Udànapàëi Home Page    Next Vagga

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà vesàliyaü viharati, mahàvane kåñàgàrasàlàyaü. atha kho bhagavà pubbanhasamayaü nivàsetvà, pattacãvaram-àdàya, vesàliü piõóàya pàvisi. vesàliyaü piõóàya caritvà, pacchàbhattaü piõóapàtapañikkanto, àyasmantaü ànandaü àmantesi: ßgaõhàhi ànanda nisãdanaü, yena càpàlaü cetiyaü tenupasaïkamissàma ¹ divà vihàràyàû ti. ßevaü bhante,û ti kho àyasmà ànando bhagavato pañissutvà, nisãdanam-àdàya bhagavantaü piññhito piññhito anubandhi. atha kho bhagavà yena càpàlaü cetiyaü tenupasaïkami, upasaïkamitvà, pa¤¤atte àsane nisãdi. nisajja kho ² bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: ßramaõãyà ànanda vesàlã, ramaõãyaü udenaü cetiyaü, ramaõãyaü gotamakaü cetiyaü, ramaõãyaü sattambaü cetiyaü, ramanãyaü bahuputtaü cetiyaü, ramaõãyaü sàrandadaü cetiyaü, ramaõãyaü càpàlaü cetiyaü. yassa kassaci ànanda cattàro iddhipàdà bhàvità bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà, so àkaïkhamàno kappaü và tiññheyya kappàvasesaü và. tathàgatassa kho ànanda cattàro iddhipàdà bhàvità bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà. àkaïkhamàno ànanda tathàgato kappaü và tiññheyya kappàvasesaü vàû ti. evam-pi kho àyasmà ànando bhagavatà oëàrike nimitte kayiramàne, oëàrike obhàse kayiramàne nàsakkhi pañivijjhituü. na bhagavantaü yàci: ßtiññhatu bhante bhagavà kappaü; tiññhatu sugato kappaü, bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànanû-ti. yathà taü màrena pariyuññhitacitto.

dutiyam-pi kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: ßramaõãyà ànanda vesàlã, ramaõãyaü udenaü cetiyaü, ramaõãyaü gotamakaü cetiyaü, ramaõãyaü sattambaü cetiyaü, ramaõãyaü bahuputtaü cetiyaü, ramaõãyaü sàrandadaü cetiyaü, ramaõãyaü càpàlaü cetiyaü. yassa kassaci ànanda cattàro iddhipàdà bhàvità bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà, so àkaïkhamàno kappaü và tiññheyya kappàvasesaü và. tathàgatassa kho ànanda cattàro iddhipàdà bhàvità bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà. àkaïkhamàno ànanda tathàgato kappaü và tiññheyya kappàvasesaü vàû ti. evam-pi kho àyasmà ànando bhagavatà oëàrike nimitte kayiramàne, oëàrike obhàse kayiramàne, nàsakkhi pañivijjhituü, na bhagavantaü yàci: ßtiññhatu bhante bhagavà kappaü; tiññhatu sugato kappaü, bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànanû-ti. yathà taü màrena pariyuññhitacitto.

tatiyam-pi kho bhagavà àyasmantaü ànandaü àmantesi: ßramaõãyà ànanda vesàlã, ramaõãyaü udenaü cetiyaü, ramaõãyaü gotamakaü cetiyaü, ramaõãyaü sattambaü cetiyaü, ramaõãyaü bahuputtaü cetiyaü, ramaõãyaü sàrandadaü cetiyaü, ramaõãyaü càpàlaü cetiyaü. yassa kassaci ànanda cattàro iddhipàdà bhàvità bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà, so àkaïkhamàno kappaü và tiññheyya kappàvasesaü và. tathàgatassa kho ànanda cattàro iddhipàdà bhàvità bahulãkatà yànãkatà vatthukatà anuññhità paricità susamàraddhà. àkaïkhamàno ànanda tathàgato kappaü và tiññheyya kappàvasesaü vàû ti. evam-pi kho àyasmà ànando bhagavatà oëàrike nimitte kayiramàne, oëàrike obhàse kayiramàne, nàsakkhi pañivijjhituü. na bhagavantaü yàci: tiññhatu bhante bhagavà kappaü; tiññhatu sugato kappaü, bahujanahitàya bahujanasukhàya lokànukampàya atthàya hitàya sukhàya devamanussànan-ti. yathà taü màrena pariyuññhitacitto.

