12. Cūḷabyūhasuttaṃ [cūḷaviyūhasuttaṃ (sī. syā. niddesa)]

884. Sakaṃsakaṃdiṭṭhiparibbasānā, viggayha nānā kusalā vadanti;

yo evaṃ jānāti sa vedi dhammaṃ, idaṃ paṭikkosamakevalī so.

885. Evampi viggayha vivādayanti, bālo paro akkusaloti [akusaloti (sī. syā. pī.)] cāhu;

sacco nu vādo katamo imesaṃ, sabbeva hīme kusalā vadānā.

886. Parassa ce dhammamanānujānaṃ, bālomako [bālo mago (sī. syā. ka.)] hoti nihīnapañño;

sabbeva bālā sunihīnapaññā, sabbevime diṭṭhiparibbasānā.

887. Sandiṭṭhiyā ceva na vīvadātā, saṃsuddhapaññā kusalā mutīmā;

na tesaṃ koci parihīnapañño [kocipi nihīnapañño (sī. syā. ka.)], diṭṭhī hi tesampi tathā samattā.

888. Na vāhametaṃ tathiyanti [tathivanti (syā. ka.)] brūmi, yamāhu bālā mithu aññamaññaṃ;

sakaṃsakaṃdiṭṭhimakaṃsu saccaṃ, tasmā hi bāloti paraṃ dahanti.

889. Yamāhu saccaṃ tathiyanti eke, tamāhu aññe [aññepi (syā.), aññe ca (?)] Tucchaṃ musāti;

evampi vigayha vivādayanti, kasmā na ekaṃ samaṇā vadanti.

890. Ekañhi saccaṃ na dutīyamatthi, yasmiṃ pajā no vivade pajānaṃ;

nānā te [nānāto (ka.)] saccāni sayaṃ thunanti, tasmā na ekaṃ samaṇā vadanti.

891. Kasmā nu saccāni vadanti nānā, pavādiyāse kusalā vadānā;

saccāni sutāni bahūni nānā, udāhu te takkamanussaranti.

892. Na heva saccāni bahūni nānā, aññatra saññāya niccāni loke;

takkañca diṭṭhīsu pakappayitvā, saccaṃ musāti dvayadhammamāhu.

893. Diṭṭhe sute sīlavate mute vā, ete ca nissāya vimānadassī;

vinicchaye ṭhatvā pahassamāno, bālo paro akkusaloti cāha.

894. Yeneva bāloti paraṃ dahāti, tenātumānaṃ kusaloti cāha;

sayamattanā so kusalo vadāno, aññaṃ vimāneti tadeva pāva.

895. Atisāradiṭṭhiyāva so samatto, mānena matto paripuṇṇamānī;

sayameva sāmaṃ manasābhisitto, diṭṭhī hi sā tassa tathā samattā.

896. Parassa ce hi vacasā nihīno, tumo sahā hoti nihīnapañño;

atha ce sayaṃ vedagū hoti dhīro, na koci bālo samaṇesu atthi.

897. Aññaṃ ito yābhivadanti dhammaṃ, aparaddhā suddhimakevalī te [suddhimakevalīno (sī.)];

evampi titthyā puthuso vadanti, sandiṭṭhirāgena hi tebhirattā [tyābhirattā (syā. ka.)].

898. Idheva suddhi iti vādayanti, nāññesu dhammesu visuddhimāhu;

evampi titthyā puthuso niviṭṭhā, sakāyane tattha daḷhaṃ vadānā.

899. Sakāyane vāpi daḷhaṃ vadāno, kamettha bāloti paraṃ daheyya;

sayameva so medhagamāvaheyya [medhakaṃ āvaheyya (sī. pī.)], paraṃ vadaṃ bālamasuddhidhammaṃ.

900. Vinicchaye ṭhatvā sayaṃ pamāya, uddhaṃ sa [uddaṃ so (sī. syā. pī.)] lokasmiṃ vivādameti;

hitvāna sabbāni vinicchayāni, na medhagaṃ kubbati jantu loketi.

Cūḷabyūhasuttaṃ dvādasamaṃ niṭṭhitaṃ.