Udàna Home Page Udàna 4: Meghiyavaggo
The Chapter (Including the Discourse) about NandaThe Discourse about Deeds
Evaü me sutaü:
ekaü samayaü Bhagavà Sàvatthiyaü viharati,
Jetavane Anàthapiõóikassa àràme.
Tena kho pana samayena
a¤¤ataro bhikkhu Bhagavato avidåre nisinno hoti,
pallaïkaü àbhujitvà, ujuü kàyaü paõidhàya,
puràõakammavipàkajaü dukkhaü tibbaü kharaü kañukaü vedanaü,
adhivàsento sato sampajàno aviha¤¤amàno.
Addasà kho Bhagavà taü bhikkhuü avidåre nisinnaü,
pallaïkaü àbhåjitvà, ujuü kàyaü paõidhàya,
puràõakammavipàkajaü dukkhaü tibbaü kharaü kañukaü vedanaü,
adhivàsentaü sataü sampajànaü aviha¤¤amànaü.
Atha kho Bhagavà, etam-atthaü viditvà,
tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
ßSabbakammajahassa bhikkhuno,
Dhunamànassa purekataü rajaü,
Amamassa ñhitassa tàdino,
Attho natthi janaü lapetaveû ti.
1The Discourse about Nanda
Evaü me sutaü:
ekaü samayaü Bhagavà Sàvatthiyaü viharati,
Jetavane Anàthapiõóikassa àràme.
Tena kho pana samayena àyasmà Nando,
Bhagavato bhàtà màtucchàputto,
2sambahulànaü bhikkhånaü evam-àroceti:
ßAnabhirato ahaü àvuso brahmacariyaü caràmi,
na sakkomi brahmacariyaü sandhàretuü,
sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattissàmãû ti.
3Atha kho a¤¤ataro bhikkhu yena Bhagavà tenupasaïkami,
upasaïkamitvà Bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi.
Ekamantaü nisinno kho so bhikkhu Bhagavantaü etad-avoca:
ßâyasmà bhante Nando Bhagavato bhàtà màtucchàputto,
sambahulànaü bhikkhånaü evam-àroceti:
`Anabhirato ahaü àvuso brahmacariyaü caràmi,
na sakkomi brahmacariyaü sandhàretuü,
sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattissàmã' û ti.
Atha kho Bhagavà a¤¤ataraü bhikkhuü àmantesi:
ßEhi tvaü bhikkhu mama vacanena Nandaü bhikkhuü àmantehi:
`Satthà taü àvuso Nanda àmantetã' û ti.
ßEvaü bhante,û ti kho so bhikkhu, Bhagavato pañissutvà,
yenàyasmà Nando tenupasaïkami,
upasaïkamitvà, àyasmantaü Nandaü etad-avoca:
ßSatthà taü àvuso Nanda àmantetãû ti.
ßEvam-àvusoû ti kho àyasmà Nando, tassa bhikkhuno pañissutvà,
yena Bhagavà tenupasaïkami,
upasaïkamitvà Bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi.
Ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü Nandaü Bhagavà etad-avoca:
ßSaccaü kira tvaü Nanda sambahulànaü bhikkhånaü evam-àrocesi:
`Anabhirato ahaü àvuso brahmacariyaü caràmi,
na sakkomi brahmacariyaü sandhàretuü,
sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattissàmã'? û ti.
ßEvaü bhante,û ti.
ßKissa pana tvaü Nanda anabhirato brahmacariyaü carasi,
na sakkosi brahmacariyaü sandhàretuü,
sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattissasã?û ti.
ßSàkiyànã maü bhante janapadakalyàõã gharà nikkhamantassa,
`Tuvañaü kho Ayyaputta àgaccheyyàsã' ti.
So kho ahaü bhante tam-anussaramàno,
anabhirato brahmacariyaü caràmi,
na sakkomi brahmacariyaü sandhàretuü,
sikkhaü paccakkhàya hãnàyàvattissàmãû ti.
Atha kho Bhagavà àyasmantaü Nandaü bàhàya
5 gahetvà,seyyathà pi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya,
pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya,
evam-eva Jetavane antarahito devesu Tavatiüsesu pàturahosi.
Tena kho pana samayena pa¤camattàni
6 accharàsatàniSakkassa devànam-indassa upaññhànaü àgatàni honti kakuñapàdàni.
7Atha kho Bhagavà àyasmantaü Nandaü àmantesi:
ßPassasi no tvaü Nanda imàni pa¤ca accharàsatàni kakuñapàdànã?û ti.
ßEvaü bhante,û ti.
ßTaü kiü ma¤¤asi, Nanda,
katamà nu kho abhiråpatarà ca dassanãyatarà ca pàsàdikatarà ca,
Sàkiyànã và janapadakalyàõã,
imàni và pa¤ca accharàsatàni kakuñapàdànã?û ti.
ßSeyyathà pi bhante paluññhamakkañã kaõõanàsacchinnà,
evam-eva kho bhante Sàkiyànã janapadakalyàõã,
imesaü pa¤cannaü accharàsatànaü upanidhàya saïkham-pi na upeti,
kalam-pi na upeti, kalabhàgam-pi na upeti,
8 upanidhim-pi na upeti! 9Atha kho imàni pa¤ca accharàsatàni
abhiråpataràni ceva dassanãyataràni ca pàsàdikataràni càû ti.