3. atha kho màro pàpimà, acirapakkante àyasmante ànande, yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà, ekamantaü aññhàsi. ekamantaü ñhito kho màro pàpimà bhagavantaü etad-avoca: ßparinibbàtu ³ bhante bhagavà, parinibbàtu sugato, parinibbànakàlo dàni bhante bhagavato. bhàsità kho panesà bhante bhagavatà vàcà: `na tàvàhaü pàpima parinibbàyissàmi yàva me bhikkhå na sàvakà bhavissanti, viyattà vinãtà visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàrino, sakaü ⁴ àcariyakaü uggahetvà àcikkhissanti desessanti pa¤¤apessanti paññhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttànã karissanti - uppannaü parappavàdaü sahadhammena suniggahitaü niggahetvà - sappàñihàriyaü dhammaü desessantã' ti.

4. bhàsità kho panesà bhagavatà vàcà: `na tàvàhaü pàpima parinibbàyissàmi, yàva me bhikkhunãyo na sàvikà bhavissanti viyattà vinãtà visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàriniyo, sakaü àcariyakaü uggahetvà àcikkhissanti desessanti pa¤¤apessanti paññhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttànã karissanti - uppannaü parappavàdaü sahadhammena suniggahitaü niggahetvà - sappàñihàriyaü dhammaü desessantã' ti. ⁵

santi kho pana bhante etarahi bhikkhuniyo bhagavato sàvikà viyattà vinãtà visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàriniyo, sakaü àcariyakaü uggahetvà àcikkhanti desenti pa¤¤apenti paññhapenti vivaranti vibhajanti uttàniü karonti - uppannaü parappavàdaü sahadhammena suniggahitaü niggahetvà - sappàñihàriyaü dhammaü desentãû ti. parinibbàtu bhante bhagavà, parinibbàtu sugato, parinibbànakàlo dàni bhante bhagavato.

bhàsità kho panesà bhagavato vàcà: `na tàvàhaü pàpima parinibbàyissàmi, yàva me upàsakà na sàvakà bhavissanti, viyattà vinãtà visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàrino, sakaü àcariyakaü uggahetvà àcikkhissanti desessanti pa¤¤apessanti paññhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttànã karissanti - uppannaü parappavàdaü sahadhammena suniggahitaü niggahetvà - sappàñihàriyaü dhammaü desessantã' ti.

santi kho pana bhante etarahi upàsakà bhagavato sàvakà viyattà vinãtà visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàrino, sakaü àcariyakaü uggahetvà àcikkhanti desenti pa¤¤apenti paññhapenti vivaranti vibhajanti uttàniü karonti - uppannaü parappavàdaü sahadhammena suniggahitaü niggahetvà - sappàñihàriyaü dhammaü desenti. parinibbàtu bhante bhagavà, parinibbàtu sugato, parinibbànakàlo dàni bhante bhagavato.

5. bhàsità kho panesà bhagavato vàcà: `na tàvàhaü pàpima parinibbàyissàmi, yàva me upàsikà na sàvikà bhavissanti viyattà vinãtà visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàriniyo, sakaü àcariyakaü uggahetvà àcikkhissanti desessanti pa¤¤apessanti paññhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttànã karissanti - uppannaü parappavàdaü sahadhammena suniggahitaü niggahetvà - sappàñihàriyaü dhammaü desessantã' ti.

santi kho pana bhante etarahi upàsikà bhagavato sàvikà viyattà vinãtà visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàriniyo, vinãtà visàradà yogakkhemà bahussutà dhammadharà dhammànudhammapañipannà sàmãcipañipannà anudhammacàriniyo sakaü àcariyakaü uggahetvà àcikkhanti desenti pa¤¤apenti paññhapenti vivaranti vibhajanti uttàniü karonti - uppannaü parappavàdaü sahadhammena suniggahitaü niggahetvà - sappàñihàriyaü dhammaü desenti.û parinibbàtu bhante bhagavà, parinibbàtu sugato, parinibbànakàlo dàni bhante bhagavato.

