14. Sumanātherīgāthāvaṇṇanā
Dhātuyo dukkhato disvāti sumanāya theriyā gāthā. Tassā vatthu tissātheriyā vatthusadisaṃ. Imissāpi hi satthā obhāsaṃ vissajjetvā purato nisinno viya attānaṃ dassetvā– 14. “Dhātuyo dukkhato disvā, mā jātiṃ punarāgami;
bhave chandaṃ virājetvā, upasantā carissasī”ti.–
Imaṃ gāthamāha. Sā gāthāpariyosāne arahattaṃ pāpuṇi
Tattha dhātuyo dukkhato disvāti sasantatipariyāpannā cakkhādidhātuyo itarāpi ca udayabbayapaṭipīḷanādinā “dukkhā”ti ñāṇacakkhunā disvā. Mā jātiṃ punarāgamīti puna jātiṃ āyatiṃ punabbhavaṃ mā upagacchi Bhave chandaṃ virājetvāti kāmabhavādike sabbasmiṃ bhave taṇhāchandaṃ virāgasaṅkhātena maggena pajahitvā. Upasantā carissasīti sabbaso pahīnakilesatāya nibbutā viharissasi. Ettha ca “dhātuyo dukkhato disvā”ti iminā dukkhānupassanāmukhena vipassanā dassitā. “Bhave chandaṃ virājetvā”ti iminā maggo, “upasantā carissasī”ti iminā sa-upādisesā nibbānadhātu, “mā jātiṃ punarāgamī”ti iminā anupādisesā nibbānadhātu dassitāti daṭṭhabbaṃ.
Sumanātherīgāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.