|
|
ÜÜÛÛ,ÐÜÛÛÐÜÛÜÜ Tuññþubha acdbhuttassa ca såkaramaddavena, 4 ÜÜÛÜÐÜ,ÛÛÐÜÛÜÛÜ Jagatãbyàdhippabàëho udapàdi satthuno. ÛÜÛÜÐÜ,ÛÛÐÜÛÜÜ ÜÜÛÜ,ÐÛÛÜÐÜÛÛÜ |
9. atha kho bhagavà maggà okkamma yena¤¤ataraü rukkhamålaü tenupasaïkami, upasaïkamitvà, àyasmantaü ànandaü àmantesi: ßiïgha me tvaü ànanda catugguõaü saïghàñiü pa¤¤àpehi, kilantosmi ànanda nisãdissàmãû ti. ßevaü bhante,û ti kho àyasmà ànando bhagavato pañissutvà, catuggunaü saïghàñiü pa¤¤àpesi, nisãdi bhagavà pa¤¤atte àsane.
nisajja kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: ßiïgha me tvaü ànanda pànãyaü àhara, pipàsitosmi ànanda pivissàmãû ti. evaü vutte, àyasmà ànando bhagavantaü etad-avoca: ßidàni bhante pa¤camattàni sakañasatàni atikkantàni, taü cakkacchinnaü udakaü parittaü luëitaü àvilaü sandati. ayaü bhante kukutthà nadã avidåre, acchodakà sàtodakà sãtodakà setodakà supatitthà ramaõãyà, ettha bhagavà pànãya¤-ca pivissati gattàni ca sãtikarissatãû ti. dutiyam-pi kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: ßiïgha me tvaü ànanda pànãyaü àhara, pipàsitosmi ànanda pivissàmãû ti. dutiyam-pi kho
àyasmà ànando bhagavantaü etad-avoca: ßidàni bhante pa¤camattàni sakañasatàni atikkantàni, taü cakkacchinnaü udakaü parittaü luëitaü àvulaü sandati. ayaü bhante kukutthà nadã avidåre, acchodakà sàtodakà sãtodakà setodakà supatitthà ramaõãyà, ettha bhagavà pànãya¤-ca pivissati gattàni ca sãtikarissatãû ti. tatiyam-pi kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: ßiïgha me tvaü ànanda pànãyaü àhara, pipàsitosmi ànanda pivissàmãû ti. ßevaü bhante,û ti kho àyasmà ànando bhagavato pañissutvà, pattaü gahetvà, yena sà nadã tenupasaïkami.10. atha kho sà nadã cakkacchinnà parittà luëità àvilà sandamànà, àyasmante ànande upasaïkamante, acchà vippasannà anàvilà sandati. atha kho àyasmato ànandassa etad-ahosi: ßacchariyaü vata bho, abbhutaü vata bho, tathàgatassa mahiddhikatà mahànubhàvatà, aya¤-hi sà nadã cakkacchinnà parittà luëità àvilà sandamànà, mayi upasaïkamante, acchà vippasannà anàvilà sandatãû ti. pattena pànãyaü àdàya yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà, bhagavantaü etad-avoca: ßacchariyaü bhante, abbhutaü bhante, tathàgatassa mahiddhikatà mahànubhàvatà, aya¤-hi sà bhante nadã cakkacchinnà parittà luëità àvilà sandamànà, mayi upasaïkamante, acchà vippasannà anàvilà sandati. pivatu bhagavà pànãyaü, pivatu sugato pànãyanû-ti. atha kho bhagavà pànãyaü apàsi.