2. addasà kho ràjà pasenadi kosalo te satta ca jañile, satta ca nigaõñhe, satta ca acelake, satta ca ekasàñake, satta ca paribbàjake, paråëhakacchanakhalome khàrivividham-àdàya, bhagavato avidåre atikkamante. disvàna, uññhàyàsanà ekaüsaü uttaràsaïgaü karitvà, dakkhiõaü jàõumaõóaü pañhaviyaü nihantvà, yena te satta ca jañilà, satta ca nigaõñhà, satta ca acelakà, satta ca ekasàñakà, satta ca paribbàjakà tena¤jaliü paõàmetvà, tikkhattuü nàmaü sàvesi: ßràjàhaü bhante pasenadi ⁹ kosaloû ti.

3. atha kho ràjà pasenadi kosalo acirapakkantesu tesu sattasu ca jañilesu, sattasu ca nigaõñhesu, sattasu ca acalekesu, sattasu ca ekasàñakesu, sattasu ca paribbàjakesu, yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho ràjà pasenadi kosalo bhagavantaü etad-avoca: ßye ca kho bhante loke arahanto và arahattamaggaü và samàpannà, ete tesaü ¹⁰ a¤¤ataràû ti.

ßdujjànaü kho panetaü mahàràja tayà gihinà kàmabhoginà puttasambàdhasayanaü ajjhàvasantena, kàsikacandanaü paccanubhontena, màlàgandhavilepanaü dhàrayantena, jàtaråparajataü sàdiyantena: `ime và arahanto ime và arahattamaggaü samàpannà' ti. saüvàsena kho mahàràja sãlaü veditabbaü, ta¤-ca kho dãghena addhunà, na ittarena manasikarotà no amanasikarotà, pa¤¤avatà no duppa¤¤ena. saüvohàrena ¹¹ kho mahàràja soceyyaü veditabbaü, ta¤-ca kho dãghena addhunà, na ittarena, manasikarotà no amanasikarotà, pa¤¤avatà no duppa¤¤ena. àpadàsu kho mahàràja thàmo veditabbo, so ca kho dãghena addhunà, na ittarena, manasikarotà no amanasikarotà, pa¤¤avatà no duppa¤¤ena. sàkacchàya kho mahàràja pa¤¤à veditabbà, sà ca kho dãghena addhunà, na ittarena, manasikarotà no amanasikarotà, pa¤¤avatà no duppa¤¤enàû ti.

4. ßacchariyaü bhante, abbhutaü bhante, yàva subhàsita¤-cidaü bhante bhagavatà: `dujjànaü kho panetaü mahàràja, tayà gihinà kàmabhoginà puttasambàdhasayanaü ajjhàvasantena, kàsikacandanaü paccanubhontena, màlàgandhavilepanaü dhàrayantena, jàtaråparajataü sàdiyantena: ßime và arahanto ime và arahattamaggaü samàpannàû ti. saüvàsena kho mahàràja, sãlaü veditabbaü, ta¤-ca kho dãghena addhunà, na ittarena, manasikarotà no amanasikarotà, pa¤¤avatà no duppa¤¤ena. saüvohàrena kho mahàràja, soceyyaü veditabbaü, ta¤-ca kho dãghena addhunà na ittarena, manasikarotà no amanasikarotà, pa¤¤avatà no duppa¤¤ena. àpadàsu kho mahàràja, thàmo veditabbo, so ca kho dãghena addhunà na ittarena, manasikarotà no amanasikarotà, pa¤¤avatà no duppa¤¤ena. sàkacchàya kho mahàràja pa¤¤à veditabbà, sà ca kho dãghena addhunà, na ittarena, manasikarotà no amanasikarotà, pa¤¤avatà no duppa¤¤enà' ti. ete bhante mama purisà corà ocarakà janapadaü ocaritvà àgacchanti ¹². te hi pañhamaü otiõõaü, ahaü pacchà otarissàmi. ¹³ idàni te bhante taü rajojallaü pavàhetvà, nhàtà suvilittà kappitakesamasså odàtavatthavasanà, pa¤cahi kàmaguõehi samappità samaïgãbhåtà paricàressantãû ti.