ßAbhirama Nanda! Abhirama Nanda! Ahaü te pàñibhogo
pa¤cannaü accharàsatànaü pañilàbhàya kakuñapàdànan!û-ti.
ßSace me bhante Bhagavà pàñibhogo
10pa¤cannaü accharàsatànaü pañilàbhàya kakuñapàdànaü,
abhiramissàmahaü bhante Bhagavati
11 brahmacariyeû ti.Atha kho Bhagavà àyasmantaü Nandaü bàhàya gahetvà,
seyyathà pi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya,
pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya,
evam-eva devesu Tàvatiüsesu antarahito Jetavane pàturahosi.
Assosuü kho bhikkhå: ßâyasmà kira Nando,
Bhagavato bhàtà màtucchàputto
accharànaü hetu brahmacariyaü carati,
Bhagavà kirassa pàñibhogo
pa¤cannaü accharàsatànaü pañilàbhàya kakuñapàdànan!û-ti.
Atha kho àyasmato Nandassa sahàyakà bhikkhå àyasmantaü Nandaü
bhatakavàdena ca upakkitakavàdena ca samudàcaranti:
ßBhatako kiràyasmà Nando, upakkitako kiràyasmà Nando,
accharànaü hetu brahmacariyaü carati,
Bhagavà kirassa pàñibhogo
pa¤cannaü accharàsatànaü pañilàbhàya kakuñapàdànan!û-ti.
Atha kho àyasmà Nando sahàyakànaü bhikkhånaü
bhatakavàdena ca upakkitakavàdena ca,
aññãyamàno haràyamàno jigucchamàno,
eko våpakaññho appamatto àtàpã pahitatto viharanto,
sammad-eva agàrasmà anagàriyaü pabbajanti,
tad-anuttaraü brahmacariyapariyosànaü,
diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja vihàsi:
13ßKhãõà jàti
våsitaü brahmacariyaü
nàparaü itthattàyàû ti abbha¤¤àsi.
A¤¤ataro ca kho panàyasmà Nando Arahataü ahosi.
Atha kho a¤¤atarà devatà, abhikkantàya rattiyà,
abhikkantavaõõà kevalakappaü Jetavanaü obhàsetvà,
yena Bhagavà tenupasaïkami,
upasaïkamitvà Bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü aññhàsi.
Ekamantaü ñhità kho sà devatà Bhagavantaü etad-avoca:
ßâyasmà bhante Nando Bhagavato bhàtà màtucchàputto,
àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü,
diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharatãû ti.
Bhagavato pi kho ¤àõaü udapàdi:
ßNando àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü,
Atha kho àyasmà Nando, tassà rattiyà accayena,
yena Bhagavà tenupasaïkami,
upasaïkamitvà Bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi.
Ekamantaü nisinno kho àyasmà Nando Bhagavantaü etad-avoca:
ßYaü me bhante Bhagavà pàñibhogo
- pa¤cannaü accharàsatànaü pañilàbhàya kakuñapàdànaü -
mu¤càm-ahaü bhante Bhagavantaü etasmà pañissavàû ti.
ßMayà pi kho te Nanda cetasà ceto paricca vidito:
`Nando àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü,
diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharatã' ti
Devatà pi me etam-atthaü àrocesi:
`âyasmà bhante Nando Bhagavato bhàtà màtucchàputto,
àsavànaü khayà anàsavaü cetovimuttiü pa¤¤àvimuttiü,
diññheva dhamme sayaü abhi¤¤à sacchikatvà upasampajja viharatã' ti.
Yad-eva kho te Nanda anupàdàya àsavehi cittaü vimuttaü,
athàhaü mutto etasmà pañissavàû ti.
Atha kho Bhagavà, etam-atthaü viditvà,
tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
ßYassa nittiõõo païko ca, maddito kàmakaõñako,
Mohakkhayaü anuppatto, sukhadukkhesu na vedhati sa bhikkhåû ti.
The Discourse about Yasoja
Evaü me sutaü:
ekaü samayaü Bhagavà Sàvatthiyaü viharati,
Jetavane Anàthapiõóikassa àràme.
Tena kho pana samayena
Yasojapamukhàni pa¤camattàni bhikkhusatàni
Sàvatthiü anuppattàni honti, Bhagavantaü dassanàya.
Te ca kho àgantukà bhikkhå
nevàsikehi bhikkhåhi saddhiü pañisammodamànà,
senàsanàni pa¤¤àpayamànà, pattacãvaràni pañisàmayamànà,
uccàsaddà mahàsaddà ahesuü.
Atha kho Bhagavà àyasmantaü ânandaü àmantesi:
ßKe panete ânanda uccàsaddà mahàsaddà?
Kevaññà ma¤¤e macchavilope!û ti
ßEtàni bhante Yasojapamukhàni pa¤camattàni bhikkhusatàni,
Sàvatthiü anuppattàni Bhagavantaü dassanàya.
Tete àgantukà bhikkhå nevàsikehi bhikkhåhi
saddhiü pañisammodamànà,
senàsanàni pa¤¤àpayamànà, pattacãvaràni pañisàmayamànà,
uccàsaddà mahàsaddàû ti.
