Udànapàëi Home Page    Next Vagga

Mucalindavaggo dutiyo

[BJT Page 148]

2-1: Mucalindasuttaü (11)

evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà uruvelàyaü viharati, najjà nera¤jaràya tãre mucalindamåle pañhamàbhisambuddho. tena kho pana samayena bhagavà sattàhaü ekapallaïkena nisinno hoti vimuttisukhapañisaüvedã. tena kho pana samayena mahà akàlamegho udapàdi, sattàhavaddalikà sãtavàtaduddinã. atha kho mucalindo nàgaràjà sakabhavanà nikkhamitvà, bhagavato kàyaü sattakkhattuü bhogehi parikkhipitvà upari muddhani mahantaü phaõaü vihacca aññhàsi: ßmà bhagavantaü sãtaü, mà bhagavantaü uõhaü, mà bhagavantaü óaüsamakasavàtàtapasiriüsapasamphassoû ti. atha kho bhagavà tassa sattàhassa accayena tamhà samàdhimhà vuññhàsi.

atha kho mucalindo nàgaràjà viddhaü vigatavalàhakaü devaü viditvà, bhagavato kàyà bhoge viniveñhetvà, sakavaõõaü pañisaüharitvà, màõavakavaõõaü abhinimminitvà, bhagavato purato aññhàsi pa¤jaliko bhagavantaü namassamàno.

atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi.

 

            ÛÜÛÜÐÜÜÜÜ ÐÐÛÛÜÜÐÛÜÛÜ    mavipula
ßsukho viveko tuññhassa,    sutadhammassa passato,

            ÛÜÜÜÐÛÜÜÜÐÐÜÛÜÜÐÛÜÛÜ
abyàpajjaü 1 sukhaü loke,    pàõabhåtesu saüyamo.

 

            ÛÜÛÜÐÛÜÜÜÐÐÜÜÜÛÐÛÜÛÜ
sukhà viràgatà loke,    kàmànaü samatikkamo,

            ÜÛÜÜÛÐÜÛÛÜÐÐÜÜÜÛÐÛÜÛÜ    savipula
asmimànassa yo vinayo    etaü ve paramaü sukhanû-ti. 2

  

2-2: Ràjasuttaü (12)

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena sambahulànaü bhikkhånaü, pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü, upaññhànasàlàyaü sannisinnànaü sannipatitànaü, ayam-antaràkathà udapàdi:

ßko nu kho àvuso imesaü dvinnaü ràjånaü mahaddhanataro và, mahàbhogataro và, mahàkosataro và, mahàvijitataro và, mahàvàhanataro và, mahabbalataro và, mahiddhikataro và, mahànubhàvataro và, ràjà và màgadho seniyo bimbisàro, ràjà và pasenadi kosalo?û ti. aya¤-carahi tesaü bhikkhånaü antaràkathà hoti vippakatà.

atha kho bhagavà sàyanhasamayaü pañisallànà vuññhito, yenupaññhànasàlà tenupasaïkami, upasaïkamitvà, pa¤¤atte àsane nisãdi. nisajja kho bhagavà bhikkhå àmantesi: ßkàyanuttha bhikkhave etarahi kathàya sannisinnà sannipatità, kà ca pana vo antaràkathà vippakatà?û ti.

[BJT Page 150]

idha bhante amhàkaü pacchàbhattaü piõóapàtapañikkantànaü, upaññhànasàlàyaü sannisinnànaü sannipatitànaü, ayam-antaràkathà udapàdi: ßko nu kho àvuso imesaü dvinnaü ràjånaü mahaddhanataro và, mahàbhogataro và, mahàkosataro và, mahàvijitataro và, mahàvàhanataro và, mahabbalataro và, mahiddhikataro và, mahànubhàvataro và, ràjà và màgadho seniyo bimbisàro, ràjà và pasenadi kosalo?û ti. ayaü kho no bhante antaràkathà vippakatà, atha kho bhagavà anuppattoû ti.