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena ko pana samayena bhagavà attano aneke pàpake akusale dhamme pahãõe paccavekkhamàno nisinno ¹⁵ hoti, aneke ca kusale dhamme bhàvanàya pàripåriü gate.

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena sambahulà nànàtitthiyà samaõabràhmaõaparibbàjakà ¹⁶ sàvatthiyaü pañivasanti, nànàdiññhikà nànàkhantikà nànàrucikà nànàdiññhinissayanissità:

santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: `sassato loko - idam-eva saccaü mogham-a¤¤an'-ti. (1)
santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: `asassato loko - idam-eva saccaü mogham-a¤¤an'-ti. (2)

te bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤am-a¤¤aü mukhasattãhi vitudantà viharanti: `ediso dhammo nediso dhammo; nediso dhammo ediso dhammo' û ti.

3. ßa¤¤atitthiyà bhikkhave paribbàjakà andhà, acakkhukà, atthaü na jànanti, ¹⁷ anatthaü na jànanti, dhammaü na jànanti, adhammaü na jànanti. te atthaü ajànantà, anatthaü ajànantà, dhammaü ajànantà, adhammaü ajànantà, bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤am-a¤¤aü mukhasattãhi vitudantà viharanti: `ediso dhammo nediso dhammo; nediso dhammo ediso dhammo' ti.

4. bhåtapubbaü bhikkhave imissàyeva sàvatthiyà a¤¤ataro ràjà ahosi. atha kho bhikkhave so ràjà a¤¤ataraü purisaü àmantesi: `ehi tvaü ambho purisa yàvatakà <sup>18</sup> sàvatthiyà <sup>19</sup> jaccandhà te sabbe ekajjhaü sannipàtehã' ti. `evaü devà' ti kho bhikkhave so puriso tassa ra¤¤o pañissutvà, yàvatakà sàvatthiyà jaccandhà te sabbe gahetvà, yena so ràjà tenupasaïkami, upasaïkamitvà, taü ràjànaü etad-avoca: `sannipàtità <sup>20</sup> kho te deva yàvatakà sàvatthiyaü jaccandhà' ti. `tena hi bhaõe jaccandhànaü hatthiü dassehã' ti. `evaü devà' ti kho bhikkhave so puriso tassa ra¤¤o pañissutvà, jaccandhànaü hatthiü dassesi: `ediso jaccandhà hatthã!' ti:

ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa sãsaü dassesi: `ediso jaccandhà hatthã!' ti. ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa kaõõaü dassesi: `ediso jaccandhà hatthã!' ti. ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa dantaü dassesi: `ediso jaccandhà hatthã!' ti. ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa soõóaü dassesi: `ediso jaccandhà hatthã!' ti. ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa kàyaü dassesi, ßediso jaccandhà, hatthãû ti. ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa pàdaü dassesi: `ediso jaccandhà hatthã!' ti. ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa satthiü <sup>21</sup> dassesi: `ediso jaccandhà hatthã!' ti. ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa naïguññhaü dassesi: `ediso jaccandhà hatthã!' ti. ekaccànaü jaccandhànaü hatthissa vàladhiü dassesi: `ediso jaccandhà hatthã!' ti.