ßTena hànanda mama vacanena te bhikkhå àmantehi:
`Satthà àyasmante àmantetã' û ti.
ßEvaü bhante,û ti kho àyasmà ânando, Bhagavato pañissutvà,
yena te bhikkhå tenupasaïkami,
upasaïkamitvà, te bhikkhå etad-avoca:
ßSatthà àyasmante àmantetãû ti.
ßEvam-àvusoû ti kho te bhikkhå, àyasmato ânandassa pañissutvà,
yena Bhagavà tenupasaïkamiüsu,
upasaïkamitvà Bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdiüsu.
Ekamantaü nisinne kho te bhikkhå Bhagavà etad-avoca:
ßKinnu tumhe bhikkhave uccàsaddà mahàsaddà,
kevaññà ma¤¤e macchavilope?û ti.
Evaü vutte, àyasmà Yasojo Bhagavantaü etad-avoca:
ßImàni bhante pa¤camattàni bhikkhusatàni
Sàvatthiü anuppattàni Bhagavantaü dassanàya.
Teme àgantukà bhikkhå nevàsikehi bhikkhåhi
saddhiü pañisammodamànà,
senàsanàni pa¤¤àpayamànà, pattacãvaràni pañisàmayamànà,
uccàsaddà mahàsaddàû ti.
ßGacchatha bhikkhave vo paõàmemi.
Na vo mama santike vatthabbanû-ti.
ßEvaü bhante,û ti kho te bhikkhå, Bhagavato pañissutvà,
16uññhàyàsanà, Bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà,
senàsanaü saüsàmetvà, pattacãvaram-àdàya,
yena Vajji tena càrikaü pakkamiüsu.
Vajjisu anupubbena càrikaü caramànà
yena Vaggumudà nadã tenupasaïkamiüsu,
upasaïkamitvà Vaggumudàya nadiyà tãre paõõakuñiyo karitvà,
Vassaü upagacchiüsu.
Atha kho àyasmà Yasojo vassupagato bhikkhå àmantesi:
ßBhagavatà mayaü àvuso paõàmità atthakàmena hitesinà,
anukampakena anukampaü upàdàya.
Handa mayaü àvuso tathà vihàraü kappema
yathà no viharataü Bhagavà attamano assàû ti.
ßEvam-àvusoû ti kho te bhikkhå àyasmato Yasojassa paccassosuü.
Atha kho te bhikkhå
våpakaññhà appamattà àtàpino pahitattà viharantà,
17tenevantaravassena sabbeva tisso vijjà sacchàkaüsu.
Atha kho Bhagavà, Sàvatthiyaü yathàbhirantaü viharitvà,
yena Vesàlã tena càrikaü pakkàmi,
anupubbena càrikaü caramàno yena Vesàlã tad-avasari.
18Tatra sudaü Bhagavà Vesàliyaü viharati,
19Mahàvane Kåñàgàrasàlàyaü.
Atha kho Bhagavà, Vaggumudàtãriyànaü bhikkhånaü
ßâlokajàtà viya me ânanda esà disà.
Obhàsajàtà viya me ânanda esà disà.
Yassaü disàyaü Vaggumudàtãriyà bhikkhå viharanti gantuü
appañikålàsi me manasikàtuü.
Pahiõeyyàsi tvaü ânanda
Vaggumudàtãriyànaü bhikkhånaü santike
21 dåtaü:`Satthà àyasmante àmanteti, Satthà àyasmantànaü dassanakàmo' û ti.
ßEvaü bhante,û ti kho àyasmà ânando, Bhagavato pañissutvà,
yena a¤¤ataro bhikkhu tenupasaïkami,
upasaïkamitvà, taü bhikkhuü etad-avoca:
ßEhi tvaü àvuso, yena Vaggumudàtãriyà bhikkhå tenupasaïkameyyàsi,
upasaïkamitvà, Vaggumudàtãriye bhikkhå evaü vadehi:
`Satthà àyasmante àmanteti, satthà àyasmantànaü dassanakàmo' û ti.
ßEvam-àvuso,û ti kho so bhikkhu, àyasmato ânandassa pañissutvà,
seyyathà pi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya,
pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya,
evam-eva Mahàvane kuñàgàrasàlàyaü antarahito,
Vaggumudàya nadiyà tãre tesaü bhikkhånaü purato pàturahosi.
Atha kho so bhikkhu Vaggumudàtãriye bhikkhå etad-avoca:
ßSatthà àyasmante àmanteti, satthà àsmantànaü dassanakàmoû ti.
ßEvam-àvuso,û ti kho te bhikkhå, tassa bhikkhuno pañissutvà,
senàsanaü saüsàmetvà pattacãvaram-àdàya,
seyyathà pi nàma balavà puriso sammi¤jitaü và bàhaü pasàreyya,
pasàritaü và bàhaü sammi¤jeyya,
evam-eva Vaggumudàya nadiyà tãre antarahità,
Mahàvane Kåñàgàrasàlàyaü Bhagavato sammukhe pàturahesuü.
Tena kho pana samayena Bhagavà àne¤jena samàdhinà nisinno hoti.