ßnakhvetaü bhikkhave tumhàkaü patiråpaü kulaputtànaü saddhà agàrasmà anagàriyaü pabbajitànaü, yaü tumhe evaråpiü kathaü katheyyàtha. sannipatitànaü vo bhikkhave dvayaü karaõãyaü: dhammã và kathà, ariyo và tuõhãbhàvoû ti.

atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:

 

            ÜÛÜÛÐÛÜÜÜÐÐÜÛÜÛÐÛÜÛÜ
ßya¤-ca kàmasukhaü loke,    ya¤-cidaü diviyaü sukhaü,

            ÜÜÛÛÐÛÜÜÜÐÐÛÜÜÜÐÛÜÛÜ
taõhakkhayasukhassete    kalaü nàgghanti soëasinû-ti.

  

2-3: Daõóasuttaü (13)

evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena sambahulà kumàrakà antarà ca sàvatthiü antarà ca jetavanaü ahiü daõóena hananti. atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà, pattacãvaram-àdàya, sàvatthiü piõóàya pàvisi. addasà kho bhagavà sambahule kumàrake antarà ca sàvatthiü antarà ca jetavanaü ahiü daõóena hanante.

atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:

 

            ÛÛÜÜÐÛÜÜÜ ÐÐÜÜÜÛÐÛÜÛÜ
ßsukhakàmàni bhåtàni,    yo daõóena vihiüsati,

            ÜÛÜÛÐÛÜÜÜÐÐÜÛÜÛÛÐÛÜÛÜ
attano sukham-esàno ,   pecca so na labhate sukhaü.

 

            ÛÛÜÜÐÛÜÜÜ ÐÐÜÜÜÛÐÛÜÛÜ
sukhakàmàni bhåtàni,    yo daõóena na hiüsati.

            ÜÛÜÛÐÛÜÜÜÐÐÜÛÜÛÐÛÜÛÜ
attano sukham-esàno,    pecca so labhate sukhanû-ti.

[BJT Page 152]

 

2-4: Sakkàrasuttaü (14)

evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena bhagavà sakkato hoti garukato mànito påjito apacito, làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrànaü; bhikkhusaïgho pi sakkato hoti garukato mànito påjito apacito, làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrànaü.

a¤¤atitthiyà pana paribbàjakà asakkatà honti agarukatà amànità apåjità anapacità, na làbhino cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrànaü. atha kho te a¤¤atitthiyà paribbàjakà bhagavato sakkàraü asahamànà bhikkhusaïghassa ca, gàme ca ara¤¤e ca bhikkhå disvà, asabbhàhi pharusàhi vàcàhi akkosanti paribhàsanti rosenti vihesenti.

atha kho sambahulà bhikkhå yena bhagavà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdiüsu. ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etad-avocuü:

ßetarahi bhante bhagavà sakkato garukato mànito påjito apacito, làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrànaü, bhikkhusaïgho 3 pi sakkato garukato mànito påjito apacito, làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrànaü.

a¤¤atitthiyà pana paribbàjakà asakkatà agarukatà amànità apåjità anapacità, na làbhino 4 cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrànaü. atha kho te bhante a¤¤atitthiyà paribbàjakà bhagavato sakkàraü asahamànà bhikkhusaïghassa ca, gàme ca ara¤¤e ca bhikkhå disvà, asabbhàhi pharusàhi vàcàhi akkosanti paribhàsanti rosenti vihesentãû ti.

atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:

 

            ÜÜÛÜÐÜ,ÛÛÐÜÛÜÜ    Tuññhubha x4
ßgàme ara¤¤e sukhadukkhaphuññho,

            ÜÜÛÜ,ÐÜÛÛÐÜÛÜÜ
nevattato no parato dahetha. 5

            ÛÜÛÜÐÜ,ÛÛÐÜÛÜÜ
phusanti phassà upadhiü pañicca,

            ÛÜÛÜÐ,ÜÛÛÐÜÜÜÜ
niråpadhiü kena phuseyyuü phassàû ti. 6

[BJT Page 154]

 

2-5: Upàsakasuttaü (15)

evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena a¤¤ataro icchànaïgalako upàsako sàvatthiü anuppatto hoti kenacid-eva karaõãyena. atha kho so upàsako sàvatthiyaü taü karaõãyaü tãretvà, yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnaü kho taü upàsakaü bhagavà etad-avoca: ßcirassaü kho tvaü upàsakaü, imaü pariyàyam-akàsi, yadidaü idhàgamanàyàû ti.