5. atha kho bhikkhave so ràjà yena te jaccandhà tenupasaïkami, upasaïkamitvà te jaccandhe etad-avoca: `diññho vo jaccandhà hatthã?' ti. `evaü deva diññho no hatthã' ti. `vadetha jaccandhà, ßediso <sup>22</sup> hatthãû ' ti. yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa sãsaü diññhaü ahosi, te evam-àhaüs`: ßediso deva hatthi seyyathà pi kumbho' ti. yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa kaõõo diññho ahosi, te evam-àhaüsu: `ediso deva hatthi seyyathà pi suppan <sup>23</sup>û ti. yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa danto diññho ahosi, te evam-àhaüsu: `ediso deva hatthi seyyathà pi phàlo' ti. yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa soõóo diññho ahosi, te evam-àhaüsu: `ediso deva hatthi seyyathà pi naïgalãsàû ti. yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa kàyo diññho ahosi, te evam-àhaüsu: `ediso ²⁴ deva hatthi seyyathà pi koññho' ti. yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa pàdo diññho ahosi, te evam-àhaüsu: `ediso deva hatthi seyyathà pi thåno' ti. yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa satthi <sup>25</sup> diññho ahosi, te evam-àhaüsu: `ediso deva hatthi seyyathà pi udukkhalo' ti. yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa naïguññhaü diññhaü ahosi, te evam-àhaüsu: `ediso deva hatthi seyyathà pi musalo' ti. yehi bhikkhave jaccandhehi hatthissa vàladhi diññho ahosi, te evam-àhaüsu: `ediso deva hatthi seyyathà pi sammajjanã' ti. te: `ediso hatthi nediso hatthi; nediso hatthi ediso hatthã' ti. a¤¤am-a¤¤aü muññhãhi saükhubhiüsu, ²⁶ tena ca pana bhikkhave so ràjà attamano ahosi.

evam-eva kho bhikkhave a¤¤atitthiyà paribbàjakà andhà acakkhukà atthaü na jànanti, anatthaü na jànanti, dhammaü na jànanti, adhammaü na jànanti. te atthaü ajànantà, anatthaü ajànantà, dhammaü ajànantà, adhammaü ajànantà, bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤am-a¤¤aü mukhasattãhi vitudantà viharanti: ßediso dhammo nediso; dhammo ediso dhammo' û ti.

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena sambahulà nànàtitthiyà samaõabràhmaõaparibbàjakà ²⁷ sàvatthiyaü pañivasanti, nànàdiññhikà nànàkhantikà nànàrucikà nànàdiññhinissayanissità.

santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ßsassato asassato ²⁸ attà ca loko ca - idam-eva saccaü mogham-a¤¤anû-ti. (3)
santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ßneva sassato nàsassato attà ca loko ca - idam-eva saccaü mogham-a¤¤anû-ti. (4)

santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ßsayaükato paraükato ²⁹ attà ca loko ca - idam-eva saccaü mogham-a¤¤anû-ti. (7)
santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ßasayaükàro aparaükàro ³⁰ adhiccasamuppanno attà ca loko ca - idam-eva saccaü mogham-a¤¤anû-ti. (8)

santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ßsassataü asassataü ³¹ sukhadukkhaü attà ca loko ca - idam-eva saccaü mogham-a¤¤anû-ti. (11)
santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ßneva sassataü nàsassataü sukhadukkhaü attà ca loko ca - idam-eva saccaü mogham-a¤¤anû-ti. (12)

santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ßsayaükataü paraükataü ³² sukhadukkhaü attà ca loko ca - idam-eva saccaü mogham-a¤¤anû-ti. (15)
santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: ßasayaükàraü aparaükàraü adhiccasamuppannaü sukhadukkhaü attà ca loko ca - idam-eva saccaü mogham-a¤¤anû-ti. (16)

santeke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: `sassato attà ca loko ca - idam-eva saccaü mogham-a¤¤an'-ti. (1)
santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: `asassato attà ca loko ca - idam-eva saccaü mogham-a¤¤an'-ti. (2)

te bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤am-a¤¤aü mukhasattãhi vitudantà viharanti: `ediso dhammo nediso dhammo; nediso dhammo ediso dhammo' û ti.

3. ßa¤¤atitthiyà bhikkhave paribbàjakà andhà acakkhukà atthaü na jànanti, ³³ anatthaü na jànanti, dhammaü na jànanti, adhammaü na jànanti. te atthaü ajànantà, anatthaü ajànantà, dhammaü ajànantà, adhammaü ajànantà, bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤am-a¤¤aü mukhasattãhi vitudantà viharanti: `ediso dhammo nediso dhammo; nediso dhammo ediso dhammo' û ti.