11. atha kho bhagavà mahatà bhikkhusaïghena saddhiü yena kukutthà nadã tenupasaïkami, upasaïkamitvà, kukutthaü nadiü ajjhogàhetvà, nahàtvà ca pivitvà ca
6 paccuttaritvà yena ambavanaü tenupasaïkami, upasaïkamitvà, àyasmantaü cundakaü àmantesi: ßiïgha me tvaü cundaka catugguõaü saïghàñiü pa¤¤àpehi, kilantosmi cundaka nipajjissàmãû ti. ßevaü bhante,û ti kho àyasmà cundako bhagavato pañissutvà, catugguõaü saïghàñiü pa¤¤àpesi. atha kho bhagavà dakkhiõena passena sãhaseyyaü kappesi, pàde pàdaü accàdhàya sato sampajàno uññhànasa¤¤aü manasikaritvà. àyasmà pana cundako tattheva bhagavato purato nisãdi.[BJT Page 300]
|
|
ÜÜÛÜÐÜ,ÛÛÐÜÛÜÜ Tuññþubha x4ßgantvàna buddho nadikaü kukutthaü, 7 ÜÜÛÜ,ÐÜÜÛÜÐÜÛÜÜ ÜÜÛÜÐÜ,ÛÛÐÜÛÜÜ ÛÜÛÜ,ÐÜÛÛÐÜÛÜÜ |
|
|
ÜÜÛÜÐÜ,ÛÛÐÜÛÜÜ Tuññhubha x 4nahàtvà ca pãtvà 8 cudatàri satthà ÛÜÛÜ,ÐÜÛÛÐÜÛÜÜ ÜÜÛÜÐÜ,ÛÛÐÜÛÜÜ ÛÜÛÛ,ÐÜÛÛÐÜÛÜÜ |
|
|
ÜÜÛÛ,ÐÜÛÜÐÜÛÜÜ Tuññþubha x 6àmantayi cundakaü nàma bhikkhuü: 9 ÛÜÛÜ,ÐÜÛÛÐÜÛÜÜ ÜÜÛÜ,ÐÜÛÜÐÜÛÜÜ ÛÜÛÜ,ÐÜÛÛÐÜÛÜÜ ÛÜÛÜÐÜ,ÛÛÐÜÛÜÜ ÜÜÛÜÐÛ,ÛÛÐÜÛÜÜ |
12. atha kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: ßsiyà kho panànanda, cundassa kammàraputtassa koci vippañisàraü upadaheyya:
12 `tassa te àvuso cunda alàbhà, tassa te àvuso cunda dulladdhaü, yassa te tathàgato pacchimaü piõóapàtaü bhu¤jitvà parinibbuto' ti. cundassa ànanda kammàraputtassa evaü vippañisàro pañivinodetabbo: `tassa te àvuso cunda làbhaü, tassa te àvuso cunda suladdhaü, yassa te tathàgato pacchimaü piõóapàtaü bhu¤jitvà parinibbuto. sammukhà metaü àvuso cunda bhagavato sutaü, sammukhà pañiggahitaü: ßdveme piõóapàtà samasamaphalà samasamavipàkà ativiya a¤¤ehi piõóapàtehi mahapphalatarà ca mahànisaüsatarà ca. katame dve? ya¤-ca piõóapàtaü bhu¤jitvà, tathàgato anuttaraü sammàsambodhiü abhisambujjhati; ya¤-ca piõóapàtaü bhu¤jitvà, tathàgato anupàdisesàya nibbànadhàtuyà parinibbàyati. 13 ime dve piõóapàtà samasamaphalà samasamavipàkà ativiya a¤¤ehi piõóapàtehi mahapphalatarà ca mahànisaüsatarà ca. àyusaüvattanikaü àyasmatà cundena kammàraputtena kammaü upacitaü, vaõõasaüvattanikaü àyasmatà cundena kammàraputtena kammaü upacitaü, sukhasaüvattanikaü àyasmatà cundena kammàraputtena kammaü upacitaü, yasasaüvattanikaü àyasmatà cundena kammàraputtena kammaü upacitaü, saggasaüvattanikaü àyasmatà cundena kammàraputtena kammaü upacitaü,. àdhipateyyasaüvattanikaü àyasmatà cundena kammàraputtena kammaü upacitanû-ti. cundassa ànanda kammàraputtassa evaü vippañisàro pañivinodetabbo!û ti.13. atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
[BJT Page 302]
|
|
ÛÛÜÜÐÜÛÜÛÜ Vetàlãya x3ßdadato pu¤¤aü pavaóóhati, ÜÛÛÜÜÐÜÛÜÛÜ ÛÛÜÛÛÐÜÛÜÛÜ ÜÛÜÛÜÜÛÐÜÛÜÛÜ ràgadosamohakkhayà sa nibbutoû ti. 14 |
15 (76)
1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà magadhesu càrikaü caramàno mahatà bhikkhusaïghena saddhiü, yena pàñaligàmo tad-avasari. assosuü kho pàñaligàmiyà upàsakà: ßbhagavà kira magadhesu càrikaü caramàno mahatà bhikkhusaïghena saddhiü pàñaligàmaü anuppattoû ti. atha kho pàñaligàmiyà upàsakà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdiüsu. ekamantaü nisinnà kho pàñaligàmiyà upàsakà bhagavantaü etad-avocuü: ßadhivàsetu no bhante bhagavà àvasathàgàranû-ti. adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena.