ßcirapañikàhaü bhante bhagavantaü dassanàya upasaïkamitukàmo, api càhaü kehici kehici kiccakaraõãyehi vyàvaño, evàhaü nàsakkhiü bhagavantaü dassanàya upasaïkamitunû-ti.

atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:

 

            ÛÜÛÛ,ÐÜÛÛÐÜÛÜÜ    Tuññhubha x4
ßsukhaü vata tassa na hoti ki¤ci, 7

            ÜÜÛÜÐÜÛ,ÛÐÜÛÜÜ
saïkhàtadhammassa bahussutassa,

            ÛÜÛÜ,ÐÜÛÛÐÜÛÜÜ
saki¤canaü passa viha¤¤amànaü,

            ÛÜÛÜÐÜ,ÛÛÐÜÛÜÜ
jano janasmiü pañibaddharåpoû 8 ti.

  

2-6: Gabhinãsuttaü (16)

evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena a¤¤atarassa paribbàjakassa daharà màõavikà pajàpatã hoti gabbhinã upavija¤¤à.

atha kho sà paribbàjikà taü paribbàjakaü etad-avoca: ßgaccha tvaü bràhmaõa telaü àhàra, yaü me vijàtàya bhavissatãû ti. evaü vutte, so paribbàjako taü paribbàjikaü etad-avoca: ßkuto panàhaü bhoti telaü àharàmã?û ti. dutiyam-pi kho sà paribbàjikà taü paribbàjikaü etad-avoca: ßgaccha tvaü bràhmaõa telaü àhara, yaü me vijàtàya bhavissatãû ti. dutiyam-pi kho so paribbàjako taü paribbàjikaü etad-avoca: ßkuto panàhaü hoti telaü àharàmã?û ti. tatiyam-pi kho sà paribbàjikà taü paribbàjakaü etad-avoca: ßgaccha tvaü bràhmaõa telaü àhara, yaü me vijàtàya bhavissatãû ti.

[BJT Page 156]

 2. tena kho pana samayena ra¤¤o pasenadissa kosalassa koññhàgàre samaõassa và bràhmaõassa và sappissa và telassa và yàvad-atthaü pàtuü diyyati no nãharituü. atha kho tassa paribbàjakassa etad-ahosi: ßra¤¤o kho pana 9 pasenadissa kosalassa koññhàgàre samaõassa và bràhmaõassa và sappissa và telassa và yàvad-atthaü pàtuü diyyati no nãharituü. yannånàhaü ra¤¤o pasenadissa kosalassa koññhàgàraü gantvà, telassa yàvad-atthaü pivitvà, gharaü àgantvà, uggiritvàna 10 dadeyyaü, yaü imissà vijàtàya bhavissatãû ti. atha kho so paribbàjako ra¤¤o pasenadissa kosalassa koññhàgàraü gantvà, telassa yàvad-atthaü pivitvà, gharaü àgantvà, neva sakkoti uddhaü kàtuü na pana adho, so dukkhàhi tibbàhi kharàhi kañukàhi vedanàhi phuññho àvaññati parivaññati.

atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà, pattacãvaram-àdàya, sàvatthiü piõóàya pàvisi. addasà kho bhagavà taü paribbàjakaü dukkhàhi tibbàhi kharàhi kañukàhi vedanàhi phuññhaü, àvaññamànaü parivaññamànaü.

atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:

 

            ÛÛÜÛÛÐÜÛÜÛÜ Vaitàlãya x 2
ßsukhino vata ye aki¤canà,

            ÜÛÛÜÛÛÐÜÛÜÛÜ
vedaguno hi janà aki¤canà,

            ÛÜÛÜ,ÐÜÛÛÐÜÛÜÜ    Tuññhubha x2
saki¤canaü passa viha¤¤amànaü,

            ÛÜÛÜÐÜ,ÛÛÐÜÛÜÜ
jano janasmiü pañibaddhacittoû 12 ti.