Atha kho tesaü bhikkhånaü etad-ahosi:
ßKatamena nu kho Bhagavà vihàrena etarahi viharatã?û ti
Atha kho tesaü bhikkhånaü etad-ahosi:
ßâne¤jena kho Bhagavà vihàrena
22 etarahi viharatãû ti,sabbeva àne¤jena samàdhinà nisãdiüsu.
Atha kho àyasmà ânando, abhikkantàya rattiyà,
nikkhante pañhame yàme, uññhàyàsanà ekaüsaü cãvaraü karitvà,
yena Bhagavà tena¤jaliü paõàmetvà, Bhagavantaü etad-avoca:
ßAbhikkantà bhante ratti, nikkhanto pañhamo yàmo,
ciranisinnà àgantukà bhikkhå,
pañisammodatu bhante Bhagavà àgantukehi bhikkhåhãû ti.
Evaü vutte, Bhagavà tuõhã ahosi.
Dutiyam-pi kho àyasmà ânando, abhikkantàya rattiyà,
nikkhante majjhime yàme, uññhàyàsanà ekaüsaü cãvaraü karitvà,
yena Bhagavà tena¤jaliü paõàmetvà, Bhagavantaü etad-avoca:
ßAbhikkantà bhante ratti, nikkhanto majjhimo yàmo,
ciranisinnà àgantukà bhikkhå,
pañisammodatu bhante Bhagavà àgantukehi bhikkhåhãû ti.
Dutiyam-pi kho Bhagavà tuõhã ahosi.
Tatiyam-pi kho àyasmà ânando, abhikkantàya rattiyà,
nikkhante pacchime yàme, uddhate aruõe, nandimukhiyà rattiyà,
23uññhàyàsanà ekaüsaü cãvaraü karitvà,
yena Bhagavà tena¤jaliü paõàmetvà, Bhagavantaü etad-avoca:
ßAbhikkantà bhante ratti, nikkhanto pacchimo yàmo,
uddhato aruõo, nandimukhã ratti, ciranisinnà àgantukà bhikkhå,
pañisammodatu bhante Bhagavà àgantukehi bhikkhåhãû ti.
Atha kho Bhagavà, tamhà samàdhimhà vuññhahitvà,
àyasmantaü ânandaü àmantesi:
ßSace kho tvaü ânanda jàneyyàsi ettakam-pi te nappañibhàseyya.
Aha¤-ca ânanda imàni ca pa¤ca bhikkhusatàni,
sabbeva àne¤jasamàdhinà nisãdimhàû ti.
Atha kho Bhagavà, etam-atthaü viditvà,
tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
ßYassa jito kàmakaõñako,
Akkoso ca vadho ca bandhana¤-ca,
Pabbato viya so ñhito anejo,
Sukhadukkhesu na vedhati sa bhikkhåû ti.
The Discourse about Sàriputta
Evaü me sutaü:
ekaü samayaü Bhagavà Sàvatthiyaü viharati,
Jetavane Anàthapiõóikassa àràme.
Tena kho pana samayena àyasmà Sàriputto
Bhagavato avidåre nisinno hoti,
pallaïkaü àbhujitvà, ujuü kàyaü paõidhàya,
parimukhaü satiü upaññhapetvà.
24Addasà kho Bhagavà àyasmantaü Sàriputtaü avidåre nisinnaü,
25pallaïkaü àbhujitvà, ujuü kàyaü paõidhàya,
parimukhaü satiü upaññhapetvà.
Atha kho Bhagavà, etam-atthaü viditvà,
tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
ßYathà pi pabbato selo, acalo suppatiññhito,
26 Evaü mohakkhayà bhikkhu - pabbato va na vedhatãû ti
27 (25)
Evaü me sutaü:
ekaü samayaü Bhagavà Sàvatthiyaü viharati,
Jetavane Anàthapiõóikassa àràme.
Tena kho pana samayena àyasmà Mahàmoggallàno
Bhagavato avidåre nisinno hoti,
pallaïkaü àbhujitvà, ujuü kàyaü paõidhàya,
kàyagatàya satiyà ajjhattaü såpaññhitàya.
Addasà kho Bhagavà
àyasmantaü Mahàmoggallànaü avidåre nisinnaü,
pallaïkaü àbhujitvà, ujuü kàyaü paõidhàya,
kàyagatàya satiyà ajjhattaü såpaññhitàya.
Atha kho Bhagavà, etam-atthaü viditvà,
tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
ßSati kàyagatà upaññhità,
Chasu phassàyatanesu saüvuto,
Satataü bhikkhu samàhito,
Ja¤¤à nibbànam-attanoû ti.
The Discourse about Pilindivaccha
Evaü me sutaü:
ekaü samayaü Bhagavà Ràjagahe viharati,
Veëuvane Kalandakanivàpe.
Tena kho pana samayena àyasmà Pilindivaccho
Atha kho sambahulà bhikkhå yena Bhagavà tenupasaïkamiüsu,
upasaïkamitvà Bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdiüsu.
Ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå Bhagavantaü etad-avocuü:
ßâyasmà bhante Pilindivaccho bhikkhå vasalavàdena samudàcaratãû ti.
Atha kho Bhagavà a¤¤ataraü bhikkhuü àmantesi:
ßEhi tvaü bhikkhu
mama vacanena Pilindivacchaü bhikkhuü àmantehi:
`Satthà taü àvuso Pilindivaccha àmantetã' û ti.