2. atha kho pàñaligàmiyà upàsakà bhagavato adhivàsanaü viditvà, uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà, padakkhiõaü katvà, yena àvasathàgàraü tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà, sabbasanthariü àvasathàgàraü santharitvà, àsanàni pa¤¤àpetvà, udakamaõikaü patiññhàpetvà, telappadãpaü àropetvà, yena bhagavà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü aññhaüsu. ekamantaü ñhità kho pàñaligàmiyà upàsakà bhagavantaü etad-avocuü: ßsabbasantharisanthataü bhante àvasathàgàraü, àsanàni pa¤¤attàni, udakamaõiko patiññhàpito, telappadãpo àropito, yassa dàni bhante bhagavà kàlaü ma¤¤atãû ti.
3. atha kho bhagavà nivàsetvà,
16 pattacãvaram-àdàya, saddhiü bhikkhusaïghena yena àvasathàgàraü tenupasaïkami, upasaïkamitvà, pàde pakkhàletvà, àvasathàgàraü pavisitvà, majjhimaü thambhaü nissàya puratthàbhimukho nisãdi. bhikkhusaïgho pi kho pàde pakkhàletvà, àvasathàgàraü pavisitvà, pacchimaü 17 bhittiü nissàya puratthàbhimukho nisãdi, bhagavantaü yeva purekkhatvà. pàñaligàmiyà 18 pi kho upàsakà pàde pakkhaletvà, àvasathàgàraü pavisitvà, puratthimaü bhittiü nissàya pacchimàbhimukhà nisãdiüsu, bhagavantaü yeva purekkhatvà. 194. atha kho bhagavà pàñaligàmiye upàsake àmantesi: ßpa¤cime gahapatayo àdãnavà dussãlassa sãlavipattiyà. katame pa¤ca?
|
|
idha gahapatayo dussãlo sãlavipanno, pamàdàdhikaraõaü mahatiü bhogajàniü nigacchati. ayaü pañhamo àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. |
|
|
puna caparaü gahapatayo dussãlassa sãlavipannassa pàpako kittisaddo abbhuggacchati. ayaü dutiyo àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. [BJT Page 304] |
|
|
puna caparaü gahapatayo dussãlo sãlavipanno ya¤¤ad-eva parisaü upasaïkamati, yadi khattiyaparisaü yadi bràhmaõaparisaü yadi gahapatiparisaü yadi samaõaparisaü, avisàrado upasaïkamati maïkubhåto. ayaü tatiyo àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. |
|
|
puna caparaü gahapatayo dussãlo sãlavipanno sammåëho kàlaü karoti. ayaü catuttho àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. |
|
|
puna caparaü gahapatayo dussãlo sãlavipanno kàyassa bhedà param-maraõà 20 apàyaü duggatiü vinipàtaü nirayaü upapajjati. ayaü pa¤camo àdãnavo dussãlassa sãlavipattiyà. |
ime kho gahapatayo pa¤ca àdãnavà dussãlassa sãlavipattiyà ti.
5. pa¤cime gahapatayo ànisaüsà sãlavato sãlasampadàya. katame pa¤ca?
|
|
idha gahapatayo sãlavà sãlasampanno, appamàdàdhikaraõaü mahantaü bhogakkhandhaü adhigacchati. ayaü pañhamo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya. |
|
|
puna caparaü gahapatayo sãlavà sãlasampannassa kalyàõo kittisaddo abbhuggacchati. ayaü dutiyo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya. |
|
|
puna caparaü gahapatayo sãlavà sãlasampanno ya¤¤ad-eva parisaü upasaïkamati yadi khattiyaparisaü yadi bràhmaõaparisaü yadi gahapatiparisaü yadi samaõaparisaü, visàrado upasaïkamati amaïkubhåto. ayaü tatiyo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya. |
|
|
puna caparaü gahapatayo sãlavà sãlasampanno asammåëho kàlaü karoti. ayaü catuttho ànisaüso sãlavato sãlasampadàya. |
|
|
puna caparaü gahapatayo sãlavà sãlasampanno kàyassa bhedà param-maraõà sugatiü saggaü lokaü upapajjati. ayaü pa¤camo ànisaüso sãlavato sãlasampadàya. |
ime kho gahapatayo pa¤ca ànisaüsà sãlavato sãlasampadàyàû ti.