  

2-7: Ekaputtasuttaü (17)

evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena a¤¤atarassa upàsakassa ekaputtako piyo manàpo kàlaïkato hoti. atha kho sambahulà upàsakà allavatthà allakesà, divàdivassa yena bhagavà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdiüsu. ekamantaü nisinne kho te upàsake bhagavà etad-avoca: ßkinnu kho tumhe upàsakà, allavatthà allakesà, idhåpasaïkantà divà divassà?û ti

evaü vutte, so upàsako bhagavantaü etad-avoca: ßmayhaü kho bhante ekaputtakosi piyo manàpo kàlaïkato. tena mayaü allavatthà allakesà idhåpasaïkantà divà divassàû ti.

[BJT Page 158]

atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:

 

            ÛÛÜÐÜÜÛÐÛÛÜÐÜ    ÜÛÐÜÜÐÛÛÛÐÜÜÐÜ    Old Gãti
ßpiyaråpassàdagathitàse 13     devakàyà puthumanussà ca, 14

            ÛÜÐÛÜÛÐÛÜÐÜ    ÜÛÐÜÜÐÛÛÜÐÜÜÐÜ
aghàvino parijunnà,    maccuràjassa vasaü gacchanti.

 

            ÜÜÐÛÜÛÐÜÜÐÜ    ÜÛÐÜÜÐÛÜÛÐÛÛÜÐÜ
ye ve divà ca ratto ca    appamattà jahanti piyaråpaü - Old Gãti

            ÜÜÐÛÜÛÐÛÛÜÐÜ    ÜÛÐÜÜÐÛÜÛÐÛÛÜÐÜ
te ve khananti aghamålaü    maccuno àmisaü durativattanû-ti.

  

2-8: Suppavàsàsuttaü 15 (18)

evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà kuõóiyàyaü 16 viharati kuõóadhànavane. tena kho pana samayena suppavàsà koliyadhãtà sattavassàni gabbhaü dhàreti, sattàhaü måëhagabbhà. sà dukkhàhi tibbàhi kharàhi kañukàhi vedanàhi phuññhà, tãhi vitakkehi adhivàseti: ßsammàsambuddho vata so bhagavà, imassa evaråpassa dukkhassa pahànàya dhammaü deseti, supañipanno vata tassa bhagavato sàvakasaïgho, yo imassa evaråpassa dukkhassa pahànàya pañipanno. susukhaü vata taü nibbànaü, yatthidaü 17 evaråpaü dukkhaü na saüvijjatãû ti.

atha kho suppavàsà koliyadhãtà sàmikaü àmantesi: ßehi tvaü ayyaputta yena bhagavà tenupasaïkama, upasaïkamitvà, mama vacanena bhagavato pàde sirasà vandàhi, appàbàdhaü appàtaïkaü lahuññhànaü balaü phàsuvihàraü puccha: `suppavàsà bhante koliyadhãtà bhagavato pàde sirasà vandati, appàbàdhaü appàtaïkaü lahuññhànaü balaü phàsuvihàraü pucchatã?' ti. eva¤-ca vadehi: `suppavàsà bhante koliyadhãtà, sattavassàni gabbhaü dhàreti, sattàhaü måëhagabbhà. 18 sà dukkhàhi tibbàhi kharàhi kañukàhi vedanàhi phuññhà, tãhi vitakkehi adhivàseti: ßsammàsambuddho vata so bhagavà, yo imassa evaråpassa dukkhassa pahànàya dhammaü deseti, supañipanno vata tassa bhagavato sàvakasaïgho, yo imassa evaråpassa dukkhassa pahànàya pañipanno; susukhaü vata taü nibbànaü, yatthidaü evaråpaü dukkhaü na saüvijjatãû ' û ti.