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. te na kho pana samayena sambahulà nànàtitthiyà samaõabràhmaõaparibbàjakà ³⁵ sàvatthiyaü pañivasanti, nànàdiññhikà nànàkhantikà nànàrucikà nànàdiññhinissayanissità:

santeke samaõabrahmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: `sassato attà ca loko ca - idam-eva saccaü mogham-a¤¤an'-ti. (1)
santi paneke samaõabràhmaõà evaüvàdino evaüdiññhino: `asassato attà ca loko ca - idam-eva saccaü mogham-a¤¤an'-ti. (2)

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena àyasmà subhåti bhagavato avidåre nisinno hoti, pallaïkaü àbhujitvà, ujuü kàyaü paõidhàya, avitakkasamàdhiü ³⁹ samàpajjitvà. addasà kho bhagavà àyasmantaü subhåtiü avidåre nisinnaü, pallaïkaü àbhujitvà, ujuü kàyaü paõidhàya, avitakkasamàdhiü samàpannaü.

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà ràjagahe viharati, veëuvane kalandakanivàpe. tena kho pana samayena ràjagahe dve pågà a¤¤atarissà gaõikàya sàrattà honti pañibaddhacittà. ⁴¹ bhaõóanajàtà kalahajàtà vivàdàpannà a¤¤am-a¤¤aü pàõihi pi upakkamanti, leóóåhi pi upakkamanti, daõóehi pi upakkamanti, satthehi pi upakkamanti. te tattha maraõam-pi nigacchanti, maraõamattam-pi dukkhaü.

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. tena kho pana samayena bhagavà rattandhakàratimisàyaü abbhokàse nisinno hoti, telappadãpesu jhàyamànesu. tena kho pana samayena sambahulà adhipàtakà tesu telappadãpesu àpàtaparipàtaü anayaü àpajjanti vyasanaü àpajjanti. addasà kho bhagavà te sambahule adhipàtake tesu telappadãpesu àpàtaparipàtaü anayaü àpajjante vyasanaü àpajjante. ⁴³

1. evaü me sutaü: ekaü samayaü bhagavà sàvatthiyaü viharati, jetavane anàthapiõóikassa àràme. atha kho àyasmà ànando yena bhagavà tenupasaïkami, upasaïkamitvà bhagavantaü abhivàdetvà, ekamantaü nisãdi. ekamantaü nisinno kho àyasmà ànando bhagavantaü etad-avoca: ßyàvakãva¤-ca bhante tathàgatà loke nuppajjanti, ⁴⁵ arahanto sammàsambuddhà, tàva a¤¤atitthiyà paribbàjakà sakkatà honti garukatà mànità påjità apacità, làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrànaü. ⁴⁶ yato ca kho bhante tathàgatà loke uppajjanti, arahanto sammàsambuddhà, atha a¤¤atitthiyà paribbàjakà asakkatà honti agarukatà amànità apåjità anapacità, na làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrànaü. bhagavà yeva dàni bhante sakkato garukato mànito påjito apacito, làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrànaü, bhikkhusaïgho càû ti.

2. ßevam-etaü ànanda yàvakãva¤-ca ànanda tathàgatà loke nuppajjanti, arahanto sammàsambuddhà. tàva a¤¤atitthiyà paribbàjakà sakkatà honti garukatà mànità påjità apacità, làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrànaü. yato ca kho ànanda tathàgatà loke uppajjanti, arahanto sammàsambuddhà, atha ⁴⁷ a¤¤atitthiyà paribbàjakà asakkatà honti agarukatà mànità apåjità anapacità, na làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrànaü. tathàgato va dàni sakkato garukato mànito påjito apacito, làbhã cãvarapiõóapàtasenàsanagilànappaccayabhesajjaparikkhàrànaü, bhikkhusaïgho càû ti.

1 BJT Note: àyasmà pi kho ànando bhagavantaü abhivàdetvà ekamantaü nisãdi - Mahàparinibbànasutta (D16), ChS.

2 BJT note: ekamantaü nisinnaü kho àyasmantaü ànandaü - Mahàparinibbànasutta (D 16), ChS.

3 BJT note: parinibbàtu dàni - everywhere else; also below.

4 BJT note: ye sakaü - ChS; also below.

5 Editor's note: BJT omits ti, by mistake.

6 Metre: Line a is short by 2 mattà, and it is not easy to see how we could correct the cadence in line b, possibly it is a corrupt reading.