6. atha kho bhagavà pàñaligàmiye upàsake bahud-eva rattiü dhammiyà kathàya sandassetvà samàdapetvà samuttejetvà sampahaüsetvà, uyyojesi: ßabhikkantà kho gahapatayo ratti, yassa dàni tumhe kàlaü ma¤¤athàû ti.
21 atha kho 22 pàñaligàmiyà upàsakà bhagavato bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà, uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà, padakkhiõaü katvà, pakkamiüsu. atha kho bhagavà, acirapakkantesu pàñaligàmiyesu upàsakesu, su¤¤àgàraü pàvisi.[BJT Page 306]
7. tena kho pana samayena sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà pàñaligàme nagaraü màpenti vajjinaü pañibàhàya. tena kho pana samayena sambahulà devatàyo, sahassasahasseva
23 pàñaligàme vatthåni pariggaõhanti. yasmiü padese mahesakkhà devatà vatthåni pariggaõhanti, mahesakkhànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü. yasmiü padese majjhimà devatà vatthåni pariggaõhanti, majjhimànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü. yasmiü padese nãcà devatà vatthåni pariggaõhanti, nãcànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü.addasà kho bhagavà dibbena cakkhunà, visuddhena atikkantamànusakena, tà devatàya sahassasahasseva pàñaligàme vatthåni pariggaõhantiyo. yasmiü padese mahesakkhà devatà vatthåni pariggaõhanti, mahesakkhànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü. yasmiü padese majjhimà devatà vatthåni pariggaõhanti, majjhimànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü. yasmiü padese nãcà devatà vatthåni pariggaõhanti, nãcànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetun-ti.
8. atha kho bhagavà tassà rattiyà paccåsasamaye paccuññhàya, àyasmantaü ànandaü àmantesi: ßko nu kho ànanda pàñaligàme nagaraü màpetã?û ti. ßsunãdhavassakàrà bhante magadhamahàmattà pàñaligàme nagaraü màpenti vajjinaü pañibàhàyàû ti. ßseyyathà pi ànanda devehi tàvatiüsehi saddhiü mantetvà, evam-eva kho ànanda sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà, pàñaligàme nagaraü màpenti vajjinaü pañibàhàya.
9. idhàhaü ànanda addasaü dibbena cakkhunà, visuddhena atikkantamànusakena, sambahulà devatàyo sahassasahasseva, pàñaligàme vatthåni pariggaõhantiyo. yasmiü padese mahesakkhà devatà vatthåni pariggaõhanti, mahesakkhànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü. yasmiü padese majjhimà devatà vatthåni pariggaõhanti, majjhimànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetuü. yasmiü padese nãcà devatà vatthåni pariggaõhanti, nãcànaü tattha ra¤¤aü ràjamahàmattànaü cittàni namanti nivesanàni màpetun-ti.
10. yàvatà ànanda ariyaü àyatanaü, yàvatà vaõippatho, idaü agganagaraü bhavissati pàñaliputtaü puñabhedanaü. pàñaliputtassa kho ànanda tayo antaràyà bhavissanti: aggito và udakato và mithubhedato vàû ti
[BJT Page 308]
11. atha kho sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà yena bhagavà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà, bhagavatà saddhiü sammodiüsu, sammodanãyaü kathaü sàràõãyaü vãtisàretvà, ekamantaü aññhaüsu. ekamantaü ñhità kho sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà bhagavantaü etad-avocuü: ßadhivàsetu no bhavaü gotamo ajjatanàya bhattaü saddhiü bhikkhusaïghenàû' ti. adhivàsesi bhagavà tuõhãbhàvena.