[BJT Page 160]

3. ßparamanû-ti kho so koliyaputto suppavàsàya koliyadhãtàya pañissuõitvà, yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho so koliyaputto bhagavantaü etad-avoca: ßsuppavàsà bhante koliyadhãtà bhagavato pàde sirasà vandati, appàbàdhaü appàtaïkaü lahuññhànaü balaü phàsuvihàraü pucchatã? ti. eva¤-ca vadeti: `suppavàsà bhante koliyadhãtà sattavassàni gabbhaü dhàreti, sattàhaü måëhagabbhà. sà dukkhàhi tibbàhi kharàhi kañukàhi vedanàhi phuññhà, tãhi vitakkehi adhivàseti: ßsammàsambuddho vata so bhagavà, yo imassa evaråpassa dukkhassa pahànàya dhammaü deseti; supañipanno vata tassa bhagavato sàvakasaïgho, yo imassa evaråpassa dukkhassa pahànàya pañipanno; susukhaü vata taü nibbànaü, yatthidaü evaråpaü dukkhaü na saüvijjatãû ' û ti.

ßsukhinã hotu suppavàsà koliyadhãtà arogà, arogaü puttaü vijàyatåû ti. saha vacanà ca pana bhagavato suppavàsà koliyadhãtà sukhinã arogà, arogaü puttaü vijàyi. ßevaü bhante,û ti kho so koliyaputto, bhagavato bhàsitaü abhinanditvà anumoditvà, uññhàyàsanà bhagavantaü abhivàdetvà padakkhiõaü katvà, sakaü gharaü paccàyàsi.

addasà kho koliyaputto suppavàsaü koliyadhãtaraü sukhiniü arogaü, arogaü puttaü vijàtaü. disvànassa etad-ahosi: ßacchariyaü vata bho, abbhåtaü vata bho, tathàgatassa mahiddhikatà mahànubhàvatà, yatra hi nàmàyaü suppavàsà koliyadhãtà, saha vacanà ca pana bhagavato, sukhinã arogà, arogaü puttaü vijàyissatãû ti, attamano pamudito pãtisomanassajàto ahosi.

atha kho suppavàsà koliyadhãtà sàmikaü àmantesi: ßehi tvaü ayyaputta yena bhagavà tenupasaïkama, upasaïkamitvà, mama vacanena bhagavato pàde sirasà vandàhi, `suppavàsà bhante koliyadhãtà bhagavato pàde sirasà vandatã' ti. eva¤-ca vadehi: `suppavàsà bhante koliyadhãtà sattavassàni gabbhaü dhàresi, sattàhaü måëhagabbhà, sà etarahi sukhinã arogà, arogaü puttaü vijàtà. sà sattàhaü buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü bhattena nimanteti. adhivàsetu kira bhante bhagavà suppavàsàya koliyadhãtàya sattabhattàni saddhiü bhikkhusaïghenà' û ti.

[BJT Page 162]

6. ßparamanß-ti kho so koliyaputto suppavàsàya koliyadhãtàya pañissuõitvà, yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho so koliyaputto bhagavantaü etad-avoca: ßsuppavàsà bhante koliyadhãtà bhagavato pàde sirasà vandati.û eva¤-ca vadeti: ßsuppavàsà bhante koliyadhãtà, sattavassàni gabbhaü dhàresi, sattàhaü måëhagabbhà, sà etarahi sukhinã arogà, arogaü puttaü vijàtà. sà sattàhaü buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü bhattena nimanteti. adhivàsetu kira bhante bhagavà suppavàsàya koliyadhãtàya sattabhattàni saddhiü bhikkhusaïghenà' û ti.

7. tena kho pana samayena a¤¤atarena upàsakena buddhapamukho bhikkhusaïgho svàtanàya bhattena nimantito hoti. so ca upàsako àyasmato mahàmoggallànassa upaññhàko hoti. atha kho bhagavà àyasmantaü mahàmoggallànaü àmantesi: ßehi tvaü moggallàna yena so upàsako tenupasaïkameyyàsi, 19 upasaïkamitvà, taü upàsakaü evaü vadehi: `suppavàsà àvuso koliyadhãtà sattavassàni gabbhaü dhàresi, sattàhaü måëhagabbhà, sà etarahi sukhinã arogà, arogaü puttaü vijàtà. sà sattàhaü buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü bhattena nimanteti. karotu suppavàsà koliyadhãtà sattabhattàni, pacchà so karissati, 20 tuyheso upaññhàko' û ti.

