14. Dhammikasuttaṃ

Evaṃ me sutaṃ– ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho dhammiko upāsako pañcahi upāsakasatehi saddhiṃ yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho dhammiko upāsako bhagavantaṃ gāthāhi ajjhabhāsi–

378. “Pucchāmi taṃ gotama bhūripañña, kathaṃkaro sāvako sādhu hoti;

yo vā agārā anagārameti, agārino vā panupāsakāse.

379. “Tuvañhi lokassa sadevakassa, gatiṃ pajānāsi parāyaṇañca;

na catthi tulyo nipuṇatthadassī, tuvañhi buddhaṃ pavaraṃ vadanti.

380. “Sabbaṃ tuvaṃ ñāṇamavecca dhammaṃ, pakāsesi satte anukampamāno;

vivaṭṭacchadosi samantacakkhu, virocasi vimalo sabbaloke.

381. “Āgañchi te santike nāgarājā, erāvaṇo nāma jinoti sutvā;

sopi tayā mantayitvājjhagamā, sādhūti sutvāna patītarūpo.

382. “Rājāpi taṃ vessavaṇo kuvero, upeti dhammaṃ paripucchamāno;

tassāpi tvaṃ pucchito brūsi dhīra, so cāpi sutvāna patītarūpo.

383. “Ye kecime titthiyā vādasīlā, ājīvakā vā yadi vā nigaṇṭhā;

paññāya taṃ nātitaranti sabbe, ṭhito vajantaṃ viya sīghagāmiṃ.

384. “Ye kecime brāhmaṇā vādasīlā, vuddhā cāpi brāhmaṇā santi keci;

sabbe tayi atthabaddhā bhavanti, ye cāpi aññe vādino maññamānā.

385. “Ayañhi dhammo nipuṇo sukho ca, yoyaṃ tayā bhagavā suppavutto;

tameva sabbepi [sabbe mayaṃ (syā.)] sussūsamānā, taṃ no vada pucchito buddhaseṭṭha.

386. “Sabbepi me bhikkhavo sannisinnā, upāsakā cāpi tatheva sotuṃ;

suṇantu dhammaṃ vimalenānubuddhaṃ, subhāsitaṃ vāsavasseva devā”.

387. “Suṇātha me bhikkhavo sāvayāmi vo, dhammaṃ dhutaṃ tañca carātha sabbe;

iriyāpathaṃ pabbajitānulomikaṃ, sevetha naṃ atthadaso mutīmā.

388. “No ve vikāle vicareyya bhikkhu, gāme ca piṇḍāya careyya kāle;

akālacāriñhi sajanti saṅgā, tasmā vikāle na caranti buddhā.

389. “Rūpā ca saddā ca rasā ca gandhā, phassā ca ye sammadayanti satte;

etesu dhammesu vineyya chandaṃ, kālena so pavise pātarāsaṃ.

390. “Piṇḍañca bhikkhu samayena laddhā, eko paṭikkamma raho nisīde;

ajjhattacintī na mano bahiddhā, nicchāraye saṅgahitattabhāvo.

391. “Sacepi so sallape sāvakena, aññena vā kenaci bhikkhunā vā;

dhammaṃ paṇītaṃ tamudāhareyya, na pesuṇaṃ nopi parūpavādaṃ.

392. “Vādañhi eke paṭiseniyanti, na te pasaṃsāma parittapaññe;

tato tato ne pasajanti saṅgā, cittañhi te tattha gamenti dūre.

393. “Piṇḍaṃ vihāraṃ sayanāsanañca, āpañca saṅghāṭirajūpavāhanaṃ;

sutvāna dhammaṃ sugatena desitaṃ, saṅkhāya seve varapaññasāvako.

394. “Tasmā hi piṇḍe sayanāsane ca, āpe ca saṅghāṭirajūpavāhane;

etesu dhammesu anūpalitto, bhikkhu yathā pokkhare vāribindu.

395. “Gahaṭṭhavattaṃ pana vo vadāmi, yathākaro sāvako sādhu hoti;

na hesa [na heso (sī.)] labbhā sapariggahena, phassetuṃ yo kevalo bhikkhudhammo.

396. “Pāṇaṃ na hane [na hāne (sī.)] na ca ghātayeyya, na cānujaññā hanataṃ paresaṃ;

sabbesu bhūtesu nidhāya daṇḍaṃ, ye thāvarā ye ca tasā santi [tasanti (sī. pī.)] loke.

397. “Tato adinnaṃ parivajjayeyya, kiñci kvaci sāvako bujjhamāno;

na hāraye harataṃ nānujaññā, sabbaṃ adinnaṃ parivajjayeyya.

398. “Abrahmacariyaṃ parivajjayeyya, aṅgārakāsuṃ jalitaṃva viññū;

asambhuṇanto pana brahmacariyaṃ, parassa dāraṃ na atikkameyya.

399. “Sabhaggato vā parisaggato vā, ekassa veko [ceto (sī. syā.)] na musā bhaṇeyya;

na bhāṇaye bhaṇataṃ nānujaññā, sabbaṃ abhūtaṃ parivajjayeyya.

400. “Majjañca pānaṃ na samācareyya, dhammaṃ imaṃ rocaye yo gahaṭṭho;

na pāyaye pivataṃ nānujaññā, ummādanantaṃ iti naṃ viditvā.

401. “Madā hi pāpāni karonti bālā, kārenti caññepi jane pamatte;

etaṃ apuññāyatanaṃ vivajjaye, ummādanaṃ mohanaṃ bālakantaṃ.

402. “Pāṇaṃ na hane na cādinnamādiye, musā na bhāse na ca majjapo siyā;

abrahmacariyā virameyya methunā, rattiṃ na bhuñjeyya vikālabhojanaṃ.

403. “Mālaṃ na dhāre na ca gandhamācare, mañce chamāyaṃ va sayetha santhate;

etañhi aṭṭhaṅgikamāhuposathaṃ, buddhena dukkhantagunā pakāsitaṃ.

404. “Tato ca pakkhassupavassuposathaṃ, cātuddasiṃ pañcadasiñca aṭṭhamiṃ;

pāṭihāriyapakkhañca pasannamānaso, aṭṭhaṅgupetaṃ susamattarūpaṃ.

405. “Tato ca pāto upavutthuposatho, annena pānena ca bhikkhusaṅghaṃ;

pasannacitto anumodamāno, yathārahaṃ saṃvibhajetha viññū.

406. “Dhammena mātāpitaro bhareyya, payojaye dhammikaṃ so vaṇijjaṃ;

etaṃ gihī vattayamappamatto, sayampabhe nāma upeti deve”ti.

Dhammikasuttaṃ cuddasamaṃ niṭṭhitaṃ.

Cūḷavaggo dutiyo niṭṭhito.

Tassuddānaṃ

Ratanāmagandho hiri ca, maṅgalaṃ sūcilomena;
dhammacariyañca brāhmaṇo [kapilo brāhmaṇopi ca (syā. ka.)], nāvā kiṃsīlamuṭṭhānaṃ.
Rāhulo puna kappo ca, paribbājaniyaṃ tathā;
dhammikañca viduno āhu, cūḷavagganti cuddasāti.