12. atha kho sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà bhagavato adhivàsanaü viditvà, yena sako àvasatho tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà, sake àvasathe paõãtaü khàdanãyaü bhojanãyaü pañiyàdàpetvà, bhagavato kàlaü àrocesuü: ßkàlo bho gotama niññhitaü bhattanû-ti. atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà, pattacãvaram-àdàya, saddhiü bhikkhusaïghena yena sunãdhavassakàrànaü magadhamahàmattànaü àvasatho tenupasaïkami, upasaïkamitvà, pa¤¤atte àsane nisãdi. atha kho sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü
24 panãtena khàdanãyena bhojanãyena sahatthà santappesuü sampavàresuü.13. atha kho sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà bhagavantaü bhuttàviü onãtapattapàõiü a¤¤ataraü nãcaü àsanaü gahetvà, ekamantaü nisãdiüsu. ekamantaü nisinne kho sunãdhavassakàre magadhamahàmatte bhagavà imàhi gàthàhi anumodi:
|
ÜÜÛÜÐÜÜÜÜ ÐÐÜÜÜÛÐÛÜÛÜ mavipulaßyasmiü padese kappeti vàsaü paõóitajàtiyo, ÜÛÜÜÐÛÜÜÜÐÐÜÛÜÜÐÛÜÛÜ |
|
|
|
ÜÜÛÜÐÛÜÜÜÐÐÜÜÜÛÐÛÜÛÜ ÜÜÛÜÐÜÛÜÜ ÐÐÜÛÜÜÐÛÜÛÜ ravipulatà påjità påjayanti mànità mànayanti naü. 25 |
|
|
ÛÜÜÛÐÛÜÜÜ ÐÐÜÜÜÜÐÛÜÛÜ ÜÛÜÛÜÐÛÜÜÜÐÐÛÜÜÜÐÛÜÛÜ |
14. atha kho bhagavà sunãdhavassakàrànaü magadhamahàmattànaü imàhi gàthàhi anumoditvà, uññhàyàsanà pakkàmi. tena kho pana samayena sunãdhavassakàrà magadhamahàmattà bhagavantaü piññhito piññhito anubaddhà honti: ßyenajja samaõo gotame dvàrena nikkhamissati taü gotamadvàraü nàma bhavissati, yena titthena gaïgaü nadiü tarissati taü gotamatitthaü nàma bhavissatãû ti.
[BJT Page 310]
15. atha kho bhagavà yena dvàrena nikkhami, taü gotamadvàraü nàma ahosi, atha kho bhagavà yena gaïgà nadã tenupasaïkami. tena kho pana samayena gaïgà nadã pårà hoti samatittikà kàkapeyyà. appekacce manussà nàvaü pariyesanti, appekacce uëumpaü pariyesanti, appekacce kullaü bandhanti, apàràpàraü
26 gantukàmà. atha kho bhagavà seyyathà pi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya, pasàritaü và bàhaü sammi¤¤eyya, evam-eva 27 gaïgàya nadiyà orimatãre antarahito, pàrimatãre paccuññhàsi saddhiü bhikkhusaïghena. addasà kho bhagavà te manusse appekacce nàvaü pariyesante, appekacce uëumpaü pariyesante, appekacce kullaü bandhante, apàràpàraü gantukàme.16. atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
|
|
ÜÛÜÛÐÜÛÜÛÜ Vetàlãya acdßye taranti aõõavaü saraü, ÜÜÜÜÛÛÐÜÛÜÛÜÛ ÜÜÛÛÐÜÛÜÛÜ ÜÜÜÐÜÛÜÛÜ |
1. evaü me sutaü: ekaü samàyaü bhagavà kosalesu addhànamaggapañipanno hoti àyasmatà nàgasamàlena pacchàsamaõena. addasà kho àyasmà nàgasamàlo antaràmagge dvedhàpathaü, disvàna, bhagavantaü etad-avoca: ßayaü bhante bhagavà pantho iminà gacchàmàû ti. evaü vutte, bhagavà àyasmantaü nàgasamàlaü etad-avoca: ßayaü nàgasamàla pantho iminà gacchàmàû ti. dutiyam-pi kho
àyasmà nàgasamàlo bhagavantaü etad-avoca: ßayaü bhante bhagavà pantho iminà gacchàmàû ti. evaü vutte, bhagavà àyasmantaü nàgasamàlaü etad-avoca: ßayaü nàgasamàla pantho iminà gacchàmàû ti. tatiyam-pi kho àyasmà nàgasamàlo bhagavantaü etad-avoca: ßayaü bhante bhagavà pantho iminà gacchàmàû ti. evaü vutte, bhagavà àyasmantaü nàgasamàlaü etad-avoca: ßayaü nàgasamàla pantho iminà gacchàmàû ti. atha kho àyasmà nàgasamàlo bhagavato pattacãvaraü tattheva chamàyaü nikkhipitvà pakkàmi: ßidaü bhante bhagavato pattacãvaranû-ti.2. atha kho àyasmato nàgasamàlassa tena panthena gacchantassa, antaràmagge corà nikkhamitvà, hatthehi ca pàdehi ca viheñhesuü, patta¤-ca bhindiüsu, saïghàñi¤-ca vipphàlesuü. atha kho àyasmà nàgasamàlo bhinnena pattena vipphàlitàya saïghàñiyà, yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho àyasmà nàgasamàlo bhagavantaü etad-avoca: ßidha mayhaü bhante tena panthena gacchantassa, antaràmagge corà nikkhamitvà hatthehi ca pàdehi ca viheñhesuü, patta¤-ca bhindiüsu, saïghàñi¤-ca vipphàlesunû-ti.
3. atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
|
|
ÜÜÛÛÐÜÛÜÛÜ Vetàlãya x4ßsaddhiü caram-ekato vasaü, ÜÜÜÛÛÐÜÛÜÛÜ ÜÜÛÛÐÜÛÜÛÜ ÜÜÜÛÛÐÜÛÜÛÜ |
[BJT Page 312]
1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, pubbàràme migàramàtupàsàde. tena kho pana samayena visàkhàya migàramàtuyà nattà kàlakatà hoti piyà manàpà. atha kho visàkhà migàramàtà allavatthà allakesà, divàdivassa yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnaü kho visàkhaü migàramàtaraü bhagavà etad-avoca: ßhanda kuto nu tvaü visàkhe àgacchasi allavatthà allakesà idhåpasaïkantà divàdivassà?û ti. ßnattà me bhante piyà manàpà kàlakatà. tenàhaü allavatthà allakesà idhåpasaïkantà divàdivassàû ti. ßiccheyyàsi tvaü visàkhe yàvatikà sàvatthiyà manussà tàvatike putte ca nattàro cà?û ti. ßiccheyyàmahaü bhagavà yàvatikà sàvatthiyà manussà tàvatike putte ca nattàro càû ti.
2. ßkãvabahukà pana visàkhe sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karontã?û ti. ßdasa pi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, nava pi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, aññha pi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, satta pi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, cha pi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, pa¤ca pi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, cattàro pi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, tãõi pi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, dve pi bhante sàvatthiyà manussà devasikaü kàlaü karonti, eko pi bhante sàvatthiyà manusso devasikaü kàlaü karoti, avivittà bhante sàvatthiyà
30 manussehi kàlaü karontehãû ti. ßtaü kiü ma¤¤asi visàkhe api nu tvaü kadàci karahaci anallavatthaü anallakesà và?û ti.3. ßno hetaü bhante alaü me bhante tàva bahukehi puttehi ca nattàrehi càû ti. ßyesaü kho visàkhe sataü piyàni, sataü tesaü dukkhàni, yesaü navuti piyàni, navuti tesaü dukkhàni, yesaü asãti piyàni, asãti tesaü dukkhàni, yesaü sattati piyàni, sattati tesaü dukkhàni, yesaü saññhi piyàni, saññhi tesaü dukkhàni, yesaü pa¤¤àsaü piyàni, pa¤¤àsaü tesaü dukkhàni.