7 BJT note: bhavasaïkhàram-ossaji - palm leaf book.

8 BJT note:

9 Editor's note: BJT pasenadã, printer's error.

10 BJT note: etesaü - ChS.

11 BJT note: sabyohàrena - ChS.

12 BJT note: gacchanti - ChS.

13 BJT note: osarissàmi - ChS. osàdissàmi, osàdhissàmi - in some books.

14 BJT note: na vàõijjaü care - in some books.

15 Editor's note: BJT nãsinno, printer's error.

16 BJT note: samaõabràhmanà (paribbàjakà) - in some books; here and in similar places below.

17 BJT note: te atthaü na jànanti - ChS.

18 BJT note: yàvatikà - everywhere else.

19 BJT note: sàvatthiyaü - palm leaf book.

20 BJT note: sannipatità - ChS.

21 BJT note: piññhiü - palm leaf book.

22 BJT note: kãdiso - palm leaf book.

23 BJT note: suppo - palm leaf book.

24 Editor's note: BJT edãso, printer's error.

25 BJT note: piññhã - palm leaf book.

26 BJT note: saüyujjhiüsu - palm leaf book.

27 BJT note: samaõabràhmanà (paribbàjakà) - palm leaf book; here and in similar places below.

28 BJT note: sassato ca asasasato ca - ChS.

29 BJT note: sayaükato ca paraükato ca - everywhere else; also in the repetitions below.

30 BJT note: asayaükàro ca aparaükàro ca - everywhere else; also in the repetitions below.

31 BJT note: sassata¤-ca asassata¤-ca - everywhere else; also in the repetitions below.

32 BJT note: sayaükata¤-ca paraükata¤-ca - everywhere else; also in the repetitions below.

33 BJT note: te atthaü na jànanti - ChS, also below.

34 Editor's note: BJT reads apatvàva tamoghadhaüû ti; which is corrected in the øuddhi patraya to read appatvà 'va matogadhaü; which must be a mistake. The correct reading can be found in the commentary, and is as given in the text here.

35 BJT note: samaõabràhmanà (paribbàjakà) - palm leaf book; here and in similar places below.

36 Metre: Line c is not a standard variation, though it is similar to mavipula.

37 BJT note: pañigacca - palm leaf book. Metre: as it stands the metre is unusual here, probably the palm leaf book reading is to be adopted.

38 Metre: Line b doesn't scan and appears to be corrupt.

39 BJT note: avitakkaü samàdhiü - palm leaf book; also below.

40 Metre: This line appears to be an even line where we would expect to find an odd line; we need to read aticcà m.c.

41 BJT note: pañibandhacittà-ti pi - commentary.

42 BJT note: sãlabbataü jãvitaü brahmacariyaü upaññhànaü - printed edition of the commentary. upaññhànasàro - printed edition of the text.

43 BJT note: anayavyasanaü àpajjante - everywhere else.

44 BJT note: adhipàtà - palm leaf book.

45 Editor's note: BJT, nåppajjanti here, but nuppajjanti below.

46 Editor's note: BJT, -paccaya- here and below; see note to Sundarãsuttaü.

47 BJT note: atha kho - everywhere else.

48 Metre: In line b we should read uggamatã m.c.; as it stands line c is Anuññhubha, and line d may also be Anuññþubha with the first word hypermetrical. Otherwise they may be corrupt Vetàlãya lines.

49 BJT note: annamatã - palm leaf book, unnamate - ChS.

50 BJT note: virocanamhi - palm leaf book (but as this agrees with the the text there must be an error involved here). saverocanamhi - ChS.

51 BJT lays these lines out as 4 lines of verse, but as there is no discernible metre the lines have been re-arranged here.

52 BJT note: tayo-titthiya Subhåti - palm leaf book.

53 BJT note: âyusamossajjanaü ca pañisallà àhu Tãnitiratitthiyà sattamamàna Subhåtiü Gaõikà - palm leaf book.

54 Editor's note: BJT, Uppajjanti, printer's error.