ßEvaü bhante,û ti kho so bhikkhu, Bhagavato pañissutvà,
yenàyasmà Pilindivaccho tenupasaïkami,
upasaïkamitvà, àyasmantaü Pilindivacchaü etad-avoca:
ßSatthà taü àvuso àmantetãû ti.
ßEvam-àvusoû ti kho àyasmà Pilindivaccho, tassa bhikkhuno pañissutvà,
yena Bhagavà tenupasaïkami,
upasaïkamitvà Bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi.
Ekamantaü nisinnaü kho
àyasmantaü Pilindivacchaü Bhagavà etad-avoca:
ßEvaü bhante,û ti.
Atha kho Bhagavà àyasmato Pilindivacchassa
pubbenivàsaü manasikaritvà, bhikkhå àmantesi:
ßMà kho tumhe bhikkhave Vacchassa bhikkhuno ujjhàyittha,
na bhikkhave Vaccho dosantaro bhikkhå vasalavàdena samudàcarati.
Vacchassa bhikkhave bhikkhuno pa¤ca jàtisatàni
abbokiõõàni bràhmaõakule paccàjàtàni,
so tassa vasalavàdo dãgharattaü samudàciõõo,
tenàyaü Vaccho bhikkhå vasalavàdena samudàcaratãû ti.
Atha kho Bhagavà, etam-atthaü viditvà,
tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
ßYamhi na màyà vasati na màno,
Yo vãtalobho amamo niràso,
Panunnakodho abhinibbutatto,
So bràhmaõo so samaõo sa bhikkhåû ti.
The Discourse about Kassapa
Evaü me sutaü:
ekaü samayaü Bhagavà Ràjagahe viharati,
Veëuvane Kalandakanivàpe.
Tena kho pana samayena àyasmà Mahàkassapo
Pipphaliguhàyaü viharati, sattàhaü ekapallaïkena nisinno hoti,
a¤¤ataraü samàdhiü samàpajjitvà.
30Atha kho àyasmà Mahàkassapo, tassa sattàhassa accayena
tamhà samàdhimhà vuññhàsi.
Atha kho àyasmato Mahàkassapassa
tamhà samàdhimhà vuññhitassa etad-ahosi:
ßYannånàhaü Ràjagahaü piõóàya paviseyyanû-ti.
Tena kho pana samayena
pa¤camattàni devatàsatàni ussukkaü àpannàni honti
àyasmato Mahàkassapassa piõóapàtapañilàbhàya.
31Atha kho àyasmà Mahàkassapo,
tàni pa¤camattàni devatàsatàni pañikkhipitvà,
pubbanhasamayaü nivàsetvà pattacãvaram-àdàya,
Ràjagahaü piõóàya pàvisi.
Tena kho pana samayena Sakko devànam-indo,
àyasmato Mahàkassapassa piõóapàtaü dàtukàmo hoti,
32pesakàravaõõaü abhinimminitvà,
tantaü vinàti Sujà Asuraka¤¤à tasaraü påreti.
33Atha kho àyasmà Mahàkassapo,
Ràjagahe sapadànaü piõóàya caramàno,
yena Sakkassa devànam-indassa nivesanaü tenupasaïkami.
Addasà kho Sakko devànam-indo
àyasmantaü Mahàkassapaü dårato va àgacchantaü.
Disvàna, gharà nikkhamitvà paccuggantvà hatthato pattaü gahetvà,
gharaü pavisitvà ghañiyà odanaü uddharitvà pattaü påretvà,
àyasmato Mahàkassapassa pàdàsi,
34so ahosi piõóapàto anekasåpo anekabya¤jano anekasåparasabya¤jano.
35Atha kho àyasmato Mahàkassapassa etad-ahosi:
ßKo nu kho ayaü satto, yassàyaü evaråpo iddhànubhàvo?û ti.
Atha kho àyasmato Mahàkassapassa etad-ahosi:
ßSakko kho ayaü devànam-indoû ti.
36Iti viditvà Sakkaü devànam-indaü etad-avoca:
ßKataü kho te idaü Kosiya, màssu puna pi evaråpam-akàsãû ti.
ßAmhàkam-pi bhante Kassapa pu¤¤ena attho,
amhàkam-pi pu¤¤ena karaõãyanû-ti.
37Atha kho Sakko devànam-indo
àyasmantaü Mahàkassapaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà,
vehàsaü abbhuggantvà, àkàse antaëikkhe
38 tikkhattaü udànaü udànesi: ßAho dànaü! Paramadànaü Kassape suppatiññhitaü,
Aho dànaü! Paramadànaü Kassape suppatiññhitanû-ti.
Assosi kho Bhagavà dibbàya sotadhàtuyà,
visuddhàya atikkantamànusikàya, Sakkassa devànam-indassa,
vehàsaü abbhuggantvà àkàse antaëikkhe,
tikkhattuü udànaü udànentassa:
39 ßAho dànaü! Paramadànaü Kassape suppatiññhitaü,
Aho dànaü! Paramadànaü Kassape suppatiññhitanû-ti.
Atha kho Bhagavà, etam-atthaü viditvà,
tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
Attabharassa ana¤¤aposino,
Devà pihayanti tàdino
Upasantassa sadà satãmatoû ti.