[BJT Page 314]
yesaü cattàrãsaü piyàni, cattàrãsaü tesaü dukkhàni, yesaü tiüsaü piyàni tiüsaü tesaü dukkhàni, yesaü vãsaü piyàni, vãsaü
31 tesaü dukkhàni, yesaü dasa piyàni, dasa tesaü dukkhàni, yesaü nava piyàni, nava tesaü dukkhàni, yesaü aññha piyàni, aññha tesaü dukkhàni, yesaü satta piyàni, satta tesaü dukkhàni, yesaü cha piyàni, cha tesaü dukkhàni, yesaü pa¤ca piyàni, pa¤ca tesaü dukkhàni, yesaü cattàri piyàni, cattàri tesaü dukkhàni, yesaü tãõi piyàni, tãõi tesaü dukkhàni, yesaü dve piyàni, dve tesaü dukkhàni, yesaü ekaü piyaü, ekaü tesaü dukkhaü, yesaü natthi piyaü, natthi tesaü dukkhaü. asokà te virajà anupàyàsà ti vadàmãû ti.4. atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
|
|
ÜÜÛÜÐÜ,ÛÛÐÜÛÜÜ Tuññhubha x4ßye keci sokà paridevità và, ÜÜÛÜÐÜÜ,ÛÐÜÛÜÜ ÛÜÛÜÐÛ,ÛÛÐÜÛÜÜ ÛÜÛÜÐÜ,ÛÛÐÜÛÜÜ |
|
|
ÜÜÛÜ,ÐÛÛÜÐÜÛÜÜ Tuññþubha x4tasmà hi te sukhino vãtasokà, 33 ÜÜÛÜ,ÐÜÛÛÐÜÛÜÜ ÜÜÛÜÐÜ,ÛÛÜÐÜÛÜÜ ÛÜÛÜÐÜÛÛÐÜÛÜÜ |
1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati, veëuvane kalandakanivàpe. atha kho àyasmà dabbo mallaputto yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho àyasmà dabbo mallaputto bhagavantaü etad-avoca: ßparinibbànakàlo me dàni sugatàû ti. ßyassa dàni tvaü dabba kàlaü ma¤¤asãû ti.
2. atha kho àyasmà dabbo mallaputto uññhàyàsanà, bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà, vehàsaü abbhuggantvà
34 àkàse antaëikkhe, pallaïkena nisãditvà, tejodhàtuü samàpajjitvà, vuññhahitvà, parinibbàyi. atha kho àyasmato dabbassa mallaputtassa - vehàsaü abbhuggantvà àkàse antaëikkhe, pallaïkena nisãditvà, tejodhàtuü samàpajjitvà, vuññhahitvà - parinibbutassa sarãrassa jhàyamànassa óayhamànassa, neva chàrikà pa¤¤àyittha na masi. seyyathà pi nàma sappissa và telassa và jhàyamànassa óayhamànassa neva chàrikà pa¤¤àyati na masi, evam-eva kho àyasmato dabbassa mallaputtassa - vehàsaü abbhuggantvà àkàse antaëikkhe, pallaïkena nisãditvà, tejodhàtuü samàpajjitvà, vuññhahitvà - parinibbutassa sarãrassa jhàyamànassa óayhamànassa, neva chàrikà pa¤¤àyittha na masã ti.[BJT Page 316]
3. atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
|
|
ÛÜÛÜÐÜÛÜÛÜÜ Opacchandasakaßabhedi kàyo nirodhi sa¤¤à, 35 ÜÛÜÜÐÜÛÜÛÜÜ ÜÛÛÜÐÛÜÜÜÐÐÜÜÜÜÐÛÜÛÜ Silokavåpasamiüsu saïkhàrà, vi¤¤àõaü attham-àgamàû 37 ti. |
1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tatra kho bhagavà bhikkhå àmantesi: ßbhikkhavoû ti. ßbhadanteû ti te bhikkhå bhagavato paccassosuü, bhagavà etad-avoca: ßdabbassa bhikkhave mallaputtassa - vehàsaü abbhuggantvà àkàse antaëikkhe, pallaïkena nisãditvà, tejodhàtuü samàpajjitvà, vuññhahitvà - parinibbutassa sarãrassa jhàyamànassa óayhamànassa, neva chàrikà pa¤¤àyittha na masi. seyyathà pi nàma sappissa và telassa và jhàyamànassa óayhamànassa, neva chàrikà pa¤¤àyati na masi. evam-eva kho bhikkhave dabbassa mallaputtassa - vehàsaü abbhuggantvà àkàse antaëikkhe, pallaïkena nisãditvà, tejodhàtuü samàpajjitvà, vuññhahitvà - parinibbutassa sarãrassa jhàyamànassa, neva chàrikà pa¤¤àyi na masãû ti.
2. atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
|
|
ÛÜÛÛÐÛÜÜÜ ÐÐÛÛÜÜÐÛÜÛÜ pathyà x3ßayoghanahatasseva jalato jàtavedaso, ÛÛÜÜÐÛÜÜÜ ÐÐÛÜÛÜÐÛÜÛÜ |
|
|
ÜÜÜÜÐÛÜÜÜÐÐÜÛÜÜÐÛÜÛÜ ÜÜÜÜÐÛÛÜÜ ÐÐÜÜÜÛÐÛÜÛÜ savipulapa¤¤àpetuü gati natthi pattànaü acalaü sukhanû-ti. |
Pàñaligàmiyavaggo aññhamo
Nibbànà caturo vuttà Cundo Pàñaligàmiyo,
Dvidhà patho Visàkhà ca Dabbehi dvãhi
Udànapàëi samattà
End Notes
1 BJT note: aññhikatvà - palm leaf book.
2 BJT note: sabbacetaso - is another reading.
3 BJT note: anantaü - is the reading in the commentary.
4 Metre: The opening of line a, and the cadence in line d are faulty according to the conventions that normally prevail.
5 BJT note: Verses recited by the elders at the 1st council.
6 BJT note: pitvà ca - ChS.
7 Metre: The break in line b is faulty according to the conventions that normally prevail (note that this is not an example of the extended Tuññhubha, which requires a word break after the 5th).
8 BJT note: pivitvà - seen somewhere.
9 Metre: We need to read àmantayã m.c.
10 BJT note: nisajjaü - ChS.
11 BJT note: Verses recited by the elders at the 1st council.
12 BJT note: uppàdeyya - ChS.
13 BJT note: parinibbuto - in some books.
14 BJT note: parinibbuto - in some books. Metre: in this line either ràga- or -dosa- or -moha- must be considered hypermetric.
15 Editor's note: BJT; Pàñalãgàmiya- here, correct elsewhere.
16 BJT note: sàyanhasamayaü nivàsetvà - Mahàparinibbànasutta (D 16).
17 BJT note: sutta majjhimaü, PTS??
18 Editor's note: BJT; pañaligàmiyà printer's error.
19 BJT note: purakkhatvà - palm leaf book; also seen somewhere else.
20 Editor's note: BJT, paraü maraõà here, but param-maraõà elsewhere.
21 BJT note: bhagavato pañissutvà - palm leaf book.
22 BJT note: ßevaü bhanteû ti kho - Mahàparinibbànasutta (D 16).
23 BJT note: sahasseva - palm leaf book, here and below.
24 Editor's note: BJT; bhikkhåsaïghaü printer's error.
25 BJT note: àrocàcesuü - seen somewhere.
yasmin prade÷e kalpate vàsaü paõóitajàtikaþ
÷ãlavato bhojayanti saüyatàn brahmacaryako
yà satvatra devatà àsan ku÷alàsatuùñamànayaþ
tàþ påjitàþ påjayanti mànayanti ca mànitàþ.
26 BJT note: aparàparaü - in some books.
27 BJT note: evam-evaü - printed book; variant reading noted in the commentary.
28 Metre: This line appears to be Opacchandasaka with 2 mattà hypermetric.
29 BJT note:
ye taranty arõavaü saraþ
setuü kçtvà visçjya palalàni
kolaü hi janàþ prabandhità
uttãrõà medhàvino janàþ
30 BJT: sàvatthi.
31 BJT note: vãsati - printed book; variant reading noted in the commentary.
32 Metre: This line has the caesura after the 6th (this occurs quite rarely, but many times the word break occurs after lokasmiü as here).
33 Metre: Line c is an example of the extended Tuññhubha.
34 Editor's note: BJT, abbhåggantvà, here and again below, but third time abbhuggantvà, which seems to be the correct form.
35 Metre: The opening of line b is 1 mattà short (we might think of reading vedanà ca to correct the metre).
36 BJT note: sãtibhaviüsu - printed edition of the commentary, vãtirahiüsu - printed edition of the text.
37 Editor's note: BJT, attham-agamà, printer's error.
38 BJT note: Dabbena saha - in many places.
39 Editor's note: I have not normally analysed the uddàna verses as they tend to be written in a doggerel form of Siloka. The final uddàna however is composed in a classical metre called Dodaka, which is perhaps worth drawing attention to.
40 Editor's note: BJT, Meghãyavaggavaro, BJT oscillates between Meghiyo & Meghãyo, but the former seems to be the correct spelling.
41 BJT note: dasitaü - palm leaf book; printed book.