5. Upasīvatthera-apadānaṃ

100. “Himavantassāvidūre anomo nāma pabbato;

assamo sukato mayhaṃ, paṇṇasālā sumāpitā.

101. “Nadī ca sandatī tattha, supatitthā manoramā;

anūpatitthe jāyanti, padumuppalakā bahū.

102. “Pāṭhīnā pāvusā macchā, balajā muñjarohitā;

macchakacchapasañchannā [macchakacchapasampannā (?)], Nadikā sandate tadā.

103. “Timirā pupphitā tattha, asokā khuddamālakā;

punnāgā giripunnāgā, sampavanti mamassamaṃ.

104. “Kuṭajā pupphitā tattha, tiṇasūlavanāni ca;

sālā ca saḷalā tattha, campakā pupphitā bahū.

105. “Ajjunā atimuttā ca, mahānāmā ca pupphitā;

asanā madhugandhī ca, pupphitā te mamassame.

106. “Uddālakā pāṭalikā, yūthikā ca piyaṅgukā;

bimbijālakasañchannā, samantā aḍḍhayojanaṃ.

107. “Mātaggārā [mātaṅgavā (sī.), mātakarā (syā.), mātaṅgā vā (pī.)] sattaliyo, pāṭalī sinduvārakā;

aṅkolakā bahū tattha, tālakuṭṭhi [tālakūṭā (sī. syā.), tālakuṭṭhā (pī.)] ca pupphitā;
seleyyakā bahū tattha, pupphitā mama assame.

108. “Etesu pupphajātesu [pupphamānesu (sī. pī.)], sobhanti pādapā bahū;

samantā tena gandhena, vāyate mama assamo.

109. “Harītakā āmalakā, ambajambuvibhītakā [vibhiṭakā (sī.)];

kolā bhallātakā billā, phārusakaphalāni ca.

110. “Tindukā ca piyālā ca, madhukā kāsumārayo;

labujā panasā tattha, kadalī badarīphalā [mandariphalā (ka.), candarīphalā (syā. pī.)].

111. “Ambāṭakā bahū tattha, vallikāraphalāni ca;

bījapūrasapāriyo [cirasaṃrasapākā ca (syā.), viṭapā ca sapākā ca (pī), vidaparapadādayo (ka.)], phalitā mama assame.

112. “Āḷakā isimuggā ca, tato modaphalā bahū;

avaṭā pakkabharitā [sakkarāritā (ka.)], pilakkhudumbarāni ca.

113. “Pipphilī marīcā tattha, nigrodhā ca kapitthanā;

udumbarakā bahavo, kaṇḍupaṇṇā ca hariyo [kaṇḍapakkā ca pāriyo (sī. syā. pī.)].

114. “Ete caññe ca bahavo, phalitā assame mama;

puppharukkhāpi bahavo, pupphitā mama assame.

115. “Āluvā ca kaḷambā ca, biḷālī takkalāni ca;

ālakā tālakā ceva, vijjanti assame mama.

116. “Assamassāvidūre me, mahājātassaro ahu;

acchodako sītajalo, supatittho manoramo.

117. “Padumuppalā bahū tattha, puṇḍarīkasamāyutā;

mandālakehi sañchannā, nānāgandhasameritā.

118. “Gabbhaṃ gaṇhanti padumā, aññe pupphanti kesarī;

opupphapattā tiṭṭhanti, padumākaṇṇikā bahū.

119. “Madhu bhisamhā savati, khīraṃ sappi mulāḷibhi;

samantā tena gandhena, nānāgandhasameritā.

120. “Kumudā ambagandhi ca, nayitā dissare bahū;

jātassarassānukūlaṃ, ketakā pupphitā bahū.

121. “Suphullā bandhujīvā ca, setavārī sugandhikā;

kumbhilā susumārā ca, gahakā tattha jāyare.

122. “Uggāhakā ajagarā, tattha jātassare bahū;

pāṭhīnā pāvusā macchā, balajā muñjarohitā.

123. “Macchakacchapasañchannā, atho papaṭakāhi [pampaṭakehi (sī.), sapaṭakehi (syā.), pappaṭakehi (pī)] ca;

pārevatā ravihaṃsā, kukutthā [kukkutthā (syā. ka.), kutthakā (pī.)] ca nadīcarā.

124. “Dindibhā [ṭiṭṭibhā (pī.)] cakkavākā ca, pampakā jīvajīvakā;

kalandakā ukkusā ca, senakā uddharā bahū.

125. “Koṭṭhakā sukapotā ca, tuliyā camarā bahū;

kāreniyo [kāseniyā (syā.)] ca tilakā [kilakā (ka.)], upajīvanti taṃ saraṃ.

126. “Sīhā byagghā ca dīpī ca, acchakokataracchakā;

vānarā kinnarā ceva, dissanti mama assame.

127. “Tāni gandhāni ghāyanto, bhakkhayanto phalānahaṃ;

gandhodakaṃ pivanto ca, vasāmi mama assame.