41The Discourse about the Alms-Gatherer
Evaü me sutaü:
ekaü samayaü Bhagavà Sàvatthiyaü
42 viharati,Jetavane Anàthapiõóikassa àràme.
Tena kho pana samayena sambahulànaü bhikkhånaü,
pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü,
Karerimaõóalamàle sannisinnànaü sannipatitànaü,
ayam-antaràkathà udapàdi:
ßPiõóapàtiko àvuso bhikkhu piõóàya caranto
labhati kàlena kàlaü manàpike cakkhunà råpe passituü;
labhati kàlena kàlaü manàpike sotena sadde sotuü;
labhati kàlena kàlaü manàpike ghànena gandhe ghàyituü;
labhati kàlena kàlaü manàpike jivhàya rase sàyituü;
labhati kàlena kàlaü manàpike kàyena phoññhabbe phåsituü.
Piõóapàtiko àvuso bhikkhu,
sakkato garukato mànito påjito apacito piõóàya carati.
Handa àvuso mayam-pi piõóapàtikà homa,
43mayam-pi lacchàma kàlena kàlaü manàpike cakkhunà råpe passituü;
mayam-pi lacchàma kàlena kàlaü manàpike sotena sadde sotuü;
mayam-pi lacchàma kàlena kàlaü manàpiko ghànena gandhe ghàyituü;
mayam-pi lacchàma kàlena kàlaü manàpike jivhàya rase sàyituü;
mayam-pi lacchàma kàlena kàlaü manàpike kàyena phoññhabbe phusituü;
mayam-pi sakkatà garukatà mànità påjità apacità piõóàya carissàmàû ti.
Aya¤-carahi tesaü bhikkhånaü antaràkathà hoti vippakatà.
Atha kho Bhagavà sàyanhasamayaü pañisallànà vuññhito,
yena Karerimaõóalamàlo tenupasaïkami,
upasaïkamitvà, pa¤¤atte àsane nisãdi.
Nisajja kho Bhagavà bhikkhå àmantesi:
ßKàyanuttha bhikkhave etarahi kathàya sannipatità,
kà ca pana vo antaràkathà vippakatà?û ti.
ßIdha bhante amhàkaü pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü,
Karerimaõóalamàle sannisinnànaü sannipatitànaü,
ayam-antaràkathà udapàdi:
`Piõóapàtiko àvuso bhikkhu piõóàya caranto
labhati kàlena kàlaü manàpike cakkhunà råpe passituü;
labhati kàlena kàlaü manàpike sotena sadde sotuü;
labhati kàlena kàlaü manàpike ghànena gandhe ghàyituü;
labhati kàlena kàlaü manàpike jivhàya rase sàyituü;
labhati kàlena kàlaü manàpike kàyena phoññhabbe phåsituü.
Piõóapàtiko àvuso bhikkhu,
sakkato garukato mànito påjito apacito piõóàya carati.
Handa àvuso mayam-pi piõóapàtikà homa,
mayam-pi lacchàma kàlena kàlaü manàpike cakkhunà råpe passituü;
mayam-pi lacchàma kàlena kàlaü manàpike sotena sadde sotuü;
mayam-pi lacchàma kàlena kàlaü manàpiko ghànena gandhe ghàyituü;
mayam-pi lacchàma kàlena kàlaü manàpike jivhàya rase sàyituü;
mayam-pi lacchàma kàlena kàlaü manàpike kàyena phoññhabbe phusituü;
mayam-pi sakkatà garukatà mànità påjità apacità piõóàya carissàmà' ti.
Ayaü kho no bhante antaràkathà hoti vippakatà,
atha kho Bhagavà anuppattoû ti.
ßNakhvetaü bhikkhave tumhàkaü patiråpaü
kulaputtànaü saddhà agàrasmà anagàriyaü pabbajitànaü,
yaü tumhe evaråpiü kathaü katheyyàtha.
Sannipatitànaü vo bhikkhave dvayaü karaõãyaü:
Dhammã và kathà, ariyo và tuõhãbhàvoû ti.
Atha kho Bhagavà, etam-atthaü viditvà,
tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
ßPiõóapàtikassa bhikkhuno,
Attabharassa ana¤¤aposino
Devà pihayanti tàdino -
The Discourse about the Crafts
Evaü me sutaü:
ekaü samayaü Bhagavà Sàvatthiyaü viharati,
Jetavane Anàthapiõóikassa àràme.
Tena kho pana samayena sambahulànaü bhikkhånaü,
pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü,
ayam-antaràkathà udapàdi:
ßKo nu kho àvuso sippaü jànàti?
Ko kiü sippaü sikkhi?
Kataraü sippaü sippànaü aggan?û-ti.
Tatthekacce evam-àhaüsu, ßHatthisippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßAssasippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßRathasippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßDhanusippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßTharusippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßMuddàsippaü
46 sippànaü agganû-ti,ekacce evam-àhaüsu: ßGaõanasippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßSaïkhànasippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßLekhàsippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßKàveyyasippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßLokàyatasippaü
47 sippànaü agganû-ti,ekacce evam-àhaüsu: ßKhattavijjàsippaü sippànaü agganû-ti.