8. ßevaü bhante,û ti kho àyasmà mahàmoggallàno bhagavato pañissuõitvà, yena so upàsako tenupasaïkami, upasaïkamitvà, taü upàsakaü etad-avoca: ßsuppavàsà àvuso koliyadhãtà sattavassàni gabbhaü dhàresi, sattàhaü måëhagabbhà, sà etarahi sukhinã arogà, arogaü puttaü vijàtà. sattàhaü buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü bhattena nimanteti. karotu suppavàsà koliyadhãtà sattabhattàni, pacchà tvaü karissasãû ti. ßsace me bhante ayyo mahàmoggallàno tiõõaü dhammànaü pàñibhogo - bhogàna¤-ca jãvitassa ca saddhàya ca - karotu suppavàsà koliyadhãtà sattabhattàni, pacchà ahaü karissàmãû ti. ßdvinnaü kho te ahaü àvuso dhammànaü pàñibhogo -bhogàna¤-ca jãvitassa ca - saddhàya pana tvaü yeva pàñibhogoû ti. ßsace me bhante ayyo mahàmoggallàno dvinnaü dhammànaü pàñibhogo - bhogàna¤-ca jãvitassa ca - karotu suppavàsà koliyadhãtà sattabhattàni, pacchà ahaü karissàmãû ti.

[BJT Page 164]

atha kho àyasmà mahàmoggallàno taü upàsakaü sa¤¤àpetvà yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà, bhagavantaü etad-avoca: ßsa¤¤atto bhante so upàsako mayà, karotu suppavàsà koliyadhãtà sattabhattàni, pacchà so karissatãû ti.

9. atha kho suppavàsà koliyadhãtà sattàhaü buddhapamukhaü bhikkhusaïghaü paõãtena khàdanãyena bhojanãyena sahatthà santappesi, sampavàresi. ta¤-ca dàrakaü bhagavantaü vandàpesi, sabba¤-ca bhikkhusaïghaü.

10. atha kho àyasmà sàriputto taü dàrakaü etad-avoca: ßkacci te dàraka khamanãyaü? kacci yàpanãyaü? kacci na ki¤ci dukkhan?û-ti. ßkuto me bhante sàriputta khamanãyaü? kuto yàpanãyaü? sattavassàni me lohitakumbhiyaü 21 vutthànãû ti.

11. atha kho suppavàsà koliyadhãtà: ßputto me dhammasenàpatinà saddhiü mantetãû ti, attamanà pamudità 22 pãtisomanassajàtà ahosi.

12. atha kho bhagavà suppavàsaü koliyadhãtaraü attamanaü pamuditaü 23 pãtisomanassajàtaü disvà, 24 suppavàsaü koliyadhãtaraü etad-avoca: ßiccheyyàsi tvaü suppavàse, a¤¤am-pi evaråpaü puttan?û-ti ßiccheyyàmahaü bhagavà a¤¤àni pi evaråpàni satta puttànãû ti.

13. atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:

 

            ÛÜÜÜÐÛÜÜÜ ÐÐÛÛÜÜÐÛÜÛÜ
ßasàtaü sàtaråpena,    piyaråpena appiyaü,

            ÜÜÛÜÐÛÜÜÜ ÐÐÛÜÛÛÐÛÜÛÜ
dukkhaü sukhassa råpena    pamattam-ativattatãû ti.

  

2-9: Visàkhàsuttaü (19)

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, pubbàràme migàramàtupàsàde. tena kho pana samayena visàkhàya migàramàtuyà kocid-eva attho ra¤¤e pasenadimhi kosale pañibaddho hoti. taü ràjà pasenadi kosalo na yathàdhippàyaü tãreti. atha kho visàkhà migàramàtà divàdivassa yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnaü kho visàkhaü migàramàtaraü bhagavà etad-avoca: ßhanda kuto nu tvaü visàkhe àgacchasi divà divassà?û ti.

[BJT Page 166]

ßidha me bhante kocid-eva attho ra¤¤e pasenadimhi kosale pañibaddho hoti, taü ràjà pasenadi kosalo na yathàdhippàyaü tãretãû ti.

2. atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:

 

            ÜÜÛÛÐÛÜÜÜÐÐÜÜÜÛÐÛÜÛÜ
ßsabbaü paravasaü dukkhaü,    sabbaü issariyaü sukhaü,

            ÜÜÛÜÐÛÜÜÜ ÐÐÜÜÛÛÐÛÜÛÜ
sàdhàraõe viha¤¤anti,    yogà hi duratikkamàû ti.

  

2-10: Bhaddiyasuttaü (20)

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà anupiyàyaü viharati ambavane. tena kho pana samayena àyasmà bhaddiyo kàëigodhàya putto, ara¤¤agato pi rukkhamålagato pi su¤¤àgàragato pi, abhikkhaõaü udànaü udàneti: ßaho sukhaü! aho sukhan!û ti assosuü kho sambahulà bhikkhu àyasmato bhaddiyassa kàëigodhàya puttassa, ara¤¤agatassa pi rukkhamålagatassa pi su¤¤àgàragatassa pi, abhikkhaõaü udànaü udànentassa: ßaho sukhaü! aho sukhan!û-ti sutvàna nesaü etad-ahosi: ßnissaüsayaü kho àvuso àyasmà bhaddiyo kàëigodhàya putto, anabhirato brahmacariyaü carati, yaüsa pubbe agàriyabhåtassa rajjasukhaü so tam-anussaramàno, ara¤¤agato pi rukkhamålagato pi su¤¤àgàragato pi, abhikkhaõaü udànaü udàneti: ßaho sukhaü! aho sukhan!û-ti

2. atha kho sambahulà bhikkhå yena bhagavà tenupasaïkamiüsu, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdiüsu. ekamantaü nisinnà kho te bhikkhå bhagavantaü etad-avocuü: ßàyasmà bhante bhaddiyo kàëigodhàya putto, ara¤¤agato pi rukkhamålagato pi su¤¤àgàragato pi, abhikkhaõaü udànaü udàneti: ßaho sukhaü! aho sukhan!û-ti nissaüsayaü kho bhante àyasmà bhaddiyo kàëigodhàya putto, anabhirato brahmacariyaü carati, yaüsa pubbe agàriyabhåtassa rajjasukhaü, so tam-anussaramàno, ara¤¤agato pi rukkhamålagato pi su¤¤àgàragato pi, abhikkhaõaü udànaü udàneti: ßaho sukhaü! aho sukhan!û-ti

3. atha kho bhagavà a¤¤ataraü bhikkhuü àmantesi: ßehi tvaü bhikkhu mama vacanena bhaddiyaü bhikkhuü àmantehi: `satthà taü àvuso bhaddiya àmantetã' û ti.

[BJT Page 168]

ßevaü bhante,û ti kho so bhikkhu bhagavato pañissutvà, yenàyasmà bhaddiyo kàëigodhàya putto tenupasaïkami, upasaïkamitvà, àyasmantaü bhaddiyaü kàëigodhàya puttaü etad-avoca: ßsatthà taü àvuso bhaddiya àmantetãû ti. ßevam-àvusoû ti kho àyasmà bhaddiyo kàëigodhàya putto, tassa bhikkhuno pañissutvà, yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü bhaddiyaü kàëigodhàya puttaü bhagavà etad-avoca: ßsaccaü kira tvaü bhaddiya, ara¤¤agato pi rukkhamålagato pi su¤¤àgàragato pi, abhikkhaõaü udànaü udànesi: `aho sukhaü! aho sukhan!'-ti?û ßevaü bhante,û ti. ßkiü pana tvaü bhaddiya atthavasaü sampassamàno ara¤¤agato pi rukkhamålagato pi su¤¤àgàragato pi, abhikkhaõaü udànaü udànesi: `aho sukhaü! aho sukhan!'-ti?û