128. “Eṇīmigā varāhā ca, pasadā khuddarūpakā;

aggikā jotikā ceva, vasanti mama assame.

129. “Haṃsā koñcā mayūrā ca, sālikāpi ca kokilā;

majjārikā [mañjarikā (sī. syā. pī.)] bahū tattha, kosikā poṭṭhasīsakā.

130. “Pisācā dānavā ceva, kumbhaṇḍā rakkhasā bahū;

garuḷā pannagā ceva, vasanti mama assame.

131. “Mahānubhāvā isayo, santacittā samāhitā;

kamaṇḍaludharā sabbe, ajinuttaravāsanā;
jaṭābhārabharitāva [te jaṭābhārabharitā (sī. pī.), jaṭābhārabharitā ca (syā.)], vasanti mama assame.

132. “Yugamattañca pekkhantā, nipakā santavuttino;

lābhālābhena santuṭṭhā, vasanti mama assame.

133. “Vākacīraṃ dhunantā te, phoṭentājinacammakaṃ;

sabalehi upatthaddhā, gacchanti ambare tadā.

134. “Na te dakaṃ āharanti, kaṭṭhaṃ vā aggidārukaṃ;

sayañca upasampannā, pāṭihīrassidaṃ phalaṃ.

135. “Lohadoṇiṃ gahetvāna, vanamajjhe vasanti te;

kuñjarāva mahānāgā, asambhītāva kesarī.

136. “Aññe gacchanti goyānaṃ, aññe pubbavidehakaṃ [pubbavidehanaṃ (syā. pī. ka.)];

aññe ca uttarakuruṃ, sakaṃ balamavassitā [balamapassitā (syā. pī. ka.)].

137. “Tato piṇḍaṃ āharitvā, paribhuñjanti ekato;

sabbesaṃ pakkamantānaṃ, uggatejāna tādinaṃ.

138. “Ajinacammasaddena vanaṃ saddāyate tadā;

edisā te mahāvīra, sissā uggatapā mama.

139. “Parivuto ahaṃ tehi, vasāmi mama assame;

tositā sakakammena, vinītāpi samāgatā.

140. “Ārādhayiṃsu maṃ ete, sakakammābhilāsino;

sīlavanto ca nipakā, appamaññāsu kovidā.

141. “Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;

samayaṃ saṃviditvāna, upagacchi vināyako.

142. “Upagantvāna sambuddho, ātāpī nipako muni;

pattaṃ paggayha sambuddho, bhikkhāya mamupāgami.

143. “Upāgataṃ mahāvīraṃ, jalajuttamanāyakaṃ;

tiṇasantharaṃ [tiṇattharaṃ (syā.), tiṇatthataṃ (ka.)] paññāpetvā, sālapupphehi okiriṃ.

144. “Nisādetvāna [nisīdetvāna (sī.), nisīditvāna (syā. pī.)] sambuddhaṃ, haṭṭho saṃviggamānaso;

khippaṃ pabbatamāruyha, agaḷuṃ [agaruṃ (sī.)] aggahiṃ ahaṃ.

145. “Kumbhamattaṃ gahetvāna, panasaṃ devagandhikaṃ;

khandhe āropayitvāna, upagacchiṃ vināyakaṃ.

146. “Phalaṃ buddhassa datvāna, agaḷuṃ anulimpahaṃ;

pasannacitto sumano, buddhaseṭṭhaṃ avandihaṃ.

147. “Padumuttaro lokavidū, āhutīnaṃ paṭiggaho;

isimajjhe nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.

148. “‘Yo me phalañca agaḷuṃ, āsanañca adāsi me;

tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.

149. “‘Gāme vā yadi vāraññe, pabbhāresu guhāsu vā;

imassa cittamaññāya, nibbattissati bhojanaṃ.

150. “‘Devaloke manusse vā, upapanno ayaṃ naro;

bhojanehi ca vatthehi, parisaṃ tappayissati.

151. “‘Upapajjati yaṃ yoniṃ, devattaṃ atha mānusaṃ;

akkhobhabhogo hutvāna, saṃsarissatiyaṃ naro.

152. “‘Tiṃsakappasahassāni, devaloke ramissati;

sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī bhavissati.

153. “‘Ekasattatikkhattuñca, devarajjaṃ karissati;

padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.

154. “‘Kappasatasahassamhi, okkākakulasambhavo;

gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.

155. “‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito [(upasīvo nāma nāmena, hessati satthu sāvako) (syā.)];

sabbāsave pariññāya, viharissatināsavo’.

156. “Suladdhalābho laddho me, yohaṃ addakkhiṃ nāyakaṃ;

tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

157. “Gāme vā yadi vāraññe, pabbhāresu guhāsu vā;

mama saṅkappamaññāya, bhojanaṃ hoti me sadā.

158. “Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo;

159. “svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ;

160. “paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ”;

itthaṃ sudaṃ āyasmā upasīvo [upasivo (ka.)] thero imā gāthāyo abhāsitthāti;

upasīvattherassāpadānaṃ pañcamaṃ;