Aya¤-carahi tesaü bhikkhånaü antaràkathà hoti vippakatà.
Atha kho Bhagavà sàyanhasamayaü pañisallànà vuññhito,
yena Maõóalamàlo tenupasaïkami,
upasaïkamitvà, pa¤¤atte àsane nisãdi.
Nisajja kho Bhagavà bhikkhå àmantesi:
ßKàyanuttha bhikkhave etarahi kathàya sannisinnà,
kà ca pana vo antaràkathà vippakatà?û ti.
ßIdha bhante amhàkaü pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü,
Maõóalamàle sannisinnànaü sannipatitànaü,
ayam-antaràkathà udapàdi:
ßKo nu kho àvuso sippaü jànàti?
Ko kiü sippaü sikkhi?
Kataraü sippaü sippànaü aggan?û-ti.
Tatthekacce evam-àhaüsu, ßHatthisippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßAssasippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßRathasippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßDhanusippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßTharusippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßMuddàsippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßGaõanasippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßSaïkhànasippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßLekhàsippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßKàveyyasippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßLokàyatasippaü sippànaü agganû-ti,
ekacce evam-àhaüsu: ßKhattavijjàsippaü sippànaü agganû-ti.
Ayaü kho no bhante antaràkathà hoti vippakatà,
atha kho Bhagavà anuppattoû ti.
ßNakhvetaü bhikkhave tumhàkaü patiråpaü
kulaputtànaü saddhà agàrasmà anagàriyaü pabbajitànaü,
yaü tumhe evaråpiü kathaü katheyyàtha.
Sannipatitànaü vo bhikkhave dvayaü karaõãyaü:
Dhammã và kathà, ariyo và tuõhãbhàvoû ti.
Atha kho Bhagavà, etam-atthaü viditvà,
tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
Yatindriyo sabbadhi vippamutto,
Anokasàrã amamo niràso,
Hitvà mànaü ekacaro - sa bhikkhåû ti.
The Discourse about Looking Around the World
Evaü me sutaü:
ekaü samayaü Bhagavà Uruvelàyaü viharati,
najjà Nera¤jaràya tãre Bodhirukkhamåle pañhamàbhisambuddho.
Tena kho pana samayena Bhagavà
sattàhaü ekapallaïkena nisinno hoti vimuttisukhapañisaüvedã.
Atha kho Bhagavà tassa sattàhassa accayena,
tamhà samàdhimhà vuññhahitvà, Buddhacakkhunà lokaü volokesi.
Addasà kho Bhagavà buddhacakkhunà lokaü volokento
satte anekehi santàpehi santappamàne,
anekehi ca pariëàhehi parióayhamàne,
ràgajehi pi dosajehi pi mohajehi pã ti.
Atha kho Bhagavà, etam-atthaü viditvà,
tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:
ßAyaü loko santàpajàto phassapareto,
Rogaü vadati attato,
Yena yena hi ma¤¤ati
A¤¤athàbhàvi bhavasatto loko bhavapareto,
Bhavam-evàbhinandati,
Yad-abhinandati taü bhayaü,
Yassa bhàyati taü dukkhaü.
Bhavavippahànàya kho panidaü brahmacariyaü vussati.
Ye hi keci samaõà và bràhmaõà và
bhavena bhavassa vippamokkham-àhaüsu,
sabbe te avippamuttà bhavasmà ti vadàmi.
Ye và pana keci samaõà và bràhmaõà và
vibhavena bhavassa nissaraõam-àhaüsu,
sabbe te anissañà bhavasmà ti vadàmi.
sabbåpàdànakkhayà natthi dukkhassa sambhavo.
Lokam-imaü passa puthå avijjàya paretà
bhåtà bhåtaratà bhavà aparimuttà.
Ye hi keci bhavà sabbadhi sabbattatàya,
sabbe te bhavà aniccà dukkhà vipariõàmadhammà.
Evam-etaü yathàbhåtaü, sammappa¤¤àya passato,
Sabbaso taõhànaü khayà asesaviràganirodho Nibbànaü.
Tassa nibbutassa bhikkhuno,
Anupàdànà punabbhavo na hoti.
Abhibhåto Màro vijitasaïgàmo,
Upaccagà sabbabhavàni tàdãû ti.