ßpubbe me bhante agàriyabhåtassa rajjaü kàrentassa, anto pi antepure rakkhà susaüvihità ahosi, bahi pi antepure rakkhà susaüvihità ahosi, anto pi nagare rakkhà susaüvihità ahosi, bahi pi nagare rakkhà susaüvihità ahosi, anto pi janapade rakkhà susaüvihità ahosi, bahi pi janapade rakkhà susaüvihità ahosi, so kho ahaü bhante evaü rakkhitagopito santo, bhãto ubbiggo ussaïkã utràsã 25 vihàsiü. etarahi kho panàhaü bhante ara¤¤agato pi rukkhamålagato pi su¤¤àgàragato pi, eko abhãto anubbiggo anussaïkã anutràsã, 26 appossukko pannalomo paradavutto 27 migabhåtena cetasà viharàmi. idaü kho ahaü bhante atthavasaü sampassamàno, ara¤¤agato pi rukkhamålagato pi su¤¤àgàragato pi, abhikkhaõaü udànaü udànemi: 28 `aho sukhaü! aho sukhan!' û-ti.

4. atha kho bhagavà etam-atthaü viditvà, tàyaü velàyaü imaü udànaü udànesi:

 

            ÜÜÛÛÐÜÛÜÛÜÜ    Opacchandasaka x 4
ßyassantarato na santi kopà,

            ÛÛÛÜÛÛÐÜÛÜÛÜÜ 
iti bhavàbhavata¤-ca vãtivatto, 29

            ÜÛÛÛÛÐÜÛÜÛÜÜ
taü vigatabhayaü sukhiü asokaü,

            ÜÜÜÛÛÐÜÛÜÛÜÜ
devà nànubhavanti dassanàyàû ti.

Mucalindavaggo dutiyo

tassuddànaü:

Mucalindo Ràjà Daõóena,    Sakkàro Upàsakena ca,
Gabbhinã Ekaputto ca,
Suppavàsà Visàkhà ca,    Kàëãgodhàya Bhaddiyo ti.

 

End Notes

1 BJT note: abyàpajjhaü - seen somewhere.

2 BJT note:

sukho vivekastuùñasya    ÷rutadharmasya pa÷yata:
avyàbàdhyaü sukhaü    loke pàõibhåteùu saüyama:
sukhà ciràgatà loke    pàpànàü samatikrama:
asmin mànuùyaviùaye    etadaiva paramaü sukham (Lalitavistara).

Metre: In this line I am inclined to think that the 1st syllable in asmi- should be read as short, that would then allow for resolution of the 1st syllable, and the variation would be bhavipula.

3 Editor's note: BJT, bhikkhåsaïgho - printer's error.

4 BJT note: alàbhino - palm leaf book.

5 BJT note: rahetha - seen somewhere.

6 Metre: Note the unexpected heavy 9th syllable in this line, we should probably read phuseyyu' m.c.

7 Metre: Note that the 4th syllable is short in line a.

8 BJT note: pañibandharåpo - palm leaf book; printed book.

9 BJT note: ra¤¤o kho - ChS.

10 BJT note: ucchàditvà - commentary. ucchaóóhitvàna - ChS.

11 Metre: This is an unusual form of Gaõacchandas, with the jagaõa in the odd gaõas (as in the hypermetre Gubbinã).

12 BJT note: pañibandhacitto - palm leaf book; printed book.

13 BJT note: piyaråpà sàtagathitàse - palm leaf book.

14 Metre: Old Gãti; we need to read piyaråpasàda-; puthå; & parijjunnà to correct the metre.

15 Editor's Note: BJT, Suppàvàsàsuttaü, printer's error.

16 BJT note: kuõóakàyaü - ChS.

17 BJT note: yadidaü - ChS.

18 Editor's Note: BJT, muëhagabbhà here, correct above.

19 BJT note: tenupasaïkama - ChS.

20 BJT note: pacchà tvaü karissasã-ti sa¤¤àpehi - ChS, here and also below.

21 BJT note: satta me vassàni lohakumbhiyà - ChS.

22 BJT note: pamodità - ChS.

23 BJT note: pamoditaü - ChS.

24 BJT note: viditvà - ChS.

25 BJT note: utràso - ChS.

26 BJT note: anutràso - ChS.

27 BJT note: paravutto - palm leaf book; printed book.

28 BJT note: udànesi - palm leaf book; printed book.

29 Metre: The 1st syllable of this line is pàdàdigaru (i. e. has to be counted as long to correct the metre, this occassionally occurs with the 1st syllables in Mattàchandas lines).