End Notes
1 The infinitive is -tave (= Vedic -tave, tavai) is confined to the gàthà language, see Geiger, PG, Æ 204.1. 2 Venerable Nanda's father was King Suddhodana, the Buddha's father; his mother however, was the Buddha's mother's sister, Mahàpajàpatã (who was also, of course, the Buddha's foster mother). 3 Masefield translates the absolutive paccakkhàya here as a future: I will disavow the training..., and so in similar places throughout. Ireland similarly: I will give up the training...; ...what is inferior, means the state of a householder. 4 The intermediate instrumental forms in -ebhi (= Skr -ebhis; normal Pàëi form -ehi) are interesting here, and maybe reflect the rememberence of a genuine utterance. 5 Note that bàhàya here is a locative (as in parallel usage where the declension is clear), though it has the sense of the instrumental case; see Syntax Æ166e. 6 Matta is pleonastic in phrases of this kind, and therefore untranslatable, notice that it is dropped when used in direct speech just below. 7 Masefield takes kakuñapàdàni as a name, and translates: known as the `dove-footed'; though there is no word corresponding to known as in the text, and clearly it is intended as an adjective to accharàsatàni. Ireland glosses: pink-footed. 8 Masefield omits kalabhàgam-pi na upeti from the translation. 9 Ireland translates the verb as a noun here: there is no comparison. 10 Ireland translates the noun as a verb here: If...the Lord guarantees...; and just below takes the noun as a verb: ...that I will obtain... 11 Masefield omits Bhagavati from the translation. 12 yassatthàya here is a periphrasis, the sense of which could have been carried by the dative case alone; lit: for the purpose of which...; 13 Here the auxilliary verb vihàsi gives durative sense to the three absolutives that precede it. 14 Cognate accusative with the future passive participle. 15 This is an idiom, perhaps more literally we could translate: in the things that are seen. 16 As noted above this sentence is often mistranslated as though pañissutvà were an aorist, giving the sense `[nominative] replied to the [accusative]. Just below the same type of sentence does occur with the finite verb paccassosuü. 17 Participle use, with viharantà giving durative sense. 18 yena ... tad... is a parallel idiom to the more common yena ... tena .... Here the instrumental is constructed with the accusative, lit: where Vesàlã was at that he arrived. 19 Notice the use of the historical present again in this sentence, which is similar to the way it is used in the openings of the discourses. 20 Ceto, nominative singular, applied to the monks as a group. 21 Santike here is a periphrasis, where the same meaning is obtained even if it was omitted: Please send ... a messenger to the monks ... etc. 22 àna¤jena...vihàrena... , used here and in similar contexts below, is the instrumental of attendant circumstance, see Syntax (Æ65). 23 These four clauses are all locative absolutes. 24 The relative clauses, in the form of absolutives, appear after the finite verb in this construction, which is sometimes mistranslated through taking the last of the absolutives as though it were the finite verb. 25 Although the auxilliary hoti is missing in the repetition, it has to be understood to give durative sense to nisinnaü, otherwise we would have to understand the absolutives which follow as occuring before the action of the finite verb. 26 These nouns are in apposition, not predicated, as Ireland translates: Just as a mountain made of solid rock stands firm and unshakeable... 27 Kolita was Ven. Mahàmoggallàna's clan name; Ireland gives the title as Mahàmoggallàna. 28 Vasalavàda here has to be taken metaphorically to give adequate meaning, I think, but the commentary takes it quite literally, saying that he addressed monks, saying: Ehi vasala, apehi vasala.Ireland makes the common confusion and translates
vasala as outcasts; but the vasala was someone born outside the caste system (an outcaste), not someone thrown out of society (an outcast). 29 Vaccha is his clan name, Pilindi his personal name. 30 Defined in the commentary as being nirodhasamàpatti. 31 Infinitive-like dative, evidently from the causative form of the verb: pañilàbheti, to cause to take, to offer. 32 Once again the auxilliary hoti can be seen to give durative sense to the main verb (dàtuü). 33 Double use of the historical present. 34 Another good example of how past actions (pubbakiriya), in this case no fewer than seven, are enumerated one after the other, before the entrance of the finite verb (pàdàsi, aorist to padàti). 35 Notice the rhetorical repetition here. 36 Ireland translates this as a question, although there is no question word: Is it not Sakka...? 37 We can see from the parallel in the previous line that the future passive participle karaõãya is being used here as a noun, not as a verb. 38 The accusative (vehàsaü) clearly has a locative sense; and is followed by a locative absolute construction which gives durative sense. 39 Note that the genitive absolute construction: Sakassa devànam-indassa...udànentassa, is being used parallel to the locative absolute: àkàse antaëikkhe. 40 The commentary explains that piõóapàtikassa is the dative case used in the sense of the accusative; for this usage cf. Syntax Æ99b. 41 Ireland's seems to have been reading piyàyanti for pihayanti: The devas hold dear such a bhikkhu. Similarly in the next verse. 42 Ireland: Ràjagaha, by mistake. 43 Homa here is an imperative, not a present indicative, as Masefield translates it. 44 Becoming famous in the translation is a paraphrase, lit: on the sound of fame, which is unidiomatic in English. 45 Ireland: kareri-tree pavillion, by mistake; same mistake occurs again below. 46 Both Masefield and Ireland translate as gestures, which goes against the commentarial explanation: hatthamuddàya gaõanasippaü. See the article by Edgerton in BHSD, s.v. mudrà; and cf. also Divyàvadàna pgs. 3, 26, etc. 47 Ireland renders lokàyatana (lit: world-sphere) as: the art of debate; and has a note supporting the interpretation, but cites no authority for his assertion. It appears that it really means a form of materialism or worldly science. 48 Ireland: desiring the goal; but the commentary takes it as desiring the welfare of the world: sadevakassa lokassa attham-eva kàmetã ti atthakàmo. 49 With this passage compare Salàyatanasaüyutta (SN 35), suttas 31 & 91. 50 Masefield again takes upadhi as `a substrate', but clearly in this context, which is a synopsis of the pañiccasamuppàda formula, upadhi is synonymous with taõhà, craving, and has to be translated as such. 51 Pahãyati, passive form of pajahati.